تعلیق خطی است تودرتو ، پیچیده شده كه اتصال حروف در آن به منظور سرعت معمول بود . و گاهی حتی چند كلمه به هم متصل و پیوسته می شد . كلمات و حروف یكنواخت دیده نمی شود . یعنی گاهی درشت و فربه ، و گاهی ریز و لاغر نوشته شده است ، و حركات آن نرم و به جز اندكی ، تمام آن دور است و خود ریشه و اساسی برای پیدایش خط نستعلیق و شكسته نستعلیق فرض می شود .
مؤلف كتاب خط و خطاطان ، ابداع نستعلیق را به خواجه ابوالعال نسبت داده است و نیز گفته می شود خواجه ابوالعال خط تعلیق را از فروع خط كوفی و پهلوی درآورده است . و برای (( پ )) ، (( چ )) كه تا آن زمان سه نقطه گذاردن معمول نبوده ، سه نقطه وضع نموده است .
ولی عده ای از محققان معتقدند كه خط تعلیق از خط نسخ و ثلث و رقاع استخراج شده و در ابتدا فقط برای مكاتبات و مراسلات استفاده می شده ، ولی بعداًَ منشاء خلق آثاری بدیع گشته است . آغاز پیدایش خط تعلیق ، قرن هفتم و تداوم آن در قرن هشتم می باشد كه در ایران تا سه قرن بعد در نهایت رواج و توسعه بوده و در ممالك عربی از آن اثری در میان نبوده است . در قرن هشتم ، بنا به احتیاجی كه به تندنویسی به سبب كثرت كتابت در دربارها و دیوانها نیاز بود ، این قلم به صورت شكسته تعلیق در آمده كه خط خاص منشیان و عـمال دیـوان گردیده ، و گـاهی به آن ترسـل نـیز گفته اند .
پس از انتشار و توسعة خط تعلیق عثمانیان و مصریان در آن تصرفاتی كرده ، موافق ذوق و سلیقة خود ، به صورت خاص در آورده و نام دیوانی به آن گذاشته اند . این خط تا قرن دهم در ایران رواج داشته و تا قرن سیزدهم نیز كماكان مورد توجه بوده ، ولی پس از پیدایش خط نستعلیق و شكسته نستعلیق ، رو به ضعف گذاشته است .
منبع : سایت
