تبیان، دستیار زندگی

سه شنبه 26/9/1387 - 14:28 - 0 تشکر 77938

بسم الله الرحمن الرحیم

بیعت زنان

بحارالانوار: ج 21 ص 388. عوالم ج 3:15 ص 309. ]

پیامبر صلى اللَّه علیه و آله دستور دادند تا زنان هم با آن حضرت بیعت كنند و به عنوان "امیرالمؤمنین" سلام كنند و به حضرتش تبریك و تهنیت بگویند، و این دستور را درباره ى همسران خویش مؤكد داشتند.

براى این منظور دستور دادند تا ظرف آبى آوردند، و پرده اى بر روى آن زدند بطورى كه زنان در آن سوى پرده با قرار دادنِ دستِ خود در آب، و قرار دادنِ امیرالمؤمنین علیه السلام دست خود را در سوى دیگر با آن حضرت بیعت كنند؛ و بدین صورت بیعت زنان هم انجام گرفت.

یادآورمى شود كه بانوى بزرگ اسلام حضرت فاطمه ى زهرا علیهاالسلام از حاضرین در غدیر بودند. همچنین كلیه همسران پیامبر صلى اللَّه علیه و آله و ام هانى خواهر امیرالمؤمنین علیه السلام و فاطمه دختر حضرت حمزه و اسماء بنت عمیس در آن مراسم حضور داشتند.

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:29 - 0 تشکر 77939

بسم الله الرحمن الرحیم

شعر غدیر

[ بحارالأنوار: ج 21 ص 388، ج 37 ص 112 و 166 و 195. عوالم: ج 3:15 ص 41 و 98 و 144 و 201. كفایةالطالب: ص 64. متن عربى اشعار از كتاب سلیم بن قیس: ص 828 نقل شده، كه با كمى تفاوت در كتب دیگر هم نقل شده است. ]

بخش دیگرى از مراسم پرشور غدیر، در خواست حسّان بن ثابت بود. او به پیامبر صلى اللَّه علیه و آله عرض كرد: یا رسول اللَّه، اجازه مى فرمائید شعرى را كه در باره ى على بن ابى طالب- به مناسبت این واقعه ى عظیم- سروده ام بخوانم؟

حضرت فرمودند: بخوان به نام خداوند و بركت او.

حسان بر جاى بلندى قرار گرفت و مردم براى شنیدن كلامش ازدحام كردند و گردن مى كشیدند. او گفت: "اى بزرگان قریش، سخن مرا به گواهى و امضاىِ پیامبر گوش كنید". سپس اشعارى را كه در همانجا سروده بود خواند كه به عنوان یك سند تاریخى از غدیر ثبت شد و به یادگار ماند. ذیلاً متن عربى شعر حسان و سپس ترجمه ى آن را مى آوریم:

اَلَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ النَّبِىَّ مُحَمَّداً وَ قَد جاءَهُ جِبْریلُ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ وَ بَلِّغْهُمُ ما أَنْزَلَ اللَّهُ رَبُّهُمْ عَلَیْكَ فَما بَلَّغْتَهُمْ عَنْ إِلهِهِمْ فَقامَ بِهِ إِذْ ذاكَ رافِعُ كَفِّهِ فَقالَ لَهُمْ: مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ مِنْكُمُ فَمَوْلاهُ مِنْ بَعْدی عَلِیٌّ وَ اِنَّنی فَیا رَبِّ مَنْ والى عَلِیّاً فَوالِهِ وَ یا رَبِّ فَانْصُرْ ناصِریهِ لِنَصْرِهِمْ وَ یا رَبِّ فَاخْذُلْ خاذِلیهِ وَ كُنْ لَهُمْ إِذا وَقَفُوا یَوْمَ الْحِسابِ مُكافِیاً

لَدى دَوْحِ خُمٍّ حینَ قامَ مُنادِیاً بِأنَّكَ مَعْصُومٌ فَلا تَكُ وانِیاً وَ إِنْ اَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ وَ حاذَرْتَ باغِیاً رِسالَتَهُ إِنْ كُنْتَ تَخْشَى الْأَعادِیا بِیُمْنى یَدَیْهِ مُعْلِنُ الصَّوْتِ عالِیاً وَ كانَ لِقَوْلی حافِظاً لَیْسَ ناسِیاً بِهِ لَكُمْ دُونَ الْبَرِیَّةِ راضِیاً وَ كُنْ لِلَّذی عادى عَلِیّاً مُعادِیاً إِمامَ الْهُدى كَالْبَدْرِ یَجْلُو الدَّیاجِیا إِذا وَقَفُوا یَوْمَ الْحِسابِ مُكافِیاً إِذا وَقَفُوا یَوْمَ الْحِسابِ مُكافِیاً

آیا نمى دانید كه محمد پیامبر خدا صلى اللَّه علیه و آله كنار درختان غدیر خم به حالت ندا ایستاد، و این در حالى بود كه جبرئیل از طرف خداوند پیام آورده بود كه در این امر سستى مكن كه تو محفوظ خواهى بود، و آنچه از طرف خداوند بر تو نازل شده به مردم برسان، و اگر نرسانى و از ظالمان بترسى و از دشمنان حذر كنى رسالت پروردگارشان را نرسانده اى.

در اینجا بود كه پیامبر صلى اللَّه علیه و آله دست على علیه السلام را بلند كرد و با صداى بلند فرمود: "هر كس از شما كه من مولاى او هستم و سخن مرا به یاد مى سپارد و فراموش نمى كند، مولاى او بعد از من على است، و من فقط به او- نه به دیگرى- به عنوان جانشین خود براى شما راضى هستم. پروردگارا هر كس على را دوست بدارد او را دوست بدار، و هركس با على دشمنى كند او را دشمن بدار. پروردگارا، یارى كنندگان او را یارى فرما به خاطر نصرتشان امام هدایت كننده اى را كه در تاریكیها مانند ماه شب چهارده روشنى مى بخشد. پروردگارا، خوار كنندگان او را خوار كن و روز قیامت كه براى حساب مى ایستند خود جزا بده".

پس از اشعار حسان، پیامبر صلى اللَّه علیه و آله فرمود: اى حسان، مادامى كه با زبانت از ما دفاع مى كنى، از سوى روح القدس مؤید خواهى بود.

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:30 - 0 تشکر 77941

بسم الله الرحمن الرحیم

ظهور جبریل در غدیر

بحارالأنوار: ج 37 ص 120 و 161. عوالم: ج 3:15 ص 85 و 136. ]

مسئله ى دیگرى كه پس از خطبه ى پیامبر صلى اللَّه علیه و آله پیش آمد و بار دیگر حجت را بر همگان تمام كرد، این بود كه مردى زیبا صورت و خوشبوى را دیدند كه در كنار مردم ایستاده بود و مى گفت:

"به خدا قسم، روزى مانند امروز هرگز ندیدم. چقدر كار پسر عمویش را مؤكّد نمود، و براى او پیمانى بست كه جز كافر به خداوند و رسولش آن را بر هم نمى زند. واى بر كسى كه پیمان او را بشكند".

در اینجا عمر نزد پیامبر صلى اللَّه علیه و آله آمد و گفت: شنیدى این مرد چه گفت؟! حضرت فرمود: آیا او را شناختى؟ گفت: نه. حضرت فرمود:

"او روح الأمین جبرئیل بود. تو مواظب باش این پیمان را نشكنى، كه اگر چنین كنى خدا و رسول و ملائكه و مؤمنان از تو بیزار خواهند بود"!

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:31 - 0 تشکر 77942

بسم الله الرحمن الرحیم

سوال از ولایت در قیامت

آیا قبول دارید كه خدایى جز اللَّه نیست و من پیامبر او به سوى شمایم و بهشت و جهنم و زنده شدن پس از مرگ حق است؟ گفتند: به این مطالب شهادت مى دهیم. فرمود: خدایا، بر آنچه مى گویند شاهد باش!

- بدانید كه شما از خود من شنیده اید و مرا دیده اید. هر كس عمداً بر من دروغ ببندد جاى خود را در جهنم آماده كند. بدانید كه من كنار حوض كوثر منتظر شما هستم و روز قیامت در مقابل امتهاى دیگر به كثرت شما افتخار مى كنم. بیایید و نزد امم دیگر مرا رو سیاه نكنید!!

- بدانید كه من منتظر شما هستم و شما فرداى قیامت كنار حوض كوثر بر من وارد مى شوید، و آن حوضى است كه عرض آن به وسعت بُصرى تا صنعا است. [ "بُصرى" شهرى در شام، و "صنعا" شهرى در یمن است، و در اینجا منظور بزرگى حوض كوثر است. ] در آن قدحهایى از نقره به تعداد ستارگان آسمان است.

بدانید كه فرداى قیامت وقتى كنار حوض نزد من مى آیید از شما سؤال خواهم كرد كه درباره ى آنچه امروز شما را شاهد گرفتم و نسبت به ثقلین پس از من چه كردید؟

ببینید براى روزى كه مرا ملاقات مى كنید در غیبت من با آنان چگونه رفتار مى كنید.

پرسیدند: یا رسول اللَّه، ثقلین كدامند؟ فرمود: ثقل اكبر كتاب خداوند عزوجل است، كه واسطه اى متصل از خدا و از من در دست شماست. یك سوى آن به دست خدا و طرف دیگر آن در دست شماست. در آن علوم گذشته و آینده است تا روزى كه قیامت بپا شود. ثقل اصغر همتاى قرآن است و آن على بن ابى طالب و عترت اوست، و این دو از یكدیگر جدا نمى شوند تا بر سر حوض كوثر نزد من بیایند.

از آنان سؤال كنید و از غیر آنان نپرسید كه گمراه مى شوید. من براى این دو از خداوند لطیف خبیر درخواستهایى كرده ام و خداوند به من عطا فرموده است. یار آن دو، یاور من و خوار كننده ى آن دو، خوار كننده ى من است. ولىِّ آن دو ولىِّ من و دشمن آنان دشمن من است. هیچ امتى قبل از شما هلاك نشده مگر زمانى كه دینش را طبق هوا و هوس خود قرار داده و بر ضد پیامبرش همدست شده و قیام كنندگان به عدالتشان را كشته است.

بدانید كه من عده اى را از آتش نجات خواهم داد ولى عده اى را از دست من مى گیرند. من خواهم گفت: خدایا اصحابم؟! به من گفته مى شود: تو نمى دانى اینان پس از تو چه كردند!!

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:31 - 0 تشکر 77944

بسم الله الرحمن الرحیم

پایان مراسم غدیر

بحارالأنوار: ج 37 ص 136، ج 39 ص 336، ج 41 ص 228. عوالم: ج 3:15 ص 68. كشف المهم: ص 109. بصائر الدرجات: ص 201. ]

بدین ترتیب پس از سه روز، مراسم غدیر پایان پذیرفت و آن روزها به عنوان "ایام الولایة" در ذهنها نقش بست، وگروهها وقبائل عرب، هر یك با دنیایى از معارف اسلام، پس از وداع با پیامبرشان و معرفت كامل به جانشینِ او، راهىِ شهر و دیار خود شدند. اهل مكه و یمن به سمت جنوب از راهى كه آمده بودند بازگشتند و قبایل مختلف در مسیر راه به منطقه ى سكونت خود رفتند. پیامبر صلى اللَّه علیه و آله نیز عازم مدینه گردیدند در حالى كه كاروان بعثت را به سر منزل مقصود رسانده بودند.

خبر واقعه ى "غدیر" در شهرها منتشر شد و به سرعت شایع گردید و به گوش همگان رسید، و بدون شك توسط مسافران و ساربانان و بازرگانان تا اقصى نقاط عالم آن روز یعنى ایران و روم و چین پخش شد و غیر مسلمانان هم از آن با اطلاع شدند.

در بُعد دیگر، پادشاهان ممالك كه با قدرت نوپاى اسلام مخالف بودند و چه بسا چشم طمع به ایام بعد از رحلت پیامبر صلى اللَّه علیه و آله دوخته بودند، با شنیدن خبر تعیین جانشینى چون امیرالمؤمنین علیه السلام نقشه هاى خود را نقش بر آب دیدند. بدین وسیله جامعه ى اسلامى بار دیگر قدرت خود را به نمایش گذاشت، و از حملات احتمالى بیگانه مصون ماند، و بدین گونه بود كه خداوند حجتش را بر مردم تمام كرد؛ چنان كه امیرالمؤمنین علیه السلام مى فرماید:

"ما عَلِمْتُ اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى اللَّه علیه و آله تَرَكَ یَوْمَ الْغَدیرِ لِاَحَدٍ حُجَّةً وَ لا لِقائِلٍ مَقالاً": [ اثبات الهداة: ج 2 ص 115 ح 476. ]

"....پیامبر صلى اللَّه علیه و آله در روز غدیر براى احدى عذرى، و براى كسى سخنى باقى نگذاشت".

از اینجاست كه عمق كلام خداوند تبارك و تعالى را مى توان دریافت كه مى فرماید:

"لَو اجْتَمَعَ النَّاسُ كُلُّهُمْ عَلى وِلایَةِ عَلِىٍّ ما خَلَقْتُ النَّارَ": [ بحارالانوار: ج 39 ص 247. ]

"اگر همه ى مردم بر ولایت على متفق بودند آتش جهنم را خلق نمى كردم".

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:32 - 0 تشکر 77945

بسم الله الرحمن الرحیم

شیاطین ومنافقین در غدیر

افشاى عكس العملها و اقدامات شیاطین ابلیسى و شیاطین انسى، از مهمترین بخشهاى موضوع غدیر بشمار مى آید، زیرا در سایه ى آن به آسانى مى توان دریافت كه آنچه پس از رحلت پیامبر صلى اللَّه علیه و آله به وقوع پیوست و آنطور كه مردم زحماتِ یك عمر آن حضرت و آن خطابه ى عظیم در غدیر را نادیده گرفته و به فراموشى سپردند، هرگز بدون پایه ریزى و برنامه هاى قبلى انجام نگرفته بود و شیاطین و منافقین آخرین تلاشهاى خود را در این زمینه انجام داده بودند.

در غدیر، هم ابلیس و گروهش عزا گرفته بودند، و هم منافقین در هاله اى از یأس و ناامیدى بسر مى بردند، و توطئه هاى خود را نقش بر آب مى دیدند.

هم شیطان و شیاطینش در فكر راهى تازه براى گمراهى امت و به جهنم كشاندن مسلمین بودند، و هم كافرانِ به ظاهر مسلمان چاره اى براى بازگشت و عقب گرد به دوران جاهلیت واحیاى دوباره ى كفر و شرك و الحاد جستجو مى كردند.

آنچه در این قسمت از تاریخ تكان دهنده است اینكه در غدیر، شیاطین دل به منافقین بسته بودند و چشم به دست آنان و نقشه هایشان داشتند و خود را از هر جهت مستأصل مى دیدند. این منافقانِ مشرك و كافر بودند كه روى شیطان و شیطانیان را سفید كردند، و به فرزندان خَلَف خود كه دستِ كمى از آنها نداشتند درسِ مقابله با وحى و نبوت و دستگاه الهى را دادند، و چنان نقشه اى پیاده كردند كه نه فقط خود به مقاصد شومشان رسیدند، بلكه تا آخر روزگار اكثریتى از مسلمین را از راه و صراط مستقیم دوازده جانشین بر حقِّ پیامبرشان منحرف كردند و چهره ى خلافت اسلامى را هم نزد جهانیان مشوَّه ساختند.

ابلیس و دار و دسته اش- این دشمنان سخت كوش انسان- "غدیر" را هولناكترین مقطع براى خود به حساب آوردند. آنان واهمه داشتند كه پس از غدیر، راه گمراهىِ انسانها بسته شود. به همین جهت در آن روز، بسیار محزون بودند و فریادشان بلند بود.

ولى شیاطین انسى به فریاد ابلیس و گروهش رسیدند و در همان غدیر وعده هایى به او دادند و نقشه هایى كشیدند و توطئه هایى نمودند كه آن حزن و اندوه و فریادهاى شیطان یكباره تبدیل به خوشحالى و سرور گردید.

هنگامى كه پس از رحلت پیامبر صلى اللَّه علیه و آله اجراى دقیق آن نقشه ها را در سقیفه دیدند سر از پا نمى شناختند، و ابلیس "بزرگِ شیاطین" در آن روز تاجگذارى كرد و دستور شادى و سرور رسمى به گروهش داد.

امام باقر علیه السلام فرمود: هنگامى كه پیامبر صلى اللَّه علیه و آله دست امیرالمؤمنین علیه السلام را گرفت و فرمود: "مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلیٌّ مَوْلاهُ"، ابلیس و بزرگان گروهش حاضر بودند.

شیاطین به او گفتند: به ما چنین نگفته بودى! بلكه خبر داده بودى كه هرگاه پیامبر از دنیا برود اصحاب او متفرق مى شوند! این طور كه او صحبت كرد برنامه ى مستحكمى را پیش بینى كرد كه هر كدام از جانشینانش هم از دنیا برود دیگرى به جاى او مى نشیند!

ابلیس در پاسخ گفت:

بروید، كه اصحاب او به من وعده داده اند كه به هیچیك از گفته هاى او اقرارنكنند، وآنان هرگز این وعده ى خود را نمى شكنند! [ بحارالأنوار: ج 37 ص 120 و 168. عوالم: ج 3:15 ص 125 و 135. ]

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:32 - 0 تشکر 77946

بسم الله الرحمن الرحیم

نکته های شاخص در خطابه غدیر

ذیلاً نكاتى را كه در یك نگاه به صورت عمومىِ خطبه، در آن شاخص است اشاره مى نمائیم:

- شاهد گرفتن حضرت، خداوند را بر تبلیغ خود در موارد مختلف خطبه.

- شاهد گرفتن حضرت، مردم را بر تبلیغ خود در مواضع مختلف خطبه.

- استشهاد به آیات قرآن در بسیارى از مواضع خطبه.- تأكید حضرت بر مسئله ى امامت دوازده امام علیهم السلام بعد از خود در چند مورد از خطبه.

- تأكید حضرت بر عدم تغییر حلال و حرام و تبیینِ آن توسط امامان در چند مورد.

- تفسیر بسیارى از آیات قرآن به اهل بیت علیهم السلام در مواضعى از خطبه.

- اشاره به منافقین و اقداماتِ گذشته و آینده ى آنان صریحاً و تلویحاً در چند مورد.

- اختصاص نیمى از اول خطبه به اصل مطلب یعنى اعلان رسمى ولایت ائمه علیهم السلام، و پس از فراغت از مطلب اساسى و موضوع اصلى، توضیحات در باره ى آن و نیز مطالب دیگرى از قبیل نماز و زكات و حج در نیمه ى دوم خطبه.

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:33 - 0 تشکر 77947

بسم الله الرحمن الرحیم

جشن غدیر در آسمانها

در آسمانها روز غدیر را مى شناسند و آن را جشن مى گیرند. در این باره چهار حدیث ذكر مى نماییم:

غدیر، روز عهد معهود

امام صادق علیه السلام فرمود: نام عید غدیر در آسمانها روز "عهد معهود" است. [ عوالم: ج 3:15 ص 214. ]

غدیر، روز عرضه ولایت بر اهل آسمانها

امام رضا علیه السلام فرمود: خداوند در روز عید غدیر ولایت را بر اهل آسمانها عرضه كرد، و اهل آسمان هفتم در قبول آن از دیگران سبقت گرفتند. به همین جهت خداوند آسمان هفتم را به عرش خود مزین فرمود.

سپس اهل آسمان چهارم بر دیگران سبقت گرفتند، و خداوند آن را به بیت المعمور مزین فرمود.

سپس اهل آسمان اول سبقت گرفتند، و خداوند آن را به ستارگان مزین فرمود. [ عوالم: ج 3:15 ص 224. ]

ملائكه در جشن غدیر

امام رضا علیه السلام فرمود: روز غدیر، روزى است كه خداوند به جبرئیل امر مى كند تا تختى از كرامت خود در مقابل بیت المعمور قرار دهد.

سپس جبرئیل بر فراز آن قرار مى گیرد و ملائكه از همه ى آسمانها جمع مى شوند و بر پیامبر صلى اللَّه علیه و آله ثنا مى فرستند و براى شیعیان امیرالمؤمنین و ائمه علیهم السلام و محبّان ایشان استغفار مى كنند. [ عوالم: ج 3:15 ص 222. ]

نثار فاطمه در جشن غدیر

امام رضا علیه السلام از پدرش امام موسى بن جعفر علیه السلام از جدش امام صادق علیه السلام نقل مى فرماید كه فرمود: روز غدیر نزد اهل آسمان مشهورتر از اهل زمین است.

خداوند تعالى در بهشت قصرى خلق فرموده كه بناى آن خشتى از نقره و خشتى از طلا است. در آن قصر صد هزار اتاق سرخ رنگ و صد هزار خیمه ى سبز رنگ وجود دارد و خاك آن از مشك و عنبر است. در آن قصر چهار نهر جارى است: نهرى از شراب و نهرى از آب و نهرى از شیر و نهرى از عسل. در كناره هاى این نهرها درختانى از انواع میوه ها قرار دارد، و بر آن درختان طیورى هستند كه بدنهاى آنها از لؤلؤ و بالهایشان از یاقوت است و به انواع صداها مى خوانند.

روز غدیر كه فرا مى رسد اهل آسمانها وارد این قصر مى شوند و تسبیح و تقدیس و تهلیل مى گویند. آن پرندگان هم به پرواز در مى آیند و خود را به آب مى زنند، و سپس در آن مشك و عنبر مى غلطند. آنگاه كه ملائكه جمع شدند بار دیگر به پرواز در مى آیند و آن عطرها را بر آنان مى پاشند.

ملائكه در روز غدیر "نثار فاطمه علیهاالسلام" [ نثار فاطمه علیهاالسلام همان میوه هاى درخت طوبى است كه در شب زفاف حضرت، به امر الهى از آن درخت در آسمانها پخش شد و ملائكه آنها را به عنوان یادگار برداشتند. بحار الانوار: ج 43 ص 109. ] را به یكدیگر هدیه مى دهند. وقتى آخرین ساعات روز غدیر فرا مى رسد ندا مى آید: "به مراتب و درجات خود برگردید كه به احترام محمد و على تا سال آینده در چنین روزى، از لغزش و خطر در امان خواهید بود". [ بحارالأنوار: ج 37 ص 163. عوالم: ج 3:15 ص 221. ]

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:34 - 0 تشکر 77948

بسم الله الرحمن الرحیم

غدیر را چگونه جشن بگیریم

اساس و سابقه عید و جشن غدیر

اعیادِ هر ملت، روزى براى احیاء شعائر آنان و تجدید عهد و یادآورى روزهاى سرنوشت ساز و مهم آنهاست. عید گرفتنِ روز "غدیر" از همان سال حجة الوداع و در همان بیابان غدیر پس از اتمام خطبه ى پیامبر صلى اللَّه علیه و آله شروع شد. در طول سه روز توقف در "غدیر خم" مراسمى بر پا شد و حضرت شخصاً از مردم خواستند كه به او تبریك بگویند و مى فرمود: "هَنِّئونی، هَنِّئونی" كه این سخن را در هیچیك از فتحها و پیروزى ها نفرموده بود.

اولین تهنیت ها و تبریكها را مردم به خود پیامبر و امیرالمؤمنین صلوات اللَّه علیهماوآلهما عرض كردند و به همین مناسبت در آن ایام شعر سروده شد.

این سنت حَسَنه در فراز و نشیب تاریخ همچنان ادامه یافت و به صورت یك سیره ى مستمر و مؤكد مورد توجه عام و خاص اهل اسلام بوده و هرگز ترك نشده است. [ در این مورد به كتاب "الغدیر" علامه ى امینى: ج 1 ص 283، وكتاب "الغدیر فى الاسلام" تألیف شیخ محمد رضا فرج اللَّه: ص 209 مراجعه شود. ]

این عید در جوامع شیعه- به پیروى از روایات معصومین علیهم السلام- از عید فطر و قربان مهم تر تلقّى شده و به طور مفصل ترى جشن گرفته مى شود.

مراعات شئونِ جشن غدیر

از آنجا كه هر قومى با چگونگى عید گرفتن، ماهیتِ فرهنگى و عقیدتى خود را نشان مى دهند، لذا در مذهب اهل بیت علیهم السلام هم براى عید گرفتنِ "غدیر" امور و جوانب مختلفى در نظر گرفته شده است كه با مراعات آنها گوشه اى از ماهیتِ فكرى تشیع به جهانیان معرفى مى شود. این موارد كه از روایات استخراج شده در این قسمت ذكر خواهد شد.

مراسم جشنى كه به مناسبت غدیر گرفته مى شود منحصر به آنچه ذكر مى كنیم نیست، ولى باید ضمن اظهار سرور و شادى سه جهت اساسى در نظر گرفته شود:

اولاً: برنامه هاى جشن تناسب با موضوع عید داشته باشد، و متناسب با مقام صاحب عید یعنى امیرالمؤمنین علیه السلام باشد، و رنگ مذهبى در سراسر مراسم مد نظر باشد و با جشنهاى عادى از قبیل عروسى و ولیمه و غیره كاملاً متمایز باشد.

ثانیاً: كارهایى كه با شرع منافات دارد- چه حرام و چه مكروه- به هیچ عنوان در مراسم جشن مخلوط نشود. آنچه قلب ائمه علیهم السلام را رنج مى دهد و هر كس مى تواند به حكم وجدان بفهمد كه ایشان از نبودن آن خشنودترند، در همه ى جشنها بخصوص چنین جشنهایى باید ترك شود.

ثالثاً: آنچه ذیلاً از روایات استخراج شده مورد توجه باشد و تا حد امكان سعى در پیاده كردن آنها در مراسم غدیر باشد.

دستورات ائمه درباره عید و جشن غدیر

در احادیث اهل بیت علیهم السلام مراسم و برنامه هاى عامى براى همه ى اعیاد وارد شده كه در كتب ادعیه مذكور است. گذشته از آنها براى عید و جشن غدیر دستورات خاصى از ائمه علیهم السلام وارد شده كه آنها را در دو قسمت بیان مى نماییم:

1. امور اجتماعى.

2. امور عبادى.

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم

امام صادق(ع) فرمود:به دنبال مونسى بودم كه در پناه آن, آرامش پيدا كنم, آن را در قرائت قرآن يافتم.

سه شنبه 26/9/1387 - 14:35 - 0 تشکر 77949

بسم الله الرحمن الرحیم

امور عبادی در عید غدیر

صلوات و لعن و برائت

- امام صادق علیه السلام فرمود: در این روز بر محمد و آل محمد علیهم السلام بسیار صلوات بفرست، و از ظالمان بر آنان برائت بجوى. [ بحارالأنوار: ج 37 ص 171. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: در این روز بسیار بگو:

"اللَّهُمَّ الْعَنِ الْجاحِدِیْنَ وَ النّاكِثینَ وَ الْمُغَیِّرینَ وَ الْمُبْدِلینَ وَ الْمُكَذِّبینَ الَّذینَ یُكَذِّبُونَ بِیَوْمِ الدّینِ مِنَ الْأَوَّلینَ وَ الْآخِرینَ".

"خداوندا، منكران و عهدشكنان و تغییردهندگان و تبدیل كنندگان "بدعت گذاران" و تكذیب كنندگانِ روز قیامت، از اولین و آخرین را لعنت فرما". [ عوالم: ج 3:15 ص 217. ]

- امام رضا علیه السلام فرمود: این روز، روزِ بسیار صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد علیهم السلام است. [ عوالم: ج 3:15 ص 223. ]

شكر و حمد الهى

- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: در این روز خداوند را بر این نعمت "ولایت" كه بر شما ارزانى داشته شكر كنید. [ عوالم: ج 3:15 ص 209. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: این روز، روزِ شكر خداوند و حمد اوست بر آنچه خداوند از امر ولایت بر شما ارزانى داشته است. [ بحارالأنوار: ج 37 ص 170. ]

- ادعیه ى مفصلى درباره ى چگونگى شكرگزارى در این روز وارد شده است كه مضمون یكى از آنها چنین است:

شكر خدا را كه فضیلتِ این روز را به ما شناسانید و حرمت آن را به ما فهمانید، و با معرفت آن به ما شرافت داد. [ عوالم: ج 3:15 ص 215 تا 220. ]

زیارت امیرالمؤمنین

یكى از مراسم خاص روز غدیر، زیارت بارگاه مطهر و حریم ملائك پاسبانِ صاحب این روز یعنى امیرالمؤمنین علیه السلام است. چه بسا بتوان این معنى را در زیارتش در نظر گرفت كه: چون ما موفق نشده ایم در صحراى غدیر حضور یابیم تا به حضرتش تبریك و تهنیت بگوئیم، اینك در چنین روزى- پس از قرنها- به زیارت قبر او مى رویم، و با این اعتقاد كه امام معصوم همیشه زنده است و صداى ما را مى شنود، به ساحت اقدس او تبریك و تهنیت مى گوئیم و با او تجدید بیعت مى نمائیم.

- امام صادق علیه السلام مى فرماید: اگر در روز عید غدیر در مشهد امیرالمؤمنین علیه السلام "یعنى نجف" بودى كنار قبر آن حضرت برو و نماز و دعا بخوان، و اگر در شهرهاى دور دست بودى به سوى او اشاره كن و این دعا را بخوان.... [ عوالم: ج 3:15 ص 220. ]

- امام رضا علیه السلام فرمود: هر جا كه باشى در روز غدیر خود را كنار قبر امیرالمؤمنین علیه السلام برسان، كه خداوند در این روز گناهان شصت ساله را از مؤمنان مى آمرزد، و دو برابر ماه رمضان و شب قدر و شب فطر از آتش جهنم آزاد مى كند. [ مفاتیح الجنان: باب زیارات امیرالمؤمنین علیه السلام، زیارت غدیر. ]

- امام على النقى علیه السلام زیارت مفصلى مخصوص روز غدیر دستور فرموده اند كه از نظر مضامین و محتوا، دوره ى كامل عقاید مربوط به ولایت و فضائل و سوابق و محنت هاى امیرالمؤمنین علیه السلام را بیان مى كند. [ بحارالانوار: ج 97 ص 360. ]

نماز و عبادت و احیاء

- امام صادق علیه السلام فرمود: این روز، روز عبادت و نماز است. [ بحارالأنوار: ص 37 ص 170. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: نیم ساعت قبل از ظهر- به عنوان شكر خداوند- دو ركعت نماز بخوان. در هر ركعت سوره ى حمد ده مرتبه، سوره ى توحید ده مرتبه، سوره ى قدر ده مرتبه، آیة الكرسى ده مرتبه.

هر كس این نماز را بخواند نزد خداوند معادل صد هزار حج و صد هزار عمره است و هر حاجتى از حوائج دنیا و آخرت را از خدا بخواهد به آسانى و عافیت بر مى آورد. [ عوالم: ج 3:15 ص 214 و 215. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: مستحب است نماز در مسجد غدیر، [ درباره ى سابقه و محل كنونى "مسجد غدیر" به قسمت ششم از بخش دهم مراجعه شود. ] چرا كه پیامبر صلى الله علیه و آله در آن مكان امیرالمؤمنین علیه السلام را منصوب فرموده و خداوند حق را در این روز ظاهر نموده است. [ بحارالأنوار: ج 37 ص 173. ]

روزه گرفتن

- امام صادق علیه السلام فرمود: این روز، روزى است كه امیرالمؤمنین علیه السلام به عنوان شكر خداوند روزه گرفت. [ عوالم: ج 3:15 ص 213. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: "روزه ى این روز معادل روزه ى شصت ماه است"، [ عوالم: ج 3:15 ص 211. ] و در حدیثى فرمود: "كفاره ى شصت سال است"، [ عوالم: ج 3:15 ص 213. ] و در حدیثى فرمود: "افضل از روزه ى شصت سال است". [ عوالم: ج 3:15 ص 213. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: روزه ى این روز معادل صد حج و صد عمره ى مقبول است. [ عوالم: ج 3:15 ص 211. ]

- امام صادق علیه السلام فرمود: روزه گرفتن در روز غدیر خم معادل روزه گرفتن به قدر عمر دنیا است. [ عوالم: ج 3:15 ص 211. ] "یعنى: اگر انسانى به قدر عمر دنیا زنده بماند و همه را روزه بگیرد، چنین ثوابى به روزه گیرنده ى روز غدیر داده مى شود".

دعا "تجدید عهد و پیمان و بیعت"

دعاهاى مختصر و مفصلى براى روز غدیر وارد شده است كه خواندن آنها نوعى تجدید عهد و پیمان با خدا و رسول و ائمه علیهم السلام به شمار مى آید و مى توان به عنوان "تجدید بیعت" از آن یاد كرد.

مضامین والاى این دعاها، در قالب شكرگزارى و اظهار عقاید یك شیعه در ولایت و برائت و دعا براى آینده ى عقاید اوست كه مى توان آنها را تحت سه عنوان "ولایت"، "برائت" و "مباركى روز غدیر" خلاصه كرد. ذیلا به مضامین بعضى از دعاهاى روز غدیر اشاره مى شود: [ این مضامین از دعاهایى كه در كتاب "الاقبال" سید إبن طاووس: ص 460 به بعد مذكور است انتخاب شده است. در عوالم: ج 3:15 ص 215 تا 220 نیز ذكر شده است. ]

- خدایا همانگونه كه در ابتداى خلقت من "در عالم ذر" مرا از اجابت كنندگان "بلى" گویان قرار دادى، و پس از آن كرم دیگرى نمودى كه همان عهد را در غدیر تجدید نمودى و مرا به امامان هدایت فرمودى، خدایا این نعمت را كامل فرما و تا هنگام مرگ آن را از من مگیر، و مرا طورى بمیران كه از من راضى باشى.

- خداوندا، ما نداى منادى ایمان را اجابت كردیم، كه آن منادى پیامبر صلى الله علیه و آله بود و نداى او ولایت بود.

- خدایا، تو را شكر كه بعد از پیامبر صلى الله علیه و آله ما را به امامان علیهم السلام هدایت كردى كه آنان كمال دین و تمام نعمت بودند، و با این هدایت بود كه اسلام را به عنوان دین ما پسندیدى.

- خدایا ما تابع پیامبر و امیرالمؤمنین صلوات الله علیهما و آلهما هستیم، و به جبت و طاغوت و بتهاى چهارگانه و تابعین آنها كفر مى ورزیم، و از هر كس كه آنان را دوست بدارد از اول تا آخر روزگار بیزاریم. خدایا، ما را با امامانمان محشور فرما.

- خدایا، ما برى و بیزار هستیم از هر كس كه با امامان روى جنگ داشته باشد، از جن و انس از اولین و آخرین.

- خدایا تو را شكر مى كنیم بر ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و بر اتمام نعمت و تجدید عهد و پیمان بر ولایت او، و اینكه ما را از اتباع تغییر دهندگان دین و تحریف كنندگان قرار ندادى.

- خدایا در این روز "غدیر" چشم ما را روشن گردان، و پراكندگى ما را جمع گردان، و ما را بعد از هدایت گمراه مگردان، و ما را از شكر گزاران نعمتت قرارده.

- شكر خدا را كه ما را به این روز گرامى داشته و ما را از وفاداران به عهد و پیمانش درباره ى والیان امرمان قرار داده است.

- خدایا، این روزى كه ما را به آن گرامى داشته اى مبارك فرما، و ما را در ولایت ثابت قدم فرما، و ایمان ما را مستودع و عاریه قرار مده، و ما را از برائت جویندگان از دعوت كنندگان به دوزخ قرار بده.

- خدایا، ما را توفیق همراهى با حضرت مهدى علیه السلام و حضور در تحت لوایش عنایت فرما

اللهم صل علی محمد وال محمد وعجل فرجهم