حجت‌الاسلام عباس مجد (کارشناس علوم دینی): کلمه «عید» که از «عُود» گرفته شده به معنای «بازگشت» است که مصدر آن «عَود» می‌باشد و «فطر» به معنای جوانه زدن، شکافته شدن و رویش است و عید فطر به معنای رویش مجدد و نو شدن و رشد دوباره می‌باشد.
* کلمه «عید» در قرآن:
کلمه «عید» یک مرتبه در آیه ۱۱۴ سوره «مائده» در مورد حضرت عیسی که از خداوند متعال طلب مائده و غذای بهشتی می‌نماید از باب اینکه نزول این غذا معجزه و نشانه‌ای باشد برای حواریون از گذشتگان تا آیندگان آمده است.
خداوند در این آیه اینگونه می‌فرماید: قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَیْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَکُونُ لَنَا عِیدًا لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآیَةً مِّنکَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ
با توجه به این موضوع با یک پیشینه تقریباً یک ماهه شروع رمضان الکریم با تلاوت قرآن مجید به صورت فردی و جمعی، روح انسان در کتاب انسان‌ساز قرآن کریم پالایش یافته و از تطهیر قرآن، مطهر و پاکیزه می‌شود.
* دعاهای روزانه:
دعاهای روزانه ماه‌های مبارک رمضان همچنین دعای ابوحمزه ثمالی، دعای مجیر و دعای جوشن کبیر که با اسماء جلاله خداوند شروع می‌شود با تعابیری روح انسان را جلا می‌دهد و به انسان می‌فرماید: «رهایی از صفات زشت و حرکت به طرف صفات و ملکات رحمانی تنها راه نجات شما می‌باشد.»
* استحاله روح از شاهراه معرفت خداوند
تکرار و یادآوری این توجهات و تذکرات، روح انسان را از صافی معرفت عبور داده و دو مطلب مهم را به عنوان عیدی ماه کریم به بندگان خداوند اعطا می‌کند.
موضوع اول اینکه رویش و نمو مجدد میسر نمی‌شود مگر با استحاله روح از شاهراه معرفت خداوند و ترک معاصی و اشتباهاتی که انسان در طول یک سال بدانها مبتلا بوده و کسب معرفت و گرویدن به صفات معنوی که وجه‌الضمان آرامش انسان می‌باشد.
قال رسول‌الله (ص): «لیس عید لمن لَبِسَ الجدید ولکن العید لمن امن للوعید.» عید آن نیست که انسان فقط لباس نو بپوشد بلکه عید اصلی برای کسی است که از وعده عذاب الهی در امان باشد.
