تبیان، دستیار زندگی

الا ای سوادکوه، ای باصفا

تویی مأمن شور وعشق و وفا

 

موقعیت جغرافیایی سوادكوه
این شهرستان در دامنه شمالی كوههای البرز و در 75 كیلومتری جنوب غربی ساری ودر مسیر راه اصلی تهران به شمال«ازگدوك تا هفت تن» واقع شده است. شهر پل سفید مركز این شهرستان است كه از شمال به قایم شهر، از شرق به ساری، از جنوب به رشته كوه البرز واز غرب به شهرستان بابل محدود می شود. این شهرستان كلا در منطقه كوهستانی وپایكوههای البرز مركزی واقع شده است. شهرستان سواد كوه از تركیب وتوسعه فضاهای روستایی، مناطق دره ای وكوهستانی شكل گرفته واز مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب و هوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است. گفته می شود زیباترین چشم اندازهای پاییزی را در این نقطه از مازندران میتوان دید.

پوشش گیاهی:
آب و هوای سوادكوه معتدل مرطوب می باشد. ریزشهای جوی در شهرستان زیاد بوده واز نظر اب و هوایی شرایط لازم را به عمل آ ورده اند درنتیجه در سراسر شهرستان پوشش گیاهی غالب را درختان جنگلی تشكیل می دهند كه به طو ر عمده شامل درختان پهن برگ خزان دار می باشد بگونه ای كه هفتاد الی هشتاد درصد ارتفاعات سواد كوه پوشیده از درختان جنگلی میباشد وسایر ارتفاعات رانیز مراتع در اختیار خود دارند كه مورد استفاده دامداران است . كمتر نقاطی از سواد كوه را می توان یافت زمین خالی از پوشش گیاهی باشد.


در ارتباط با پوشش گیاهی نیز ما با سه بخش روبرو هستیم؛

1. جلگه و دشت: در قسمت دشت و جلگه ای شهرستان كه عمدتاً در شمال آن گسترش دارد اكثر زمینها به زیر كشت های مختلفی چون برنج،باغات میوه و محصولات جالیزی رفته اند و سایر قسمتها را جنگل فرا گرفته است و پوشش گیاهی غالب نیز پوشش جنگلی است كه از نوع درختان پهن برگ خزاندار می باشد.

2. بخش كوهپایه ای: در این بخش كه عمدتاً قسمتهای مركزی و میانی شهرستان را شامل می گردد. پوشش گیاهی غالب پوشش جنگلی از نوع درختان پهن برگ خزاندار می باشد كه نسبت به بخش جلگه و دشت وسعت بیشتری دارد .

3. بخش كوهستانی : این بخش كه به طور عمده قسمتهای جنوبی و جنوب غربی را در بر می گیرد از كوههای مرتفع پوشیده شده است.پوشش گیاهی غالب در این بخش از شهرتان سوادكوه را مراتع تشكیل می دهند. در ارتفاعات حدود 2000 متری نیز درختان عمدتاً از نوع درختان سوزنی برگ هستند كه علت آن سرما و یخبندان در ارتفاعات بالای شهرستان است.

درختان بومی سوادكوه عمدتاً از گونه های توسكا ، افرا ، انجیلی، كلهو، تلكا، تل، ولیك، زرشك، هلی كالون، انجیرك، بارانك، توس، سیاه توسه، خاس، آلوكك كچف، (ممرز ییلاقی )، بلندمازو، ولولی، سرخدار، ال، جل، ون(زبان گنجشك)، اوجا، ممرز، لرگ وبعضا گونه های بلوط، راش، ملج،آزاد، نمدار،سرو، صنوبر ودرختان شمشاد كه از گونه های كمیاب و ممنوع القطع هستند می باشد وگیاهان بومی سواد كوه شامل قیاق( یونجه بومی) كه علوفه برای چرای گوسفندان و حیوانات اهلی می باشد چماز(سرخس) وپلهم
كه عمدتاً جهت كود گیاهی برای شالیزارها مورد استفاده قرار می گیرند و گل بنفشه كه به رنگهای بنفش و سفید دیده می شود و همچنین یاسمن و انواع عشقه نیز در آن یافت می شود و سایر گلها و گیاهانی كه در سایر نقاط استان مازندران دیده می شود.

همچنین درختانی كه در باغات نقاط مختلف سوادكوه دیده می شوند عبارتند از : ازگیل، انار، گردو، سیب، آلوچه، هلو، توت، انگور، به، گیلاس، تمشك و انواع مركبات از قبیل نارنج، نارنگی، پرتقال، لیموی ترش و شیرین و پرتوی می باشد.
اقسام میوه های زمینی از قبیل خیار، كدو، بادمجان، لوبیا، باقلا و ... در آن كشت می شود

ویژگیهای اراضی جنگلی
از نظر ارتفاع سه تیپ ناهمواری با مشخصات ویژه در شهرستان سواد كوه قابل تشخیص است كه عبارتند از؛

1. تا ارتفاع پانصد متری زمین عمدتا بصورت جلگه ودشت می باشدكه پوشیده از جنگل و درختان جنگلی می باشد و اكثر زمبنها زیر كشت برنج،مركبات و سبزیجات می باشند . در حقیقت زمینهای كشاورزی كه در سطح شهرستان دارای ارزش اقتصادی می باشند در این محدوده می باشند.

2. از ارتفاع پانصد تا هزار و پانصد متری منطقه پایكوهی« پرتاس» است كه در حقیقت پایكوههای دامنه شمالی رشته كوههای البرز مركزی را در بر می گیرد. این منطقه پوشیده از درختان انبوه جنگلی از نوع درختان پهن برگ خزان دار می باشد و زمینهای كشاورزی عمدتاًٌ به كشت گندم و جو اختصاص دارند و اندكی باغداری نیز رواج دارد و قسمت وسیعی از این محدوده را مراتع طبیعی تشكیل می دهند.

3. از ارتفاع هزار و پانصد متر به بالا منطقه كوهستانی « اپر تاس» است كه ارتفاعات بلند با پوشش گیا هی درختان ارس و درختچه ها وبوته های خار ویا خالی از پوشش گیاهی را به خود اختصاص می دهد. در این منطقه گاه ارتفاع بعضی كوهها به بیش از سه هزارو پانصد متر بالغ می گر دد مانند كوههای شلفین ودر چنین ارتفا عاتی برفهایی كه در زمستان برروی قلل این ارتفاعات جمع شده اند گاه تااواسط تابستان نیز باقی می مانند و بصورت لكه های سفید برروی قلل نمایان هستند.
ساختمان زمین شناسی : درشهرستان سواد كوه از قدیمی ترین تاجدید ترین تشكیلات زمین شناسی یافت می شود بگونه ای كه از یك طرف در شمال شیرگاه تشكیلات زمین شناسی دوران كواتر نری «دوران چهارم زمین شناسی» رامشاهده می كنیم. همچنین در جنوب غربی ورسك نیز تشكیلات دوران كواتر نری مشاهده می گردد واز طرف دیگر در شرق وجنوب ورسك تشكیلات پالیو زوییك «دوران اول زمین شناسی» را نیز مشاهده می كنیم. اما به طور عمده ارتفاعات وناهمواریهای ساد كوه از تشكیلات كر تاسه، ژوراسیك وتریاس كه مربوط به دوران دوم زمین شناسی هستند تشكیل یافته اند وبطور عمده از جنس ماسه سنگ، سنگ آ هك، مارن، سیلت، شیل،آرژلیت وكنگلو مرا میباشد