تبیان، دستیار زندگی

عفونت‌های کلیه، سنگ کلیه و پرکاری مثانه؛ فکر می‌کنید داریم درباره مشکلات افراد مسن حرف می‌زنیم؟ این مشکلات دیگر سن و سال نمی‌شناسند. حتی ممکن است خود شما هم مبتلا باشید ولی از آن بی‌خبر! امروز با پیشرفت علم پزشکی درمان‌های پیشرفته‌ای ابداع شده که سنگ کلیه را به بیماری‌ای‌ ساده، البته از نظر درمان تبدیل کرده‌اند. اما فراموش نکنید درد سنگ کلیه، اگر نگوییم طاقت‌فرساترین، حداقل یکی از آزاردهنده‌ترین دردهاست که خیلی شایع شده و سن ابتلا به آن پایین آمده است. چرایی‌اش را دکتر سید مجید موسوی موحد، متخصص کلیه وعضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران توضیح می‌دهد. 

چه بیماری‌هایی سنگ کلیه ایجاد می‌کنند؟
چاقی بیش از حد، پرکاری تیروئید- پرکاری تیروئید اولیه سبب افزایش دفع کلسیم می‌شود- همچنین حدود دو سوم افرادی که بیماری غدد درون‌ریز دارند، مبتلا به سنگ کلیه می‌شوند. با این حال، این اختلال تنها پنج درصد موارد سنگ‌های کلسیمی را در بر می‌گیرد.
از سوی دیگر مصرف خودسرانه داروهای حاوی کلسیم، استفاده از آمپول‌ها و قرص‌های حاوی دوز بالای ویتامین D3 از دلایل مهم ابتلا به این بیماری است.
بعضی از افراد به محض اینکه بدنشان درد می‌گیرد از این ویتامین استفاده می‌کنند؛ در صورتی که ویتامین D3، باعث ایجاد سنگ کلسیمی در بدن می‌شود.

چرا کلیه‌هایم سنگ‌ساز است و چه باید بکنم؟
ارث و ژنتیک عامل اصلی ایجاد سنگ کلیه است. در افراد عادی موادی ترشح می‌شوند که خاصیت مهار کنندگی دارند و از رسوب سنگ جلوگیری می‌کنند. در بعضی‌ها میزان این مواد مهار کننده‌ کمتر از حالت عادی است؛ بنابراین سنگ کلیه در آ‌نها بیشتر دیده می‌شود و کلیه آنها «سنگ ساز» است. اگر بدنتان به صورت مکرر سنگ می‌سازد، نباید از قرص‌های حاوی کلسیم استفاده کنید.
افرادی که کلیه‌شان سنگ‌ساز است، باید حتما درمان پیشگیرانه را شروع کنند؛ البته این افراد ممکن است دارای بیماری‌های متابولیکی مانند چاقی مفرط، دیابت و به طور کلی اختلال در سوخت و ساز بدن نیز باشند که خود این موضوع احتمال سنگ‌سازی را بیشتر می‌کند.

چه وقت باید برای درمان سنگ کلیه مراجعه کنم؟
معمولا سنگ کلیه با عوارض زیادی همراه است، به خصوص وقتی کلیه سنگ‌ساز باشد، می‌تواند سنگ‌های بسیار دردناکی را تولید کند. دردهایی که ناشی از حرکت سنگ‌ها در بدن است به اندازه‌ای شدید است که به دردهای زایمان شباهت پیدا می‌کند، همچنین به دلیل وجود خون در ادرار و تغییر رنگ ادرار، افراد نگران و مضطرب می‌شوند و به پزشک مراجعه می‌کنند. با این حال، اگرچه سنگ کلیه باعث درد و رنج زیادی می‌شود اما گاهی با علائم خاصی همراه نیست و درد آن چنانی هم ایجاد نمی‌کند؛ با این حال حتما باید درمان شود. بعضی از افراد از وجود سنگ کلیه خودشان بی‌اطلاع هستند چون سنگ کلیه می‌تواند همراه با عوارضی مانند تنبلی کلیه باشد

اگر سنگ به کلیه‌ام آسیب بزند چه باید بکنم؟
اگر کلیه در اثر سنگ دچار نارسایی شود، باید ‍ اقدام‌های درمانی را برای بیمار- در هر مرحله‌ای که هست- سریع آغاز کرد تا شرایط بهبود پیدا کند و بیماری به مراحل پیشرفته نرسد. اقدام‌های درمانی باید به اندازه‎ای سریع باشند که بیمار کلیه‌اش را از دست ندهد و به مرحله دیالیز نرسد. اگر این امر با موفقیت انجام شود، بار بزرگی از دوش افراد و جامعه پزشکی برداشته‌ می‌شود. ابتلای مکرر به سنگ‌ کلیه به مرور زمان سلول‌‌های کلیه را از بین می‌برد، به خصوص زمانی که سنگ‌ها انسداد ایجاد می‌کنند. زمانی که کارکرد کلیه بین 85 تا 90 درصد کم شود و به صورت مزمن درآید، گزینه دیالیز و حتی پیوند کلیه مطرح می‌شود.