تبیان، دستیار زندگی

شما در این قسمت می توانید مطالب جالب با عناوین مختلف از وقایع اصفهان را که در زیر به صورت فهرست آمده است مطالعه کنید.
اصفهان در یك نگاه / چرا اصفهان را اصفهان گفتند / لباس مردم اصفهان در قرن قبل از مشروطه / امیركبیر و اهتمام به اجراى قانون / تخت روان / فتح اصفهان و غلبه مردم در دوران استبداد صغیر / صارم‏الدوله و مالكیت میدان نقش‏جهان / قحطى در اصفهان در زمان حمله افغان / مبارزه منفى علماى اصفهان بر علیه سلطه غرب / تشریفات ورود محمود افغان به اصفهان / چگونگى انتقال حكومت صفوى به محمود افغان / جوابیه بیوه فخرالدوله حاكم اصفهان به سلطان محمود غزنوى / برخورد نفاق‏افكنانه و عكس‏العمل هوشیارانه / شكایت تاجر و برخورد ظل ‏السلطان / فرمان منع باده‏نوشى و چگونگى لغو آن در زمان‏ شاه سلطان‏ حسین / علماى اصفهان و واقعه رژى / قدغن كردن قلیان در زمان شاه‏ عباس / حكومت هزار فامیل و شكایت بازرگان / كشف حجاب در اصفهان / نخستین مدرسه در اصفهان / اولین مدرسه اسلامى در اصفهان / اولین مدرسه جدید اصفهان / جشن آبریزان در اصفهان / هشت دوره پایتختى اصفهان / مخفى نماند /سرنوشت كتابخانه ‏هاى اصفهان در دوران صفویه / اصفهان اولین سنگر مبارزه علیه قرارداد رژى / تاجر اصفهانى انبارش را آتش مى ‏زند / چیگین / جشن سده در اصفهان در زمان مرداویج / سقاخانه مسجد جامع اصفهان / پیاده رفتن شاه‏ عباس در ركاب ملاعبدالله / بناى مسجد حاج‏ عباس گندلى / سوزانیدن كبابى و نانوا توسط شاه ‏عباس / نتایج حكومت ظل ‏السطان بر اصفهان / ماجراى بز سقاخانه پا قلعه / شوخى علما / نزاع حیدرى و نعمتى / حكایتى از شیخ ‏بهائى و میرداماد / انجمن صفاخانه / یهودیان اصفهان در دوران مشروطه / قتل‏عام شافعیان و حنفیان به دست مغولان / عاقبت كار اولین سماورساز اصفهانى / از چوپانى تا خزانه‏ دارى محمدعلى بیك گرگیراق اصفهانى / صمصام - بهلول اصفهانى / قرق / مدرس و ساده زیستن / اولتیماتوم روس و تحریم كالاهاى روسى در اصفهان / میرشب / اولین چاپخانه خاورمیانه در اصفهان / حاج‏ آقا رحیم ارباب و جوانان / علم بیاموز از تار زدن بهتر است / بست مرحوم كلباسى / تحصن تاریخى اصفهان / از كاروانسراى صفوى تا هتل‏ عباسى / دروازه‏ هاى اصفهان در دوران صفوى / اصفهان در جنگ اول‏ جهانى / حاكم اصفهان خود را منصوب دولت روس می‏داند / ارامنه و مشاغل آنان در دوره صفویه و قاجاریه در اصفهان / ورقى از دفتر مشروطیت در اصفهان / تاریخچه سنگ ‏آب در اصفهان / سخنرانى با عمامه آیت‏ الله طاهرى / از كجا به كجا رسید / آقارحیم بادمجان سوخت!؟ / فتح اصفهان توسط مسلمانان / ظلم مأمور و مسئولیت حاكم / آوردگاه مورچه‏ خورت / شكوه چهارباغ در دوره صفویه و ویرانى آن در دوران قاجاریه / درِ عالی ‏قاپو / امنیت بى‏ سابقه / راست بگو تو چه كاره‏اى؟ / لقمه شبه ‏ناك / خمره شراب مدل لباس شاهزاده / فتحعلى شاه و دهدار كارلادان / هارون‏ الرشید و خراج اصفهان / یوزباشى / تسلیم اصفهان بخاطر ازدواج شوهر / عاقبت محمود افغان / كشتار تیمور لنگ از مردم اصفهان / دیدار مرحوم دكتر حسابى از منارجنبان / محاصره شهر اصفهان توسط خوارج / شورش كاوه آهنگر / محاصره اصفهان و شجاعت میرزا ابوالقاسم / مرگ على‏مردان خان و غارت اصفهان / باطنیان در اصفهان / خر و خور و خرما / چاره گرانى نان / حاضر جوابی اصفهانی ها / اصفهانی و اصفهانی زاده / اعلامیه دانشجویان اصفهانی / مورچه ‏هاى اصفهان / شاعر اصفهانى و اهلى در دشت و جویباره / اصفهانى ‏ها و زبان تركى / شیر اصفهانى / تشریفات مرگ كازرونى / شوخ معمار اصفهانى / درشكه چى اصفهانى / تخیلات دهاتى اصفهانى / پارچه فروش اصفهانى / كودكِش‏هاى اصفهانى / سوزن گران اصفهانى / روستایى اصفهانى / اشتباه لپى شیداى اصفهانى / سرجان ملكم انگلیسى و اصفهانى ‏ها / شاردن فرانسوى و اصفهانى ‏ها / ادوار براون انگلیسى و اصفهانى‏ها

ادامه دارد ....

قحطى در اصفهان در زمان حمله افغان
در تاریخ ایران فصول غم‏ انگیز بسیار است. یكى از آنها، فصولى است كه «فتنه افغان» نام دارد. در سال 1134 ه.ق، رعایاى قندهار (واقع در افغانستان فعلى) به فرماندهى محمود، پسر میر سیروس، به قصد سرنگون كردن خاندان صفوى راهى اصفهان شدند و این شهر را در محاصره گرفتند.

شش ماه بعد از محاصره (12 محرم 1135) تاج پادشاهى به‏ دست شاه سلطان حسین بر سر محمود افغان، رعیت سركش خود قرار گرفت و طومار سلطنت دویست و سى‏ساله خاندان صفوى به بایگانى تاریخ سپرده شد.

گزارشهاى تأسف‏ بارى در مورد قحطى در زمان محاصره اصفهان انتشار یافته است كه از جمله آنها، حوادثى است كه كروسینسكى به رشته تحریر درآورده است.

وى در زمان شاه سلطان حسین به همراه گروهى مبلغان مسیحى از طرف پاپ راهى ایران شده بود و در زمان قحطى در اصفهان بوده است. او در این مورد مى‏نویسد، «با گذشت سه ماه از محاصره اصفهان، در بازار چهارسوق نان و گوشت و مأكولات قدرى یافت مى‏شد ولى بعد از آن گوشت خر و استر فروخته مى‏شد و قیمت زردك به 12 تومان رسیده بود و خر را به 50 تومان مى‏خریدند. بعد از آن، آن هم پیدا نشد، بناى خوردن سگ و گربه نهادند. روزى از خانه ایلچى فرانسه بیرون آمدم، در پیش خانه او زنى را دیدم كه گربه را گرفته و مى‏خواست ذبح كند و گربه به او آویخته، دستش را زخم كرده بود و فریاد مى‏كشید، من به زن كمك كردم تا گربه را ذبح كند. در عرض چهار ماه مردم بناى خوردن گوشت انسان كرده، مرده‏هاى تازه در بازار مى‏دیدم كه ران هاى آنها را دیگران به مصرف مى‏رساندند، پوست كفش كهنه و چارق كهنه جمع كرده مى‏جوشاندند و آب آن را مى‏نوشیدند، مردم در كوچه‏ ها و گذرها افتاده جان مى‏دادند و كسى پرواى دفن مردگان نداشت و شهر از لاشه مردم پر شد و...»

وى در آخر مى‏نویسد: «از اغراب غرایب این است كه قبل از قحطى كورى را مى‏دیدم كه گدائى مى‏كرد. بعد از زمان قحط نیز همان گداى كور را دیدم كه نمرده بود و گدایى مى‏نمود.»

همین مضامین را در گزارشهاى گیلانتر(5) در باره حمله افغان و سقوط اصفهان مى‏توان ملاحظه كرد.

مبارزه منفى علماى اصفهان بر علیه سلطه غرب
عصر قاجار از جمله دورانهایى است كه ایران با تحولات مهم سیاسى و اجتماعى، مانند واقعه رژى (تحریم تنباكو) و نهضت مشروطه همراه بود. دوران حكومت ناصرالدین ‏شاه كه بعدها «عصر امتیازات» به دولتهاى خارجى نامیده شد. منجر به نفوذ بیش از پیش خارجیان بر اقتصاد ایران و در نتیجه از میان رفتن تولیدات داخلى گردید. این ---------- در دوران مظفرالدین شاه نیز ادامه یافت. در مبارزه با این ---------- و توسعه اقتصاد ملى، علماى اصفهان به تلاشهایى دست زدند، از جمله آنها، حركت علما در تحریم كالاهاى خارجى است كه در ذیل به یكى از آنها اشاره مى‏كنیم:

قرارداد 13 تن از علماى اصفهان و ركن‏ الملك شیرازى:

این خدام شریعت مطهره با همراهى جناب ركن ‏الملك، متعهد و ملتزم شرعى شده‏ایم كه:

اولاً - قبالجات و احكام شریعه از شنبه به بعد روى كاغذ ایرانى بدون آهار نوشته شود. اگر بر كاغذهاى دیگر بنویسند، مهر ننموده و اعتراف نمى‏نویسیم.

ثانیاً كفن اموات اگر غیر از كرباس و پارچه اردستانى یا پارچه دیگر غیرایرانى باشد، متعهد شده‏ ایم بر آن میّت، ماها نماز نخوانیم.

ثالثاً حرام نمى‏دانیم لباسهاى غیرایرانى را، اما ماها ملتزم شده‏ ایم حتى‏المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از منسوج ایرانى بنماییم.

رابعاً مهمانیها بعد ذلك ولو اعیانى چه عامه، چه خاصه باید مختصر باشد، والا احدى ما را به حضور خود وعده نگیرد و ما نیز اینگونه مهمانى برگزار نمى‏كنیم.

خامساً وافورى و اهل وافور را احترام نمى‏كنیم و به منزل او نمى‏رویم، چرا كه ضرر آن محسوس بوده و خانواده‏ها و ممالك را بر باد داده.

امضاى آقایان گرام و علماى فخّام كثرالله امثالهم.

بدنبال این قرارداد، علماى دیگر هم با صدور اعلامیه به آن پیوستند و این حركت بگونه‏ اى بود كه دولت انگلستان را به عكس‏ العمل واداشت و چارلز مارلینگ، كاردار سفارت انگلیس به میرزا حسن ‏خان مشیرالدوله (وزیر امور خارجه ایران) طى نامه‏اى نوشت: جناب مستطاب ... از اصفهان به دوستدار اطلاع رسیده كه علماى آنجا در كار ترتیبى هستند كه نگذارند استعداد اروپایى به فروش برسد و به خریداران ایرانى كه اهمیت دارند، اعلام كرده‏اند كه ب ه‏كلى ترك معامله نموده و به مهلت چهارماهه محاسبات خود را با تجارتخانه‏ هاى اروپایى قطع كنند... چون مبلغ زیادى سرمایه انگلیسى در این كار است، اگر این كار غیرصحیح را بگذارند امتداد پیدا كند، به سرمایه مزبور خطر فاحش وارد خواهد آمد. از جناب مستطاب عالى خواهشمندم مقرر دارند احكام لازمه به كارگزاران اصفهان صادر شود كه از اقدامات فتنه‏ انگیز این اشخاص فوراً جلوگیرى شود.

ادامه دارد...

اگر چه تاریخ را دوست ندارم ولی خوب به خاطر عرق ملی تاریخ اصفهانم دوست دارم منتظر مطالب تاریخی از نوع اصفهانش هستیم

با سلام
مشکی پوش گرامی برعکس غریبه عزیز من عاشق تاریخم مخصوصا تاریخ اصفهان مطالبتون خیلی جالب مخصوصا تخت روان ممنون ازتون منتظرمطالب بعدیتون هستم

«پطرس دى سركیس گیلانتر» در گزارشهاى خود در مورد صدمات وارده بر اصفهان نوشته: محمود پنجاه‏ هزار نفر از

ایرانیان را كشته و یكصدهزار تن نیز از قحطى بمردند و پس از تسلیم شدن تخت و تاج به محمود افغان، در مورد

چگونگى ورود وى به اصفهان مى‏نویسد: «محمود افغان و شاه سلطان حسین سوار شدند و به سوى شهر راندند.

12 نفر سوار در جلوى محمود حركت مى‏كردند و بر مذهب شاه (شیعه دوازده امامى) لعنت مى‏فرستادند. و از راه پل

شیراز (خواجو) و خیابان خواجو جلو مى‏آمدند تا داخل شهر شدند... مردم شهر از محله خواجو تا قصر شاهى پارچه

‏هاى زرى و زرباف گرانبها در راه ها گسترده بودند، كه بر همه آنها محمود سوار بر اسب عبور نموده تا به كاخ شاهى

وارد شد. سپس براى كوچ افغانان از قندهار به اصفهان، هشت‏هزار شتر روانه شد. در مورد ریخت و هیبت مادر

محمود نوشته‏اند:«وى سوار بر شترى بدون خدم و حشم و ندیمه و نگهبان از میدان شاه گذشت و در برابر كاخ،

نیمه برهنه با لباسهاى مندرس از شتر پایین آمد؛ در حالى كه با اشتهاى فراوان شلغمى را گاز مى‏زد وارد كاخ شد و...».

و اینان مدت زمانى حاكم بخشى از ایران بوده، در پایتخت آن یعنى اصفهان مستقر بودند.