چگونه کارت گرافیکی خود را اورکلاک کنیم؟ (قسمت اول)

اورکلاکینگ دانش محبوب عاشقان سخت افزار و رایانه است. با امکانات جدیدی که تولید کنندگان در اختیار کاربران قرار می دهند، روز به روز به تعداد علاقه مندان به این دانش اضافه می گردد. این روزها دیگر اورکلاک کردن یک CPU کاری آسان و سهل الوصول شده است. اما CPU تنها قطعه قابل اورکلاک کردن یک رایانه نیست. یکی دیگر از قطعات سخت افزاری که به شدت مورد علاقه اورکلاکرها است، تراشه گرافیکی یا همان GPU است. از آنجایی که کارت های گرافیکی مدرن از حافظه های مستقل بسیار قدرتمندی استفاده می کنند، امکان تقویت این حافظه ها هم بصورت جداگانه وجود دارد که برای اورکلاکرها بسیار وسوسه کننده و جذاب است.
اورکلاک کردن کارت های گرافیکی به اندازه CPU ها مرسوم و معمول نیست و روش های پیچیده تری دارد. علت اصلی این مسئله این است که بایاس کارت های گرافیکی به راحتی مادربردها قابل دسترسی نیست. در این مقاله به بررسی چند روش متداول برای تقویت کارت ها و تراشه های گرافیکی می پردازیم.

اورکلاک نرم افزاری با سخت افزاری؟
کارت های گرافیکی را به دو روش نرم افزاری و سخت افزاری می توان قویت نمود. در شیوه نرم افزاری، از برنامه هایی که تحت ویندوز عمل می کنند بهره برده می شود و در شیوه سخت افزاری معمولا به دستکاری برنامه های داخل بایاس می پردازند و سعی می کنند بایاس را به شیوه های خاصی پروگرم کنند. در شیوه نرم افزاری به طبع امانات و انعطاف بیشتری در اختیار کاربر قرار دارد. نرم افزارهای متعدد و متداول زیادی برای دست بردن در تنظیمات تراشه های ATI و انویدیا وجود دارد. اورکلاک نرم افزاری در نگاه اول بسیار ساده می نمایاند. چیزی در حد بالا و پایین بردن چند دکمه و زدن چند تیک جلوی گزینه ها و یک کلیک روی دکمه OK. اما خوب این تغییرات و دست کاری ها ان چنان هم خالی از اشکال و خطر نیست زیرا که ممکن است کوچک ترین تغییری باعث بروز مشکل در کار قطعات دیگر رایانه شده و منجر به متوقف شدن سیستم گردد. از سویی خطر سازگار نبودن نرم افزارهای اورکلاک کننده با بعضی نسخه از درایورها نیز خود مشکل دیگری است.
اورکلاک سخت افزاری روندی مشکل و پیچیده دارد.برای اورکلاک سخت افزاری CPU ما معمولا با زدن دکمه F2 یا Del ، به راحتی وارد بایاس مادربرد می شویم و به دست تغییرات لازم می زنیم. اما دسترسی به بایاس کارت گرافیکی به این شیوه غیر ممکن است. برای این کار معمولا به کمک نرم افزارهایی خاص بایاس کارت را می خوانند، سپس تغییرات لازم در آن را بوجود آورده و نسخه جدید را مجدد به کمک نرم افزاری هایی دیگر روی بایاس می نویسند.
این روزها بعضی از تولید کنندگان کارت گرافیکی، خود زحمت اورکلاک کردن سخت افزاری بعضی مدل از کارت های خود را می کشند و نسخه های تقویت شده ای از آنها را روانه بازار می کنند تا در رقابت با تولید کنندگان دیگر محصولات و کارایی بیشتری را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. بطور مثال شرکت Leadtek معمولا نسخه های اورکلاک شده کارت های گرافیکی خود را با اضافه کردن کلمه Extreme در انتهای مدل آنها علامت گذاری می کند. بطور مثال تراشه گرافیکی کارت Leadtek PX9600 GT که مدل استاندارد این شرکت است با فرکانس 650MHz کار می کند. در مدل Leadtek PX9600 GT Extreme که نسخه اورکلاک شده توسط خود شرکت است، فرکانس تا میزان 720MHz بالا برده شده است.

چگونه کارت گرافیکی خود را اورکلاک کنیم؟
اجازه بدهید کمی خود را به موضوع نزدیک تر کنیم و ببینیم اورکلاک کردن یک کارت گرافیکی در عمل چگونه است. برای شروع کار سراغ تراشه 9600GT شرکت انویدیا می رویم. این تراشه از معماری G94 انویدیا بهره می برد که مشابه معماری G80 این شرکت است. معماری G80 و قابلیت های فراوان آن برای اورکلاک شدن برای بسیاری از اورکلاکرها شناخته شده است. این معماری امتحان خود را نزد اورکلاکر ها به خوبی پس داده است. نرم افزار متداول، مناسب و پرکاربرد برای اورکلاک کردن تراشه های گرافیکی انویدیا، نرم افزار بسیار مشهور RivaTuner است. نام این نرم افزار از Riva، اولین تراشه گرافیکی تولید شده توسط انویدیا در سال های دور گرفته شده و با تمامی کارت های گرافیکی انویدیا سازگار است. بعد از دانلود و نصب این نرم افزار پنجره ای مشابه عکس شماره یک باز می شود. با انتخاب آیکونی که شبیه یک کارت گرافیکی است از منوی Driver Setting می توانید خود را برای اورکلاک کردن کارت گرافیکی آماده کنید. لیست باز شده بعد از این انتخاب بسیار ساده و قابل فهم است. سه دکمه برای تعیین سرعت ساعت تراشه، سرعت ساعت سایه زن ها و سرعت ساعت حافظه ها. برای کسانی که ممکن است با معماری جدید کارت های گرافیکی انویدیا که از نسل هشتم مورد استفاده قرار نا آشنا باشند باید گفت که تراشه های نسل هشتم به بعد این شرکت از دو سرعت ساعت مختلف استفاده شده است. یکی سرعت ساعت تراشه و دیگری سرعت ساعت سایه زن ها. سرعت ساعت سایه زن ها بصورت طبیعی 2.5 برابر سرعت ساعت تراشه مرکزی است. در نرم افزار RivaTuner امکان تغییر این سرعت ساعت ها با در نظر داشتن نسبت 2.5 برابری بین آنها وجود دارد. 
 

سعی و خطا
از آنجایی که بطور کلی منبعی برای سنجش و مشخص کردن نهایت فرکانس قابل دستیابی در هر تراشه گرافیکی وجود ندارد باید اندک اندک جلو رفت و با سعی و خطا به نهایت فرکانس تراشه در عین پایداری و کارکرد روان رسید. بالا بردن ناگهانی فرکانس باعث ناپایداری و متوقف شدن سیستم می شود یا در بهترین حالت باعث نمایش تصاویری نا مشخص و پیکسل های رنگی خواهد شد. بهتر است مقدار فرکانس تراشه مرکزی را در پله های 20 مگاهرتزی بالا ببرید. بعد از رسیدن به فرکانس مطلوب برای تراشه نوبت تقویت فرکانس حافظه است. برای این منظور می توانید از قدم های بلندتر 50 مگاهرتزی استفاده کنید. 
تراشه 9600GT انویدیا یک تراشه با فركانس 650MHz است که اگر خوش شانس باشیم می توانیم آن را تا مرز 767MHz افزایش دهیم. در این شرایط سرعت ساعت سایه زن ها به مرز 1920MHz خواهد رسید. فرکانس حافظه را نیز می توان از 900MHz تا 1116MHz افزایش داد. بنابر این میزان 18% افزایش روی تراشه و 24% روی حافظه نهایت اورکلاک ممکن روی کارت 9600GT است. این میزان از اورکلاک ما را امیدوار می کند که بتوانیم 9600GT را به سرعت 8800GT برسانیم که در حالت عادی پانزده درصد سریعتر است.


ادامه دارد ...

ممنونم از توضیحتون

استفاده کردیم

درود

ممنونم از مطلبت

چیز کار آمدیه

یه توضیح در مورد اورکلاک هم میدی؟

که چی هست؟

منظورت از اور کلاک نشان دهنده میزان مصرفه؟ اگه این جوری باشه سی پی یو و رم من اور کلاک اگه گرافیکمم این جوری بشه خوشحال میشیم اگه زود تر ادامشو بنویسی ممنون میشم

اگه آموزش کار با برنامه ی Riva رو هم بدی دیگه محشر میشه ....

دوستان اورکلاکر باز عزیز توجه داشته باشند که کارت گرافیکیشون حتما مجهر به هت سینک و فن باشه. وگرنه یکم فرکانس رو ببرین بالا سریعا کارت گرافیکیتون باهاتون وداع میکنه و میسوزه. نکته ی دوم هم اینه که تو بالابردن فرکانس همونطور که تو آموزشش گفته مقطعی ببرید بالا تا هم بهترین بازدهی رو شاهد باشین و هم کارت گرافیکیتون یهو غافلگیر نشه و بازم بسوزه!!!!!!!!