نمودار میلهای:
برای داده های كمی گسسته، وقتیكه از رده ها استفاده می شود، نمودار میلهای مناسب ترین نمودار
است كه همانند داده های كیفی رسم می شود، با این تفاوت كه به جای گروههای مختلف داده كیفی
از رده ها در محور افقی استفاده می شود. مثلاً :نمودار میله ای تعداد فرزندان در شكل زیر نشان
داده شده است.
نمودار دایرهای یا
كلوچهای (Pie Chart):
نمودار دایره ای برای داده های كمی نیز قابل رسم است خصوصا برای مقادیر عددی كه از بخشهای
مختلفی تشكیل میگردند بدیت ترتیب میتوانیم با با اختصاص متناسب مساحت قطاعهای دایره برای
موضوعات مختلف یك متغیر عددی به بررسی متغیر مورد مطالعه دست یابیم. برای درك بیشتر به مثال
زیر توجه كنید.
مثال : یك شركت تولیدی می خواهد به مطالعة درآمد سال گذشته بپردازد. از طرفی درآمد شركت به
بخشهای هزینه، سود و مالیات تقسیم میگردد و مقادیر متناظر عبارتنداز: هزینة
شركت | 20 | سود
شركت | 10 | مالیات
شركت | 15 | _______________ | درآمد | 45 | |
مقدار
زاویه های قطاعهای این نمودار بدین شكل محاسبه می شوند
|
نمودار دایره ای و كلوچه ای این مقادیر در شكلهای زیر ارائه شده اند.
| هیستوگرام:
هیستوگرام متداول ترین نموداری است كه برای داده های كمی رسم می شود. برای رسم هیستوگرام ابتدا
حدود طبقات جدول توزیع فراوانی را روی محور افقی به صورت پیوسته نشان داده و محور عمودی را
بر اساس فراوانی مطلق، فراوانی نسبی و یا درصد مدرج می نماییم.
سپس بالای هر طبقه مستطیلی با عرض طول طبقه و با طول فراوانی مطلق، فراوانی نسبی و یا درصد
رسم می كنیم. مناسب ترین هیستوگرام، نموداری است كه مساحت مستطیل های رسم شده برابر با فراوانی
نسبی طبقه مربوطه باشد.
اگر رده ها در جدول فراوانی دارای طولهای مختلف باشند، قاعده مستطیلها با هم برابر نخواهد
بود. در این صورت از رابطه زیر استفاده کنید: عرض مستطیل*طول رده= فراوانی
نسبی رده | مثال:
هیستوگرام نمرات ریاضی دانش آموزان کلاس A
| نمودار چندبر فراوانی یا پلیگان
:
اگر نقطه های وسط قاعده های بالایی
مستطیل ها ی هیستوگرام و نقطه های وسط رده هایی را که بلافاصله در دو
انتهای مستطیلها بوده و دارای فراوانی صفر هستند را به هم وصل کنیم یک خط
شکسته بدست می آید که آنرا چندبر فراوانی می نامند.
خصوصیت این نمودار این است كه برای تعداد مشاهده زیاد به یك منحنی هموار
تبدیل می شود كه آن را منحنی توزیع فراوانی می نامند. در شكل زیر نمودار
پلی گان نمرات فیزیک دانش آموزان کلاس Bرسم شده است.
معمولابرای
اینكه منحنی پلی گان بسته باشد اولین نقطه و آخرین نقطه را به نقاط فرضی مركز طبقات به
صورت خطوط منقطع وصل می كنند.
| اشكال مختلف هیستوگرام :
یك هیستوگرام می توان شكل های متقاوتی داشته باشد كه متداول ترین آنها عبارتست از ١- متقارن ٢- چوله ٣- یكنواخت یا مستطیلی
یك هیستوگرام متقارن هیستوگرامی است كه در دو طرف آن نسبت به نقطه وسط هیستوگرام متقارن باشد
.
|
هیستوگرام چوله غیر متقارن می باشد. به طوریكه دنباله هیستوگرام در یك طرف نقطه مركزی طویل
تر از طرف دیگر است. اگر دنباله هیستوگرامی در طرف راست طویل تر باشد آن را چوله به راست
و اگر در طرف چپ طویل تر باشد آن را چوله به چپ گویند (شكل های 1 و 2 را ببینید).
یك هیستوگرام یكنواخت هیستوگرامی است كه برای هر طبقه فراوانی یكسان داشته باشد (شكل 3 را
ببینید).
از
نمودار هیستوگرام در مسائل صنعتی و بویژه در مباحث كنترل فرایند آماری (SPC) استفاده های
شایانی میشود. این نمودار در بررسی خصوصیات كمی پیوسته در خط تولید برای مهندسین مربوطه
كه اطلاع كافی از مسائل خط تولید دارند بسیار راهنما و راهگشا است. در اینگونه هیستوگرامها
معمولا سه خط عمودی كه الف) مقدار اسمی : مقدار مورد نظر خصوصیت مورد مطالعه كه هدف خط تولید ، تولید كالا در آن مقدار
است ب) حد استاندارد بالا : كه بیشترین مقدار برای خصوصیت مورد مطالعه در تولید كالا بوده و
نباید مقدار خصیصه از آن فراتر رود. ج) حد استاندارد پایین : كه بیشترین مقدار برای خصوصیت مورد مطالعه در تولید كالا بوده و
نباید مقدار خصیصه از آن كمتر شود.
در نمودار رسم میشوند تا وضعیت خصیصة مورد مطالعه را با مقادیر استاندارد قابل مقایسه
سازد.
این نمودار های هیستو گرام كه با اشكال مختلف هستند هركدوم ویژگی هایی رو درخودشون پنهون دارن كه مشخص كندده ویژگی های جامعه هست واین ویژگی ها انقد جالب وشگفت انگیزهستن كه كشف هركدوم از این ویژگی ها وبه طبع اون كشف هركدوم از توزیع ها كمك های بزرگی به بخش تولید وصنعت كرده كه در زمان معرفی توزیع ها درباره كابردشون هم توضیح خواهم داد
مهم ترین نكته اینجاست كه نمودار های هیستوگرام وپلی گون اطلاعات جامع وكاملی در اختیار محقق میزارن
|