تبیان، دستیار زندگی

مارمولک، سندباد، صفرکیلومتر، قارچ، حاج آقا تقبل الله، حاج آقا التماس دعا، حاج آقا سرت زخمی شده پانسمان کردی، اینها نمونه هایی البته مودبانه از برخی از متلک هایی است که از سوی برخی از مردم به طلبه ها گفته میشود. براستی مردم چه متلک هایی به طلبه ها میگویند؟ واکنش طلبه ها به این متلک ها چگونه است؟

متلک گفتن میتواند انگیزه های متفاوتی داشته باشد، چند پسر بچه دبیرستانی را تصور کنید که شیطنت از سر و رویشان می بارد و تازه از مدرسه بیرون آمده اند وممکن است به هر بهانه ای خنده ای سر دهند، خب طبیعی است که با پیش زمینه ای که دارند با دیدن حاج آقا بدشان نمی آید خنده ای کنند، حاج آقا هم که نمیتواند آنها را دنبال کند، از این رو برخی از متلک ها جنبه شوخی دارد و نشانی از صمیمت و دوستی است، برخی از نوجوانان چه دختر و چه پسر ممکن است در مواجهه با حاج آقا سلام دهند البته با لحن عربی سلام علیکم، حاج اقا تقبل الله، حاج آقا التماس دعا و... که باز اینها نیز بار منفی به آن صورت ندارد و ممکن است نوجوانان بخواهند در کنار دوستانشان شجاعتی از خود نشان دهند یا ارتباطی با حاج اقا برقرار کنند. یا مثلا دیده میشود که یکی از همین نوجوانها با صدای بلند سلام میدهد و وقتی حاج آقا بسمت صدا نگاه میکند آنها بسمت دیگری نگاه میکنند و حاج آقای بیچاره تازه متوجه میشود سرکاری بوده است.

برخی از متلک ها نیز برای زمانهای خاصی است و عمدتا تحت تاثیر فیلمهایی است که نمایش داده میشود، مثلا زمانی که فیلم سینمایی مارمولک نمایش داده شد این اصطلاح خیلی استفاده میشد، یا مثلا زمانی که کارتون سندباد نمایش داده میشود اثر آن را میتوان در متلک ها مشاهده کرد، یا مثلا بعد از نمایش فیلم اخراجی ها معمولا تا حاج اقا را میدیدند میگفتند: ایول ایوله حاج آقا یله.

برخی هم زمانی که طلبه جوانی را میبینند که تازه ملبس شده است میگویند صفر کیلومتره، تازه پلاک شده، یا مثلا میگویند حاج اقا سرت زخمی شده، دستمال بستی و... یا وقتی حاج آقا را میبینند صدای ضبط خود را بلند میکنند.

برخی از متلک ها سیاسی است ، تصور کنید عده زیادی از مردم خسته و کوفته در ایستگاه مترو منتظرند و با رسیدن قطار مشاهده میکنند که تراکم شدیدی وجود دارد وبا مصیبتی وارد میشوند وفشاری در حد فشار قبر تحمل میکنند خب اگر در این زمان طلبه ملبسی به چشمشان بخورد خب معلوم است که با تصور اینکه این شلوغی تقصیر همین هاست حسابی ممکن است از خجالت او در آیند وقس علی هذا. برخی از متلک ها نیز کمی تند و تیز و در حد و حدود فحش است که ممکن است برخی از طلبه ها از این متلک ها نصیبی برده باشند.

واکنش طلبه ها:

واکنش های طلبه ها نیز با توجه به روحیات آنها متفاوت است، ممکن است طلبه خوش ذوقی متلک گفتن نوجوانان پر انرژی را زمینه ای قرار دهد تا ارتباطی با آنها برقرار کند، ممکن است در پاسخ انها متلک یا حرف خوشمزه ای بگوید و با لبخند ملیحی از کنار این ماجرا رد شود، یا حتی ممکن است با نوجوانان احوالپرسی کند و زمینه دوستی فراهم شود.حتی ممکن است این طلبه خوش ذوق، زمانی که زمینه متلک را میبیند قبل از اینکه مخاطب اقدامی در این زمینه انجام دهد سلامی دهد و رد شود و مخاطب نیزاز گفتن متلک منصرف شود.

برخی از طلبه ها نیزدر مواجهه با متلک ممکن است سرشان را پایین انداخته و رد شوند، شاید برخی از طلبه ها چنین تصور کنند که این مسائل طبیعی است و نباید ناراحت شد، برخی از طلبه ها هم ممکن است کمی اخم کنند و خیره شوند و گوینده متلک از محل دور شود. شاید بدترین متلک ها که البته کمی هم همراه با بی انصافی است زمانی باشد که طلبه با خانواده است و ممکن است پیش خانواده جالب نباشد.

ماجرا زمانی جالب میشود که برخی از طلبه ها مسئله  را جدی بگیرند و بخواهند با او برخورد فیزیکی کنند که یک بحران کوچک در آن محله ایجاد میشود بحرانی بی حاصل.

دو نکته:

-متلک ها متفرقه میتواند نشانی از صمیمیت و نقد درون گفتمانی برای طلبه ها باشد که بنظر میرسد باید با ان مماشات کرد و پیام انها را شنید چرا که معمولا این متلک ها ناشی از انتقادها یا درخواستهایی از روحانیت و طلبه ها است که توجه به مفهوم انها میتواند کمکی برای طلبه ها باشد.

حجة الاسلام والمسلمین قرائتی:
یك وقت فیلم مارمولك را درست كردند،
من گفتم طوری نیست.
در سمینار حج هزار و چهارصد روحانی به من انتقاد كردند كه فیلم مارمولك توهین به روحانیت است.
گفتم: مارمولك كه حیوان كوچولویی است، با آخوندها چه می‌تواند بكند؟
یك نهنگ هم یك آخوند را خورد، حضرت یونس را آخرش پس داد.
(خنده حضار)

سلام

سلام