تبیان، دستیار زندگی

تعریف آسیب ( ناهنجاریها ) :

در هر جامعه نظامی از ارزشها وجود دارد که مورد توافق اکثری جامعه قرار گرفته است . بدیهی است در هر جامعه گروهی وجود دارند که نمی خواهند خود را با این نظام ارزشی هماهنگ کنند .

آسیب شناسان به این گروه افراد ناهنجار می گویند .

ناهنجاریها عبارت از : رفتاری است که با انتظارات و چشم داشتهای گروه ، تطابق ندارد و موجبات ناخرسندی اکثریت افراد جامعه را فراهم می سازد از دیدگاه جامعه شناسی ناهنجاری باعث جریمه دار شدن وجدان جمعی میشود .

معیار تشخیص ناهنجاری :

1-      خود فرد ( تشخیص فردی ) هر فردی می تواند با توجه به ارزشهای جامعه که در آن زندگی میکند رفتار خود را ارزشیابی کند .

2-   تشخیص جامعه : اکثریت افراد گروه که با نظام ارزشها و هنجارهای آشنا هستند می توانند تعیین کنند که یک رفتار هنجار است یا ناهنجار

اشکال این معیار : بر اثر گذشت زمان یا تغییر شرایط نظام ارزشها و هنجارها تغییر میکند . ( نسبی بودن هنجارها )

آیا همیشه عمل بر خلاف هنجارهای پذیرفته شده ، ناهنجاری است . ( آیا ناهنجاری مثبت همه داریم ).

همواره عمل بر خلاف هنجارها و ارزشهای جامعه ناهنجاری تلقی نمی شود بلکه گاهی هنجار شکنی برای تعالی و پیشرفت جامعه مفید است بنابراین ناهنجاری را به دو دسته تقسیم می کنیم :

1-      ناهنجاری مفید و سازنده

2-      ناهنجاری مخرب

مطالعه ناهنجاری بیشتر در حیطه جامعه شناسی و روان شناسی است .

ناهنجاری فردی به فرد آسیب می زند و آسیب شناسی اجتماعی به جامعه آسیب می زند.

تاثیر رفتار فرد در گروه وظیفه روانشناسی اجتماعی است .

انواع ناهنجاری ( از نظر شدت)

1-      ناهنجاری نخستین : سهواً و گاهاً و بدون تکرار می باشد .

به ناهنجاریهایی اطلاق می شود که فرد موقتی و برای یکبار انجام می دهد و معمولا هر فرد در زندگی خودگاهی مرتکب این قبیل ناهنجاری ها می شود .

2-      ناهنجاری های ثانویه ( دومین )

ناهنجاری هایی است که تکرار می شود به عبارت دیگر افرادی که به انجام ناهنجاری اصرار می ورزند و پیوسته این تکرار می کنند و در اصطلاح عامیانه می گویند حرفه ای شده اند این قبیل افراد ناهنجار (منحرف) پذیرفته اند و برچسب کجرو یا ناهنجارها زده اند مثل دزدان و قاچاقی ها .

انواع ناهنجاری ( از نظر روش انجام )

1-      فردی ( غیر سازمان یافته )

2-      گروهی ( سازمان یافته ) ( از نوع ثانویه )

1-   فردی : به ناهنجاری هایی گفته میشود که فرد به دور از چشم جامعه مرتکب رفتار ناهنجار میشود مثالها در هنگام شب عبور از چراغ قرمز و دزدی ضبط ماشین در خفی

2-   گروهی : به ناهنجاری هایی اطلاق میشود که افرادی با تشکیل یک سازمان به صورت دسته جمعی مرتکب ناهنجاری می شوند که البته این قبیل ناهنجاری ها معمولا از نوع ثانوی هستند و درجه آنها شدیدتر است .

مثال : باندهای قاچاق اعضای بدن سازمانهای منافقین

انواع ناهنجاری ( از نظر نیت )

1-      ناهنجاری ناآگاهانه : ( جهل به قانون )

به ناهنجاری هایی گفته میشود که افراد از روی نادانی و عدم آگاهی مرتکب آن رفتار میشوند.

رفتن خیابان عبور ممنوع

2-   آگاهانه ، فرد هنگام ارتکاب ناهنجاری نسبت به رفتار خود و بر خلاف هنجار بودن آن آگاه است . با این حال مرتکب آن عمل میشود . کارمندی که رشوه بگیرد . دزدی جامعه برای ناهنجاری های آگاهانه در حکم ناهنجاری ثانویه کلمه صادر می کند .