تبیان، دستیار زندگی

قشنگی‌ها‌‌ و شگفتی‌های این دنیا با توجه به تجربه‌‌‌‌های جدید کشف می‌‌‌‌شوند. اِعجاب از چیزهایی که برایتان گفتم: اینکه چیزها حرکت می‌‌‌‌کنند چون خورشید می‌‌‌‌تابد. (البته همه چیز به خاطر تابیدن خورشید حرکت نمی‌‌‌‌کند؛ زمین مستقل از تابیدن خورشید می‌‌‌‌چرخد و واکنش‌‌‌‌های هسته‌‌‌‌ای می‌‌‌‌توانند بدون توجه به خورشید انرژی تولید کنند و احتمالاً آتشفشان‌‌‌‌ها را چیزی ‌‌‌‌جز تابیدن خورشید به تلاطم و خروش درمی‌‌‌‌آورد.)
دنیا پس از آموزش علوم متفاوت‌‌‌‌تر به نظر می‌‌‌‌رسد. مثلاً درخت‌‌‌‌ها از هوا ساخته شده‌‌‌‌اند. وقتی می‌سوزند به هوا برمی‌‌‌‌گردند. در گرمای شعله، گرمای خورشید آزاد می‌‌‌‌شود. این گرما در تبدیل هوا به درخت در آن نهفته شده بود. در خاکستر درخت بخش کوچکی باقی می‌‌‌‌ماند که به خاطر هوا نیست، بلکه از زمین به آن اضافه شده بود. همة این چیزها قشنگند و علم به طور اعجازآمیزی سرشار از همة اینهاست. آنها الهام‌‌‌‌برانگیزند و می‌شود آنها را به دیگران هم بخشید.
ما خیلی مطالعه می‌کنیم و در طی آن مشاهداتی انجام می‌دهیم، فهرست‌هایی فراهم می‌آوریم، آمارهایی می‌گیریم و خیلی کارهای دیگر. اما علم واقعی از این راه به دست نمی‌‌‌‌آید و معلومات حقیقی از این کارها بیرون نمی‌‌‌‌زند. اینها فقط قالب تقلیدی علم هستند. مثل فرودگاه‌‌‌‌های جزایر دریای جنوب با برج‌های رادیویی و چیزهای دیگری که همه از چوب ساخته شده بودند. ساکنان جزیره آمدن هواپیماهای بزرگ را انتظار می‌کشیدند. آنها حتی هواپیمایی چوبی به شکل هواپیماهایی که در فرودگاه‌‌‌‌های خارجی دیده بودند ساخته بودند. اما هواپیمای چوبی آنها پرواز نمی‌کرد!
شما معلم‌‌‌‌هایی که در پایین هرم به بچه‌‌‌‌ها درس می‌‌‌‌دهید، شاید بتوانید بعضی وقت‌‌‌‌ها دربارة متخصصان شک کنید. از علم یاد بگیرید که باید به متخصصان شک کنید. در واقع، می‌‌‌‌توانم علم را جور دیگری هم تعریف کنم: علم اعتقاد به ناآگاهی متخصصان است.
وقتی یک نفر می‌‌‌‌گوید “علم این و آن را یاد می‌‌‌‌دهد” کلمه را درست به کار نبرده است؛ علم چیزی یاد نمی‌‌‌‌دهد، تجربه است که به ما یاد می‌‌‌‌دهد. اگر به شما بگویند “علم این و آن را نشان داده است”، می‌‌‌‌توانید بپرسید که “ علم چطور آن را نشان داده است؟ چطور دانشمندان فهمیده‌اند؟ چطور؟ چی؟ کجا؟” نباید بگوییم “علم نشان داده است”، باید بگوییم “تجربه این را نشان داده است.” و شما به اندازة هر کس دیگر حق دارید که وقتی چیزی دربارة تجربه‌‌‌‌ای می‌‌‌‌شنوید، حوصله داشته باشید و به تمام دلایل گوش فرا دهید و قضاوت کنید که آیا نتیجه‌‌‌‌گیری درست انجام شده است یا نه.
در زمینه‌‌‌‌هایی که آن‌قدر پیچیده‌اند که علم واقعی نمی‌تواند کار خاصی بکند، باید به نوعی حکمت قدیمی، نوعی درستکار بودن تکیه کنیم. می‌‌‌‌خواهم این فکر را در معلم‌‌‌‌ها القا کنم که به اعتماد به نفس، عقل سلیم و هوش طبیعی امیدوار باشند. پس.... ادامه بدهید.