• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن قرآن و عترت > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
قرآن و عترت (بازدید: 2384)
چهارشنبه 11/4/1393 - 19:12 -0 تشکر 690191
سوره شرح

آیه  
 
أَلَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ 
وَوَضَعْنَا عَنكَ وِزْرَكَ 
الَّذِى أَنقَضَ ظَهْرَكَ 
وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ 
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً 
إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً 
فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ 
وَإِلَى‏ رَبِّكَ فَارْغَب‏
 
ترجمه  
 
 (اى پیامبر!) آیا به تو شرح صدر عطا نكردیم؟
 و بار سنگین‏ات را از (دوش) تو برنداشتیم؟ 
آن (بار گرانى) كه براى تو كمرشكن بود. 
و نام تو را بلند (آوازه) گردانیدیم. 
پس (بدان كه) با هر سختى آسانى است. 
آرى، با هر دشوارى آسانى است. 
پس هر وقت (از كارى) فراغت یافتى (براى كار جدید) خود را به تعب انداز. 
و با رغبت و اشتیاق به سوى پروردگارت روى‏آور.
 
نکته ها  
 
 در سوره قبل (ضُحى) فرمود: خداوند تو را رها نكرده است: «ما ودّعك ربّك» در این سوره مى‏فرماید: چگونه تو را رها كرده، كسى كه بزرگ‏ترین الطاف و سرمایه‏ها را كه شرح صدر است به تو داده است: «ألم نشرح لك صدرك»
 «شرح صدر» به معناى گشایش سینه و بالا رفتن ظرفیّت انسان است تا بتواند ناملایمات را تحمّل كند و در مشكلات و سختى‏ها صبر و پایدارى ورزد.
 هنگامى كه خداوند حضرت موسى را به رسالت برگزید، اولین خواسته او سعه صدر بود كه گفت: «ربّ اشرح لى صدرى»(1) پروردگارا! سعه صدر به من عطا كن. ولى پیامبر اسلام بدون درخواست مورد لطف قرار گرفت و سعه صدر را از خداوند دریافت كرد. «الم نشرح لك صدرك»
 مراد از بار سنگین كه بر دوش پیامبر سنگینى مى‏كرد و خداوند با دادن شرح صدر، آن را ازدوش پیامبر برداشت، مسئولیّت رسالت و دعوت مردم به توحید و مبارزه با فساد و شرك و خرافات است.
 از آنجا كه غم و غصه‏ها را نمى‏توان كم كرد، پس باید ظرفیّت‏ها را بالا برد تا بتوان مشكلات را تحمّل كرد و كم نیاورد. شرح صدر نشانه لطف ویژه الهى است: «فمن یرد اللّه ان یهدیه یشرح صدره للاسلام»(2) یعنى هر كس را خداوند اراده كند هدایت یابد، روح او را براى پذیرش اسلام باز مى‏كند.
 از نظر روانى، هنگام برخورد با مشكلات نباید تمام ذهن متوجه آن شود، بلكه باید به سهولت‏هاى پس از آن كه مورد وعده و سنت الهى است نیز توجه نمود.
 عُسرها سبب یُسر است. كلمه «مَعَ» ممكن است به معناى سبب باشد، یعنى هر سختى در درون خود تجربه‏ها و سازندگى‏هایى دارد. «انّ مع العسر یسراً»
 حذف حرف فاء در جمله دوم «فانّ مع العسر یسرا، انّ مع العسر یسرا» بیانگر آن است كه این اصل عمومى است و مخصوص پیامبر نیست.
 رهبران حق كه در برابر طوفان مخالفت‏ها و مشكلات و شكنجه‏ها و تهدیدها و توطئه‏ها و تهمت‏ها و لجاجت‏ها و جنگ‏ها و... قرار مى‏گیرند بیش از هر چیز به سعه صدر نیاز دارند. «ألم‏نشرح لك صدرك»
 بر اساس روایات كه مورد فتواى مراجع دینى نیز قرار گرفته است، این سوره و سوره ضُحى یك سوره حساب مى‏شوند نظیر سوره فیل و قریش و در نمازهاى واجب كه بعد از سوره حمد، خواندن بیش از یك سوره جایز نیست، این دو سوره باید با هم خوانده شود. شاهد یكى بودن این دو سوره، تناسب آیه آخر سوره قبل با آیه اول این سوره است كه مى‏فرماید: «ألم نشرح لك صدرك»
 شرح صدرى كه به پیامبر اسلام داده شد، باعث شد تا آن حضرت در برابر آن همه آزارها، قومش را نفرین نكند و مى‏فرمود: «اللّهم اهد قومى فانّهم لا یعلمون»(3) یعنى خداوندا این مردم را هدایت كن زیرا كه نمى‏دانند و در فتح مكه با اعلام عفو عمومى فرمود: «لا تثریب علیكم الیوم» امروز باكى بر شما نیست و همه را بخشیدم، همانگونه كه یوسف با این جمله تمام برادرانش را یكجا عفو كرد.
 نمونه «وضعنا عنك وزرك و رفعنا لك ذكرك» این بود كه مردم فوج فوج در دین خدا وارد مى‏شدند «یدخلون فى دین اللّه افواجاً»(4) و در جنگ‏هاى بدر و خندق و حنین اسلام پیروز شد و با اینكه بعضى منافق و یا ترسو بودند و فرار مى‏كردند باز اسلام رو به رشد بود.
 در اكثر موارد این بار سنگین توسط حضرت على‏علیه السلام از دوش پیامبر برداشته مى‏شد. او در بدر و خیبر و احد شجاعانه‏ترین عملیات را انجام داد. 
 البته در برخى موارد، «وزر» و سنگینى را، از طریق امدادهاى غیبى و نزول فرشتگان(5) و یا القاء ترس(6) در دل دشمنان، از دوش پیامبر اكرم برداشته شد.
 خداوند، نام و یاد پیامبرش را گرامى داشته است. در قرآن، به درود و صلوات بر پیامبرش فرمان داده است: «یا ایّها الّذین آمنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیماً»(7) نام او را در بسیارى از آیات در كنار نام خودش آورد است، «یا ایّها الّذین آمنوا اطیعوا اللّه و اطیعوا الرسول»(8) در اذان، شهادت به رسالت او را در كنار شهادت به وحدانیّت خودش قرار داده است. «اشهد أن لا اله الاّ اللّه و اشهد انّ محمّداً رسول اللّه» و در تشهد هر نماز، نیز این شهادتین را تكرار كرده است.
 زنى از ندادن نفقه شوهر فقیرش، نزد حضرت على‏علیه السلام شكایت كرد. حضرت مرد را زندانى نكرد و فرمود: «انّ مع العسر یُسرا»(9)
1) طه، 25.
2) انعام، 125.
3) بحارالانوار، ج‏11، ص‏298.
4) نصر، 2.
5) آل عمران، 123-125.
6) آل عمران، 151 و حشر، 2.
7) احزاب، 56.
8) محمّد، 33.
9) تفسیر نور الثقلین.
 
پیام ها  
 
 1- سعه صدر، زمینه‏ساز انجام برنامه‏هاى سنگین رسالت است. «الم نشرح... وضعنا عنك وزرك»
 2- از آینده مكتب نگران مباشید. «و رفعنا لك ذكرك» 
 3- مبارزه با خرافات و آداب و رسوم جاهلى بسیار سنگین است. «وزرك»
 4- كار پیامبر در حدّ كمرشكن بود. «انقض ظهرك»
 5 - نام نیك و آبرو لازمه توفیق در رهبرى جامعه است. «رفعنا لك ذكرك»
 6- سنّت و برنامه الهى آن است كه بدنبال هر سختى، آسانى است. «انّ مع العسر یسرا» (در جاى دیگر قرآن مى‏خوانیم: «سیجعل اللّه بعد عُسر یسرا»(10) سختى‏ها و مشكلات زوال‏پذیرند و به آسانى تبدیل مى‏شوند).
 صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند
بر اثر صبر نوبت ظفر آید
 7- انسان باید بعد از فارغ شدن از هر كار و مسئولیّتى، آماده پذیرش مسئولیّت دیگر و تلاش و كوشش دیگر باشد. «فاذا فرغت فانصب»
 8 - تلاش‏ها باید جهت الهى داشته باشد. «الى ربّك فارغب»
 9- تلاش و كوشش باید همراه با اخلاص باشد. «فانصب... الى ربّك فارغب»
 10- براى توجه به خداوند باید نهایت تلاش را بكار برد. «فانصب - الى ربك فارغب»
 11- پیمودن راه خدا باید عاشقانه و با رغبت باشد. «الى ربّك فارغب»
 12- رغبت‏ها و تمایلات تنها سزاوار اوست نه دیگران. «الى ربّك فارغب»
10) طلاق، 7.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.