تبیان، دستیار زندگی

منبع: http://magilaniha.persianblog.ir/post/3  نوشته سید جلال حسینی

سیر ظهور و سقوط حکومت های سادات علوی در شمال ایران - قسمت اول

برای شناخت شخصیت و ریشه های تاریخی و اعتقادی سادات علوی در شمال ایران  باید قرنها به عقب برگشت تا تاریخ معتقدان به تشیع را از ریشه ارزیابی کنیم .

ریشه تشیع علوی را باید از " غدیر" شروع کنیم و با " سقیفه بنی ساعده " ، " شهادت حضرت امیر" ،" صلح امام حسن و معاویه " و "فاجعه کربلا " ادامه دهیم .

این نوشته ها در پاسخ به یکی از دوستانم حدود 15 سال پیش نوشه بودم و بسیار بسیار خلاصه و گذرا میباشد .

مسئله جانشینی پیامبر

پس از رحلت حضرت رسول (ص) نزاع بر سر قدرت شروع شد ، بر خلاف نظر شیعیان آنها مسئله غدیر را نادیده گرفتند و قبل از دفن پیامبر هر گروهی کسی را جانشین پیامبر می دانست.

اصولا اعراب همیشه آماده جنگ علیه همدیگر یا دشمن خارجی بودند ومثلا برای نر یا ماده بودن فلان اسب سابقه چهل ساله جنگ داشتند و مسلما هنوز مردمی از همان دوران زنده بودند و در تصمیم گیری مسلمانان نقش داشتند .

مردم مدینه تلاش میکردند  سعد بن عباده جانشین پیامبر شود و در حالی که نعره جنگ به هوا بر خاسته بود و جرقه ای لازم داشت ، زبیر بن عوام شمشیر کشیده بود تا برای علی بن ابی طالب بیعت بگیرد و از عجایب روزگار ابو سفیان ، بزرگ بنی امیه به حضرت امیر گفت دستت را دراز کن تا با تو بیعت کنم و اگر بخواهی مدینه را از سوار و پیاده پر میکنم ولی حضرت امیر بیعت او را رد کرد ، ضمن اینکه در جنگهای صدر اسلام تقریبا بزرگان و دلاوران قبایل مختلف مخصوصا از قبیله بنی سفیان را کشته بود و هنوز روحیه جاهلی مانده از قبل مردم  به او روی خوش نداشت و حضرت امیر متوجه نیت ابو سفیان بود چون بنی هاشم و بنی امیه از سالها قبل از اسلام با هم مشکل داشتند و هر گز هم نتوانستند با هم توافق کنند و نهایتا هم بنی امیه بدست بنی هاشم ( بنی عباس) از قدرت ساقط شد .

 در چنین شرایطی که  هر لحظه بیم شمشیر کشیدن طرفداران خلیفه آینده بود ابوبکرصدیق را به خلافت نشاندند و هر چه بود از جنگ و نابسامی جلوگیری کردند و کسانی که خود را محق میدانستند برای جلوگیری از تفرقه سکوت کردند .

دوره دو خلیفه اول تقریبا با رویه پیامبر ادامه داشت و علیرغم طبقه بندی صحابه برای دریافت از بیت المال و ظلمی که به بنی هاشم و مخصوصا خانواده حضرت امیر داشتند ، پس از 6 ماه حضرت امیر با خلیفه اول بیعت کرد و در دوره خلیفه دوم کمک فکری او بود و حتی دخترش را به او داد .

اسیران ایرانی در مدینه

هجوم اعراب مسلمان به ایران ، دو مشکل برای دستگاه خلافت ایجاد کرد :

1-    غنائم بی شمار از ایران راهی مدینه شد ، چیزی که عرب تا آن روز ندیده بود و حتی در شناخت ارزش غنائم هم مشکل داشتند بطور مثال فرش بهارستان را با رعایت عدالت بریدند و قطعه قطعه کردند و بین عده ای تقسیم کردند ، نهایتا هم موجب ایجاد شکاف طبقاتی شدید بین مسلمانان شد و روحیه اطاعت پذیری اعراب مسلمان را از بین برد و تمام مشکلات مسلمانان از روزی شروع شد که به یک رفاه غیر عادی رسیدند .

2-    برای عرب عنائم فقط مال و دارائی نبود بلکه مردم شکست خورده هم جزء غنائم بودند و تا حد امکان مردم را هم با خود به اسارت میبردند .

اسیران ایرانی از همه سنین از کودک تا افراد مسن و از طبقات مختلف اجتماعی را در بر میگرفت .

از نحوه برخورد اعراب با ایران و ایرانی معلوم است که صرفا برای مسلمان کردن مردم نیامده بودند بلکه با مردم ایران مثل دشمنانی خونی برخورد کردند که یا باید کشته میشدند یا از زندگی ساقط  ، به این دلیل که اگر فقط برای دعوت به اسلام بود اعزام هزاران کودک و زن بعنوان اسیر و غارت اموال مردم به مدینه و کشتار فجیع مردم نباید وجود میداشت .

این اسیران به اعراب مسلمان تعلق گرفتند ، کسانی که تا چندی پیش انسانهایی آزاد بودند و در نقاط مختلف دنیا در سپاه ایران جنگیده بودند حالا با اشتباهات وحشتناک خسرو پرویز با جنگهای 20 ساله با روم و عاقبت شوم او در سال 6 خورشیدی که منجر به قتل عام شاهزادگان ساسانی شد بطوریکه بعد ها ناچار شدند زنان را به شاهی بنشانند  و بی لیاقتی جانشینان و اختلافات فرماندهان سپاه ایران که طی سالهای 6 تا 10 خورشیدی در فقط 4 سال 11 نفر به پادشاهی رسیدند و در سال 10 خورشیدی با زحمت پسری 20 ساله  از خاندان ساسانی را پیدا کردند و به تخت نشاندند و اسمش را یزدگرد سوم گذاشتند  و هنوز پادشاه از راه رسیده به امور مملکلت واقف نشده بود که نخستین جنگ ناخواسته با اعراب شروع شد .

بر خلاف تصور عموم ، اعراب قصد جنگ با امپراتوری ایران را نداشتند و اصولا فکر نمی کردند که ایران به چنان ضعفی افتاده باشد  که بتوانند ایران را تصرف کنند .

فقط یک سال پس از به تخت نشستن یزدگرد سوم (سال 10خورشیدی ) خلیفه اول مسلمین،  یکی از فرماندهان مقتدر اعراب بنام خالد بن ولید را برای سرکوبی عده ای از اعراب یاغی هم مرز با ایران گسیل داشت و بطور تصادفی بین سپاه ایران و اعراب درگیری بوجود آمد و خالد از نام ایران نترسید و قاطعانه سپاه ایران را شکست داد ( جنگ زنجیر).

سال بعد رستم فرخزاد حاکم خراسان و فرمانده کل ارتش ایران سپاه اعراب را شکست داد(جنگ پل) .

خلیفه دوم اعراب که دمشق را تصرف کرده بود و مردان جنگی کارآزموده و بیکار زیادی داشت با دریافت گزارشهایی از ضعف ایران تصمیم به حمله گرفت و سال 13 خورشیدی را به مذاکره با دربار ایران که یا مسلمان شوید و یا جزیه بدهید گذراند و در ایران هنوز کسی قدرت مسلمانان را باور نمی کرد و در سال بعد سپاه جنگ آزموده و معتقد و منظم اعراب از راه رسید و رستم فرخ زاد به جنگ آنها رفت و سپاه ایران شکست خورد و رستم کشته شد( جنگ قادسیه) .

در بهار سال 21 خورشیدی سپاه مسلمانان وارد تیسفون خالی از سکنه شد که همه بزدلانه گریخته بودند  .

آخرین جنگ اعراب و ایرانیان در سال 21 خورشیدی در نهاوند روی داد که به شکست ایران انجامید و امپراتوری ایران سقوط کرد( فتح الفتوح) .

جنگ اعراب مسلمان برای تصرف ایران حدود 10 سال طول کشید و ایران که فقط 5 سال قبل از یزدگرد سرزمینهای روم را به تصرف گرفته بود ، کاملا ضعیف و بی برنامه شده بود و حتی در فاصله سالهای 15 خورشیدی که تیسفون بدست اعراب افتاد تا سال 21خورشیدی یعنی 6 سال نتوانست کشور را سر و سامان دهند تا بتوانند حداقل باقیمانده کشور را حفظ کنند .

با اشتباهات شاهان و بزرگان ایران ، مردم  به این روز فلاکتبار افتاده بودند وبا ورود به مدینه که شهر پیامبر و دارالخلافه مسلمین بود و با دیدن وضع و فرهنگ زندگی مردم فاتح و دیدن خلیفه مسلمانان که روی حصیری در مسجد خوابیده بود ، متحیر ماندند که اگر قرنها بر دنیا حکومت کردند حالا چرا از این جماعت عقب مانده شکست خوردند و  طبعا بودند کسانی بین این اسیران که در جستجوی انتقام بودند حتی اگر این انتقام " انتحاری " باشد .

اسیران ایرانی برای زنده ماندن در چنان محیطی ناچار به پذیرش فرهنگ آنها بودند و یکی از اصول فرهنگی آنها وابسته بودن اشخاص به یکی از گروهها و قبایل بود و زندگی طاقت فرسای ایرانیان اسیر به غلامی و نوکری اعراب مسلمان می گذشت ، انسانهای آزاده دیروز، نوکر و غلام فلان عربی شده بودند که خود را برتر میدید و " ان اکرمکم الله ... را از یاد برده بود "  .

سیر ظهور و سقوط حکومت های سادات علوی در شمال ایران - قسمت دوم

پیوند ایرانیان و علویان

نمی توان کتمان کرد که خلیفه دوم در تصرف ایران از مشاوره حضرت امیر استفاده نبرد و اصولا رابطه بهتری با حضرت امیر داشت ، دختر حضرت امیر را به زنی گرفت و فرزندان حضرت امیر در جنگ علیه ایران نقش داشتند و حتی در جنگ اعراب در طبرستان جنگیدند و از غنائم ارسالی از ایران بهره بردند و همگام با سایر اعراب در سقوط امپراتوری ایران نقش داشتند .

بنی هاشم و علویان که در اقلیت کامل بودند ، روحیه و اخلاق جداگانه ای نسبت به بقیه اعراب داشتند شاید قرابت و رفت و آمد و همنشینی خانوادگی با حضرت رسول خلقیات آنها را عوض کرده بود  .

ماجرای علاقه ایرانیان و اعراب از آنجا شروع شد که ایرانیان اسیر در مدینه از ستم و تحقیر اعراب به فرماندهی خلیفه دوم خسته و ناامید شدند و هیچ راه نجاتی برای خود پیش بینی نمی کردند ، پس تصمیم به قتل خلیفه گرفتند و جالب اینکه خلیفه هم مشکل را فهمیده بود و علنا میگفت " بار خدایا از شر این اسیران ایرانی و فرزندان آنان بتو پناه میبرم " ( تاریخ ادبی ایران ) ، دو سال پس از فتح نهاوند و فتح الفتوح اعراب ، ابولولو فیروز اسیر ایرانی ، خلیفه دوم را به قتل رساند وخودش را هم کشتند ، پسر خلیفه با تصور به این موضوع که قتل پدرش توسط گروهی از ایرانیها سازماندهی شده است ، هرمزان ، سردار بزرگ و اسیر ایرانی را بدون هر گونه مدرکی که ثابت کند او در این جریان دست داشت را کشت و از آنجا که قبل از مرگ خلیفه میگفت خلقی را به انتقام خون پدر خواهد کشت و مسلم است منظورش اسیران ایرانی بود  ، همه اسیران ایرانی  وحشت زده شدند و هیچ پناهگاه و پشتیبانی نداشتند  و تنها کسی که به کمک اسیران آمد و پسر خلیفه را بجرم کشتن هرمزان بی گناه ، مستوجب قصاص دانست و با این تصمیم اسیران ایرانی را از قتل عامی حتمی نجات داد حضرت امیر بود و این تصمیم باعث علاقه اسیران بی پناه به حضرت امیر شد که پس از 1400 سال هنوز ادامه دارد .

حضرت امیر پس از انتخاب بعنوان رهبر مسلمانان گرفتار جنگهای داخلی مسلمانان شد و بناچار به کوفه آمد شهری جدید و نزدیک به ایران که بصورت پادگانی نظامی به دستور سعد وقاص فرمانده فاتح ایران ساخته شده بود و جنگجویان عرب و اسیران ایرانی در آن زندگی میکردند ، و نشان آن اینکه اعراب اعتراض میکردند چرا در مسجد کوفه و سخنرانی حضرت امیر اکثریت با ایرانیان است ؟در جنگ صفین 4000 ایرانی در سپاه حضرت امیر جنگیدند و ایرانیان برای همیشه در کنار علویان ماندند و بیشترین کمک برای زنده ماندن نام علویان از طرف ایرانیان بود و کمتر زیارتگاهی برای علویان میتوان پیدا کرد که ایرانیان در ساخت آن نقش نداشته باشند و شاید همه اینها تشکری هست از طرف ایرانیان به عنوان یک بدهی تاریخی به فرزندان علی و علویان برای جلوگیری حضرت امیر از قتل عام هموطنان اسیرشان  .( البته این موضوع بطور صددرصد نیست و در بعضی از مواقع ایرانیان ناچار شدند روبروی علویان هم بایستند مثل رستم غلام شمر درفاجعه کربلا )

فاجعه کربلا

از زمان شهادت حضرت امیر(11بهمن 39 شمسی) تا مرگ معاویه (سال60 خورشیدی)20 سال طول کشید بجز قیام شخص امام حسن که به علت نداشتن سپاه ناچار به صلح با معاویه شد هیچ قیامی دیده نشد و معاویه آنقدر سیاست و عقل داشت که علویان را بصورت کجدار مریز نگه دارد ولی با مرگ معاویه ، پسرش یزید هیچ درایتی از پدر به ارث نبرد و مسلمانان بلند اقبال بودند که زود مرد ، در فروردین سال 60 خورشیدی معاویه مرد و یزید به جایش نشست در مهرماه سال 60 خورشیدی فاجعه کربلا رخ داد و در مرداد 62 خورشیدی مدینه شهر پیامبر بصورت وحشتناکی تاراج و قتل عام شد که بسیاری از مقتولین از بنی هاشم بودند و عبدالله بن جعفر بن ابی طالب و جعفر بن محمد بن علی بن ابی طالب در بین کشته شدگان بودند و همان سپاه به مکه رفت و کعبه را با سنگ و آتش ویران کرد که خبر مردن یزید در آبان 62 خورشیدی رسید و کشتار و غارت مردم متوقف شد ، معلوم نیست اگر یزید بیشتر زنده می ماند چه فجایعی رخ می داد .

 تمام قیام های شیعیان از فاجعه کربلا (21 مهرماه سال 59 خورشیدی ) شروع می شود قیامی که در آن بسیاری از فرزندان و نوه ها و بستگان نزدیک حضرت امیر به شهادت رسیدند (شش پسر حضرت امیر ، چهار پسرامام حسن ، دو پسر امام حسین ، دو نفر از نوه های جعفر بن ابی طالب ، نه پسر و نوه عقیل بن ابی طالب ) و این فاجعه بصورت کینه ای عمیق در دل علویان ماند ، گروهی انتقام جوی فاجعه عاشورا شدند و گروهی با نام و پرچم علوی ، قرن ها بعد قیام کردند  ولی شعله قیام علویان همیشه روشن بود .

آغاز قیامهای شیعیان

بعد از فاجعه کربلا مردم پشیمان کوفه قیام کردند ودر جنگ با امویان قتل عام شدند و بعد از آنها نوبت به مختار ثقفی رسید که کمتر علوی او را فبول داشت و در هر دو قیامها علویان نقش مستقیم نداشتند و این قیامها در ردیف قیامهای علویان منظور نمی شود اگر چه تعدادی از علویان مانند عبیدالله پسر حضرت امیر  در سپاه مختار جنگیدند و در قیام مختار 7000 نفرغالبا ایرانی به قتل رسیدند که خود را طرفدار علویان و خونخواه حسین میدانستند ، و مختار بدست سپاه مصعب بن زبیر شوهر سکینه دختر امام حسین کشته شد ،این نشان میدهد تا قبل از به قدرت رسیدن فرزند زبیر سعی بر داشتن رابطه خوب با علویان داشت و وقتی به قدرت رسید کینه خود را نشان داد و گفت " چهل سال است من دشمنی این خاندان را نهان داشته ام " ( مروج الذهب ص 84) ، این جنگ در سال 65 خورشیدی بود .

علویان اگر از ظلم بنی امیه  دور میشدند ظالم دیگری قصدشان میکرد بقول مسعودی :" ابن زبیر، هاشمیانی را که در مکه بودند ، در دره ای فراهم آورد و هیزمی بزرگ برای آنها آماده کرده بود که اگر شعله ای در آن میافتاد ، هیچیک از آنها از مرگ در امان نمی ماند ، محمد حنفیه پسر حضرت امیر نیز با این قوم بود " عبدالله بن زبیر کسی است که پدرش در روز وفات پیامبر برای بیعت با حضرت امیر شمشیر کشیده بود اگر چه تا نیمه های جنگ جمل دنبال شترسرخ رنگ دویده بود .

برای اینکه ظلم امویان را بطور خلاصه نشان دهم از مروج الذهب مسعودی  ج2 ص 169نقل میکنم :"حجاج در سال 95 هجری ( 92 خورشیدی) در 54 سالگی در واسط عراق بمرد . مدت 20 سال بر مردم حکومت کرده بود و کسانی را که گردن زده بود جز آنها که در سپاه ها و جنگهای وی کشته شده بودند ، یکصد و بیست هزار کس بشمار آوردند . وقتی بمرد پنجاه هزار مرد و سی هزار زن در محبس وی بودند که شانزده هزار کس از زنان برهنه بودند ، محبس زنان و مردان یکی بود و زندان حفاظی (سقف)نداشت که مردم را از آفتاب تابستان و باران و سرمای زمستان محفوظ دارد" . حتی حجاج برای تحقیر علویان دختر عبدالله بن جعفر بن ابی طالب را به زنی گرفته بود ولی در واقع هرگز به هیچ یک از علویان کمترین ترحمی نداشت .

ظلم بر سادات علوی آنقدر زیاد شد که وقتی در مهر ماه سال 96 خورشیدی عمر بن عبدالعزیز بن مروان بن حکم اموی به عنوان خلیفه در شام به قدرت رسید به حاکم مدینه دستور داد 10000 دینار به فرزندان حضرت امیر بدهد " که مدتهاست حقوقشان پایمال شده است " ( مروج الذهب ج2 ص 187و188).

بهترین حاکم اموی عمربن عبدالعزیزبن مروان بن حکم بود که در سال 96 خورشیدی به قدرت رسید و دستور داد " ناسزای علی علیه السلام را که در منبرها میگفتند متروک داشت " یعنی  55 سال بر منابر مسلمانان بر حضرت امیر رسما اهانت میشد .

قیام زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب

 اگر شاه بیت قیام های فرزندان حضرت امیر را فاجعه کربلا بدانیم ، دومین قیام علویان به رهبری زید پسر امام چهارم شیعیان امامیه بود .زید در نزد طرفدارانش بجای امام پنجم شیعیان 12 امامی ، امام محمد باقر (ع) امام پنجم نامیده می شود در صورتیکه هرگز ادعای امامت نداشت و ازهمینجا تفاوت شیعه امامیه و زیدیه آغاز میشود  .مادر او کنیز خریداری شده مختار ثقفی بود که به امام سجاد هدیه داده شده بود و زید پسر ارشد آنها شد شیعیان زیدی سال تولد او را سال 74 شمسی میدانند و همه فرق اسلامی اعم از شیعی و اهل تسنن  به مراتب علمی او اعتراف دارند .حاکم اموی معاصر زید ، هشام ابن عبدالملک مروان بود و طبعا دشمنی امویان و علویان تمامی نداشت و فشار و ظلم همیشگی ، فاجعه کربلا و... برای همیشه شعله قیام را در دل علویان روشن نگه می داشت .زید در مهر ماه سال 117 به قصد قیام علیه امویان وارد کوفه شد همان شهری که مردمش به پدر بزرگ پدر ، عموی پدر ، پدر بزرگ و بسیاری از بستگانش وفا نکرده بودند و برادر و بستگانش توصیه کرده بودند به مردم کوفه دل نبندد ، ولی زید باز هم از آنها انتظار یاری و وفاداری داشت و هنوز به عقیده خودش پایبند بود .زید ماه ها مردم را به یاری دعوت کرد و سفیرانی به مناطق مختلف فرستاد و هزاران نفر به دور خود جمع کرد و در نهایت فقط 218 نفر برای زید باقی ماند .در جنگی که دربهمن 117 در گرفت زید به قتل رسید و علیرغم اینکه بدن او را در رودخانه دفن کردند و آب روی قبرش روان بود ولی جسد او را پیدا کردند و سرش را برای حاکم اموی فرستادند و او هم سرش را به مدینه و جاهای دیگر حتی تا به مصر فرستاد که محل دفن سرش در مصر زیارتگاه است  و جسد بی سرش 50 ماه بر دار بود و در نهایت استخوانهایش را به آتش کشیدند تا هیچ اثری از او باقی نماند .

زیدیه به عصمت معتقد نیستند و امامت را ارثی نمی دانند و از نظرشان امام باید قدرت جنگ داشته باشد و به امام کودک و غایب هم اعتقاد ندارند و به اعتقاد آنها هر یک از علویان می توانند برای اقامه عدل قیام کنند و نیازی نیست امامت در دست یک نفر باشد .

قیام یحیی بن زید

 پس از قتل زید پسرش یحیی متواری شد و بطرف ایران حرکت کرد ولی کماکان تحت تعقیب بود . یحیی به جوزجان خراسان (واقع در افغانستان و مرز ترکمنستان امروزی) آمد و بدستور حاکم اموی دستگیر شد ولی با مرگ هشام بدستور ولید جانشین هشام آزاد شد و اگر چه در جنگی پیروزیهایی هم داشت ولی در نهایت طی جنگی که با سپاه امویان داشت به قتل رسید و سرش را به نزد حاکم اموی فرستادند و بدنش تا پایان حکومت امویان بر دار بود تا بدستور ابومسلم پائین آوردند و قتل او درسال 121 شمسی بود وامروز قبرش در سرپل افغانستان زیارتگاه است .

از دو فرزند زید ، عیسی تا آخر عمر در کوفه مخفیانه زیست و قبر پسر دیگرش محمد در ترکالکی خوزستان زیارتگاه مردم است .

قبل از اینکه قیام محمد بن زید " داعی الکبیر " را شرح دهیم باید در مورد دو تن از امام زادگان مورد احترام گیلان بنامهای  امام زاده سید جلال الدین اشرف در آستانه اشرفیه و امام زاده هاشم در سروان رشت توضیح دهیم .

اینکه چرا در بین قیامهای علویان قیام سید جلال الدین اشرف ذکر نشد بدین علت است که نوشته های قبل را از کتابهای طبری ، یعقوبی ، مسعودی ، ابن اسفندیار ،میر ظهیر الدین مرعشی ، عبدالفتاح فومنی ، لاهیجی ، قاضی شوشتری ، کسروی و زرین کوب استفاده بردم و در کتابهای ذکر شده اثری از این دو امام زاده بزرگوار ندیدم .

تنها اطلاعات موجود مربوط به کتاب جنگ نامه سلطان سید جلال الدین اشرف است که توسط دکتر محمد روشن از نسخ خطی گرداوری شده و دو جنگ نامه در کتابخانه ملی رشت و دانشگاه تهران در هم مورد موجود است و آقای قاسم غلامی کفترودی هم کتابی بنام تاریخ انقلاب سید جلال الدین اشرف نوشته اند وجالب اینکه ایشان سعی کردند از جنگ نامه به واقعیت برسند  .

قدیمیترین نسخه مربوط به سال 1071 قمری ( برابر با 1039 شمسی ) میباشد و مربوط به زمانی که سرزمین گیلان توسط صفویان تصرف و به ایران الحاق شده بود و مردم به شیعه اثنی عشری گرویده بودند و علاقه زیادی داشتند تا در مورد قبور مورد احترام موجود در منطق شمال ایران اطلاعاتی داشته باشند و مسلما جنگ نامه های نوشته شده قابل استناد به کتابهای تاریخی معتبر نیست و اصولا جنگ نامه نوعی اهانت به معتقدان حضرت هست و چاپ رمان و داستانسرایی کردن  هیچ ارزشی برای جلب نظر مخاطبین یا افزایش اطلاعات علاقه مندان نخواهد داشت .

برای اینکه مغایرتهای جنگ نامه را با سایر کتب تاریخی بررسی کنیم قسمتی از مطالب چند صفحه اول جنگ نامه را بررسی میکنیم :

1- نام امام زاده سید جلال الدین اشرف :

در جنگ نامه ، نام امام زاده را فرزند امام موسی کاظم  " سید ابراهیم المرتضی الاصغر " یاد کرده اند ، در تاریخ یعقوبی ( انتشارات علمی و فرهنگی ، چاپ پنجم ، سال 1366 و نویسنده تقریبا هم عصر امام زاده بوده است) در صفحه 421 فرزندان امام موسی کاظم را شامل 18 پسر و 23 دختر مینویسد و نام فرزندان پسر شامل علی رضا ( امام هشتم شیعیان ) ، ابراهیم ، عباس ، قاسم ، اسماعیل ، جعفر ، هارون ، حسن ، احمد ، محمد ، عبیدالله ، حمزه ، زید ، عبدالله ، اسحاق ، حسین ، فضل و سلیمان .

در کتاب بحار الانوار( جلد 48 صفحه 287 و متوی با سال 1077 شمسی ) فرزندان امام را 20 پسر نام میبرد و عقیل و عبدالرحمن را به 18 پسر سابق الذکر اضافه میکند .

حال به کتاب مروج الذهب مسعودی ( چاپ بنگاه ترجمه و نشر کتاب سال 1360 جلد 2 صفحه 439و440) نگاه میکنیم :

-         بسال 198 ( 192 خورشیدی) ...... " در بصره نیز علی بن محمد بن جعفر و زید بن محمد بن جعفر ( دو پسر امام موسی کاظم ) قیام کردند و بر بصره استیلا یافتند .

-         بسال 199 (193 خورشیدی ) ابراهیم بن موسی بن جعفر ... در یمن ظهور کرد ...... ابراهیم بن موسی بن جعفر برادر امام رضا (ع) بفرمان مامون سالاری حج را عهده دار شد ( ص 441) .

ابراهیم با لقب مرتضی و نام مادر نجیه در سال 210 قمری در بغداد از دنیا رفت ولی مشخصات او دقیقا چیزی هست که برای سید جلال الدین اشرف منظور شده است که مسلما اشتباه است .

بنابراین در کتب معتبر تاریخی حضرت امام کاظم فقط یک پسر بنام ابراهیم داشت ولی در جنگ نامه یک پسر بنام ابراهیم المرتضی الاصغر به پسران حضرت اضافه شد و داستان زندگی او را بصورت یک رمان تخیلی ادامه دادند .

در جاهایی هم نام امامزاده را اسماعیل بن موسی ذکر نمودند که در مصر مدفون است و در زیارتنامه امامزاده هم او را سید حسن خطاب میکنند در حالیکه سید حسن بن موسی بن جعفر در شیراز دفن میباشد .

2- تحصیلات امام زاده

در جنگ نامه نوشته اند که حضرت تحصیلات خود را نزد برادر بزرگترش امام رضا شروع کرد و در نهایت به " قم " آمد و 3 سال در نزد برادر دیگرش سید احمد شاهچراغ تحصیل کرد .

اتفاقا زندگینامه امام زاده شاهچراغ در شیراز مشخص است ، شاهچراغ هرگز به قم نیامد ، اگر برای ابراهیم یک اسم مشابه ساخته شد برای امام زاده شاهچراغ نام اکبر و اصغری نیست پس از اساس موضوع غلط است .

3- قیام امام زاده

داستان قیام امام زاده کاملا تخیلی مینماید بدین صورت که در سال 205 هجری یکی از نوادگان شمربن ذوالجوشن ، قاتل امام حسین ، بنام نعمان در گیلان به حکومت رسیده است . هیچ عقلی چنین چیزی را نمی پذیرد ، چون طبق نوشته طبری در سال 189 قمری " چون هارون به ری رسید حسین خادم را روانه طبرستان کرده با او سه زینهار فرستاد .... سیمی برای مرزبان پسر جستان خداوند دیلم ، خداوند دیلم به ری آمده خلیفه جامه و مال بدو بخشیده بر گردانید " .

پس از مرزبان پسرش جستان دوم و پس از جستان دوم وهسودان به حکومت گیل و دیلم رسید که وهسودان هم عصر حسن بن زید داعی الکبیر بود و در قیام داعی با او متحد شد ( کسروی در کتاب شهریاران گمنام کاملا این حاکمان را معرفی میکند ) .

در تمام کتب معتبر بجز این سه نفر هیچ حاکم دیگری بر گیلان در آن سالها حکومت نکرد ، حال معلوم نیست نویسنده جنگ نامه نواده شمر را از کجا آورده است ؟ تا آمدن داعی الکبیر در سال 250 هجری به مازندران هیچ عربی اعم از علوی و غیر علوی در گیل و دیلم فرصت تحرکی نداشت .

نویسنده جنگ نامه چنین توضیح میدهد که سادات علوی در کنج عزلت به عبادت مشغول بودند و منتظر فرماندهی بودند تا با انبوه امویانی که گیلان را در تصرف داشتند نبرد کنند و امامزاده سید جلال الدین اشرف در خواب حضرت امیر را میبیند به خانه " میر احمد شاهچراغ در قم " میروند و حدود 44 نفر با ایشان بیعت میکنند ( قبلا توضیح دادیم که اصلا شاهچراغ به قم نیامده است ) فردا که از خانه بیرون میروند و پس از نماز جمعه 400 نفر از مردم قم هم بیعت میکنند ( قم کاملا تحت سیطره عباسیان بود و حاکم عباسی بر آن حکومت میکرد ).

چون در قم نمی توانستند بجنگند به طرف گیل و دیلم حرکت کردند .

ناگهان از سید محمد قزوینی نام میبرند که حال و حوصله قیام نداشت و پسرش سید علی نامی با سپاه 8000 نفری در روستای تجن گوکه آستانه اشرفیه امروز اردو زده بود و استناد میشود به امام زاده ای بنام سید علی در همین روستا که زیارتگاه و مورد احترام مردم است ، نهایتا " بابا ملحد " و "کتل شاه " آمدند و سید علی را شهید کردند و دستور دادند هر جا شیعه پیدا شد بکشند .

مردم گیلان توسط ناصر اطروش مسلمان شدند آنهم 100 سال پس از قیام ادعایی جنگ نامه ، حالا 8000 شیعه در جایی که هنوز تصرف نشده و مردمش مسلمان نشده اند کجا بودند معلوم نیست  چنین سپاه و قیامی بجز در جنگ نامه در هیچ کتاب معتبری یاد نشده است .

نویسنده جنگ نامه قتل سید علی را مرتبط میکند به قیام سید جلال الدین اشرف که مردم چون رهبر نداشتند در بدر دنبال رهبر میگشتند تا امامزاده را پیدا کردند .

جنگ نامه حرکت امام زاده را از قم آغاز میکند و مسیر امام زاده را زنجان و طارم و قزوین ذکر میکند اما چون در زنجان 8000 نفر از خوارج جمع شده بودند و حاکم هم بابا ملحد بود ( همان قاتل تخیلی سید علی در آستانه اشرفیه و معلوم نیست چرا حاکم زنجان برای جنگ تا آستانه آمده بود مگر اینکه بگویند اینجا کسی را برای جنگ نداشتند ) ، امام زاده از زیادی خوارج زنجان ترسید و نامه نوشت به شیعیان تا سپاه جذب کند (تمام تاریخ زنجان را اگر جستجو کنید به چنین مطلبی نمی رسید )

در نامه مینویسد که خون خواهی برادر و جد و پدر و سایر اولاد حضرت رسول قیام کرده است و معلوم نیست چرا انتقام خون آنها را میخواهد در زنجان بگیرد ؟

جنگ نامه ، شمر را از دودمان معاویه معرفی میکند در حالی که شمر از قبیله بنی کلاب بود و حتی در جنگ صفین در سپاه حضرت امیر جنگید و بعدها به صف دشمنان حضرت پیوست .

نویسنده جنگ نامه وقتی سپاه امامزاده را کم میبیند مینویسد در نزدیکیهای زنجان شش سوار جوان آمدند و معلوم شد پسران " یوشع الدین استاجلو " هستند که حضرت امیر را در خواب دیده و به کمک آمده است .

استاجلو از طوایفی است که با نام قزلباش به صفویان کمک کردند و مردانی بسیار شجاع و کاردان داشت و داستان خان محمد استاجلو حاکم دیاربکر که حتی برای سلطان سلیم عثمانی نامه های تهدید آمیز نوشت ، معروف است و نویسنده جنگ نامه سعی کرد از انواع پشتیبانهایی که شاه اسماعیل صفوی داشت برای امام زاده هم مهیا کند و برای همین استاجلوها را 700 سال به عقب برد و مکان آنها را از آسیای صغیر به زنجان کشاند و یک اسم نیمه یهودی ( یوشع )هم برای آنها انتخاب کرد  .

و جالب است نویسنده جنگ نامه بابا یوشع الدین را نوه  ابو دجاجه تیرانداز معرفی میکند و میدانیم ابو دجاجه از اصحاب حضرت رسول بود و در جنگ یمامه با مسیلمه کذاب در زمان ابوبکر کشته شد حالا چطور نویسنده جنگ نامه پس از دو قرن از کشته شدن ابودجاجه عرب  ، نوه او را در قبیله استاجلو ترک  آنهم با شش پسرجوان پیدا کرد معلوم نیست  .

جنگ نامه اولین جنگ را در زنجان ذکر میکند که بابا ملحد و کتل شاه به جنگ امام زاده میروند ، تا 15 روز جنگ بی نتیجه است تا اینکه " امام زاده هاشم تیغ بند " از مدینه با چند هزار نفر از بنی هاشم و اهل مدینه به کمک می آیند .

آمار سپاه امام زاده 50000نفر، 60000نفر ، 80000 نفر ذکر میشود و البته 40000 سواره دو اسبه با دو شمشیر، آدم را یاد فیلم های هالیوود می اندازد .

امام زاده هاشم " تیغ بند" همین امام زاده مورد احترامی است که در مسیر رشت – تهران در بخش سراوان دارای بارگاهی زیباست و بسیار مورد علاقه و احترام مردم و رهگذران .

نویسنده جنگ نامه آنچنان از این امام زاده داستان میسراید که واقعا شرم آور است اگر انتظار داشته باشیم احمق ترین مردم هم باور کنند ، چند هزار نفر از بنی هاشم و اهل مدینه 2000 کیلومتر راه راه را تا زنجان آمدند بدون هر گونه درگیری و هیچ حاکم عباسی هم سوال نکرد به کجا چنین شتابان ؟ اصلا اگر "تیغ بند" این همه آدم وفادار داشت چرا به زنجان آمد ، میتوانست مدینه و مکه را بگیرد .

جنگ نامه در اصل توهین نامه به امام زادگان خوابیده در گیلان ، امام زاده سید جلال الدین اشرف و امام زاده هاشم و همچنین شعور علاقه مندان به این دو بزرگوار است .

نویسنده جنگ نامه  پایان جنگ  را حماسی تمام میکند و هاشم "تیغ بند" آنچنان میکشد که همه فرار میکنند و از اسیران هم 1000 نفر " به راه راست " هدایت میشوند و بقیه که از راه راست متنفر بودند " از دم تیغ گذراندند "

بابا ملحد به طارم گریخت و از " سیاه گوش " برادر کتل شاه ، حاکم رشت و نعمان نوه شمر درخواست کمک کرد .

نویسنده چون در زمان صفویه که شهر رشت را به عنوان مرکز گیلان انتخاب کرده بودند را مد نظر داشت فکر میکند که 800 سال قبل از نوشتن جنگ نامه شهر رشت همان اعتبار دوران صفویه را داشته است .

نویسنده جنگ نامه ، یک آس دیگر رو میکند ، در فاصله آمدن از زنجان به طارم " ملک شاهمیران از نوادگان انوشیروان"  از دمشق با خویشان خود  و 40000 نفر از راه میرسند و به تمام لشگر امام زاده " جوایزی " میدهند ، فقط فکر اینکه لشگری 40000 نفری از دمشق راه بیافتد و تا زنجان بدون مزاحم بیاید آنهم نواده انوشیروان ساسانی ، به عقل نویسنده باید شک کرد .

نویسنده جنگ نامه برای امام زاده معجزاتی تدارک میبیند ، امام زاده در حال گشت و گذار در اطراف طارم بود که کلیسایی میبیند ، کشیش منجم بود ولی امام زاده به او میگوید ستارگان را فراموش کن چون زیر پایت گنج است ، میکنند و گنج پیدا میشود و کشیش با 1200 نفر مسیحی مسلمان میشود .

در هیچ کتابی وجود کلیسا و این همه مسیحی و ... در طارم 1200 سال پیش گزارش نشده است .

نویسنده جنگ نامه در ادامه طارم را با دلاوری هاشم "تیغ بند" فتح میکند آنهم با 283 نفر کشته شده از لشگر خودش و 8000 کشته و 2000 اسیر از دشمن ، که 1500 نفر به راه راست آمدند و بقیه را میکشد یا در جنگ زنجان لشگر نویسنده جنگ نامه 58 نفر کشته داشته در قبال 5000 کشته و 1500 اسیر دشمن و در جنگ لاهیجان 57 کشته در قبال 10000 کشته و باز هم 1500 نفر اسیر از دشمن و در جنگ شهران 185 کشته در قبال 9000 کشته و 2000 اسیر دشمن .

نویسنده جنگ نامه ، جنگ را به رشت میکشاند و مردم رشت را برای استقبال به کوچه و بازار می آورد ولی مردم رشت هنوز به امام زاده شک دارند بنابراین امام زاده تصمیم میگیرد که به مردم نشان دهد که اوضاع از چه قرار است .

" پاسکا" نامی که در جریان ورود به رشت اسیر شده بود را به کنار رودخانه میاورد و مردم را خبر میکنند تا به تماشا بیایند ، " حضرت سر به سجده گذاشت و شروع به مناجات کرد پاسکا در حالی که دستهایش بسته بود با حیرت نگاه کرد و از ترس عرق میریخت ، که ناگهان بادی وزید و ابری سیاه پدیدار شد و آتش از آن جهیده و بر پاسکا افتاد و او را از زمین بلند کرد و چنان بالا برد که دیگر دیده نمی شد پس از چند لحظه استخوانهای نیمه سوخته اش تکه تکه به زمین افتاد " .

تا حالا پیغمبر یا امامی دیده اید چنین معجزه ای کند ؟ چقدر باید نویسنده مردم را احمق فرض کند و چنین مزخرفاتی بنویسد .

نویسنده جنگ نامه لشگر امام زاده را برای تصرف لاهیجان حرکت میدهد و دو لشگر را روبروی هم قرار میدهد ولی نمی خواهد جنگ را عادی نشان دهد ، مینویسد که در لشگر امام زاده " طبل انوشیروان " را که ملک شاهمیران با خودش از دمشق همرا لشگر 40000 نفری آورده بودند به صدا در آوردند و همه وحشت کردند چون  صدای طبل تا "100 کیلومتر"  قابل شنیدن بود ، اگر برای امام زاده معجزه باشد میشود توجیه کرد ولی برای طبل 500 ساله انوشیروان چی ؟ آیا یک نفر بجز نویسنده جنگ نامه چنین چیزی از مخیله اش عبور می کند ؟

البته سرنوشت این نواده انوشیروان از قلم نویسنده جنگ نامه خواندنیست " در نزدیک ظهر برای ملک خبر آوردند که از لشگر تو ( 40000 نفر) کسی نمانده است . ملک خود به میدان آمد و پس از کشتن چند نفر مجروح شد و فردای آنروز به درجه رفیع شهادت نایل آمد " و جالب اینکه حتی قبر فرضی هم برایش تعیین نکرد .

نویسنده داستانسرایی خود را ادامه میدهد و لاهیجان و قزوین و "درگزین "  را فتح میکند و امام زاده را حاکم منطقه منصوب می کند .

در نهایت امامزاده را با یکصد و چهل زخم تصور میکند که هنوز رمق دارد و به زخمی که " چهل گوش " بر پهلوی حضرت زده شهید می گرداند .

فکر میکنم همینقدر که نوشتیم کافی باشد که مشت نمونه ایست از خروار .

باور دارم که دوست عزیزم یقین کرده باشد که منابع برای نوشتن در مورد این  دو امام زاده بزرگوار به اندازه کافی وجود ندارد و کسانی که بسیار زحمت کشیدند و مطالبی برای این دو امام زاده جلیل القدر نوشتند همین جنگ نامه را پایه تحقیق خود گذاشتند که تا واقعیت بسیار فاصله دارند .

اما واقعیت چیست ؟

گیلان دارای انبوهی امام زاده است که از بازماندگان سادات جلیل القدر علوی میباشند که بر معتقدان منت گذاشته و به این خطه تشریف آورده بودند و به علت سلوک خوب و زهد و پاکی که در زمان حیات داشتند مردم از آنها خاطرات خوبی داشتند و پس از مرگشان احترام به آنها ادامه یافت و بر قبرشان مقبره ای ساختند و بر فاتحه خوانی و دیدن و زیارت مرقد آنها اهتمام دارند  و گاهی برای مسائل روزمره شامل سوگند یادکردن برای وفاداری یا جلب اطمینان برای حل اختلاف ها و بست نشینی مجرمان و برگزاری مراسم ختم مردگان و عزاداریها و مراسم نذریها و ... هم کاربرد دارد .

عده ای از این علویان دارای تاریخ مشخص و مکتوبی هستند و کاملا مشخص است که از کجا آمده اند و چه عملکردی داشتند و چطور از دنیا رفتند مثل سادات کیائیه و یا ساداتی که در جریان قیام حسن بن زید داعی الکبیر یا سادات مرعشی مازندران  بودند و بسیاری هم تاریخ مشخصی ندارند و گروهی از خواب و رویا به این نتیجه رسیدند که فلان جا امامزاده دفن است و گروهی برای آنها افسانه و داستان ساختند و تمام ناشناخته ها را پسر امام موسی کاظم (ع) معرفی میکنند  .

چهار امامزاده در گیلان مشهورتر از دیگر امامزادگانند که شامل سید جلال الدین اشرف در آستانه اشرفیه ، خواهر امام در رشت ، شاهزاده ابراهیم در شفت و امامزاده هاشم هم در سراوان رشت .

واقعیت این است که برای دست یافتن به اطلاعاتی در مورد این چهار امامزاده محترم و محترمه منابع معتبری در دسترس نیست ، محققان بزرگواری که کتاب جنگ نامه را مبنای تحقیق خود گذاشتند از واقعیت هزاران کیلومتر دور افتادند و بهتر از هر کسی میدانند که این کتاب افسانه و رمان است و با کتب تاریخی معتبر هیچ تطابقی ندارد و ناچارا هر تحقیقی که بر اساس این کتاب نوشته شده را فاقد ارزش میدانم .

تنها یک علوی تا سال 250 قمری به شمال ایران آمد آنهم در سال 171 خورشیدی ، یحیی پسر عبدالله پسر نوه امام دوم شیعیان و برادر محمد نفس الزکیه قیام کرد و به ایران و گرکان گریخت  ولی توسط حاکم ایرانی گرگان فریب خورد و به بغداد رفت و زندانی شد و در زندان از دنیا رفت ، این فرد نخستین علوی بود که به شمال ایران پناه آورد .

در همین مورد مسعودی در کتاب مروج الذهب صفحه 347 مینویسد " یحیی به سرزمین دیلم پناهنده شده بود و فرمانروای دیلم او را به صد هزار درم به عامل رشید بفروخت که بقتل رسید . رحمه الله "

یعنی هنوز برای مردم گیلان هیچ فرقی بین عرب علوی و غیر علوی نبود و عرب گریخته را به پولی فروختند .

کسانی که اعتقاد دارند این امامزادگان جلیل القدر فرزندان بلا فصل ائمه معصومین هستند سخت در اشتباهند چون اولین سادات علوی با حسن بن زید داعی الکبیر به مازندران آنهم بصورت دعوت شده وارد شدند نه سرزمین گیل و دیلم ، این را میتوانید از بسیاری از کتب معتبر از جمله طبری ، مسعودی ، یعقوبی ، شوشتری ، حمدالله مستوفی ، ابن اسفندیار ، و .... ببینید و با فرضیات خود مطابقت دهید چون آنها کوچکترین وقایع مهم علویان را ثبت کردند .

از همه اینها گذشته دو کتاب تاریخی که مردم ساکن گیلان نوشته اند شامل کتاب تاریخ گیلان و دیلمستان ، نوشته با ارزش سید ظهیر الدین مرعشی که " سوانح و حالات گیلان و دیلمستان را تا سنه احدی و ثمانین و ثمانائه ( 881) در شش باب نوشته شد  " و تاریخ خانی اثر با ارزش علی بن شمس الدین بن حاجی حسین لاهیجی که " در منتصف صفر اثنی عشرین تسمعمایه ( 922) بعون الهی و به دولت ... به اتمام رسید " ، هیچ اثری در مورد چهار امامزاده فوق الذکر نیست در صورتیکه میر ظهیر سعی کرده است منصفانه دیده ها و شنیده ها را بطور دقیق بنویسد بطور مثال :

" روز دوشنبه دهم رجب را به ولایت دو هزار به قریه جزما که مزار مبارک امام زاده ابوالقاسم بن موئدبالله علیهماالرحمه و الغفران است ... " ( ص 448 ) و یا " از آنجا به زیارت سلطان العارفین اویس القرنی ( به قتل رسیده در جنگ صفین سال 38 هجری ) به اعلی تل تشریف بردند " ( ص 323 ) ، این یعنی سید به جزئیترین امور توجه داشته و ذکر کرده است ولی هرگز در جایی نگفته است که احدی از سادات یا مردم عادی به زیارت این چهارامامزاده رفته باشند و هیچ جا اسمی از این بزرگواران ذکر نکرده است .

میر ظهیر در صفحه 17 از همراهان سید علی کیا که به سید قوام الدین پناهنده شده بودند از شخصی بنام " دائی کوچانی " نام میبرد ( کوچان اسم سابق آستانه اشرفیه امروزی است ) ولی نامی از امامزاده در هیچ جای کتابش نمیبرد.

میرظهیر دو جا از " سراوان " نام میبرد ( محل زیارتگاه امام زاده هاشم گیلان ) در صفحه 131 ، " چون از قرای کوهدم به قریه سراوان رسیدند ، با جلال الدین غدر کردند و به قتل آورده و به آب سفید رود انداخت و..." در اینجا نامی از امام زاده هاشم نیست و این تنها جلال الدینی هست که در تاریخی معتبر به قتل رسیده و به آب سفید رود انداخته شده است که البته از سادات علوی نبود .

در صفحه 411 نیز سید ظهیر خود شخصا حاضر بوده " " حضرت امیره را به موضعی که مشهور است به سراوان کوهدم به خدمت رسیده .... " ، این یعنی سید میر ظهیر الدین که مردی معتقد و مذهبی بود در سراوان حضور بهم رسانید تا مذاکراتی با امیری از غرب گیلان داشته باشد و بارگاه امامزاده هاشم را ندید و از کسی در مورد او هیچ چیز نشنید ؟ در هرصورت هیچ اسمی از امامزاده بزرگوار نیاورد که نشان میدهد تا آن زمان اصلا هنوز در آن مکانها امامزاده ای نبوده است .

میر ظهیرالدین بارها از رشت و شفت نام میبرد ولی هرگز نه از شاهزاده ابراهیم شفت اسمی می آورد نه از خواهر امام رشت .

در شکست ها و پیروزیها ، تصرف و از دست دادنها و ... هرگز از آستانه اشرفیه یا کوچان گزارشی در کتاب میر ظهیر الدین نیست و گویا کوچان روستایی کم نام و نشان در زمان سید بوده است .

کتاب تاریخ بعد از میر ظهیر کتاب تاریخ خانی است که مثل تاریخ میر ظهیر هیچ اسمی از چهارامامزاده بزرگوار منظورنظرنبرده است و از آنجا که نویسنده خود لاهیجانی بوده باید بیش از ظهیر الدین به مناطق اطراف آشنائی داشته باشد ولی نکته ای که مهم است آقای قاسم غلامی کفترودی نتیجه ای عجیب از جنگ نامه معروف گرفتند و آن اینکه چون سادات کیائیه زیدی مذهب بودند و امامزاده سید جلال الدین اشرف شیعه اثنی عشری ، به همین خاطر نویسندگان تاریخ سادات کیائی نام امامزاده را سانسور کردند و ... در حالیکه در صفحه 54 تاریخ خانی که بسیار دقیق و جزء به جزء نوشته شده است میخوانیم " بعد از استقامت نواب حضرت( میرزا علی ) به قزوین ، خاطر خطیر مهر تنویر ، به زیارت مزارات و استفاضت انوار سعادت امامزاده حسین مایل شد و روی دولت به گلگونه خاک آن شهید سعید بر افروخت " ، این امامزاده حسین در قزوین همان است که جنگ نامه معروف آن را از یاران سید جلال الدین اشرف معرفی میکند( حمدالله مستوفی در کتاب نزهه القلوب صفحه 58 این امامزاده را حسین پسر امام علی بن موسی الرضا معرفی میکند )  وطبعا هنوز امام دهم شیعیان زنده بود بحث شیعه اثنی عشری راه انداختن معقول نیست ولی در نتیجه گیری از جنگ نامه آقای غلامی چطور به این نتیجه رسیدند معلوم نیست .

در کتاب حدودالعام و نزهه القلوب و تاریخ گزیده ، اثری از این چهار بزرگوار نیست  و اولین کتابی که اسمی از امامزاده سید جلال الدین اشرف برده است کتاب تاریخ گیلان نوشته عبدالفتاح فومنی گیلانی میباشد که قسمتی از تاریخ گیلان را بین سال های 923 تا 1038 هجری را توصیف میکند .