خوشهٔ ستاره‌ای :
مجموعه‌ای از ستارگان است که با نیروی گرانشی دوجانبه به یکدیگر پیوسته‌اند.
ستارگان هر خوشه، هم‌زمان و از یک ابر غبار و گاز زاده شده‌اند و بنابر این سن و ترکیبشان مشابه است، ولی نوع این ستارگان متفاوت است چون جرم‌های متفاوتی دارند. چرخه حیاتی ستاره را جرم آن تعیین می‌کند. دو نوع خوشه وجود دارند: خوشه کروی و خوشه باز. خوشه‌های کروی پیرترند و در هاله‌ای کروی پیرامون هسته کهکشان راه شیری قرار دارند ولی خوشه‌های جوانتر باز، در قرص کهکشان قرار گرفته اند.
خوشه باز:
خوشه باز مجموعه‌ای از ستارگان سست‌پیوند است که تعدادشان از کمتر از صد ستاره تا بیش از چند هزار متغیر است. تقریباً ۱۲۰۰ خوشه باز شناخته شده در کهکشانمان وجود دارند که همگی در قرص کهکشان واقعند. معمولاً آنها چند سال نوری پهنا دارند و شامل ستارگان گروه اول اند که جوان و فوق العاده درخشان هستند. سرانجام ستارگان خوشه‌های باز بخاطر اختلالات گرانشی ناشی از سایر اجرام موجود در کهکشان از یکدیگر دور می‌شوند.
خوشه کروی :
خوشهٔ کروی مجموعه‌ای از ستارگان فشرده به یکدیگر است که تعدادشان از دهها هزار تا صدها هزار ستاره متغیر است. خوشه‌های کروی معمولاً دایره‌ای شکل بوده و تقریباً ۱۰۰ سال نوری پهنا دارد. ستارگانشان در مرکز خوشه متمرکز شده اند. تقریباً ۱۵۰ خوشه کروی شناخته شده در کهکشان ما وجود دارد، که اکثرشان در هاله پیرامون هسته کهکشان قرار دارند. ستارگان خوشه‌های کروی، پیر و از ستارگان گروه دوم هستند.
خوشه‌های کروی زمانی تشکیل شدند که کهکشان ابری کروی بود. هنگامی که کهکشان ما به شکل قرص درآمد، خوشه‌های کروی درون‌هاله‌ای، پیرامون هسته باقی ماندند سپس خوشه‌های باز در داخل قرص تشکیل شدند. این خوشه‌ها سوژه‌های مناسبی برای عکاسی نجومی می‌باشد .
نمونه ها :
* خوشه ستاره‌ای پروین (هفت خواهران): قدمت این خوشه باز ۵۰ میلیون سال است. با چشم غیر مسلح، بصورت مجموعه‌ای از ۶ یا۷ ستاره به نظر می‌آید. تلسکوپ آشکار می‌کند که آن شامل صدها ستاره است.
* مسیه ۱۳ در صورت فلکی هرکول: عرض این خوشه ۱۶۰ سال نوری است، شامل صدها هزار ستاره است که با جاذبه در کنار همدیگر نگه داشته شده اند. دیرینگی بسیاری از ستارگانش به ۱۰ م. می‌رسد.
