پیوند خویشاوندی تنها به بستگان خوب و با ایمان اختصاص ندارد، بلکه وظیفه ای اخلاق و الهی است که فراگیر است، از این رو چنانچه پدر و مادر و دیگر خویشاوندان، مؤمن نیز نباشند احترامشان لازم و بر رفع نیازهای آنان تأکید شده است؛ لیکن این ارتباط تا جایی است که به دیگر احکام دین آسیبی نرسد؛ ولی اگر بر اثر این ارتباط، دیگر احکام دین در خطر قرار گیرد نه تنها ارتباط با غیر متدیّنان لازم نیست بلکه جایز هم نیست.۱
خدای سبحان فرمود: ... سفارش ما به انسان این بود که به وی فرمان دادیم که پدر و مادرت را سپاسگزار باش، همان گونه که فرمانش دادیم که مرا شکرگزار باش؛ مبادا فرمان نبری و سپاسگزاری نکنی، که بازگشت همگان به سوی من است. و اگر پدر و مادرت تلاش کردند که چیزی را که بدان علم نداری- از آن روی که وجود ندارد- شریک من سازی، از آنان پیروی مکن. البته در کارهای دنیا با آنان به نیکی معاشرت کن.۲
امام صادق علیه السّلام فرمود: مردی نزد رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم آمد و عرض کرد: ای رسول خدا! خویشاوندانی دارم که جز ستم، قطع رحم و دشنام من، کاری نمی کنند، آیا آنان را رها کنم؟
فرمود: در این صورت خدا همه شما را ترک خواهد کرد.
پرسید: پس چه کنم؟
فرمود: با کسی که پیوند خود را با تو گسسته پیوند برقرار کن و به آن که تو را محروم ساخته عطا کن و از آنچه که بر تو ستم کرده در گذر. هرگاه چنین کردی خدا در برابر آنان پشتیبان تو است.۳
جَهم بن حُمَید از امام صادق علیه السّلام پرسید: خویشاوندانی که مخالف عقیده دینی من هستند آیا حقّی بر عهده ام دارند؟
فرمود: آری، حق خویشاوندی دارند که هیچ چیز آن را قطع نمی کند و اگر با تو هم عقیده باشند دو حق دارند: حق رحم و حق اسلام.۴
منبع:
۱. تسنیم، ج۲، ص۵۶۰-۵۶۱.
۲. سوره لقمان، آیات ۱۴-۱۵.
۳. الکافی، ج۲، ص۱۵۰.
۴. سوره بقره، آیات ۱۸۰ و ۲۱۵.
۵. مفاتیح الحیات، ص۲۱۸-۲۱۹.
