برگرفته از: http://www.allempires.com/forum/forum_posts.asp?TID=27709
از كوه بلند سماموس تا كوه اسپیناس سرزمینی است كه همچون نام این دو كوه ریشه در تمدن كهن یونان باستان دارد و چه بسا مهد این تمدن باشد، مهاجرت یونانیها از منطقهای در شمال و شمالغربی ایران و از طریق آسیای صغیر به سرزمین كنونی یونان تقریبا امری ثابت شده است، همانطور كه می دانیم در زبان انگلیسی یونانیها با نامی بسیار مشابه به نام گیلك به صورت گریك (Greek) (تبدیل شدن صدای ر به ل در زمانهای هندواروپایی امری طبیعی است) خطاب میشوند، با مراجع به دیكشنری آكسفورد یا یك دائرةالمعارف میبینیم كه آنچنانكه در این سایت: http://www.ahistoryofgreece.com بدان اشاره شده است، به نقل از ارسطو گریك برگرفته از واژه گریكوی (Garikoi) كه نام پیش از تاریخ (تاریخ مكتوب) مردمان یونانی است، میباشد.
در مورد ریشهیابی نام گریك (گریكوی) نیز تحقیقاتی صورت گرفته و نكته جالب اینجاست كه بر اساس نامی كه یونانیها خود را به آن خطاب میكنند یعنی «هل» یا «هلن» كه برگرفته از هِلوی (Helloi) و سِلوی (Selloi) میباشد به معنای خاك و گِل (Soil در زبان انگلیسی) تعبیر شده است چراكه تبدیل شدن اصوات «گ/ك»، «س» و «ه» در زبانهای هنداروپایی كاملا متداول است (آنچنانكه ما سِند را هِند خوانده و Gelū در زبان لاتین به Cold در زبان انگلیسی و سرد در زبان پارسی تبدیل شده است) به هر حال این فرض كه گِل (خاك) یا گیل نام اصلی این قوم و سرزمین گیلان موطن اصلی آنان باشد منطقی به نظر میرسد، البته در سرزمین گیلان مناطقی همچون هلستان (سرزمین هلها) و یا هلهشی نیز وجود دارد كه نشان میدهد نام هل یا هلن نیز به گونهای در این سرزمین كاربرد داشته است.
هردودت مورخ شهیر یونانی در قرن پنجم قبل از میلاد در مورد قومی ایرانی به نام گِلونی (Geloni) كه در شمال سرزمین ایران سكونت داشتهاند بدین صورت بیان میدارد:
«گِلونی سرزمینی است كه تمام خانهها و تمام معابد آن به طور كامل از چوب ساخته شدهاند، در اینجا معابدی وجود دارند كه برای خدایان یونانی بنا شدهاند كه با اسلوبی یونانی با تمثالها، قربانگاهها و زیارتگاههایی همه از جنس چوب آراسته گشتهاند. در آنجا حتی مراسمی هر سه سال یكبار برای بَخوس (Bacchus) برگزار شده و مردم بومی در شور و هیجانی وافر برای خدای یونانی قرار میگیرند. حقیقت امر این است كه گِلونیها از لحاظ باستانی یونانی بودهاند و از كارگاههایشان در سواحل دریا رانده شده و بدین منطقه مهاجرت كردهاند. آنان اكنون به زبانی سخن میگویند كه نیمی یونانی است و نیم سكایی.» (هرودوت، كتاب چهارم، بخش 108)
استرابو دیگر مورخ شهیر یونانی نیز گیلانیها را با نام گِلائه (Gelae) مورد اشاره قرار داده است، همانطوركه در اینجا میتوانید بخوانید:
http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus:text:1999.01.0198&query=section%3D%23477
استرابو مكان دقیق سرزمین گیلانیها در جنوب دریای خزر (Caspian Sea) و شرق ارمنستان را بیان داشته و گِلائه را در كنار كادوسی (Cadusii)، آماردی (Amardi)، ویتی (Vitii) و آناریاكا (Anariacae) یكی از پنج قوم ساكن در این منطقه عنوان میدارد و به وجود آثاری از یونانیان و شیوه تدفین یونانی در این منظقه اشاره میكند.