تبیان، دستیار زندگی

 فضیلت دعا در غیاب برادران دینى از دیدگاه روایات :

1- در روایتى آمده كه امام صادق (ع) فرمود رسول خدا (ص) فرمودند : هركس بگوید :
اءَللّهُمَّ، اَغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ.
- خداوندا، مردان و زنان مؤمن را بیآمرز.
خداوند، در برابر هر مؤمنى كه از زمان آفرینش حضرت آدم (ع) تا برپایى قیامت خلق فرموده ، یك كار نیك براى او مى نویسد و یك گناه او را محو مى فرماید و یك درجه [درجه ایمانی] او را بالا مى برد.

2- نیز در روایت آمده كه امام صادق (ع) فرمود: هرگاه كسى بگوید :
اءَللّهُمَّ، اغْفِرْلِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَ الْمُسْلِماتِ، اءَلاَْحْیآءِ مِنْهُمْ وَ جَمیعَ الاَْمْواتِ.
- خدایا، مردان و زنان مؤمن و مسلمان ، و زندگان و تمام مردگان آنها را مورد مغفرت خویش قرار ده.
خداوند به شماره تمام انسانهاى گذشته و آینده ، دعا براى او مستحاب مى گرداند : [یا: دعاى آنان را براى وى مى نویسد]

3- همچنین در این باره است روایت بنده صالح خدا عبداللّه بن جندب - رضوان اللّه علیه - از مولایمان امام صادق (ع) ، عبداللّه بن سنان مى گوید : گذرم بر عبداللّه بن جندب افتاد كه بر صفا به نماز ایستاده - وى پیرمرد كهنسالى بود دیدم كه دعا مى نمود و در دعاى خود بسیار مى گفت :اءَللّهُمَّ ، فُلانَ بْنَ فُلانٍ، اءَللّهُمَّ، فُلانَ بْنَ فُلانٍ. : (خداوندا، فلانى پسر فلانى را [بیامرز]) (به جای فلان بن فلان ، نام برادر مومن خود را ذکر کن) به اندازه اى كه نتوانستم بشمارم.
پس وقتى كه سلام نماز را گفت. عرض كردم : اى عبداللّه ، هیچ موقف و جایگاهى بهتر از جایگاه تو ندیده ام ، ولى از یك خصلت تو اصلاً خوشم نیآمد.
گفت : چه چیز من خوشایند تو نبود.
گفتم : به بسیارى از برادرانت دعا كردى ، ولى نشنیدم كه براى خود دعایى بكنى.
گفت : اى عبداللّه ، از مولایمان امام صادق (ع) شنیدم كه مى فرمود :
هركس در پشت سر برادر مؤمن خویش براى او دعا كند ، از كناره هاى آسمان ندا مى شود : اى فلانى ، براى توست مانند آنچه كه براى برادرت درخواست نمودى و براى توست صد هزار برابر آن. لذا دوست نداشتم صد هزار برابر ضمانت شده را به خاطر یكى كه نمى دانم آیا مستجاب مى شود یا خیر، ترك كنم.

4- و نیز از آن جمله است روایت همین بنده صالح ، عبداللّه بن جندب - رضوان اللّه علیه - از مولایمان موسى بن جعفر امام كاظم (ع) علىّ بن ابراهیم بن هاشم مى گوید : پدرم به من گفت : عبداللّه بن جندب را در موقف دیدم و هیچ موقفى بهتر از موقف او ندیدم ، پیوسته دست هاى خویش را به سوى آسمان دراز كرده بود و اشكهایش بر گونه اش جارى مى شد و به زمین مى ریخت. پس از رفتن مردم به او گفتم : اى [اَ]با محمّد، هرگز موقفى بهتر از موقف تو ندیدم.
گفت : به خدا سوگند، جز براى برادرانم دعا ننمودم. و این بخاطر آن بود كه حضرت اباالحسن موسى بن جعفر (علیهماالسلام) به من خبر داد كه : هركس در غیاب برادش براى او دعا كند ، از سوى عرش ندا مى شود كه : براى توست صدهزار برابر آن ، لذا خوشم نیامد كه صدهزار برابرِ ضمانت شده را به خاطر یكى كه نمى دانم آیا مستجاب مى شود یا خیر، فروگذارم .

5- روایات گراسنگ دیگرى پیرامون دعا در غیاب برادران دینى در قنوت نماز وتر از نماز شب ذكر خواهیم كرد ، زیرا دیده ام اصحاب ما امامیّه ، براى كسانى كه مى خواهند دعا كنند ، بیشتر در قنوت نماز وتر نماز شب دعا مى كنند.
(چنانكه سیّد - رضوان اللّه تعالى علیه - در مقدّمه تصریح فرموده ، این فصل از كتاب در جلد دوّم كتاب فلاح السائل آمده ، كه متاسّفانه بكلّى مفقود شده و در دسترس ‍ نیست.)

فضیلت دعا كردن براى حضرت حجّت عجّل اللّه تعالى فرجه الشریف :

اینك مى گویم : اگر دعا براى برادران دینى این همه فضیلت دارد، پس ‍ فضیلت دعا براى سلطان و فرمانروایى كه سبب هستى و وجود توست. و تو معتقدى كه اگر او نبود ، خداوند نه تو و نه هیچ كس از مكلّفین زمان او و تو را نمى آفرید و اینكه لُطف الهى به وجود او - صلوات اللّه علیه - سبب تمام آنچه كه تو و غیر تو در آن قرار دارید مى باشد و وسیله تمامى خیراتى است كه بدان نایل مى گردید، چگونه خواهد بود ؟
پس مبادا و مبادا كه تا حدّى كه امكان دارد خود و یا احدى از خلایق را در دوست داشتن و دعا نمودن ، بر او مقدّم كنى. و نیز هنگام دعا كردن براى آن مولاى عظیم الشان حضور قلبى و زبانى داشته باش .
و مبادا گمان كنى كه علّت ذكر این مطلب براى آن است كه آن بزرگوار به دعاى تو احتیاج دارد. بسیار دور است ، بسیار دور است ، اگر چنین اعتقادى داشته باشى ، در اعتقاد دوستى ات مریض و بیمارى ؛ بلكه این را براى آن گفتم كه حقّ بزرگ و احسان گرانبار حضرتش را بر تو بشناسانم.

و دیگر اینكه : اگر پیش از دعا براى خویش و كسانى كه نزد تو گرامى هستند ، براى آن بزرگوار دعا نمایى ، خداوند - جلّ جلاله - زودتر درهاى اجابت را به روى تو خواهد گشود ؛ زیرا تو - اى بنده - درهاى قبولى دعا را با قفل هاى جنایت ها و گناهانت بسته اى ، پس اگر براى این مولایى كه در نزد خداوند مالك زندگان و مردگان خاصّ و ویژه مى باشد دعا كنى ، خداوند به خاطر او زود درهاى اجابت را به روى تو مى گشاید و در نتیجه تو نیز به خاطر چنگ زدن به ریسمان او در دعایى كه براى خود و دیگران مى كنى ، در زمره فضل او داخل شده و رحمت و كَرَمَ و عنایت خداوند - جلّ جلاله - تو را نیز فرا مى گیرد.

و مبادا بیایى و اساتیدى را كه از آنها پیروى مى كنى ، بشمارى و بگویى كه من ندیده ام آنان به آنچه كه تو گفتى عمل كنند و آنها از مولایمان كه بدو اشاره نمودى - صلوات اللّه علیه - غافل و نسبت به او بى اعتنا هستند.
جواب اینكه : به آنچه كه گفتم عمل كن كه مطلب حقّ است ، زیرا هركس نسبت به مولایمان بى اعتنا و از آنچه كه ذكر نمودم غافل باشد به خدا سوگند كه در اشتباه فضاحت بارى مى باشد.

و حدیثى كه جدّم ابوجعفر طوسى - رضوان اللّه علیه - مطلبى را كه ذكر نمودیم ، گوشزد مى كند.
وى روایت نموده كه بعضى از صالحین یعنى ائمّه (علیهم السلام) فرمود :
در شب بیست و سوّم ماه رمضان مكرّر - در حال سجده و ایستاده و نشسته و به طور كلّى در هر حال كه هستى - و نیز در كلّ این ماه و در طول عمرت به هر صورت كه ممكن شد و هرگاه كه در طول عمرت به یادت آمد، این دعا را مكرّر مى خوانى. به این صورت كه بعد از حمد و ستایش خداوند متعال و صلوات بر پیامبر اكرم حضرت محمّد (ص) مى گویى :

اءَللّهُمَّ، كُنْ لِوَلِیِّكَ فُلانِ بْنِ فُلان فى هذِهِ السّاعَةِ وَ فى كُلِّ ساعَةٍ، وَلیّاً وَ حافِظاً وَ قآئِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً، حَتّى تُسْكِنَهُ اءَرْضَكَ طَوْعاً، وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً.
(به جاى فلان بن فلان در هر زمان ، حجّت وقت (ع ) ذكر مى شود، و در زمان ما گفته مى شود: اءَلْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ الْعَسْكَرِىِّ صَلَواتُكَ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ)

- خدایا، در این لحظه و در تمام لحظات ، سرپرست و نگاهدار و راهبر و یارى گر و راهنما و دیدبانِ ولىِّ حضرت حجّة بن الحسن - كه درودهاى تو بر او و بر پدرانش باد - باش ، تا اینكه او را به صورتى كه خوشایند اوست [و همه از او فرمانبرى مى نمایند] ساكن زمین گردانیده ، و مدّت زمان طولانى در آن بهره مند سازى.

اینك اهتمام ائمّه (علیهم السلام) را نسبت به این دعا براى آن بزرگوار چگونه مى بینى ؟
آیا مانند كوتاهى كردن تو نسبت به آن مقام شریف است ؟ بنابراین از بسیار دعا كردن براى او - صلوات اللّه علیه - و براى كسانى كه دعا كردن براى آنان در نمازهاى واجب ، جایز است ، خوددارى مكن ؛ كه در روایتى آمده كه امام صادق (ع) فرمود :
هر سخنى كه در نماز واجب با آن خداوند متعال را مورد خطاب قرار دهى ، كلام آدمى و گفتارى كه نماز را باطل كند نیست.
بنابراین ، عذرى در ترك اهتمام و همّت گماشتن نسبت به این امر براى تو باقى نمى ماند.

فلاح السائل

http://www.monajat.org/