دوستان
دوستان و همسالان از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر تربیت فرزندان به حساب می آیند; فرزندان به خصوص در دوران جوانی گرایش زیادی به دوستان دارند و فرصت زیادی را به همنشینی با آنان اختصاص می دهندو همین همنشینی و رفاقت زمینه تاثیر پذیری آنان از یکدیگر را فراهم می سازد.
حضرت علی (ع)خود توجه ویژه ای به نقش تربیتی دوستان معطوف داشته اند و ضمن بیان آثار مثبت و منفی دوستان، فرزندان خود را به همنشینی ورفاقت با دوستان صالح و شایسته توصیه می نمودند.
آن حضرت خطاب به فرزندش امام حسن(ع)فرمودند: «قبل از پرسش از راه ومسیر(درمسافرت)از(اخلاق و خصوصیات) رفیق و همراهت پرسش نما.»
همچنین در توصیه به محمدبن حنفیه فرموده است: «فرزندم!...
ازبهترین بهره انسان دوست و همنشین صالح است، با نیکوکاران همنشین شو تا از آنان باشی و از بدکاران و اهل شر و کسانی که به واسطه کارهای باطل و سخنان مهیج و ساختگی تو را از یاد خدا ومرگ باز می دارند دوری کن، تااز آنان نباشی...»
علی(ع)علاوه براینکه فرزندان خود را به دوستی با نیکوکاران سفارش و از دوستی باناصالحان برحذرمی داشته، مصادیق و نمونه هایی از دوستان ناصالح رانیز معرفی می نمود تا اینکه فرزندان با آگاهی بیشتر و بینشی وسیعتر به انتخاب دوستان بپردازند. آن حضرت در موعظه ای به فرزندش حسن(ع)او را از همنشینی با افراد نادان و کودن، بخیل،تبهکار و دروغگو برحذر داشته اند: «...فرزندم! از دوستی نادان بپرهیز زیرا او آنچه را سخت بدان نیازمندی از تو دریغ دارد واز دوستی تبهکار بپرهیز که به اندک بهایی تو را بفروشد و ازدوستی دروغگو بپرهیز که او سرابی ماند که دور را به تو نزدیک ونزدیک را به تو دور می کند.»
نکته این است که والدین به ویژه پدر نقش مهمی در دوست یابی شایسته برای فرزندانشان دارندعلی(ع)در دیدگاهی بلند و ظریف غیر مستقیم راهکاری جالب توجه دراین زمینه ارائه داده اند، و آن اینکه والدین با افراد صالح وشایسته که فرزندان صالح و شایسته دارند، رابطه دوستی و همنشینی پیدا نمایند تا در پرتو ارتباط والدین، فرزندان نیز با هم دوست و همنشین گردند،
آن حضرت فرموده اند: «موده الاباء قرابه بین الابناء...; دوستی پدران سبب نزدیکی فرزندان به هم می گردد...» و از حدیث دیگری از آن حضرت معلوم می شود دوستی والدین چنان در ارتباط فرزندان موثر است که به منزله رابطه نسبی و خویشاوندی بین آنان به حساب می آید.
