تبیان، دستیار زندگی

آیاتی در قرآن هست که با تامل در آن می توان گفت قرآن نظریه داروین را در مورد خلقت نقض می كند:
«ان مثل عیسی عندالله کمثل آدم خلقه من تراب ثم قال له کن فیکون»آل عمران/59

«همانا مثل عیسی(ع) در پیش خداوند همانند مثل آدم است که خداوند او را از خاک آفرید. و سپس به او گفت موجود شو پس شد.»


«خلق الانسان من صلصال کالفخار»الرحمن/14

«خداوند، ‌انسان را از گل خشک همانند سفال بیافرید.

بله تمام آیاتی را که خلقت انسان از خاک را مطرح می‌کند با نظریه داروین معارض است ؛چرا که می‌گوید انسان از خاک آفریده شده نه از موجود قبلی که زنده بوده است

ایت الله مشکینی درباره تکامل و ایات قران کتابی نگاشته اند : قرآن صریحأ تاکید میکند که آفرینش «انسان» از خاک آغاز شده است و طی مراحل و تطورات گوناگون تبدیل به انسان ، عالیترین موجود زنده در آخرین مرحله تکاملی میشود.

« کسی که آفرینش همه چیز را نیکو کرد و آفرینش انسان را از گل آغاز نمود » سجده 7

و نیز قرآن آفرینش هر موجود زنده را از آب میداند : « و هر موجود زنده ای را از آب آفریدیم » انبیا 30

« و خداوند تمام جنبندگان را از آب افرید برخی از آنها بر شکم میروند برخی بر دوپا و برخی برچهارپا حرکت میکند خداوند هر چه بخواهد می آفریند که خدا بر هرکاری توانا است» نور45

قرآن در عموم آیات مربوط به آفرینش آدم روی این محور تاکید میکند که در افرینش او کاری خاص و برجسته صورت گرفته و آن حلول روح الهی در پیکر مادی است که آنرا از سایر موجودات که پیش از او آفریده شده اند ، متمایز میکند و این خود متاسیون و جهشی است در روند آفرینش .

بدین ترتیب موجودی بر این کره خاکی بوجود آمده است که از آن پس یکه تاز کره زمین میشود؛ یکه تازی بی معارض که هیچ موجودی از موجودات قبل از او توانایی ندارد او را محدود کند.

ماجرای آفرینش آدم در قرآن چنین ترسیم شده است ،که انسان در جریان تحول مادی و دگرگونیهای فیزیولوژیک [1] به مرحله ای از مراحل آفرینش میرسد که به « نفخۀ روح الهی » نام میگیرد [2]و آفرینشی دیگر می یابد [3]و در مسیر عادی طبیعی خود به یک جهش الهی و ملکوتی دست می یابد و موجودی برتر میشود [4] بدانگونه که حتی فرشتگان در برابر او خضوع میکنند [5] و نیروهای معنوی جهان هم منحصرأ رام او شدند .[6]

آفرینش آدم و اعتراض گونه ملائکه:
« هنگامیکه خدایت به فرشتگان فرمود : من جایگزینی را در زمین قرار خواهم داد...» بقره 30
جانشین یا جایگزینی آدم به چه معنی است و آدم در زمین بجای کیست ؟
برخی گفته اند : او خلیفه الله ، بجای خداوند است که به حق حکمرانی میکند ؛ اما این معنی بعید است ، زیرا خداوند در شئون خداوندیش جای خالی ندارد تا دیگری بجای او بنشیند ،
خداوند پیامبران می فرستد و کتب مشتمل بر احکام و تکالیف نازل میکند ، پیامبران و هر که در خط آنها است احکام و وحی دریافتی را به دیگر مکلفین میرسانند ، عنوان منطبق بر اینها سفارت ، رسالت و نبوت است نه خلافت .
قول دوم آنست که ادم و نسل او جانشینان فرشتگان شده اند که آنها پیش از آدمیان سکنه زمین بوده اند . این قول نیز مخدوش است ، زیرا کیفیت خلقت زمین با خلقت ملائکه متناسب و سازوار نیست و چنین کاری از حکیم صادر نشود.
قول سوم انست که آدم و فرزندانش جایگزین جننیان هستند که براین زمین میزیسته و عامل تبهکاری و خونریزی بوده اند این قول نیز به قول دوم شبیه است و مخدوش است.
قول چهارم که صحیح است آنست که ادم و نسلش جایگزین آفریده ای مکلف و صفاتی مشابه حالات و صفات آدمیان که براین زمین زندگی میکرده اند
چنان که آفرینش این نسل نیز چون دوران خود را سپری کند جای خود را به نسلی مشابه به این نسل که آفرینش آنها سازوار آفرینش دگرگون شده ی زمین باشد بسپارد
و طبق احادیث عدیده پیش از آفرینش آدم و این عالم و نسل حاضر ، عالمهایی و نیز نسلهایی از همین نوع بر این زمین میزیسته اند .
حتی برخی از آیات قرآن این معنا را میرسانند :
« آیا ما به آفرینش نخست خسته شده ایم ؟! خیر بلکه این افریدگان هم اکنون در حال تبدیل به آفرینشی نویین می باشند» ق 15
« آیا روزگارانی دراز بر انسان نگذشت که چیز قابل بیانی هیچ نبود ؟!» انسان 1
« چرا به خداوند شکوهمندانه نگاه نمیکنید در حالی که شما را در مراحل و خلقتهای گوناگون آفرید » نوح13و14
«پروردگار تو (از خلق) بی نیاز و به همه مهربان است. اگر بخواهد شما را (از روی زمین) ببرد و همه را فانی کند .آنگاه پس از شما هر که را خواهد جانشین شما کند . چنان که شما را از ذریه گروهی دیگر پدید آورد.»انعام ۱۳۳
در برخی روایات که در اینباره آمده تعبیراتی مانند « الف الف عالم و الف الف ادم» بکار برده شده که مراد از این لفظ میلیون نیست بلکه منظور از این تعبیر مبالغه و بیان کثرت است ؛ یعنی چه بسیار ؟!
امام علی (ع) : « بنی آدم هفتاد جنس بوند همه انها از نسل آدمند جز یاجوج و ماجوج ( اقوام یوچانگ و مانچو) »[7]
باز از امیر المونین روایات شده که حضرت در پاسخ به کسی که پرسید قبل از ادم ابوالبشر که بوده ؟ فرمود : آدم ، وی سئوال خودرا تکرار کرد ، فرمود : اگر صد بار هم بپرسی خواهم گفت ادم.[8]
ابو حمزه ثمالی گوید : امام سجاد – ضمن حدیثی مفصل ــ به من فرمود : تو گمان داری که خداوند آفریده ای را پیش از شما نیافریده ؟
آری بخدا سوگند هزار هزار ادم و هزار هزار عالم افریده که تو در اخرین آن عالمهایی [9]
نیز از امام باقر روایات شده : خداوند پس از فنای این خلق و این عالم ،خلق و عالمی دیگر پدید می آورد که او را به یگانگی پرستش کنند با زمین و آسمانی دیگر (دگرگون شده ) ،
انگاه فرمود : آیا میپنداری جز شما بشری نیافریده ؟ چنین نیست بلکه هزار هزار عالم و هزار هزار ادم آفریده که تو آخر آن عالمهاو اخر آن ادمهایی .[10]
و بسا سخن گونه ملائکه :« آبا کسی (یا کسانی) در زمین جای میدهی که در آن تبهکاری کند و کشتار و نماید ؟! در حالی که ما تو را تسبیح و تقدیس میکنیم و هرگز سر از بندگیت برنتابیم ..» اشاره به همان افریده های مشابه باشد.

آن چه مورد اشکال است، اولاً سوء استفاده از نظریه‌ی تکامل برای نفی و تکذیب خداوند متعال است – ثانیاً چگونگی این تغییرات و تکامل‌ است – ثالثاً سوء استفاده‌ی بی‌دلیل برای نفی متافیزیک و بالتبع مادی دانستن اخلاقیات است – رابعاً مجبور دانستن همان علت غیر مادی (خدا) به قوانین وضع نموده‌ی خود است. که این اعتقاد از اسرائیلیات حتی به داروینیسم هم رسوخ کرده است. [یهودی‌ها بر این باورند که خدا هست، اما دست او بسته است. خلقتی بر اصولی بنا نهاده و کنار کشیده است]

«وَ قالَتِ الْیَهُودُ یَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَیْدیهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ یَداهُ مَبْسُوطَتانِ یُنْفِقُ كَیْفَ یَشاء ...» (المائده – 64)

ترجمه: یهود گفتند دست خدا بسته است (دیگر تغییرى در خلقت نمى‏دهد و چیزى از عدم به وجود نخواهد آمد) به واسطه این گفتار دروغ دست آنها بسته شد و به لعن خدا گرفتار گردیدند بلكه دو دست (قدرت و رحمت) او گشاده است. هر گونه بخواهد انفاق مى‏كند ... .

لذا نه تنها شواهدی چون تولد حضرت عیسی علیه‌السلام را داریم، بلکه در پیدایش و تحول هر ذره‌ای، در کنار تمامی علل مادی، همان علت تامه و غایی را می‌بینیم. چرا که «وجود» همیشه از «ممکن» است. یعنی شرایط او برای بودن و نبودن مساوی است، پس بودنش، علتی به غیر از علل مادی نیز می‌خواهد.

و نکته‌ی آخر مورد اختلاف این که، در نظریه‌ی تکاملی داروین، پیدایش انسان از نسل میمون، فقط یک نظریه است که بر اساس برخی از شواهد و شباهت برخی از خصوصیات حیوانی این دو موجود بیان شده است و نه تنها به اثبات نرسیده، بلکه هیچ دلیل علمی (تجربی) یا فلسفی نیز برای آن اقامه نشده است و برخی از دانشمندان زیست معاصر نیز بنا به دلایلی [که شاید آنها نیز محل بحث داشته باشد] این نظریه را رد کرده‌اند. لذا هیچ دلیلی نیست که ما یک «نظریه» را یقیناً «علم» بنامیم و مدافع آن باشیم.

منبع : http://www.x-shobhe.com

سلام

جالب بود...ممنون...وادارم میكنین واسه تحقیق برم دنبالش!....پس باید خیلی جای بحث داشته باشه....

پس باید ببینیم كدوم درسته؟...


حق یارتون

ما منكر تكامل نیستیم چون خود خداوند هم می فرماید نطفه رو كردیم علقه - مضغه -و.... با این نظر كه بگوییم انسان شكل تكامل یافته حیوان است مخالفیم. قرآن این نكته رو نقض می كند.

برخی صاحبنظران معتقدند که:
«موضوع تکامل سالها قبل از میلاد مسیح (ع) مطرح بوده و پس از میلاد نیز بسیاری از دانشمندان عرب و اسلام به انحاء مختلف بدان اشاره کرده‏اند. از مسلمین «فارابی» در «آراء مدینه فاضله» و «قزوینی» در کتاب «عجائب المخلوقات» و «اخوان الصفا» در «رساله دهم» و «ابن مسکویه» در «تهذیب الاخلاق» و «الفوز الاصغر» و «ابن خلدون» و... بوده‏اند.»
پس نظریه تکامل از دیر زمان به صورت‏های مختلفی در تاریخ علم مطرح بوده است ولی در قرن نوزدهم میلادی با ظهور لامارک و داروین بحث در باره این مسأله اوج گرفت.
طرفداران تکامل در ابتدا به دو دسته تقسیم می‏شوند:
الف:کسانی که تکامل را بر تمام موجودات حتی ماده و انرژی عمومیت می‏دهند.
ب:کسانی که آن را مربوط به موجودات زنده و آلی (گیاه و حیوان) می‏دانند.
دانشمندان دسته اول به دو بخش تقسیم می‏شوند:
1. کسانی که می‏گویند:نیروئی که منشأ پیدایش مراحل تکامل در موجودات بوده، مافوق طبیعت و برتر از همه چیز است.
2. کسانی که می‏گویند:هر چه هست و نیست در نهاد ماده نهفته است

ر میان دانشمندان علوم طبیعی دو فرضیه در باره آفرینش موجودات زنده، اعم از گیاهان و جانداران، وجود داشته است:
الف:فرضیه تکامل انواع یا «ترانسفورمیسم» که می‏گوید انواع موجودات زنده در آغاز به شکل کنونی نبودند، بلکه آغاز موجودات تک سلولی در آب اقیانوسها و از لابلای لجن‏های اعماق دریاها با یک جهش پیدا شدند یعنی موجودات بی جان در شرایط خاصی قرار گرفتند که از آنها نخستین سلول‏های زنده پیدا شد.
این موجودات ذربینی زنده تدریجاً تکامل یافتند و از نوعی به نوع دیگر تغییر شکل دادند، از دریاها به صحراها و از آن به هوا منتقل شدند، و انواع گیاهان آبی و زمینی و پرندگان به وجود آمدند.
کاملترین حلقه این تکامل همین انسانهای امروزند که از موجود اتی شبیه به میمونهای انسان نما ظاهر گشتند.
ب:فرضیه ثبوت انواع یا «فیکسیسم» که می‏گوید انواع جانداران هر کدام جداگانه از آغاز به همین شکل کنونی ظاهر گشتند، و هیچ نوع به نوع دیگر تبدیل نیافته است، و طبعاً انسان هم دارای خلقت مستقلی بوده که از آغاز به همین صورت آفریده شده است.
دانشمندان هر دو گروه برای اثبات عقیده خود مطالب فراوانی نوشته‏اند و جنگ‏ها و نزاع‏های زیادی در محافل علمی بر سر این مسأله در گرفته است، تشدید این جنگلها از زمانی شد که لامارک (دانشمند جانور شناس معروف فرانسوی که در اواخر قرن 18 و اوائل قرن 19 می‏زیست) و سپس داروین دانشمند جانورشناس انگلیسی که در قرن نوزدهم می‏زیست نظرات خود را در زمینه تکامل انواع با دلایل تازه‏ای عرضه کرد.
ولی در محافل علوم طبیعی امروز شک نیست که اکثریت دانشمندان طرفدار فریضه تکاملند.

دلایل طرفداران تکامل:
به آسانی می‏توان استدلالات آنها را در سه قسمت خلاصه کرد:
نخست دلائلی است که از دیرین شناسی و به اصطلاح مطالعه روی فسیلها، یعنی اسکلت‏های متحجر شده موجودات زنده گذشته، آورده‏اند آنها معتقدند مطالعات طبقات مختلف زمین نشان می‏دهد که موجودات زنده، از صورتهای ساده تربه صورتهای کاملتر و پیچیده‏تر تغییر شکل داده‏اند. تنها راهی که اختلاف و تفاوت فسیلها را می‏توان با آن تفسیر کرد، همین فرضیه تکامل است.
دلیل دیگر قرائنی است که از «تشریح مقایسه‏ای» جمع آوری کرده‏اند، آنها طی بحثهای مفصل و طولانی می‏گویند هنگامی که استخوان بندی حیوانات مختلف را تشریح کرده، با هم مقایسه کنیم شباهت زیادی در آنها می‏بینیم که نشان می‏دهد از یک اصل گرفته شده‏اند.
بالاخره سومین دلیل آنها قرائنی است که از «جنین شناسی» بدست آورده‏اند و معتقدند اگر حیوانات را در حالت جنینی که هنوز تکامل لازم را نیافته‏اند در کنار هم بگذاریم خواهیم دید که جنینها قبل از تکامل در شکم مادر، یا در درون تخم تا چه اندازه با هم شباهت دارند، این نیز تأیید می‏کند که همه آنها در آغاز از یک اصل گرفته شده‏اند.

پاسخهای طرفداران ثبوت انواع:
ولی طرفداران فرضیه ثبوت انواع یک پاسخ کلی به تمام این استدلالات دارند و آن اینکه هیچ یک از این قرائن قانع کننده نیست، البته نمی‏توان انکار کرد که هر یک از این قرائن سه‏گانه احتمال تکامل را در ذهن به عنوان یک «احتمال ظنی» توجیه می‏کند، ولی هرگز یقین آور نخواهد بود.
به عبارت روشنتر اثبات فرضیه تکامل، و تبدیل آن از صورت یک فرضیه به یک قانون علمی و قطعی، باید از طریق دلیل عقلی بوده باشد، و یا از طریق آزمایش و حس و تجربه، غیر از این دو راهی نیست امّا از یکسو می‏دانیم دلائل عقلی و فلسفی را به این مسائل راهی نیست، و از سوی دیگر دست تجربه و آزمایش از مسائلی که ریشه‏های آن در میلیون‏ها سال قبل نهفته است کوتاه است!.
آنچه ما به حس و تجربه درک می‏کنیم این است تغییرات سطحی با گذشت زمان به صورت جهش «موتاسیون» در حیوانات و گیاهان رخ می‏دهد، مثلا از نسل گوسفندان معمولی ناگهان گوسفندی متولد می‏شود که پشم آن با پشم گوسفندان معمولی متفاوت است، یعنی بسیار لطیف‏تر و نرمتر می‏باشد، و همان سرچشمه پیدایش نسلی در گوسفند بنام «گوسفند مرینوس» می‏شود، با این ویژگی در پشم. و یا اینکه حیواناتی بر أثر جهش، تغییر رنگ چشم یا ناخن و یا شکل پوست بدن و مانند آن پیدا می‏کند.
ولی هیچکس تا کنون جهشی ندیده است، که دگرگونی مهمی در اعضای اصلی بدن یک حیوان ایجاد کند و یا نوعی را به نوع دیگر مبدل سازد.
بنابراین ما تنها می‏توانیم حدس بزنیم که تراکم جهشها ممکن است یک روز سر از تغییر نوع حیوان در بیاورد، و مثلاً حیوانات خزنده را تبدیل به پرندگان کند، ولی این حدس هرگز یک حدس قطعی نیست، بلکه تنها یک مسأله ظنی است چرا که ما هرگز با جهشهای تغییر دهنده اعضاء اصلی به عنوان یک حس و تجربه روبرو نشده‏ایم.
از مجموع آنچه گفته شد چنین نتیجه می‏گیریم که دلائل سه‏گانه طرفداران ترانسفورمیسم نمی‏تواند این نظریه را صورت یک فرضیه فراتر برد، و به همین دلیل آنها که دقیقاً روی این مسائل بحث می‏کنند، همواره از آن به عنوان «فرضیه تکامل» سخن می‏گوید نه قانون و اصل.

فرضیه تكامل و خداشناسی
امروزه این مسأله برای ما روشن است که این دو با هم تضادی ندارند یعنی ما چه فرضیه تکامل را قبول کنیم و چه آن را رد نمائیم در هر صورت می‏توانیم خداشناس باشیم.
فرضیه تکامل اگر فرضاً هم ثابت شود، شکل یک قانون علمی که از روی علت و معلول طبیعی پرده بر می‏دارد به خود خواهد گرفت، و فرقی میان این رابطه علت و معلولی در عالم جانداران و دیگر موجودات نیست، آیا کشف علل طبیعی نزول باران و جزر و مد دریاها و زلزله‏ها و مانند آن مانعی بر سر راه خداشناسی خواهد بود؟مسلماً نه، بنابراین کشف یک رابطه تکاملی در میان انواع موجودات نیز هیچگونه مانعی در مسیر شناخت خدا ایجاد نمی‏کند. تنها کسانی که تصور می‏کردند کشف علل طبیعی با قبول وجود خدا منافات دارد می‏توانند چنین سخنی را بگویند، ولی ما امروزه به خوبی می‏دانیم که نه تنها کشف این علل ضرری به توحید نمی‏زند بلکه خود دلایل تازه‏ای از نظام آفرینش برای اثبات وجود خدا پیش پای ما می‏گذارد.

فرضیه تکامل و پیدایش انسان:
برخی محققان باستان شناس پیش از تاریخ معتقدند که:
پانصد میلیون سال پیش زندگی در روی زمین شروع شده است زندگی پستانداران از 80 میلیون سال پیش و زندگی بشر از سه میلیون سال قبل شروع شده است عصر حجر را مربوط به دوره چهارم یخبندان (75 هزار تا 10 هزار سال پیش) می‏دانند. که بشر در این دوره بوجود آمده است.
دکتر پاک نژاد می‏نویسد:
«پستانداران در چه زمان پیدا شده‏اند تاریخ صحیحی در دست نیست امروز تاریخ آنها را تا زمان خزندگان نیز به عقب برده‏اند. برخی از آنها بر درخت‏ها ماندند و در میان آنها حیوانی بنام «سمور» بود که از عجایب خلقتش داشتن انگشت شصت بود. به اندازه گربه بزرگ بود. و چشمانی درشت داشت. اینها را ما قبل میمونها می‏نامند شاید شصت میلیون سال پیش زیاد بودند.
پوزه اینها اندک‏اندک کوتاه شد و به صورت میمون‏های اولیه در آمدند. میمون‏ها کم‏کم به صورت چهار شکل مهم امروزی شدند (گوریل - ژیبون - ارانگوتان - شامپانزه) که آخری در رشد تکاملی از همه جلوتر است.
بعد از آن چند نمونه معروف از میمون‏ها انسان‏نما شدند در سال 1962 م در کینا جمجمه‏ای پیدا شد که زمان حیاتش به چهارده میلیون سال قبل می‏رسید.
در تانگانیکای آفریقای شرقی، جمجمه‏ای مربوط به یک میلیون و هفصد و پنجاه هزار سال قبل مربوط به انسانهای نسبتاً تکامل یافته به نام «هومانابر» یافت شد که حدس می‏زنند با دانستن چند صد لغت سخن می‏گفته است، قبیله داشته و عمرش حدود چهل سال بوده است. (و انواع دیگری از انسانها نیز توسط دانشمندان و باستان شناسان یافت شده و می‏شود که مرتباً در مجلات علمی گزارش می‏شود.)
انسانهای ماقبل تاریخ سابقه پانصد هزار ساله دارند امّا تاریخ انسانی فقط پنجاه هزار ساله است و ماقبل آن زمان تاریکی است. معروف‏ترین انسانهای ما قبل تاریخ «اوسترلومینیک پکینپک، پیک انتروپ، نئاندرتال، کرمانیون» هستند که به ترتیب سابقه 550 - 300 - 150 - 35 هزار ساله دارند.
اینها انسان بودند و کارهای انسانی می‏کردند. و ابزارهای ظریف دسته‏دار نوک تیز برنده می‏ساختند و اکثراً آتش را می‏شناختند.
انسانهای نئاندرتال مرده‏های خود را دفن می‏کردند چیزی را می‏پرستیدند و حتی آثار این آدمها که حدود شصت هزار سال قبل در غاری سکونت داشته (پیدا شده که) عقیده به معاد نیز وجود داشته است.

فرضیه تکامل و قرآن:
اول:آیاتی که در رابطه با اثبات نظریه تکامل مورد استناد قرار گرفته است:
این آیات را جداگانه ذکر می‏کنیم و مورد بررسی قرار می‏دهیم. این آیات را می‏توان به چند دسته تقسیم کرد.
الف:آیاتی که خلقت همه چیز را از آب می‏داند:
1. «و جعلنا من الماء کل شی‏ء حی»
«و هر چیز زنده را از آب بوجود آوردیم.»
استاد مشکینی با طرح آیه فوق می‏نویسند:
«آیه فوق دلالت بر آفرینش همه موجودات زنده اعم از نباتات و حیوانات از جمله انسان از «آب» دارد. پس اینجا قسمتی از عقاید قائلین به تکامل اثبات می شود.»445
سید قطب نیز با ذکر آیه فوق آن را دلیل بر پیدایش حیات از آب می‏داند و اشاره می‏کند این همان چیزی است که علم جدید بیان کرده که اصل حیوانات زنده از آب است و زندگی از آب دریا پیدا شده و سپس انواع و اجناس از آن پیدا شد. پس این مطلبی که داروین را بر آن تمجید می‏کنند قرن‏ها قبل از او قرآن بیان کرده بود.446
برخی از نویسندگان در مورد پیدایش حیات در زمین آورده‏اند که:
«پس از گذشت 1500 میلیون سال از عمر زمین تدریجاً این کره سرد شد و سپس در درون آن فعل و انفعالات شدیدی از حرارت درونی و سرمای برونی در گرفت و تکانها و زلزله‏های شدید اتفاق افتاد. و سپس بخارهایی از زمین برخاست و ابرها تشکیل شد و باران‏ها آمد و سطح زمین را پوشاند و دریاها تشکیل شد.
حدود پانصد میلیون سال زندگی در قعر دریاها به صورت ابتدائی بود. و موجودات تک سلولی پیدا شد. و سپس گروههای مختلف گیاهان و حیوانات دریایی حدود 175 میلیون سال قبل پیدا شدند.»447
قبلاً سخنان صاحبنظران دیگر در مورد خلقت همه چیز از آب و استناد آنان به این آیه را آورده‏ایم (در بحث «منشأ پیدایش حیات در زمین»).
بررسی:
در مورد این آیه بحث مفصلی خواهد آمد که چهار تفسیر مختلف (پیدایش انسان از نطفه - پیدایش نخستین موجود از آب - ماده اصلی بدن موجودات آب است - ماده اولیه جهان مایع آبگونه بوده) در مورد این آیه شده است448 که فقط تفسیر اول با آیه فوق ناسازگار بود. بنابراین می‏توان به صورت احتمالی گفت که این آیه دلالت بر مرحله اول خلقت موجودات در آب دریاها دارد. ولی این تنها تفسیر آیه نیست.