تبیان، دستیار زندگی

:آنها راحت‌ترین كار را كرده‌اند: رقم مانده حساب ذخیره ارزی محرمانه ‌است و خلاص. اما اینكه چرا این آمار كه تا پیش از دولت نهم به طور مستمر و مداوم اعلام می‌شده، ناگهان به آماری محرمانه تبدیل شده است، این مخفی‌کاری ‌دلیلی واضح دارد؛ رقمی با 9 صفر از جنس دلار، كه اعلام رقم واقعی آن باعث خواهد شد تا بسیاری با حساب و كتاب درآمدهای ارزی دولت و كم‌كردن مصارف ارزی از آن پی ببرند كه این عدد با 9 صفر جلوی آن باید بسیار بیش از اینها باشد و آن وقت تازه گرفتاری‌های دولت شروع می‌شود. آنها به این روز می‌اندیشیدند، كه اگر روزی مانند امروز آمارها معلوم شوند كسی از دولت باید پاسخ دهد كه درآمدهای به دست آمده از فروش نفت یكصد دلاری كجا رفته و چه بلایی بر سر آنها آمده‌است؟

رسمی‌ترین گزارش درباره عملكرد حساب ذخیره ارزی، درآمدها و هزینه‌های ارزی دولت مربوط به گزارش كمیسیون اقتصادی مجلس است كه در نخستین ماه فصل پاییز منتشر شد و البته خبر از خزان درآمدهای ارزی كشور می‌داد. براساس این گزارش،‌ درآمد دولت در سال‌های 84 تا 86 به ترتیب 53.82 میلیارد دلار، 62.46 میلیارد دلار و 81.76 میلیارد دلار بوده‌ و درآمد دولت از محل فروش نفت و گاز در سال 87 نیز75.00 میلیارد دلار پیش‌بینی شده است كه مجموع این درآمدها براساس گزارش كمیسیون اقتصادی مجلس هشتم با اكثریت اصولگرایان، عدد 273.04 میلیارد دلار را نشان می‌دهد. روایت‌های دیگری كه خبرگزاری محافظه‌كار فارس از درآمدهای دولت می‌دهد نیز نتایج بهتری به دست نمی‌دهند،‌ براساس آنچه این خبرگزاری منتشر كرده، درآمدهای دولت در سال 84 و 85 به ترتیب 48 میلیارد و 823 میلیون دلار و 57 میلیارد و 636 میلیون دلار بوده‌است. براساس آنچه حجت‌الله غنیمی‌فرد معاون شركت ملی نفت از میزان درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت و گاز در سال 86 ارائه كرده، این درآمدها به 78 میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده‌است.

60 اقتصاددان كشور نیز در نامه سوم خود به احمدی‌نژاد كه تنها پاسخ به آن را مشاور رئیس دولت به طعن و كنایه پاسخ كارشناسی مستدلی به همراه نداشت،‌ از روند مصرف درآمدهای ارزی كشور چنین گلایه كرده بودند: «مطابق اسناد قانون برنامه چهارم و آن هم در سطح برداشت47.2 میلیارد دلار از منابع ارزی حاصل از فروش نفت در بودجه‌های سنواتی در دوره برنامه رشد سالانه سرمایه‌گذاری12.2 درصد پیش‌بینی شده بود. درحالی كه ظرف سه سال گذشته دولت با مصرف حداقل133.3 میلیارد دلار رشد اندك سرمایه‌گذاری‌ را به میزان 5.6 درصد در سال رقم زده‌است (بودجه‌های سنواتی و گزارش‌های بانك مركزی...) طبق قانون برنامه چهارم و سیاست‌های كلی حاكم بر آن دولت مكلف بوده‌است طی سه سال 85، 86 و 87 به ترتیب مبالغ 15.2 ، 15.6 و 16.3 میلیارد دلار (جمعا 47.1 میلیارد دلار) از درآمدهای حاصل از فروش نفت را در بودجه‌های سالانه خود (آن هم بیشتر در حوزه ظرفیت‌های عمرانی نه هزینه جاری)، هزینه كند. در حالی كه عملكرد بودجه نشان از انحراف جدی از این رویكردهای مهم توسعه‌ای دارد و عملكرد بخشی از بودجه دولت در سنوات فوق عبارت بوده‌است از 44.6، 45 و 53 میلیارد دلار (حداقل به میزان 142.6 میلیارد دلار) یعنی انحرافی به میزان 95.5 میلیارد دلار.... اگر دولت نهم، پایبندی خود را به سند چشم‌انداز 20 ساله و قانون برنامه چهارم، نشان می‌داد، تاكنون باید از درآمدهای حاصل از فروش نفت طی سه سال 84 تا 86 مبلغ 150 میلیارد دلار به حساب ذخیره ارزی واریز می‌شد.... حتی با در نظر گرفتن میزان مصارف بودجه‌ای دولت به مبلغ142.6 میلیارد دلار، باز باید واریزی به حساب ذخیره ارزی به میزان 55 میلیارد دلار می‌شد.» براساس همان گزارشی كه نه رسانه‌های منتقد و اصلاح‌طلبان یا اقتصاددانان منتقد بلكه نمایندگان اصولگرای مجلس تهیه‌ كرده‌اند،‌ هزینه ارزی دولت در چهار سال اخیر به ۲۱۲ میلیارد دلار خواهد رسید، كه ۳.۳۱ برابر آن مقدار ارزی‌ای است كه براساس برنامه قرار بود هزینه شود.

شاید یادآوری این نكته چندان هم جذاب نباشد كه متوسط درآمدهای ارزی دولت نهم چیزی در حدود دو برابر برنامه سوم توسعه و نزدیك به سه برابر متوسط درآمدهای ارزی دولت در برنامه دوم توسعه بوده‌ است. به‌طوری‌كه متوسط درآمد سالانه نفت در برنامه دوم (74- 78 ) 4/15 میلیارد دلار و در برنامه سوم (1379تا 383 ) 1/26 میلیارد دلار گزارش شده است كه این رقم در سه سال 84 تا 87 به 60 میلیارد دلار در سال رسیده‌است. اما مصرف بیش از سه‌برابری درآمدهای ارزی باعث نشده تا دیگر شاخص‌های اقتصادی متناسب با این برداشت رشد یا كاهش یابند، دولت نهم در حالی بیش از سه برابر هزینه‌های ارزی پیش‌بینی شده مصرف كرده‌است كه دیگر اعداد و ارقام اقتصادی نیز با پیش‌بینی‌ها فاصله بسیار دارد، ‌یعنی نرخ رشد اقتصادی در همین سال‌ها و به‌رغم مصرف سه برابری ارز به جای 8 درصد پیش‌بینی شده در برنامه چهارم هیچ‌گاه از 6‌درصد فراتر نرفته‌است. نرخ رشد تورم كه قرار بود تا پایان برنامه یك‌رقمی شود هر روز و هر ماه بیشتر و بیشتر می‌شود و تا سطح 25 درصد برای آبان‌ماه افزایش داشته است.
با این‌همه راحت‌ترین كار همان است كه دولت انجام داد؛‌ پاك‌كردن صورت مسئله. راستی دلارهای نفتی چه شد؟

منبع سه پست بالا: روزنامه کارگزاران - دوشنبه 25 آذر 1387 ، مطلبی با عنوان: نمانده(!) حساب ذخیره ارزی به قلم آرش حسن‌نیا

همونطور که قبلا صحبتش رو کرده بودیم، میخواهیم در این تاپیک در مورد درآمد نفتی کشور در سه و نیم ساله اخیر و حساب صندوق ذخیره ارزی صحبت کنیم. مطلب بالا به نظرم مقدمه مستند و مناسبی برای شروع بحث باشه. از دوستانی که علاقمند به صحبت در این زمینه هستند (البته با محوریت مباحث اقتصادی که باعث دلخوری مدیر انجمن هم نشه) دعوت میکنم به این تاپیک بپیوندند.

سلام دوستان.

"خوشبختانه این را بگویم که از همیشه وضع حساب ذخیره ارزی ما بهتر است. "

آخه یکی نیست از اینا بپرسه چه اتفاقی افتاده که وضع حساب ذخیره ارزی ما از همیشه بهتر باشه!!!!

یا علی

محسن.ع