تبیان، دستیار زندگی

خیلی ها هستند که دوست دارند به زبان های محلی کشورمون صحبت کنند ، اما چون اطلاع رسانی دقیق و مشخصی درباره های لهجه های اصیل ایرانی (حداقل توی اینترنت) بطور چشمگیر وجود نداره ، و از طرفی شاید خیلی ها خجالت می کشند که از دوستانشان درخواست کنند که لهجه ی قومشان را به آنها یاد بدهند ، این حس ترغیب و شوق یادگیری زبان های محلی کمرنگ میشه.

چرا زبان (لهجه) شمالی؟

همه ی ما حداقل سالی یکبار سفرهای شمالی را در برنامه خود داریم ، پس چه بهتر که ما وقتی به این محیط جدید وارد می شویم ، بفهمیم که افراد پیرامونمان درباره چه چیزهایی صحبت میکنند و ما هم بتوانیم با آنها به زبان خودشان صحبت کنیم که کلی کیف دارد!

(بخش اول)

می تونیم بگیم که زبان شمالی دارای قواعد خاصی هست!! اما مثل زبان فارسی این قواعد رعایت نمی شود و شکل محاوره ای به خود می گیرد .

مثال : میخواهم بروم ——> میخوام برم

پس ما سعی میکنیم اینجا به شما زبان محاوره شمالی (مازندرانی) را آموزش بدهیم (امیدوارم معلم خوبی باشم )

اول از قواعد اصلی شروع میکنیم (بکار بردن افعال)

قالب : واژه های شمالی (با آبی پررنگ نمایش داده میشن) / ترجمه به فارسی / تلفظ (به فینگلیشی!!)

۱٫ خوب ، فرض میکنیم شما برای اولین بار میخواهید با یک نفر سلام علیک داشته باشید :

سِلام خاری؟ / سلام خوبی؟ / Selam Khaari?

چیتی هستی؟ / چطوری؟ / Chiti hasti?

در جواب :

خارمه بد نیمه / خوبم بد نیستم / Khaareme Bad nime

تـِه چیتی کِنّی؟ / تو چیکارا میکنی ؟ / Te chiti Kenni?

سخته نه ؟ تمرین کنید راحت میشه

اِما هم دَرِمی / ما هم هستیم… (نفسی میاد و میره…!) / Ema ham Daremi

2. خوب ، حالا تصور میکنیم شما رفتید مغازه و میخواهید چند قلم بار بخرید. اینجا شما باید شمارش بلد باشید!

پیشوند های شمارشی :

عتــّـا / یه دونه / atta

دِتا / دوتا / detta

سه تا خودشه

چاتــّــا / چهارتا / Chatta

از پنج تا تا یازده تا خودشونن

دِوازده تا / دوازده تا / dewazdahta

بقیه اعداد (میشه گفت تقریباً) خودشونن ولی شما باید به تناسب بعضی از اعداد (اعداد خاص) ، ضمه رو به کسره تبدیل کنید!

اعداد خاص :

پــِــنجا / پنجاه / Penja

هـِـفتاد / هفتاد / Heftad

هـِـشتاد / هشتاد / Heshtad

نـَـوِد / نود /  (خیلی مهمه) Naved

نکته : بعد از اعداد خاص ، قواعد شمارشی هم باید بعدشون رعایت بشه :

مثال : هفتادوچهارتا ——-> هـِـفتادوچاتـّـا

گرفتید ؟

ولی این موضوع درباره ی عتـّـا (یه دونه) صدق نمیکنه ، مثلاً نباید بگیم هـِـفتادوعتـّـا چون غلطه و مغازه دار شک میکنه و میفهمه شما تهرانی هستید و قیمت ها رو دوبله حساب میکنه

فرهنگ لغت فارسی به شمالی (بخش اول) :

برادر : برار (Berar)

خواهر : خواخر (Khakher)

پسر :ریکا (Rika)

دختر : کیجا (Kija)

خانه : خـِـنه (Khene)

داخل – درون : دِله (Deleh)

پدر : پی یــِـر (Peeyer)

مادر : مار ، ننا (Maar , Nena)

سلام عزیز
خیلی خوبه
بسیار متشکرم
منم از این کلاس درس استفاده می کنم

(بخش دوم)

برای آغاز کار ، حرف جادویی ” ر ” رو با هم بررسی میکنیم.

اگه طرز استفاده از حرف “ر” رو بلد نباشید ، قافیه رو باختید! حرف “ر” غلیظ ترین حرف شمالیه! و بعد از اون حروفی مثل “ق” و “گ” در رده های بعدی قرار میگیرن.

خوب ، شما کلمه ی انگلیسی Rare رو در نظر بگیرید. ( رِیر  خونده میشه) . همونطور که شما در این کلمه غلظت “ر” رو حفظ میکنید ، توی زبان شمالی هم باید به همین غلظت “ر” رو بکار ببرید. اصلاً شما فرض کنید R هستش

برای مثال : واژه ی “دَری؟” به معنای هستی (آیا هستی؟) ، تلفظش میشه : Darri?

حالا شما این کلمه ی Darri رو به صورت انگلیسی تلفظ کنید (انگلیسی با کلاس) به همین راحتی!

حالا هر کلمه ی شمالیی رو که میخواین بیان کنین ، به R باید خیلی توجه کنید!!!

ضمایر مالکیت :

مثال فارسی : برای من ، برای تو و….

ضمایر شمالی با فارسی فرق داره پس اونا رو همراه با مثال می نویسم :

برای من : مِه (me)                     مثال : توپ من ——-> مه توپ

برای تو : تـِـه (te)                       مثال : گلوی تو ——-> ته گَلی (te gali)

برای او : وِنه (wene)                   مثال : کفش او ——-> ونه کوش (wene koosh)

برای ما : اَمِه (ame)                    مثال : خانه ی ما ——-> امه سره (ame sere)

برای شما : شِمه (sheme)         مثال : ناهار شما ——-> شمه چاشت (sheme chasht)

برای ایشان : وشونه (weshune)  مثال : مادر آنها ——-> وشونه مار (weshune maar)

زدی به هدف

نکته ی بعدی : جابجایی های جزئی

اگه دقت کرده باشید توی فارسی اسم قبل از ضمیر مالکیت میاد (خانه ی ما) اما توی انگلیسی و شمالی برعکسه!

دقت کنید : خانه ی ما ———-> our house ———–> امه سِره

اصن زبان بین المللیه لامصب

خوب ، این جابجایی توی خیلی از موارد بکار میره ، مثال میزنم :

مادر زن : زن مار (zan maar)

پدر شوهر شی پــِـر (shi pear)

خواهر زن : زن خواخر (zan khakher)

برادر شوهر : شی برار (shi berar)

نوه : وچه زا (wache za) چه ربطی داشت ؟

عروس : پــِـسِر زن (یا همون زنِ پسر) (peser zan)

و………. خیلی از تعاریف دیگه که از حوصله ی من و شما به دوره! فقط قصدم این بود که بدونید.

فرهنگ لغت فارسی به شمالی (بخش دوم) :

گربه : بامیشی ()

موش : گَل ()

زمین : بنه ()

قابلمه : لَوه ()

کبوتر : کوتر ()

درخت : دار ()

و یه ضرب المثل زیبا :

ته ره تخته سر بشورن (tere takhte sar bashooren) یعنی : مرده شورتو ببرن

با سلام، ممنون از آموزش زبان حتما استفاده خواهم کرد.

(بخش سوم)

در بخش سوم میخواهیم فعل ها را به زبان شمالی یاد بگیریم و مرور کنیم.

میدانیم که افعال در زبان شمالی بسیار گسترده و متفوت هستند. اینجا چند نمونه فعل پرکاربرد را باهم مرور میکنیم. لطفاً حوصله به خرج بدهید و این بخش را تمام و کمال بخوانید چون خیلی خیلی مفید است!

۱٫ افعال پایه : (بصورت مصدری) / تلفظ انگلیسی

کردن (انجام دادن یا do) : هاکردن / Hakerden

گذاشتن (قرار دادن یا Put ) : هشتن یا بشتن / Heshten , Beshten

آمدن : بموئن / Bemooen

دادن : هدائن / Hedaen

رفتن : بوردن / Boorden

افتادن : دکتن / Daketen

گفتن : بئوتن / Baooten

و….