تبیان، دستیار زندگی

با مراجعه به روایات معصومین(ع)، مشخص می‌شود که در شب اول قبر، از هر کس سؤالاتی می‌پرسند و بر طبق پاسخ‌هایی که آن فرد می‌دهد با وی برخورد می‌شود.

نگران نباشید! من در این مطلب اکثر این سؤالات را گرداوری کرده‌ام. همچنین برای اینکه خیالتان راحت باشد، پاسخ آن‌ها را هم قرار داده‌ام! پس با خیال راحت سؤالات را بخوانید و پاسخشان را «عمل» کنید.

شب اول قبر از کدام 13 مسئله سؤال می کنند؟

از خدا، از پیامبر، از دین، از کتاب، از امام، از عُمر، از اموال، از دوستان، از قبله، از نماز، از زکات، از حج، از روزه.

پاسخ این سؤالات چیست؟

            خدا

پاسخ: سؤال سختی هست! خدای من همان خدایی است که خدایی جز او نیست. همان خدای رحمان و رحیم. همان خدایی که من را خلق کرد و به من روزی داد و مرا تنها نگذاشت.

             پیامبر

                        پاسخ: حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله

             دین

                        پاسخ: دین مبین اسلام

             کتاب

                        پاسخ: قرآن کریم

             امام

پاسخ: امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السلام؛ به همراه یازده تن از فرزندان پاک ایشان علیهم السلام.

             عُمر (عُمرمان را در چه راهی فانی کرده‌ایم؟)

پاسخ: حدود 18 سال درس خواندم. مدرک گرفتم. رفتم سرکار برای کسب روزی حلال. عبادت خدا هم انجام دادم. به مردم خدمت کردم. با اهل خانواده خوش اخلاق بودم. جای شما خالی به زیارت معصومین علیهم السلام رفتم. به فقیران تا جایی که توان داشتم کمک کردم.  

             اموال (اموالمان را در چه راهی خرج کرده‌ایم؟)

پاسخ: هزینه های زندگی را پرداخت کردم تا خانواده‌ام راحت‌تر زندگی کنند. پول مدرسه بچه‌ام را دادم. برایش عروسی گرفتم. (به صورت مجاز) بخشی از پولم رو صرف تهیه مسکن کردم و یک عمر به صاحب خانه اجاره دادم!  

             دوستان (با چه کسانی دوست بوده‌ایم؟)

                        پاسخ: با آدم‌های خوبی دوست بودم. اهل نماز و روزه و خمس بودند.  

             قبله

                        پاسخ: کعبه

             نماز

پاسخ: از همان اول سن تکلیف، نمازهایم را خوانده‌ام. گاهی قضا شدند و گاهی یادم رفت. اما این اواخر سعی کردم قضای آن‌ها را بخوانم.

             زکات

                        پاسخ: پرداخت کرده‌ام

             از حج

پاسخ: مستطیع بودم و رفتم. (یا مستطیع نبودم و نرفتم با اینکه خیلی دوست داشتم بروم)

             روزه

                        پاسخ: از همان روز اول، همه‌ی روزه‌هایم را گرفتم

*سؤالات فوق به سه دسته تقسیم می‌شوند:

            1ـ سؤالات اعتقادی: خدا، پیامبر، دین، کتاب، امام، قبله

            2ـ سؤالاتی که مرتبط با اعمال هستند؛ این سؤالات خودشان دو دسته هستند:

      الف) اعمال ثابت و روزانه یک مسلمان:

                                    نماز، زکات، حج، روزه

        ب) اعمالی که مرتبط با روش زندگی ما هستند:

                                    دوستان، اموال، عُمر

شاید بتوان گفت که با یک زندگی عادی و بدون مشقت، 10 سؤال از سؤالات فوق را بتوانیم به راحتی پاسخ دهیم. (دسته اول و دوم)

به نظر من دسته سوم سؤالات هستند که افرادی مثل من، در پاسخ دادن به آن با مشکل مواجه هستند. مخصوصاً سؤالی که در مورد «عُمر» پرسیده می‌شود.

نظر شما چیست؟

به هر اندازه که زندگی این دنیا رنگ خدایی داشته باشد به همان میزان آسایش و راحتی در سرای اخروی برای انسان رقم خواهد خورد؛چراکه هر عمل نیک مان موجب نجات مان از مهلکه های آخرت خواهد بود.

در روایتی از امام المتقین علی(ع) به چهار آتش که همزمان با در قبرگذاشتن هر جسدی به سراغ او می آید اشاره شده و کلید نجات از آن نیز معرفی شده است.

ایشان می فرمایند:

هرگاه مرده ای را در قبرش بگذارند چهار آتش او را در میان می گیرند:

1- نماز می آید و یکی از آن چهار آتش را خاموش می کند

2- روزه می آید و یکی دیگر را خاموش می کند

3- صدقه می آید و آتش دیگر را خاموش می سازد

4-و علم و دانش می آید و آتش چهارم را خاموش می سازد و سپس (علم )می گوید :اگر من به انها می رسیدم حتما خودم همه آنها را خاموش می کردم ،پس چشمت روشن باد که من با تو هستم و هرگز بدی و ناگواری نخواهی دید.(1)

البته طبیعی است که مراد از علم و دانش در این روایت، دانشی است که در مسیر خیر باشد و در جهت رضایت الهی باشد.چنین دانشی هم می تواند خود عالم  را در جهت  اهداف الهی و خدایی حرکت دهد و هم جامعه را به سمت صلاح و نیکی هدایت کند.

پی نوشت :

1_(شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20 ص 247)

به رسول خدا(ص) خبر دادند که جوانی از مسلمانان در بستر مرگ افتاده است پیامبر(ص) به بالین او آمد دید در حال جان دادن است، او را تلقین کرد و به او فرمود: بگو لا اِله اِلاّ الله، زبان او لال شد و نتوانست این ذکر را بگوید.

پیامبر(ص) به بانویی که بالای سر آن جوان نشسته بود، فرمود: «آیا این جوان مادر دارد؟»
بانو عرض کرد: من مادرش هستم.

پیامبر(ص) فرمود: آیا تو از این پسرت خشمناک و ناراضی هستی؟
بانو گفت: «آری و اکنون شش سال است که با او سخن نگفته ام.»

پیامبر(ص) شفاعت کرد و به آن بانو فرمود: «از پسرت راضی شو»، آن بانو گفت: «رَضِیَ اللهُ عَنهُ بِرِضَاکَ یَا رَسُول اللهِ؛ خداوند به خاطر رضایت تو ای رسول خدا، از او راضی شود.»

وقتی که بانو این سخن را که از رضایت خودش، حکایت می کرد گفت، زبان آن جوان باز شد، آنگاه پیامبر(ص) به او فرمود: اکنون چه می بینی؟

جوان گفت: مرد سیاه چهره و زشت قیافه ای را که لباس چرکین در تن دارد و بوی متعفّن و بسیار بد می دهد نزدم آمده و گلو و راه نفس مرا گرفته است.

پیامبر(ص) فرمود: بگو:
«یَا مَن یَقبَلُ الیَسیر وَ یَعفُوا عَنِ الکَثیرِ اقبَل مِنّیِ الیَسیرَ وَاعفُ عَنّیِ الکَثیرِ انَّکَ اَنتَ الغَفُورُ الرَّحِیمُ؛ ای کسی که اطاعت کم را می پذیری، و از گناه زیاد می گذری، اطاعت کم مرا بپذیر، و از گناه بسیار من بگذر، چرا که تو آمرزنده مهربان هستی.

جوان، این کلمات را گفت، آن گاه پیامبرلّی(ص) به او فرمود: چه می بینی؟ او گفت: مردی سفید روی با لباس تمیز و خوشبو نزد من آمده است، آن سیاه چهره زشت روی، پشت کرده و می خواهد از نزد من برود.

رسول خدا(ص) فرمود: این کلمات را تکرار کن.
او آن کلمات را تکرار کرد.

پیامبر(ص) فرمود: ای جوان، اکنون چه می بینی؟
جوان گفت: آن شخص سیاهِ زشت چهره رفت و دیگر او را نمی بینم، اکنون این شخص سفید و نورانی در نزد من است، آن گاه در همین حال آن جوان در لحظات آخر گفت: آن دو مرد سیاه رفتند، اکنون دو شخص سفید روی آمده اند تا جانم را بگیرند»، این را گفت و از دنیا رفت.