تبیان، دستیار زندگی

مقدمه

زنان , بخشى از جامعه انسانى اند كه در حوزه ایمان و كمال , تفاوتى با مردان ندارند و گاه به چنان مقامى دست مى یابند كه مردان باید از آنان درس تقوا, شجاعت , دیانت و خضوع در برابر پروردگار بگیرند. قرآن كریم در یك دعوت عمومى مى فرماید: یا ایها الذین آمنوا آمنوا , و راه كمال را با استمرار حركت در مسیر ایمان , براى هر زن و مرد ترسیم مى كند و مثال هایى از افراد نمونه را كه در آن هم سخن از مرد است

و هم زن براى عبرت افراد جامعه مثل مى زند تا راه صعود به قله بلند ایمان براى زن و مرد روشن تر شود. زنانى از همین جامعه دعوت شده بوده اند كه با تربیت نفس خویش و حركت در راه رضایت محبوب , چنان ذوب در معشوق شوند كه از آنان باید به عنوان الگو نام برد. در این راستا, آسیه بانویى نمونه و الگویى براى زن و مرد در نفى ستمگرى , شرك و كفر و نیز گرایش به توحید و یكتاپرستى است . درحقیقت هركس در اثبات این حقیقت تلاش كند, ظلم را درهم شكند

و براى رسیدن به مقام قرب الهى استقامت ورزد, الگو است . آسیه در خانه اى زندگى مى كند كه صاحب آن خانه (فرعون ), ادعاى اناربكم الاعلى دارد و شعار ما علمت لكم من الهه غیرى را سرمى دهد واین زن در میان این ادعا و شعار, سخن از توحید مى گوید و براى نفى بیدادگرى , وحشیانه ترین شكنجه ها را تحمل مى كند, تا آن جا كه نامش زینت بخش قرآن مى شود. این در حالى است كه فرعون مردى است كه لایق نام انسان هم نیست . مریم , در میان بسیارى از مردان , چنان لیاقتى مى گیرد كه چون مادرش پس از تولد مریم به پروردگار مى گوید: وانى اعیذها بك وذریتها من الشیطان , خدایا! من , این دختر و فرزندانش را از شر شیطان , به تو پناه دادم , خداوند پاسخش مى دهد:

فتقبلها ربها بقبول حسن , پس خداوند, او را به نیكویى پذیرفت . در صورتى كه پروردگار درباره سایر مردم مى فرماید: انما یتقبل الله من المتقین , این جا سخن از پذیرفتن عمل است و در خصوص حضرت مریم , گوهر ذات عامل قبول مى شود. مریم یك زن است كه پروردگار او را مى پذیرد و در موردش مى فرماید: ولیس الذكر كالانثى , هرگز پسر,جوهره این دختر را ندارد و هرگز ازمرد, كار این زن برنمى آید. مرد, بدون زن نمى تواند فرزندى به دنیا آورد. مریم بدون مرد, عیسى را به دنیا آورد

و از او الگویى براى جامعه بشرى ساخت . این یك خصلت زن است كه بدون او, جامعه رو به نیستى مى رود و با بودن اوست كه موسى از آب , گرفته مى شود و در دامان یوكابد رشدمى نماید تا راهبرى شود كه آن همه عظمت را مدیون مادر خویش است . خود پیداست كه زن , با سیر در مسیر الهى , لایق دریافت وحى مى شود و این لیاقت , خود گواهى بر مدعاى تساوى زن و مرد در پهنه ایمان وتقواست . قرآن مجید در این مبحث نیز مطالب زیادى دارد: درباره حضرت مریم مى گوید:

اذ قالت الملائكه یا مریم , و در خصوص وحى به مادرحضرت موسى مى فرماید: واوحینا الى ام موسى , و در تبیین وحى به همسر حضرت ابراهیم مى گوید: وامراته قائمه فضحكت فبشرناهاباسحاق ومن وراء اسحق یعقوب 10, هنگامى كه فرشته ها با ابراهیم سخن مى گفتند, همسر او نیز حاضر بود و ایستاده بود و سرور و خوشحالى داشت . پس او را به اسحاق و پس از او به یعقوب بشارت دادیم . در ابتدا این نشانگر آن است كه خلافت مربوط به انسانیت است , نه مربوط به شخص . آدم خلیفه الله نبود, بلكه مقام انسانیت , مشخصه خلیفه الله است

و انسانیت به مرد یا زن بودن نیست . گاه مرد بر زن ممتاز مى شود و گاه زن بر مرد, كما این كه گاه مردى براى سایر مردان و گاه یك زن براى سایر زنان , الگو مى شود. درحقیقت همه این نمونه ها, الگو براى مردمند. چه این كه مریم و یوكابد و ساره , الگوهایى براى جامعه انسانى اند و همه از زن و مرد باید از آنان درس معرفت و دین و ایمان بگیرند. آن گاه كه سخن از حضرت زهرا(س ) مرضیهى مى شود, پیامبران نیز سرتعظیم فرود مى آورند, پدر دستش را مى بوسد

و در هنگام ورودش , در برابراو مى ایستد. این حركت رسول خدا(ص ) دلیل بر بالاتربودن رتبه زهراى از پدر نیست , لكن از این راز, تنها خدا و پیامبر و ائمه باخبرند, همان گونه كه از راز وحى به او پس از درگذشت پدر تا لحظه شهادتش آگاهى نداریم , مهمتر از آن , على (ع ) كه امام اوست , كاتب وحى نازل شده بر فاطمه است !. و كجا مردان به این مقام دست مى یابند؟. زنان نیز حتى زنان نمونه راهى به شان و منزلت فاطمه (س ) ندارند. فاطمه كجا و آسیه كجا!. فاطمه كجا و مریم كجا!.

تا چه رسد به زنانى امثال خنساء, سمیه , سوده , حره , حكیمه , جمیله و یا زن نمونه اى از عصر حاضر به نام فهیمه !!. امام حسین (ع ) به حضرت عباس فرمود: چرا مرا برادر صدا نمى زنى ؟. , حضرتش عرض كرد: زیرا مادر من , فاطمه كلابیه , كنیز مادر تو فاطمه (س ) است !. . ترسیم چهره زنان نمونه , براى تبیین ارزش هاى زن مسلمان است و فاطمه (س ) ناب ترین الگوى همه زنان نمونه است . زن نمونه , شناختى ارزشى براى همه بانوان است تا با تلاش خود به كسب آن ارزش ها نایل شوند, و نیز معرفتى است

براى همه مردان , تا بدانندالگوشدن در مردبودن نیست . ذات اقدس اله , عالم را بر محور محبت اداره مى كند و راه محبت را, زن بهتر از مرد درك مى كند, چنانچه راه قهر را شاید مرد بهتر از زن درك كند. مناجات محبین را زنانى كه اهل سیر و سلوك هستند, بهتر درك مى كنند و مناجات شهادت طلبانه را مردان بهتر از زنان دریافت مى كنند. پس در هر جامعه , ما به زنان و مردان نمونه نیازمندیم و زنان نیز مى توانند الگو باشند و گاه در بسیارى از میدان ها از جمله عرصه محبت و دل وجذبه از مردان نیز موفق تر شوند. طبیعى است

كه اگر براى زنان الگوهایى از خود آنان داشته باشیم در پیشرفت جامعه آنان به سوى كمال مطلق , موفق تریم , چه این كه نیاز زن را, زن بهتر درك مى كند. زن مى داند كه جامعه زنان از احادیث , اشعار عرفانى , نثر, نظم و ادب عرفانى اثر بیشترى مى پذیرند و از این رو تلاش مى كند تا با حركت همین عرصه ها به انسانیت خود غنابخشد و با هماهنگى كامل بین مونث بودن و انسان بودن , به رتبه اى برسد كه جامعه , مونث بودن زن را از بعدى انسانى ارزیابى كند. این براى زنان شیرین است

, چه این كه براى مردان نیز الگوپذیرى از مردها پرجاذبه است . و آن گاه كه زنى فاطمه شد, هم براى مردان و هم براى جامعه زنان الگوست و براى همه نیز پیروى از فاطمه (س ) ارزشمند است و زنانى كه ازفاطمه (س ) تبعیت كنند, خود نیز نمونه هایى از مردم نمونه اند كه گاه رتبه اى بالاتر از مردان مى یابند و مردان نیز باید از آنان الگو بگیرند. این مجموعه , خدمتى هرچند كوچك در این راستاست . قطعا شخصیت هاى ذكرشده در این مجموعه الفبایى , همه زنان نمونه نیستند.

چه بسا گوهرهایى كه تاریخ , نامى از آنان نبرده است و یا در مسیر حوادث به فراموشى سپرده شده اند. زنان بزرگوار و نمونه اى در عصر حاضر وجوددارند كه ما از آنان شناختى نداریم و نیز بزرگ زنانى كه چشم ما در كتب به آن ها راه نیافت و یا ازحوصله نوشتارمان بیرون بود.

ما تنها در حوصله مكتوب خودمان با شما همراهیم . امید است این جرقه , حوصله هایى بیافریند كه من و ما را تا شناختى دقیق و كامل از جامعه زنان نمونه , با خود به همراه ببرد.

منبع کتاب زنان نمونه نویسنده على شیرازى .

همسر حزبیل .

حزبیل , از مومنان زمان فرعون , پس از پیروزى حضرت موسى بر جادوگران , تحت تاثیر احساسات خویش قرار گرفت و ایمان خود راآشكاركرد.

به همین علت , فرعون به اعتقاد عمیق وى به خداوند پى برد و او را به قتل رساند. همسر حزبیل نیز كه آرایشگر دختر فرعون بود, همواره ایمانش را مخفى كرد تا این كه یك روز كه دختر فرعون را آرایش مى كرد و گیسوانش راشانه مى زد, شانه از دستش بر زمین افتاد,شانه را برداشت و براى ادامه كار گفت :بسم الله الرحمن الرحیم !. دختر كه تا آن روز چنین عبارتى به گوشش نخورده بود, پرسید:این كلمه چیست ؟. همسر حزبیل گفت :حقیقت این است كه پدر تو متقلب و حقه بازى است كه ادعاى خدایى مى كند.

خدا حقیقت دیگرى دارد. خدا آن است كه موسى (ع ) مى گوید. من كارم را با نام آن خدا شروع مى كنم !. دختر فرعون جریان را به پدرش خبر داد. فرعون , او و بچه هایش را حاضر ساخت و گفت : دست از عقایدت بردار وگرنه تو را رها نخواهم كرد. همسر حزبیل گفت :خدا, خداى موسى است و تو دروغ مى گویى !. فرعون دستورداد تنورى را كه از مس ساخته بود, بیفروزند و او و بچه هایش را در آتش بیندازند. همسر حزبیل همچنان احد, احد مى گفت و تسلیم زور و ستمگرى فرعون نمى شد.

فرزندانش را یكى یكى در آتش افكندند تا نوبت به طفل شیرخوارش رسید. این صحنه برایش ناگوار آمد. ناگهان كودكش به قدرت خدا, فریادزد: مادرجان !. شكیبا باش , مبادا از عقیده خود بازگردى كه اعتقاد تو برحق است !. آن گاه مادر و كودك را با هم در آتش انداختند و مادر همچنان فریاد مى كرد: احد, احدب . در دم آخر, همسر حزبیل وصیتى كرد و گفت : خاكستر من و فرزندانم را در یك مكان دفن كنید!. گویا مى خواهد بگوید: عاطفه دارم , ولى عشق به خدا بالاترین عشق هاست !.

پیامبر گرامى اسلام (ص ) در مورد وى مى فرمایند:

شب معراج در آسمان چهارم بوى عطرى استشمام كردم كه تمام آسمان را فراگرفته بود, پرسیدم بوى چیست ؟. جبرئیل گفت : یا رسول الله !. بوى عطر همسر حزبیل و فرزندان اوست كه همه جا را در بر گرفته است .

ام البنین

روزى حضرت على (ع ) به برادر خود, عقیل , توصیه فرمودند: زنى براى من انتخاب كن كه از شجاع زادگان باشد, زیرا مى خواهم از وى فرزندى شجاع به دنیا بیاید. عقیل , فاطمه كلابیه , دختر حزام بن خالد را انتخاب كرد و به حضرت عرض كرد: ایشان همان كسى است كه شما مى خواهید.

 ام ایمن

 ام ایمن یا بركه , دختر ثعلبه بن عمرو, از بانوان آگاه , شجاع و مخلص بود كه درحد توان خود از محضر حضرت زهراى در بهره گیرى ازعلوم و دانش ها و ارزش هاى اسلامى استفاده هاى فراوان برد و به مرحله اى بسیار عالى از كمالات معنوى رسید. پیامبر بزرگوار اسلام (ص ) او را مادر مى خواندند و مى فرمودند او بقیه اى از اهل بیت (ع ) من است !.

ام ایمن در جنگ احد, حضورى جدى داشت

و در آب رسانى و مداواى مجروحین به رزمندگان اسلام كمك مى كرد. آن گاه كه شایعه كشته شدن پیغمبر(ص ) توسط مشركین منتشرشد, اوس بن قیظى به همراه تنى چند از بنى حارثه , پشت به جبهه كردند و خود را به شقره رساندند. ام ایمن با دیدن آنان , سخت ناراحت شد, مشتى خاك برداشت و به چهره شان پاشید و براى برخى از آنان دوك آورد و گفت : شمشیرت را بده ,نخ بریس !. ام ایمن , در جنگ خیبر نیز حضورى فعالانه داشت و یگانه خدمتگزار مخلص پیامبر(ص ) از طایفه زنان بود.

وى دوپسرداشت , یكى ایمن كه در جنگ حنین , قهرمانانه جنگید و به شهادت رسید و دیگرى اسامه كه از طرف پیامبر گرامى اسلام (ص ) درآخرین روزهاى عمر مباركشان به فرماندهى سپاه اسلام در جنگ با رومیان منصوب شد. پس ازآن كه حضرت زهراى از دنیا رفتند, ام ایمن طاقت نداشت كه مدینه بى فاطمه را ببیند,لذا عازم مكه شد. در مسیر حركت , به بیابان جحفه رسید. تشنگى براو غالب شده بود و آبى نیز به همراه نداشت . نزدیك بود پرنده مرگ جانش را بستاند. چشمش پراز اشك شد

و با تضرع گفت : یها رب اتعطشنى و انا خهادمه بنت نبیك. پروردگارمن !. آیا مرا تشنه مى گذارى , بااین كه من كنیز دختر پیامبرت هستم ؟!. بعداز دعا, دلوى پر از آب بهشتى از آسمان فرودآمد, ام ایمن از آن نوشید و تا هفت سال تشنه و گرسنه نشد!.

این بانوى شجاع و شهیدپرور, هنگام ظهور حضرت مهدى (عج ), به همراه دوازده زن دیگر, در ركاب امام زمان (ع ) حاضرمى شود و به معالجه ومداواى مجروحین لشكر حضرت مى پردازد.