مرحوم آقا میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمةاللهعلیه، این عارفِ فقیهِ بزرگوار از قول استاد بزرگوارش آقا ملاّ حسینقلی که اهل معرفت بوده میگوید: ما ندیدیم در میان کسانی که به کمالی از کمالات و مقامی از مقامات معنوی رسیدند، کسی اهل نافله شب و تهجّد نباشد.
حضرت آیتالله خامنهای در تاریخ 29/3/85 و به کارگزاران نظام اسلامی توصیه کردند: «بایستى به خودمان، دلمان و جانمان و به شستشوى روانى خودمان بپردازیم و وظایف سنگین، ما را غافل نکند. البته، راه باز است؛ همین نمازهاى پنجگانه، همین امکان دعا، همین نافله، همین نماز شب؛ همه از راههاى به خود پرداختن است؛ این راهها را در مقابل ما باز گذاشتهاند. اگر تنبلى نکنیم، مىشود؛ آن وقت انسان اعتلاء و نورانیت پیدا مىکند و کارهایش برکت پیدا مىکند.» یکی از مهمترین نافلهها نماز شب است که برکات زیادی را برای انسان به همراه دارد.
آیتالله محمد محمدی ریشهری، رئیس دانشگاه قرآن و حدیث و تولیت حرم حضرت عبدالعظیم علیهالسلام، در گفتار زیر، اثرات اهتمام به نماز شب را برمیشمرد:«وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ عَسَىٰ أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَّحْمُودًا»؛ و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله] نافلهاى باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند. (سورهی اسراء، آیهی 79)
عاقبتِ ذکر...
رمز سیر و سلوک إلی الله، یاد خداست. هر کس به هر موقعیتی از مقامات و کمالات معنوی رسیده، از رمز «توجّه به خدا» استفاده کرده است. بنابر فرمایش حضرت آیتالله بهجت رضواناللهتعالیعلیه عاقبتِ ذکر عجیب است و کسی به این سادگی نمیتواند معنای این حرف ساده را بفهمد که توجّهِ به خدا، یادِ خدا است و تداوم یاد خدا چقدر میتواند انسان را متحوّل کند. ذکر، انسان را به کیمیای محبّت خدا میرساند و این کیمیا انسان را متحوّل کرده و انسان را به آن نقطهی مطلوب میرساند.
از کاملترین و سازندهترین مصادیق ذکر، «نماز» است؛ همین نمازهای واجبی که میخوانیم و به قول مرحوم حضرت آیتالله بهجت، ما در همین چیزهای ساده گیر کردهایم. اگر انسان به نوافل مقیّد باشد، کمک هستند برای اینکه آن آثار و برکاتی که نمازهای واجب در زندگی دارند در زندگی انسان ظهور پیدا کند. |
مهمترین و کاملترین و سازندهترین مصادیق ذکر، «نماز» است؛ همین نمازهای واجبی که میخوانیم. اما به فرمایش حضرت آیتالله بهجت رضواناللهتعالیعلیه ما در همین چیزهای ساده گیر کردهایم. همین واضحات اگر درست انجام شود، انسان میتواند به آن نقطهای برسد که بزرگان اهل معرفت رسیدهاند.
چون نمازهای واجب را آنگونه که باید و شاید نمیتوانیم با حضور و توجّهِ تمام بخوانیم، خداوند عنایت فرموده و برای تکمیل فرائض، نوافل را تشریع کرده است. اگر انسان به نوافل مقیّد باشد، کمک هستند برای اینکه آن آثار و برکاتی که نمازهای واجب در زندگی دارند در زندگی انسان ظهور پیدا کند و از همهی نوافل، مهمتر، «نافلهی شب» است. برای طلّابِ جوان توجیه ما این است که اگر میخواهند آیندهای الهی و نورانی داشته باشند، تحصیلشان و عمرشان برکت داشته باشد، از همین آغاز زندگی علمی و تحصیلی نافلهی شب را ترک نکنند .
مرحوم شیخ صدوق در علل الشرایع روایتی از امام صادق علیهالسلام نقل میکند که که فرمودند: «علیکم بصّلاة اللّیل» بر شما باد نماز شب. بعد میفرمایند: «فانّها سنّةُ نَبیّکم» اوّل نکتهای که باید دربارهی این سنّت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله بدانید این است که: «لقد کان فی رسول الله اسوةٌ حسنةٌ». اگر میخواهید از حضرت الگو بگیرید «من الّلیل فتهجّد به نافلةً لک عَسی اَن یبعثک ربّک مقاماً محموداً». این سنّت پیامبر است. ارتباطی است بین «مقامِ محمود» و «نافلهی شب» که برای من و شما « فاِنّها سنّةُ نبیّکم» است.
خبرگزاری فارس