به نام یزدان پاک
آتوسا دختر کوروش
آتوسا(550 تا 475 پیش از میلاد)Persian Atoosa .
آتوسا زن آسمانی و زمینی ایران قدیم .آتوسا دختر کوروش و همسر دو پادشاه هخامنشی کمبوجیه و داریوش و مادر خشایارشا,برجسته ترین زن در تاریخ ایران باستان است.در ایران قدیم ازدواج خواهر و برادر مرسوم بود و علت آن هم نگه داشتن ثروت در خانواده سلطنتی بود.هوتوسا کیانی وآتوسا هخامنشی نخستین کسانی هستند,که با خویشاوندان خود ازدواج کرده اند.هوتوسا علاقه مند به ازدواج با گشتاسب بود,با او ازدواج کرد و چندین فرزند به دنیا آورد.او اولین شخصی بود که به دین زرتشت گروید.زرتشت ادعا کرد که هوتوسا به آیین مزدیسنا گرویده است.سپس هوتوسا از شوهر خود گشتاسب درخواست کرد که دین زرتشت را بپذیرد.از این پس دین زرتشت به طور رسمی پذیرفته شد.از اینجا هوتوسای افسانه ای به عنوان یک زن سیاسی و با نفوذ وبا قدرت معرفی شد.از آن پس به خاطر احترام به وی پارسیان نام او را بر دختران خود می گذاشتند.از میان آن دختران مهم تر از همه آتوسا دختر کوروش بود.خواهر وهمسر اردشیر دوم و همسر اردشیر سوم زنان دیگری هستند که آتوسا نام داشتند.علی رغم این که اطلاعات ما در مورد آتوسای هخامنشی بسیار محدود است,اما می توانیم قسمتی از زندگی سیاسی وفرهنگی او را در مدت زمان زندگی طولانیش دنبال کنیم.هیچ زن دیگری از هم دوره های او با او برابری نمی کند.پس از آناهیتا او دومین کسی بود که لقب "بانو" که یک عنوان مذهبی بود را گرفت.زیرا این چنین لقبی کمتر به ملکه ها داده می شد. آشیلوس نمایشنامه نویس قرن پنجم پیش از میلاد,در یکی از نمایشنامه های خود تحت عنوان ایرانیان,که اختصاص به جنگ خشایارشا با یونانیان دارد,از آتوسا به عنوان بانوی بانوان یاد می کند.آتوسا خواندن و نوشتن را به خوبی می دانست.ونقش تصمیم گیرنده در آموزش خود ودیگر درباریان داشت.کمبوجیه عاشق خواهر خود آتوسا شد و مغ های زرتشتی را جمع کرد و از آن ها خواست که این ازدواج را برای او قانونی کنند.به خوبی می توان حدس زد که آتوسا علی رغم موقعیت اجتماعی و نفوذی که داشته,از زیبایی نیز برخوردار بوده است.پس از مرگ کمبوجیه در مصر,داریوش شاه با آتوسا ازدواج می کند.این ازدواج چند دلیل داشته است:
1.ازدواج با آتوسا که از سلاله هخامنشی بود,حکومت او را قانونی جلوه می داد.
2.از آن جا که آتوسا باهوش,با فرهنگ,با قدرت وتفکر سیاسی بود در موقع لزوم کمک خوبی برای داریوش شاه به حساب می آمد.
3.از آن جا که آتوسا زنی جاه طلب و قدرت طلب بود,از طریق این وصلت می توانست به آرزوهای خود جامه عمل بپوشاند.
از اینجاست که آتوسا لقب بانوی بانوان می گیرد.هرودوت می گوید آتوسا از قدرت فوق العاده ای برخوردار بود و در دوره جنگ با یونان که به توصیه او انجام شده بود,داریوش بزرگ همواره از نصیحت های او بهره می جست.او حتی علاقه مند بود که در میدان کارزار نیز شوهرش را همراهی کند.هرودوت از قول آتوسا نقل می کند,که آتوسا به داریوش شاه می گوید "چرا نشسته ای و عازم جنگ نمی شوی و سرزمین های دیگر را فتح نمی کنی,پادشاهی به جوانی و ثروتمندی تو شایسته است که عازم جنگ شود و به پیروزی هایی نایل شود,تا به ایرانیان ثابت شود,مرد قابلی برآنان حکمرانی می کند."اگر گفته هرودوت اغراق آمیزهم باشد, باز هم بیانگر نفوذ آتوسا بر شوهرش می باشد.گفته شده که آتوسا به خوبی از اوضاع فرهنگی زمان خود آگاه بود.واز حضور یونانیان و دیگرملیت ها به دربار بسیار بهره می برد.آتوسا از داریوش شاه دارای چهار فرزند شد,که بزرگترین آن ها خشایارشا بود.اما آتوسا همسر اول داریوش شاه نبود.و داریوش شاه از همسر اولش دارای پسرانی بود,که همگی از خشایارشا بزرگتر بودند.مطابق قانون سلطنت پسر بزرگ شاه پس از او به سلطنت می رسید.اما آتوسا آن قدر بر شوهر خود نفوذ داشت که توانست خشایارشا را پس از داریوش به سلطنت برساند.در زمان سلطنت خشایارشا,آتوسا به عنوان مادر پادشاه در امور دولت دخالت می کرد.همانطور که قبلا گفتیم آشیلوس در نمایشنامه خود همواره از او به عنوان بانوی بانوان یاد می کرد.می توان گفت که در نمایشنامه آشیلوس پس از خشایارشا آتوسا بیشترین نقش را بازی می کند.آتوسا وقتی خبر شکست پسرش را شنید به شدت خشمگین شد.از زمان مرگ او هیچ اطلاعی در دست نیست.تنها می دانیم تا زمانی که خشایارشا از جنگ یونان باز می گردد,زنده بوده است. احتمالا آرامگاه او در کنار آرامگاه داریوش بزرگ در نقش رستم می باشد.
نوشته دکتر شیرین بیانی ترجمه:پارمیس
چوایران نباشد تن من مباد...
در پناه یزدان پاک.
