تبیان، دستیار زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا تَدَایَنتُم بِدَیْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْیَكْتُب بَّیْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلاَ یَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ یَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْیَكْتُبْ وَلْیُمْلِلِ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئًا فَإن كَانَ الَّذِی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفِیهًا أَوْ ضَعِیفًا أَوْ لاَ یَسْتَطِیعُ أَن یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُواْ شَهِیدَیْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ یَكُونَا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَلاَ یَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَلاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِیرًا أَو كَبِیرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَأَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِیرُونَهَا بَیْنَكُمْ فَلَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَایَعْتُمْ وَلاَ یُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلاَ شَهِیدٌ وَإِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَیُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَاللّهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿بقره 282﴾

اى كسانى كه ایمان آوردهاید، هر گاه به وامى تا سررسیدى معین، با یكدیگر معامله كردید، آن را بنویسید. و باید نویسندهاى (صورت معامله را) بر اساس عدالت، میان شما بنویسد. و هیچ نویسندهاى نباید از نوشتن خوددارى كند؛ همان گونه (و به شكرانه آن) كه خدا او را آموزش داده است. و كسى كه بدهكار است باید املا كند، و او (=نویسنده) بنویسد. و از خدا كه پروردگار اوست پروا نماید، و از آن، چیزى نكاهد. پس اگر كسى كه حق بر ذمه اوست، سفیه یا ناتوان است، یا خود نمىتواند املا كند، پس ولىّ او باید با (رعایت) عدالت، املا نماید. و دو شاهد از مردانتان را به شهادت طلبید، پس اگر دو مرد نبودند، مردى را با دو زن، از میان گواهانى كه (به عدالت آنان) رضایت دارید (گواه بگیرید)، تا (اگر) یكى از آن دو (زن) فراموش كرد، (زنِ) دیگر، وى را یادآورى كند. و چون گواهان احضار شوند، نباید خوددارى ورزند. و از نوشتن (بدهى) چه خرد باشد یا بزرگ، ملول نشوید، تا سررسیدش (فرا رسد). این (نوشتنِ) شما، نزد خدا عادلانهتر، و براى شهادت استوارتر، و براى اینكه دچار شك نشوید (به احتیاط) نزدیكتر است، مگر آنكه داد و ستدى نقدى باشد كه آن را میان خود (دست به دست) برگزار مىكنید؛ در این صورت، بر شما گناهى نیست كه آن را ننویسید. و (در هر حال) هر گاه داد و ستد كردید گواه بگیرید. و هیچ نویسنده و گواهى نباید زیان ببیند، و اگر چنین كنید، از نافرمانى شما خواهد بود. و از خدا پروا كنید، و خدا (بدین گونه) به شما آموزش مىدهد، و خدا به هر چیزى داناست.

believers, when you contract a debt for a fixed period, put it in writing. let a scribe write it down between you with fairness; no scribe shall refuse to write as allah has taught him. therefore, let him write; and let the debtor dictate, fearing allah his lord, and do not decrease anything of it. if the debtor is a fool, or weak, or unable to dictate himself, let his guardian dictate for him in fairness. call to witness two witnesses of your men, if the two are not men, then a man and two women from the witnesses whom you approve; so that if one of the two errs, one of them will remind the other. whenever witnesses are called upon they must not refuse, and do not be weary to write it down, be it small or large, together with its term. this is more just with allah; it ensures accuracy in testifying and is the least of doubt. unless it is present merchandise that you circulate between you; then no guilt shall be on you if you do not write it down and take witnesses when you are selling, and let no harm be done to either scribe or witness. if you do, that is a transgression in you. fear allah. allah teaches you, and allah has knowledge of everything. (282)