• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن شمال > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
شمال (بازدید: 38831)
يکشنبه 29/9/1388 - 2:38 -0 تشکر 170758
ضرب المثل های زیبای خطه شمال

   



به امید خدا قصد داریم در این مطلب و ادامه اش، تا جایی که امکان و فرصت است، ضرب المثلهای زیبای خطه سر سبز شمالِ ایرانِ  عزیز اسلامی را بیان نماییم.
تا جایی که بتوانیم ترجمه و موارد کاربرد آنها را بیان میداریم تا مورد استفاده همه دوستان تبیانی قرار بگیرد.پپشنهاد میکنیم به تمام دوستان انجمن شمال خود، که برای پر بار شدن، هم افزایی فکری و اجماع دانسته ها ،شما هم در صورت امکان مطالب مرتبط با این موضوع را در این بخش، با ایجاد پاسخ ، قرار دهید تا به امید خدا بتوانیم منبعی هر چند کوچک از ضرب المثلهای شنیدنی و خواندنی  شمال داشته باشیم.  
به امید همکاری دوستان.................


..:: اینجا را حتما ببینید ::..

 

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

 

 

آدم دل خش بوئه سره  کِلی پشت بوئه

دل آدم خوش باشد چند خانه آدم پشت لانه مرغ دانی باشد

اگر آدم دل خوشی داشته باشد ودر امور زندگی  قناعت را مراعات کند، زندگی در جاهای کوچک و فقیرانه نیز قابل تحمل است

.

.

.

.

وشنا ره خورش نَوِنه ، خوره بالش نَوِنه


آدم گرسنه اهمیتی به خورشت غذا نمی‌دهد،  آدم خواب آلود بهانه بالشت نمیگیرد.


این ضرب المثل کنایه از این است که فردی اگر واقعا نیازمند باشد دیگر بهانه گیری بی‌موردی  نمی‌آورد.

.

.

.

.

سگ سر او نشند ، ته دست گند موک زنده


روی سگ آب نریز،  دستت زگیل می‌‌زند


اشاره به باور عامیانه مردم مازندران مبنی بر آزار نرساندن به حیوانات می باشد

.

.

.

.

کاتیر ره  پلّه پلّه لو بور


نردبان را پله پله بالا برو


اشاره به عجله نکردن در کارهاست

 

در ادامه مطالب سعی میکنیم ضرب المثلهای دیگری  از این نوع قرار دهیم................

 


از خـــــم ابروی توام هیچ گشــــایشی نشد***وه که در این خیال کج عمر عزیز شد تلف

  چنــد بنـــاز پرورم مهــر بتـــــان سنـگ دل***یـــاد پدر نمی کــــنند این پســـران نا خــلف 

 حافظ اگر قدم زنی در ره خانــدان به صدق***بدرقــــه رهــت شود همت شحــنه نجـــــف

 

  ₪₪۩۞۩  بفرمایید اینجا ۩۞۩₪₪  
 

 

 

سه شنبه 22/10/1388 - 21:24 - 0 تشکر 175641

سلام
اینم از ضرب المثل های مازنی
اگه کسی بلده میتونه معنیشونو بگه....

خودم شروع میکنم:
1-ریکا شه لینگ پش ره هارش راه بور
2-وه دونه روزی کجه انه کمل دسه پتی دنه
3-وه همه کار هکرده فرنی ره نمک نکرده..!!!!!!

يکشنبه 27/10/1388 - 23:34 - 0 تشکر 176681

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

..::با اجازه کاربر محترم (morty0111) این پست توسط مدیر انحمن شمال ترجمه و ویرایش شد::...

سلام



4-  وَرِه  اگه بیَره شال ، لَمه کلا ره بیته

بچه گوسفند(بره) اگر بتواند روباهی  را بگیرد ، در واقع توانسته کلاه نمدی (صاحب خودش یعنی چوپان) را بگیرد

این ضرب المثل کنایه به انجام کاری غیر ممکنی را دارد که بخواهد از ناحیه فردی  ناتوان به انجام دادن آن ، عملی شود، و اگر هم قصد انجام دادنش را بکند در عمل مرتکب اشتباه میشود و ناکام میماند زیرا اساسا قادر به عملی کردنش نبوده است. مانند گوسفندی که با گرفتن کلاه پشمی چوپان خود ، اینطور تصور میکند که توانسته روباهی را اسیر نماید!

......................................................................................




5- ونه حرف اَته خرِ   نال  ارزش ندارنه!!

حرفهای او به اندازه نَعلِ (که به سم  حیوانات می زنند) چهارپایی ارزش ندارد!!

کنایه از این که حرفهای او قابل پامال شدن  و فراموش کردن است

...............................................................................




6- خوره بالش نوینه ، وِشنا  ره خرش

انسان خسته و خواب آلود برای خوابیدن نیاز به بالش ندارد و انسانی که وافعا گرسنه است بهانه خورشت برای غذایش را نمیگیرد

.........................................................................................................




7-وه این محله ی  سنگِ زن  بیه

او (روزگاری) سنگ انداز(هدف گیر) ماهر این منطقه بوده است 

کنایه به این مطلب دارد که گاها در بعضی از امور باید توانایی ها و سوابق افراد را مد نظر داشت و جویا شد ، لذا نباید به وضعیت کنونی افراد اکتفا کرد.___ در منطقه مازندران هدف گیری و پرتاب دقیق اشیاء ، بنا به کارایی آن ، در گذشته از ، جمله مهارتهای ویژه افراد در کارهایی مانند باغداری ؛ ماهیکیری ، و دامداری بوده است____

يکشنبه 27/10/1388 - 23:42 - 0 تشکر 176685

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

..::با اجازه کاربر محترم (morty0111) این پست توسط مدیر انحمن شمال ترجمه و ویرایش شد::...

ایضا:

8-گوننه که خاخِر ، کل  ره  برار  پیدا کنّه ، زنا  کل  ره  مردی

میگویند خواهر (انسانِ کچل)فرد کچل را برادر تصور میکند ، زن (انسانِ کچل)فرد کچل را همسر خود می پندارد

در واقع این ضرب المثل بدین معنی است که مثلا اگر برادر کسی کچل باشد ، و ناگاه فرد کچلی را از دور ببیند ، ابتدا به اشتباه او را برادر خود تصور میکند ، وبعد از اندکی دقیق شدن ، متوجه میشود که این تصور او خطا بوده است.
این ضرب المثل کنایه به این موضوع دارد که انسانها گاها در روابط اجتماعی ، به ظَن و پندار اشتباه خود از موضوعات گوناگون نتیجه گیری میکنند که در حقیقت خلاف واقع است ، ومتاسفانه براساس همین تصورات اشتباه و سوتفاهم ها ، به امور مربوطه ترتیب اثر میدهند.
مانند این ضرب المثل را میتوان در فارسی با این شعر تطبیق داد:
هرکسی از ظن خود شد یار من***از درون من نجست اسرار من


.........................................................................................



9- زُوما(داماد) بورده  تخت  وِ  جِر نینه ، دپوشیه  رخت وِ  جِر نینه


داماد روی تخت دامادی رفته(نشسته) و پایین نمی آید ، لباس(دامادی) پوشیده است و پایین نمی آید
این ضرب المثل کنایه از لجاجت و یک دندگی بعضی از افراد دارد که بی توجه به راهنمایی دیگران ، با کمال غرور اصرار به انجام کار خود دارد

................................................................................................


10- کار ره  وَرزا   کنّه ، منگو خَسّوُ ئه!!


کار اصلی را گاو نر(وَرزا) میکند ، در حالی که گاو ماده(مَنگو) اعلام خستگی میکند!!

در گذشته بویژه در منطقه مازندران ، شخم زدن زمین را با استفاده کردن از گاوهای نر مخصوصی بنام «وَرزا» انجام میدادند ، بدین ترتیب که دستگاه شخمزنی که آنرا « اِزال» مینامیدند را به آنها می بستند تا با کشیدنش ، عمل شخمزنی صورت گیرد. در اینجا این ضرب المثل بطور کنایه ای عنوان میکند که علیرغم شخمزده شدن زمین توسط گاو نر ، این گاو ماده است که به ناحق عنوان میکند که از شخم زدن زمین خسته شده است. در واقع حرف گاو ماده در اینجا نمادی از انسان های سو استفاده گری است که زحمات کشیده شده ی دیگران را به نادرست ، ضایع کرده و کار را به نام خویش ثبت میکنند ، و اینطور عنوان مینمایند که کار ، حاصل زحمات آنان بوده است!

..............................................................................................


11-  کاه  ته  نیه  ،  کاهدون   که  ته شِنِه

گیرم کاه از آن تو نیست ، ولی کاهدان (محل جمع کردن و انبار کاه)که برای توست!

اشاره به افراد مسرف و زیاده رُویی داردکه علیرغم اختیار کنترل خویش مبنی بر خودداری از اسراف ، تقصیر را به امور بی ربط دیگری مربوط میکنند و خود را بی تقصیر نشان میدهند. مثلا وقتی به انسان پرخوری هشدار میدهند که از زیاده روی در خوردن پرهیز نماید ، اینطور پاسخ دهد که ، تقصیر پرخوری من بواسطه خوشمزه بودن غذاست نه قصد و اراده من!!؟

يکشنبه 27/10/1388 - 23:44 - 0 تشکر 176687

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

12- وِه  شِه  پیر  رِه  نَدیه

او پدر خود را ندیده است

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که مثلا یکی خیلی به خودش مینازه وقیافه میگیره ، در مورد این شخص میگن انگار پدرشو ندیده که این همه قیافه میگیره ، شاید پدرشو ببینه یه کم خجالت بکشه.

*************************************

13-وِه آسمون سازه

او آسمان را میسازد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که کسی زیاد دروغ میگه ، تو فارسی یه چیزی مثل آسمون ریسمون بافتنه

*****************************************

14- وِه   مِلیجِه ای  ره  آزار  نکنّه

او به مورچه هم آسیبی نمیرساند

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی خیلی مظلومه و آزارش به کسی نمیرسه میگن ببین این حتی به مورچه هم کاری نداره چه برسه به .....

****************************************

15- وه  مرزالوئه

او مرزاله(موذی) هست

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی خیلی موذی و مرموز باشه و به اصلطلاح آب زیر کاه باشه در این صورت از این ضرب المثل استفاده میشه.

*****************************************

16- تِرمِه کُونه باوه  ، لینگِ پیچ ناوُنه

ترمه(نوعی پارچه قیمتی) اگه کهنه هم  بشود باز هم پایتابه(چیزی که دور پا میپیچند) نمیشود.

این ضرب المثل یعنی اینکه هر چیزی را بهر کاری خاص ساخته اند ، یعنی هر چیزی هر چند که قیمتی باشه دلیلی بر این نمیشه که هر کاری خواستیم از ش بر بیاد و در هر کاری مفید واقع بشه ....

يکشنبه 27/10/1388 - 23:48 - 0 تشکر 176688

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

17-اسب شِه  جو   ره  شِه  زیاد  کنّه

اسب غذای(جو) خودش را خودش زیاد میکند

این ضرب المثل یعنی اینکه هر کسی با زحمتی که میکشه به نتیجه ای درخور  همون کاری که کرده و زحمتی که کرده میرسه ، در مواردی به کارمیره که یه آدمی کاری نمیکنه و یه گوشه نشسته و  ناراضیه که چرا من این همه بد بختم!؟..........در این موقع این ضرب المثل رو میگن.

***************************************

18- اسراباد  نماز  مه  دهون  ره  دوسه

نماز اسرااباد   دهان  من را  بسته  است

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی میخواد به کسی یه حرفی بزنه و یه توهینی بکنه  اما جلوی خودش رو میگیره وخودداری میکنه. البته میتونه بسته به زمان و جای نامناسبی باشه که اجازه نمیده حرفها شو  بزنه . که در این زمان این ضرب المثل رو به کار میبره.

************************************

19 - اینتا  کلاه  مِه سَر وِسّه  خَله  گشاده!!

این کلا برای سر من خیلی گشاد است.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی میخواد یه کار خیلی بزرگی انجام بده اما می ترسه و فکر میکنه که این کار در حد و اندازه خودش نیست ، میگه این کلا برای سر من خیلیگشاده  یعنی به اصطلاح کار من نیست ، شرمنده ....

*************************************

20- بی  اُوسال  جینگا  نشو

بدون گردنبند( چیزی که دور گردن اسب و گاو .... میندازند تا هدایتش کنند) به محل خرمن کوبی نرو .

در زمان های گذشته برای خرمن کوبی از حیوانات هم کمک گرفته میشد و البته برای اینکه این گاو  و..... بتونند کار خودشو درست انجام بدند نیاز به یه چیزی مثل افساربود که دور گردنشون قرار میدادن که اونا رو هدایت کنند ، یعنی بدون این گردنبندشون نمیشد کار مفیدی با اونا انجام داد .

 این ضرب المثل یعنی قبل از هر کاری مقدمات اون کار رو فراهم کن واینکه بدون پشتوانه نمیشه کاری رو انجام داد.

*************************************

21- گد  ریش دارنه ، خِنه سِره ی شاگرده

ریش بلندی دارد اما هنوز شاگرد سر خونه است.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی زمان زیادی رو در یه کاری صرف کرده اما هنوز بی تجربه هست و نتونسته از جایگاه خودش ترقی کنه .

دوشنبه 28/10/1388 - 19:18 - 0 تشکر 176812

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

 22-مجلس بی دَپیس باکله  نَوُونه

مجلس بدون باقلای پوسیده  و چروکیده نمیشود!

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که مثلا تو یه جایی چند نفر دارن با هم حرف میزنند ، یکدفعه آدمی داخل میشه که بقیه ازش خوششون نمیاد میگن  اَه!!....... باز این اومد انگار هر جا بریم بازاین پیداش میشه .

***********************************

23- وِه ناخِشه ،  پیشه پیشه    گونه

او ناخوش و بیمار است ، لذا سخنان نامربوط  و نامفهوم دارد میگوید

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی حرف های نامربوط میزنه ، میگن به حرفاش دقت نکنین ، این حالش خوب نیست داره هذیون میگه.

***************************************

24- آدم به سخن شونه  ، گو   به   رَسِن!!

آدم با سخن گفتن فرمان میبرد  ، اما گاو  با ریسمان ( افسار)

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که به یه کسی هر چی میگی حرف آدم رو گوش نمیکنه و  باز کار خودشو انجام میده و همه چیز  رو خراب میکنه که میگن: حتما باید چوب بالای سرت باشه تا اینکاری که بهت میگنو انجام بدی!! ، مانند این قول معوف در فارسی که میگه:  به بچه آدمیزاد یه کاری رو میگن میفهمه و انجاممیده ، اما تو حتما باید باز زور یه کاری رو ازت بخوان .

****************************************

25- فِک دار سایه نَوُونه  ، کوهی  همسایه  نَوُونه

از درخت «بید»  سایه خوبی  را نباید انتظار داشت(چرا که برگهای باریک و نامتراکمی دارد)  ، از آدم کوهی ( کسی که در کوه زندگی میکند) نباید انتظار داشت همسایه دائمی خوبی باشد

معنیش که مشخصه  یعنی این  درخت بید که برگ های ریزی داره سایه خوبی هم نداره و این آدم که توی کوه زندگی میکنه و همش در حال ییلاق قشلاق هست و شش ماه از سال رو میره کوه و کنارت نیست نباید انتظار داشته باشی همسایه همیشگی خوبی باشه و همیشه کنارت بمونه

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم نباید از این شخص یا چیز انتظار زیادی داشت.

********************************************

26- وِه  کدبانوئه ، هفتسال  لاک  ره  نَشِس  دارنه!!!

او کدبانو است ، چرا که او  هفت سال است که ظرف هایش را نشسته دارد

خب این هم که مشخصه ، وقتی این رو به کار میبریم که میخواهیم به یه کسی طعنه بزنیم که چقدر تنبله و کاراشو درست انجام نمیده.

سه شنبه 29/10/1388 - 23:0 - 0 تشکر 177011

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

46- همه تـَـله ایا کفنه ، اَمِـه تـَـله کِفَــنی وگ

در تله ی همه ایا ( پرنده ) می افتد در تله ی ما غورباقه بزرگ و سن دار میافتد!!

این ضرب المثل در مواردی به کار میره طرف میخواد بگه من خیلی بدشانس هستم ،البته میتونه بگه  "شانس دله ره انارتیم بزنن!!!! "

********************************


47- چیه ؟ ، نازک رِسِنی؟

چی شده است؟ چرا نخ را نازک میریسی؟

این ضرب المثل رو وقتی به کار میبرن که طرف یکی رو صدا میزنه اما او به جای اینکه جواب بده ، با یه صدای ضعیف میگه، ها ؟ چی کارم داری؟ میشه گفت یه جورایی ناز میکنه یا خودشو به ناخوشی میزنه در این موقع بهش این ضرب المثل رو میگن.

******************************


49- بوردمی عاروس بـِــیــن   ، عاروس بورده  کِــنِــس چین

ما رفتیم تا عروس را ببینیم ، اما عروس برای چیدن ازگیل  بیرون رفته بود.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی یا عده ای میرن یه آدمی روببینن ، اما اون آدم اصلی که همه به خاطر اون اومدن رفته دنبال کاره خودش و بقیه رو الاف خودش کرده ، یا میرن یه کاری رو انجام بدن اما اون وسیله که باید حتما باشه تا اون کار انجام بگیره نیست ، یعنی وقتشونو هدردادن ، در این لحظه این ضرب المثل رومیگن.

*************************************


50- عاروس خـَله مقبول بیه  ، آبله ای  بـَزو

عروس خیلی زیبا بود آبله هم زد !

این ضرب المثل معادل همون قوز بالا قوزه که تو فارسی به کار میره ، یعنی چیزی  یا آدمی  اگرچه خوب نبود ، حالا یه عیب دیگه ای هم پیدا کرده.

41

خر ، خرِِ  لو    نمیرنه!!!

خر با لگد خر نمیمیرد

یعنی هیچ خری توسط لگدی که خر دیگه ای مثل خودش بهش زده از پا در نمیاد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر فردی در هر شغل و مقام و... که باشه توسط فردی مثل خودش آسیبی نمیبینه. به عبارتی دیگر همیشه اهل  فن ، هرگز از یک اهل همان فن ضربه ضرر  نمیخوره چرا که از زیر و بم  آن آگاه هست

**************************************

42- وه  شال مرگی کنّه

او خودش را مثل شغال به مردن زده است

روباه اگه گرفتار بشه ومیبینه که حریف طرف نمیشه ، خودشو به مردن میزنه  تاشاید دست از سرش بردارن ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه آدمی به اصلاح با حقه بازی و ... خودشو به اون راه میزنه تا کسی کاری به کارش نداشته باشه.

****************************************

43- نـَخـِرده سَمـَنی  ، بَسُوته تِک و بنی

سمنو رو نخورده  ،  لب و دهانش و بینی اش سوخت

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم طرف کاری رو نکرده امادچار پیامد و عواقب اون کار شده ، یعنی مثل اینکه هنوز سمنو نخورده اما لب و دهنش سوخته.

************************************

44- وه هیچی!! ، لاک اُو  وره  ورنه

او هیچ !!  آب ظرف هم او را میبرد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیلی ضعیفه وهیچ کاری رو نمیتونه به درستی انجام بده.

***********************************


45- وه ده تا چاقو بسازه  ، اَتا دسه ندارنه

او اگر ده تا چاقو بسازد یکی هم دسته ندارد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم ما از این طرف کار مثبتی ندیدیم ، تمام کاراش ناقصه و اینکه کسی خیری ازش ندیده.

36- ونه کشتی ره بدی؟  ،  شه دلِ سر بنه زنّه

کشتی او را دیدی؟ ، ( طرف را) روی سینه خود زمین میزند.

یعنی این آدم بلدنیست کشتی بگیره و طوری فرد را زمین میزند که خودش خاک شده و بازی را میبازد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم کاری رو بلدنیست انجام بده .

************************************************

37

نخِرده  ،  ونه میش خُرنه  ، ونه چـِشِ پیش خُرنه

اگر نخورد میش و گوسفند او  میخورد ، جلوی چشم او میخورد

در مورد آدمایی به کار میره که یه جورایی خسیسن ، پول دارن اما خودشون دلشون نمیاد استفاده کنن ، اما اطرافیانش از اموال و داراییش استفاده میکنن بهش میگن اگه استفاده نکنی دیگران استفاده میکنن ، خوب هم استفاده میکنن .......

******************************************

39- گالش  ناونه مـِــه دُو   ترشه

گالش نمیگوید دوغ من ترش است

این ضرب المثل میخواد بگه که هیچ وقت صاحب مال نمیگه که مال من عیب و ایراد داره ، از کسی که چیزی رو داره نباید انتظار داشت که از چیزی که داره بد تعریف کنه .

**************************************

40- ونه هاکرده پُــل هیچکس  یُور  نشیه

از پلی که او ساخته هست هیچ کسی آن طرف نرفته

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیرش به کسی نرسیده ، تا حالا نشده برای کسی کاریانجام بده و اون طرف ازش راضی باشه. 

 31- عاروس امه شه ، زوما (داماد) امه شه ،  پید   کوب لته    زن ماره شه

عروس برای ماست  ، داماد هم برای  ماست ، حصیر کهنه و پاره برای  مادر زن هست

خود این ضرب المثل یعنی ما داریم همه چی رو میبریم و چیزی برای شما باقی نمونده . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی میخواد تمام نقاط مثبت کاری رو از خودش بدونه و تمام نقاط منفی رو از دیگران بدونه

****************************************

32- سفره سرِ  ، خاله و  خِرزا ندارنه!! 

سر سفره خواهر  و خواهرزاده ندارد .

یعنی اینکه این کاری که میخواهیم انجام بدیم ربطی به فامیل و آشنا بودن نداره ، به فکر فامیل بازی و اینجور چیزا نباش و اینکه حالا که من تو رو میشناسم فرقی نمیکنه  و همه برابرند.....

************************************

33- غاز  بَــچرست  ره  ،  اسب نَـــچرنه

جایی  که غاز چریده باشد را اسب نمیچرد.

خب معنی این ضرب المثل یعنی اینکه جایی رو که غاز چریده رو دیگه اسب نمیتونه بچره ، اونایی که غاز دارن میدونن که که این غازه علف ها رو تا ته و تا جایی که میتونه میخوره و اصلا چیزی باقی نمیزاره که اسب بیاد دوباره بچره . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که که میخواهیم بگیم کاری یا چیزی باقی نمونده که بشه ازش استفاده دیگه ای کرد ، هر استفاده ایکه میشد کردن.

***************************************

34- اسب کره  با دو   گد بونه ، خرگوش با خو   گد  بونه

کره اسب با دویدن رشد میکند ، خرگوش هم با خوابیدن رشد میکند

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر کس با سرشت و طبیعت خودش رشد میکنه مثلا کره اسب با دویدن میتونه رشد کنه و بزرگ و قوی بشه نه مثل خرگوش که با خوابیدن بزرگ میشه!

****************************************

35- وه آسمون ره تـُوک  هِدا  ، دارنه!!!!

او آسمان را با ستونی  سرپا دارد .

 «توک» در زبان مازندرانی به چوبی گفته میشود که باغدار آنرا در زیر شاخه های سنگین درخت قرار میدهد تا شاخه خم نشود و نشکند.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این ادم خیلی دروغگو هست و حرف هایی که میزنه واقعیت  نداره ، حرف هاش جوریه که انگار یه آدم  بگه من آسمون رو با دست هام نگه داشتم!!!

 27- پلا  و  خِرش ره اَته کش بَیر  ، سه کش  هارش!! 

پلو و خورشت را یه بار بگیر و سه بار نگاه کن

قدیما وقتی میخواستن غذا بخورن یه ظرف بزرگ میذاشتن وسط و هر کسی هر اندازه میخواست غذا بخوره ازش میکشید ، یکی یه بارمیکشید اما شاید یکی 10 بار ، این ضرب المثل یعنی اینکه زیاد برای خودت نکش یه بار که گرفتی صبر کن بقیه هم بگیرن بعد تو دوباره بگیر ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی بی حیاست و اجازه نمیده که دیگران کاری رو انجام بدن ، این ضرب المثل رو به کار میبرن تا بهش بفهمونن که یعنی یه خورده مراعات حال دیگران رو هم بکن.

************************************

28- امسال میچکا  ،  پارسال میچکا ره یاد دنه

گنجشک امسال ، گنجشک پارسال را یاد میدهد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به یکی بگیم خواهش میکنم توچیزی رو به من یاد نده من خودم میدونم دارم چی کار میکنم  ، و اینکه تجربه من از توبیشتره .

**********************************

29- دَرزِن زنی ، گالوج  منتظر  بووش

سوزن میزنی ، منتظر جوال دوز باش

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به کسی بگیم اگه کاری میکنی باید منتظر عواقبش هم باشی یا به اصطلاح باید پای لرزش هم بشینی .....

**********************************

30- شه سَر کلا ره  قایم دار

کلای سرتو محکم نگهدار

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم به یکی بگیم که مراقب خودت باش . فکر کنم یه همچین ضرب المثلی به همین صورت تو فارسی هم به کار میره.

سه شنبه 29/10/1388 - 23:4 - 0 تشکر 177013

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

46- همه تـَـله ایا کفنه ، اَمِـه تـَـله کِفَــنی وگ

در تله ی همه ایا ( پرنده ) می افتد در تله ی ما غورباقه بزرگ و سن دار میافتد!!

این ضرب المثل در مواردی به کار میره طرف میخواد بگه من خیلی بدشانس هستم ،البته میتونه بگه  "شانس دله ره انارتیم بزنن!!!! "

********************************


47- چیه ؟ ، نازک رِسِنی؟

چی شده است؟ چرا نخ را نازک میریسی؟

این ضرب المثل رو وقتی به کار میبرن که طرف یکی رو صدا میزنه اما او به جای اینکه جواب بده ، با یه صدای ضعیف میگه، ها ؟ چی کارم داری؟ میشه گفت یه جورایی ناز میکنه یا خودشو به ناخوشی میزنه در این موقع بهش این ضرب المثل رو میگن.

******************************


49- بوردمی عاروس بـِــیــن   ، عاروس بورده  کِــنِــس چین

ما رفتیم تا عروس را ببینیم ، اما عروس برای چیدن ازگیل  بیرون رفته بود.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی یا عده ای میرن یه آدمی روببینن ، اما اون آدم اصلی که همه به خاطر اون اومدن رفته دنبال کاره خودش و بقیه رو الاف خودش کرده ، یا میرن یه کاری رو انجام بدن اما اون وسیله که باید حتما باشه تا اون کار انجام بگیره نیست ، یعنی وقتشونو هدردادن ، در این لحظه این ضرب المثل رومیگن.

*************************************


50- عاروس خـَله مقبول بیه  ، آبله ای  بـَزو

عروس خیلی زیبا بود آبله هم زد !

این ضرب المثل معادل همون قوز بالا قوزه که تو فارسی به کار میره ، یعنی چیزی  یا آدمی  اگرچه خوب نبود ، حالا یه عیب دیگه ای هم پیدا کرده.

41

خر ، خرِِ  لو    نمیرنه!!!

خر با لگد خر نمیمیرد

یعنی هیچ خری توسط لگدی که خر دیگه ای مثل خودش بهش زده از پا در نمیاد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر فردی در هر شغل و مقام و... که باشه توسط فردی مثل خودش آسیبی نمیبینه. به عبارتی دیگر همیشه اهل  فن ، هرگز از یک اهل همان فن ضربه ضرر  نمیخوره چرا که از زیر و بم  آن آگاه هست

**************************************

42- وه  شال مرگی کنّه

او خودش را مثل شغال به مردن زده است

روباه اگه گرفتار بشه ومیبینه که حریف طرف نمیشه ، خودشو به مردن میزنه  تاشاید دست از سرش بردارن ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه آدمی به اصلاح با حقه بازی و ... خودشو به اون راه میزنه تا کسی کاری به کارش نداشته باشه.

****************************************

43- نـَخـِرده سَمـَنی  ، بَسُوته تِک و بنی

سمنو رو نخورده  ،  لب و دهانش و بینی اش سوخت

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم طرف کاری رو نکرده امادچار پیامد و عواقب اون کار شده ، یعنی مثل اینکه هنوز سمنو نخورده اما لب و دهنش سوخته.

************************************

44- وه هیچی!! ، لاک اُو  وره  ورنه

او هیچ !!  آب ظرف هم او را میبرد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیلی ضعیفه وهیچ کاری رو نمیتونه به درستی انجام بده.

***********************************


45- وه ده تا چاقو بسازه  ، اَتا دسه ندارنه

او اگر ده تا چاقو بسازد یکی هم دسته ندارد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم ما از این طرف کار مثبتی ندیدیم ، تمام کاراش ناقصه و اینکه کسی خیری ازش ندیده.

36- ونه کشتی ره بدی؟  ،  شه دلِ سر بنه زنّه

کشتی او را دیدی؟ ، ( طرف را) روی سینه خود زمین میزند.

یعنی این آدم بلدنیست کشتی بگیره و طوری فرد را زمین میزند که خودش خاک شده و بازی را میبازد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم کاری رو بلدنیست انجام بده .

************************************************

37

نخِرده  ،  ونه میش خُرنه  ، ونه چـِشِ پیش خُرنه

اگر نخورد میش و گوسفند او  میخورد ، جلوی چشم او میخورد

در مورد آدمایی به کار میره که یه جورایی خسیسن ، پول دارن اما خودشون دلشون نمیاد استفاده کنن ، اما اطرافیانش از اموال و داراییش استفاده میکنن بهش میگن اگه استفاده نکنی دیگران استفاده میکنن ، خوب هم استفاده میکنن .......

******************************************

39- گالش  ناونه مـِــه دُو   ترشه

گالش نمیگوید دوغ من ترش است

این ضرب المثل میخواد بگه که هیچ وقت صاحب مال نمیگه که مال من عیب و ایراد داره ، از کسی که چیزی رو داره نباید انتظار داشت که از چیزی که داره بد تعریف کنه .

**************************************

40- ونه هاکرده پُــل هیچکس  یُور  نشیه

از پلی که او ساخته هست هیچ کسی آن طرف نرفته

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیرش به کسی نرسیده ، تا حالا نشده برای کسی کاریانجام بده و اون طرف ازش راضی باشه. 

 31- عاروس امه شه ، زوما (داماد) امه شه ،  پید   کوب لته    زن ماره شه

عروس برای ماست  ، داماد هم برای  ماست ، حصیر کهنه و پاره برای  مادر زن هست

خود این ضرب المثل یعنی ما داریم همه چی رو میبریم و چیزی برای شما باقی نمونده . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یکی میخواد تمام نقاط مثبت کاری رو از خودش بدونه و تمام نقاط منفی رو از دیگران بدونه

****************************************

32- سفره سرِ  ، خاله و  خِرزا ندارنه!! 

سر سفره خواهر  و خواهرزاده ندارد .

یعنی اینکه این کاری که میخواهیم انجام بدیم ربطی به فامیل و آشنا بودن نداره ، به فکر فامیل بازی و اینجور چیزا نباش و اینکه حالا که من تو رو میشناسم فرقی نمیکنه  و همه برابرند.....

************************************

33- غاز  بَــچرست  ره  ،  اسب نَـــچرنه

جایی  که غاز چریده باشد را اسب نمیچرد.

خب معنی این ضرب المثل یعنی اینکه جایی رو که غاز چریده رو دیگه اسب نمیتونه بچره ، اونایی که غاز دارن میدونن که که این غازه علف ها رو تا ته و تا جایی که میتونه میخوره و اصلا چیزی باقی نمیزاره که اسب بیاد دوباره بچره . این ضرب المثل در مواردی به کار میره که که میخواهیم بگیم کاری یا چیزی باقی نمونده که بشه ازش استفاده دیگه ای کرد ، هر استفاده ایکه میشد کردن.

***************************************

34- اسب کره  با دو   گد بونه ، خرگوش با خو   گد  بونه

کره اسب با دویدن رشد میکند ، خرگوش هم با خوابیدن رشد میکند

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر کس با سرشت و طبیعت خودش رشد میکنه مثلا کره اسب با دویدن میتونه رشد کنه و بزرگ و قوی بشه نه مثل خرگوش که با خوابیدن بزرگ میشه!

****************************************

35- وه آسمون ره تـُوک  هِدا  ، دارنه!!!!

او آسمان را با ستونی  سرپا دارد .

 «توک» در زبان مازندرانی به چوبی گفته میشود که باغدار آنرا در زیر شاخه های سنگین درخت قرار میدهد تا شاخه خم نشود و نشکند.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این ادم خیلی دروغگو هست و حرف هایی که میزنه واقعیت  نداره ، حرف هاش جوریه که انگار یه آدم  بگه من آسمون رو با دست هام نگه داشتم!!!

چهارشنبه 30/10/1388 - 20:46 - 0 تشکر 177171

چند ضرب المثل مازندرانی(طبری)

46- همه تـَـله ایا کفنه ، اَمِـه تـَـله کِفَــنی وگ

در تله ی همه ایا ( پرنده ) می افتد در تله ی ما غورباقه بزرگ و سن دار میافتد!!

این ضرب المثل در مواردی به کار میره طرف میخواد بگه من خیلی بدشانس هستم ،البته میتونه بگه  "شانس دله ره انارتیم بزنن!!!! "

********************************


47- چیه ؟ ، نازک رِسِنی؟

چی شده است؟ چرا نخ را نازک میریسی؟

این ضرب المثل رو وقتی به کار میبرن که طرف یکی رو صدا میزنه اما او به جای اینکه جواب بده ، با یه صدای ضعیف میگه، ها ؟ چی کارم داری؟ میشه گفت یه جورایی ناز میکنه یا خودشو به ناخوشی میزنه در این موقع بهش این ضرب المثل رو میگن.

******************************


49- بوردمی عاروس بـِــیــن   ، عاروس بورده  کِــنِــس چین

ما رفتیم تا عروس را ببینیم ، اما عروس برای چیدن ازگیل  بیرون رفته بود.

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه کسی یا عده ای میرن یه آدمی روببینن ، اما اون آدم اصلی که همه به خاطر اون اومدن رفته دنبال کاره خودش و بقیه رو الاف خودش کرده ، یا میرن یه کاری رو انجام بدن اما اون وسیله که باید حتما باشه تا اون کار انجام بگیره نیست ، یعنی وقتشونو هدردادن ، در این لحظه این ضرب المثل رومیگن.

*************************************


50- عاروس خـَله مقبول بیه  ، آبله ای  بـَزو

عروس خیلی زیبا بود آبله هم زد !

این ضرب المثل معادل همون قوز بالا قوزه که تو فارسی به کار میره ، یعنی چیزی  یا آدمی  اگرچه خوب نبود ، حالا یه عیب دیگه ای هم پیدا کرده.

41

خر ، خرِِ  لو    نمیرنه!!!

خر با لگد خر نمیمیرد

یعنی هیچ خری توسط لگدی که خر دیگه ای مثل خودش بهش زده از پا در نمیاد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم هر فردی در هر شغل و مقام و... که باشه توسط فردی مثل خودش آسیبی نمیبینه. به عبارتی دیگر همیشه اهل  فن ، هرگز از یک اهل همان فن ضربه ضرر  نمیخوره چرا که از زیر و بم  آن آگاه هست

**************************************

42- وه  شال مرگی کنّه

او خودش را مثل شغال به مردن زده است

روباه اگه گرفتار بشه ومیبینه که حریف طرف نمیشه ، خودشو به مردن میزنه  تاشاید دست از سرش بردارن ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که یه آدمی به اصلاح با حقه بازی و ... خودشو به اون راه میزنه تا کسی کاری به کارش نداشته باشه.

****************************************

43- نـَخـِرده سَمـَنی  ، بَسُوته تِک و بنی

سمنو رو نخورده  ،  لب و دهانش و بینی اش سوخت

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم طرف کاری رو نکرده امادچار پیامد و عواقب اون کار شده ، یعنی مثل اینکه هنوز سمنو نخورده اما لب و دهنش سوخته.

************************************

44- وه هیچی!! ، لاک اُو  وره  ورنه

او هیچ !!  آب ظرف هم او را میبرد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیلی ضعیفه وهیچ کاری رو نمیتونه به درستی انجام بده.

***********************************


45- وه ده تا چاقو بسازه  ، اَتا دسه ندارنه

او اگر ده تا چاقو بسازد یکی هم دسته ندارد

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم ما از این طرف کار مثبتی ندیدیم ، تمام کاراش ناقصه و اینکه کسی خیری ازش ندیده.

36- ونه کشتی ره بدی؟  ،  شه دلِ سر بنه زنّه

کشتی او را دیدی؟ ، ( طرف را) روی سینه خود زمین میزند.

یعنی این آدم بلدنیست کشتی بگیره و طوری فرد را زمین میزند که خودش خاک شده و بازی را میبازد ، این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم کاری رو بلدنیست انجام بده .

************************************************

37

نخِرده  ،  ونه میش خُرنه  ، ونه چـِشِ پیش خُرنه

اگر نخورد میش و گوسفند او  میخورد ، جلوی چشم او میخورد

در مورد آدمایی به کار میره که یه جورایی خسیسن ، پول دارن اما خودشون دلشون نمیاد استفاده کنن ، اما اطرافیانش از اموال و داراییش استفاده میکنن بهش میگن اگه استفاده نکنی دیگران استفاده میکنن ، خوب هم استفاده میکنن .......

******************************************

39- گالش  ناونه مـِــه دُو   ترشه

گالش نمیگوید دوغ من ترش است

این ضرب المثل میخواد بگه که هیچ وقت صاحب مال نمیگه که مال من عیب و ایراد داره ، از کسی که چیزی رو داره نباید انتظار داشت که از چیزی که داره بد تعریف کنه .

**************************************

40- ونه هاکرده پُــل هیچکس  یُور  نشیه

از پلی که او ساخته هست هیچ کسی آن طرف نرفته

این ضرب المثل در مواردی به کار میره که میخواهیم بگیم این آدم خیرش به کسی نرسیده ، تا حالا نشده برای کسی کاریانجام بده و اون طرف ازش راضی باشه. 

چهارشنبه 30/10/1388 - 22:48 - 0 تشکر 177192

با سلام

ترجمه ضرب المثلهای مازندرانی بالا:

1- پسر جان! جلوی پاتو نگاه كن و بعد راه برو

2- او می‌دونه روزی از كجا میاد، با دسته ای از ساقه های برنج(؟؟!!!) جلوی اون رو میگیره!؟

((در زبان مازندرانی یکی از معانی« پتی هدائن» اینست که انسان روزنه ای و یا شکافی را با چیزی مسدود نماید و بپوشاند. در اینجا هم اشاره به فرد بی خیر و بی برکت دارد که مانع رسیدن خوبیها و خوشی ها به افرا میشود. لذا بطور کنایه ای بیان میکند که چنین فردی روزنه و سرچشمه ای که مردم از آن خیر و روزی می بینند را مسدود و خشک مینماید تا دیگران بهره نبرند و خود فقط نفع برد))

3- همه كاری كرده، به جز این كه توُی فرنی نمك نریخته!!!!! -شاید یعنی خیلی شیطونه و همه كاری رو تجربه داره!!

و همینطور کنایه از اینست که یک نفر آنقدر در یک کار ، تمام جوانب  و مراحل را بطور کامل به اتمام برده و  انجام داده است ، که دیگر مرحله ای باقی نمانده تا انجام دهد. مانند ساختمانی که تمام کار شده باشد و  ساخته شده باشد لذا به کنایه میگویند که تنها مرحله باقیمانده پروژه ساختمان ، خراب کردنش است....!!!؟؟

قشنگ بود

یا علی

 
سیب‌سرخ‌60- غریبی‌آشنا       وبلاگم: ماه تابان من 

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.