شنبه 24/1/1392 - 22:33
-0 تشکر
598098
اسناد آتش زدن درب خانه زهرا درکتب اهل سنت
الف) اسنادی که در آن به تصمیم به هتک حرمت تصریح شده است .
1) ابوبکر ابن ابى شیبه (159-235) مؤلف کتاب المصنَّف به سندى صحیح چنین نقل مى کند:
هنگامى که مردم با ابى بکر بیعت کردند، على و زبیر در خانه فاطمه به گفتگو و مشاوره مى پرداختند، و این مطلب به عمر بن خطاب رسید. او به خانه فاطمه آمد، و گفت: اى دختر رسول خدا، محبوبترین فرد براى ما پدر تو است و بعد از پدر تو خود تو; ولى سوگند به خدا این محبت مانع از آن نیست که اگر این افراد در خانه تو جمع شوند من دستور دهم خانه را بر آنها بسوزانند.
این جمله را گفت و بیرون رفت، وقتى على(علیه السلام)و زبیر به خانه بازگشتند، دخت گرامى پیامبر(علیها السلام) به على(علیه السلام) و زبیر گفت: عمر نزد من آمد و سوگند یاد کرد که اگر اجتماع شما تکرار شود، خانه را بر شماها بسوزاند، به خدا سوگند! آنچه را که قسم خورده است انجام مى دهد!(15)
2) بلاذرى و کتاب «انساب الاشراف» احمد بن یحیى جابر بغدادى بلاذرى (متوفاى 270) نویسنده معروف و صاحب تاریخ بزرگ، این رویداد تاریخى را در کتاب «انساب الاشراف» به نحو یاد شده در زیر نقل مى کند:
ابوبکر به دنبال على(علیه السلام) فرستاد تا بیعت کند، ولى على(علیه السلام) از بیعت امتناع ورزید. سپس عمر همراه با فتیله (آتشزا) حرکت کرد، و با فاطمه در مقابل باب خانه روبرو شد، فاطمه گفت: اى فرزند خطاب، مى بینم در صدد سوزاندن خانه من هستى؟! عمر گفت: بلى، این کار کمک به چیزى است که پدرت براى آن مبعوث شده است.(16)
3) مورّخ شهیر عبداللّه بن مسلم بن قتیبه دینوری (212-276) از پیشوایان ادب و از نویسندگان پرکار حوزه تاریخ اسلامى است، مؤلّف کتاب «تأویل مختلف الحدیث»، و «ادب الکاتب» و... . وى در کتاب «الإمامه و السیاسه» چنین مى نویسد:
ابوبکر از کسانى که از بیعت با او سربرتافتند و در خانه على گرد آمده بودند، سراغ گرفت و عمر را به دنبال آنان فرستاد، او به در خانه على(علیه السلام)آمد و همگان را صدا زد که بیرون بیایند و آنان از خروج از خانه امتناع ورزیدند در این موقع عمر هیزم طلبید و گفت: به خدایى که جان عمر در دست اوست بیرون بیایید یا خانه را بر سرتان آتش مى زنم. مردى به عمر گفت: اى اباحفص (کنیه عمر) در این خانه، فاطمه، دختر پیامبر است، گفت: باشد.(17)
وی در ادامه چنین می نویسد:
عمر همراه گروهى به در خانه فاطمه آمدند، در خانه را زدند، هنگامى که فاطمه صداى آنان را شنید، با صداى بلند گفت: اى رسول خدا پس از تو چه مصیبت هایى به ما از فرزند خطاب و ابى قحافه رسید، وقتى مردم که همراه عمر بودند صداى زهرا و گریه او را شنیدند برگشتند، ولى عمر با گروهى باقى ماند و على را از خانه بیرون آوردند، نزد ابى بکر بردند و به او گفتند، بیعت کن، على(علیه السلام)گفت: اگر بیعت نکنم چه مى شود؟ گفتند: به خدایى که جز او خدایى نیست، گردن تو را مى زنیم...(18)
4) محمّد بن جریر طبرى (متوفاى 310) در تاریخ خود رویداد قصد هتک حرمت خانه وحى را چنین بیان مى کند:
عمر بن خطاب به خانه على آمد در حالى که گروهى از مهاجران در آنجا گرد آمده بودند. وى رو به آنان کرد و گفت: به خدا سوگند خانه را به آتش مى کشم مگر اینکه براى بیعت بیرون بیایید. زبیر از خانه بیرون آمد در حالى که شمشیر کشیده بود، ناگهان پاى او لغزید و شمشیر از دستش افتاد، در این موقع دیگران بر او هجوم آوردند و شمشیر را از دست او گرفتند.(19)
5)شهاب الدین احمد معروف به «ابن عبد ربه اندلسى» مؤلف کتاب «العقد الفرید» متوفاى (463 هـ ) در کتاب خود بحثى مشروح درباره تاریخ سقیفه آورده و تحت عنوان کسانى که از بیعت ابى بکر تخلف جستند چنین مى نویسد:
على و عباس و زبیر در خانه فاطمه نشسته بودند که ابوبکر عمر بن خطاب را فرستاد تا آنان را از خانه فاطمه بیرون کند و به او گفت: اگر بیرون نیامدند، با آنان نبرد کن! و در این موقع عمر بن خطاب با مقدارى آتش به سوى خانه فاطمه رهسپار شد تا خانه را بسوزاند، در این موقع با فاطمه روبرو شد. دختر پیامبر گفت: اى فرزند خطاب آمده اى خانه ما را بسوزانى، او در پاسخ گفت: بلى مگر این که در آنچه امّت وارد شدند، شما نیز وارد شوید.(20)
ب) اسنادی که حاکى از جامه عمل پوشاندن به این نیّت شوم است .
1) ابوالقاسم سلیمان بن احمد طبرانى (260-360) که ذهبى در «میزان الاعتدال» در حقّ او مى گوید: فرد معتبرى است. در کتاب «المعجم الکبیر» که کراراً چاپ شده است، آنجا که درباره ابوبکر و خطبه ها و وفات او سخن مى گوید، یادآور مى شود:
ابوبکر به هنگام مرگ، امورى را تمنا کرد.
اى کاش سه چیز را انجام نمى دادم.
اى کاش سه چیز را انجام مى دادم.
اى کاش سه چیز را از رسول خدا سؤال مى کردم.
درباره آن سه چیزى که انجام داده و آروز کرد که اى کاش انجام نمى داد، چنین مى گوید:
آن سه چیزى که آرزو مى کنم که اى کاش انجام نمى دادم، آرزو مى کنم که هتک حرمت خانه فاطمه نمى کردم و آن را به حال خود واگذار مى کردم.(21)
2) ابن عبد ربه اندلسى مؤلّف کتاب «العقد الفرید» (متوفاى 463 هـ ) در کتاب خود از عبدالرحمن بن عوف نقل مى کند:
من در بیمارى ابى بکر بر او وارد شدم تا از او عیادت کنم، او گفت: آرزو مى کنم که اى کاش سه چیز را انجام نمى دادم و یکى از آن سه چیز این است: اى کاش خانه فاطمه را نمى گشودم هرچند آنان براى نبرد درِ خانه را بسته بودند.(22)
3) ابراهیم بن سیار نظام معتزلى (160-231) که به خاطر زیبایى کلامش در نظم و نثر به نظّام معروف شده است در کتابهاى متعددى، واقعه بعد از حضور در خانه فاطمه(علیها السلام) را نقل مى کند. او مى گوید:
عمر در روز اخذ بیعت براى ابى بکر بر شکم فاطمه زد، او فرزندى که در رحم داشت و نام او را محسن نهاده بودند، سقط کرد.(23)
4) محمّد بن یزید بن عبدالأکبر بغدادى (210-285) ادیب، و نویسنده معروف و صاحب آثار گران سنگ، در کتاب «الکامل» خود، از عبدالرّحمن بن عوف داستان آرزوهاى خلیفه را مى نویسد، و چنین یادآور مى شود:
آرزو مى کردم اى کاش بیت فاطمه را نمى گشودم و آن را رها مى نمودم هرچند براى جنگ بسته باشد.(24)
5) مسعودى (متوفاى 325 ) در «مروج الذهب» مى نویسد:
آنگاه که ابوبکر درحال احتضار چنین گفت: سه چیز انجام دادم و تمنا مى کردم که اى کاش انجام نمى دادم یکى از آن سه چیز: آرزو مى کردم که اى کاش هتک حرمت خانه زهرا را نمى کردم و در این مورد سخن زیادى گفت. (25)
6)احمد بن محمّد معروف به «ابن ابى دارم»، محدث کوفى (متوفاى سال 357)، کسى که محمّد بن أحمد بن حماد کوفى درباره او مى گوید: او در سراسر عمر خود پوینده راه راست بود.با توجه به این موقعیت نقل مى کند که در محضر او این خبر خوانده شد:
عمر لگدى بر فاطمه زد و او فرزندى که در رحم به نام محسن داشت سقط کرد.(26)
7) عبدالفتاح عبدالمقصود و کتاب «الإمام علی» وى هجوم به خانه وحى را در دو مورد از کتاب خود آورده است و ما به نقل یکى بسنده مى کنیم:
قسم به کسى که جان عمر در دست اوست یا باید بیرون بیایید یا خانه را بر ساکنانش آتش مى زنم.
عده اى که از خدا مى ترسیدند و رعایت منزلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) را پس از او مى کردند، گفتند:
اباحفص، فاطمه در این خانه است.
بى پروا فریاد زد: باشد.
نزدیک شد، در زد، سپس با مشت و لگد به در کوبید تا به زور وارد شود.
على(علیه السلام) پیدا شد...
طنین صداى زهرا در نزدیکى مدخل خانه بلند شد... .(27)
روایات و سخنان علماى اهل سنت پیرامون این موضوع بسیار است که در این جا به نظر چند تن از علماى بزرگ دیگر آنها اشاره مى کنیم و از آوردن عبارتهاى آنها که غالباً مشابه عبارتهاى گذشته است صرفنظر می کنیم.
-متقى هندى (کنزالعمال جلد 5 صفحه 651).
ـ نویرى (نهایه الارب فى فنون الادب جلد 19، صفحه 40 ).
ـ صفدى (الوافى بالوافیات جلد 17 صفحه 311).
ـ ابن عبدالبر (الاستیعاب جلد 3 صفحه 975 ).
ـ یعقوبى (تاریخ یعقوبى جلد 2 صفحه 123 ) و ... .
در انتهای این تحقیق در چند بخش و به گونه فهرست وار تعدادی از منابع شیعه و اهل سنت را در رابطه با حوادث پیش آمده برای حضرت زهراء ( سلام الله علیها) ذکر می کنیم .
الف) هجوم به خانه و آتش زدن
1- سلیم بن قیس، صص 585، 863- 868.
2- بحارالانوار، ج 22، صص 484- 485; ج 28، ص 269، 279- 299، 306- 309، 390، 411; ج 30، صص 348- 350 ج 31، ص 126; ج 43، ص 197; ج 95، صص 351- 354; ج 53، صص 14- 23.
3- عوالمالعلوم، ج 11، صص 400- 404، 441- 443.
4- مؤتمر علماء بغداد، صص 135- 137.
5- اثبات الوصیه، ص 143.
6- الصراط المستقیم، ج 3، ص 13; شعر برقى (متوفاى 245 ق).
7- المنتخب طریحى، ص 161; شعر خلیعى (متوفاى 750 ق).
8- الغدیر، ج 6، ص 391، شعر علاءالدین حلّى (متوفاى قرن هشتم).
9- الانوار القدسیه، صص 42- 44.
10- ارشاد القلوب، به نقل از بحارالانوار.
11- الغارات.
12- الشافى فى الامامه، ج 3، ص 241.
13- تلخیص الشافى، ج 3، ص 76.
14- الهدایه الکبرى، صص 163، 179، 407، 408، 417.
15- حلیهالابرار، ج 2، ص 652.
16- نوائبالدهور، ص 192.
17- فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفى، ج 2، ص 532.
18- خصائص الائمه، صص 47، 72.
19- مصباحالانوار.
20- الطرف، صص 29- 34.
21- المحتضر، صص 44- 55.
22- الانوار النعمانیه.
23- تجرید الاعتقاد، ص 402.
24- نهجالحق، صص 271، 272.
25- کشفالمراد، صص 402، 403.
26- اللوامع الالهیه فى المباحث الکلامیه، ص 302.
27- مفتاحالباب، ابنمخدوم، ص 199.
28- الامامه، ابنسعد جزایرى (خطى)، ص 81.
29- الرسائل الاعتقادیه، ص 444.
30- کشفالغطاء، ص 18.
31- تشیید المطاعن.
32- الصوارم الماضیه، ص 56.
33- مقتل الحسین مقرم، ص 389، به نقل از کاشفالغطاء. (28)
ب) زدن آن بانوی مکرم اسلام
1- امالى صدوق، صص 99- 101، 118.
2- اثبات الهداه، ج 1، صص 280، 281.
3- ارشادالقلوب، ص 295.
4- بشاره المصطفى، صص 197- 200.
5- الفضائل ابنشاذان، صص 8- 11.
6- غایهالمرام، ص 48.
7- المحتضر، صص 44- 55، 109.
8- مناقب آل ابىطالب، ج 2، ص 209.
9- وفاه الصدیقه الزهراء، صص 60، 78.
10- تفسیر عیاشى، ج 2، صص 307، 308.
11- البرهان فى تفسیر القرآن، ج 2، ص 434.
12- کامل الزیارات، صص 332- 335.
13- الهدایه الکبرى، صص 179، 407، 408، 417.
14- حلیهالابرار، ج 2، ص 652.
15- نوائبالدهور، ص 194.
16- فاطمه الزهراء بهجه قلب المصطفى، ج 2، ص 532.
17- الاختصاص، صص 184، 185.
18- المغنى، ج 20، ق 1، ص 335.
19- الشافى فى الامامه، ج 4، صص 110- 120.
20- الانوار النعمانیه.
21- مصباحالانوار، (قرن ششم).
22- نوادر الاخبار، ص 183.
23- علمالیقین، صص 686- 688.
24- المنتخب طریحى، صص 136، 137، 293.
25- مؤتمر علماء بغداد، صص 135- 137.
26- سیره ائمه الاثنى عشر، ج 1، ص 132.
27- الملل والنحل، ج 1، ص 57.
28- بهجالصباغه، ج 5، ص 15.
29- بیتالاحزان، ص 124.
30- الفرق بین الفرق، ص 148.
31- الخطط والآثار، ج 2، ص 346.
32- الوافى بالوفیات، ج 6، ص 17.
33- شرح نهجالبلاغه، ج 2، ص 60; ج 16، صص 235، 271،236.
34- اعلام النساء، ج 4، ص 124.
35- الصراط المستقیم، ج 3، ص 13.
36- الارجوزه المختاره، صص 88- 92.
37- دیوان مهیار، ج 2، صص 367- 368.
38- الرجوزه فى التاریخ النبى والائمه، صص 13، 14.
39- تراجم اعلام النساء، ج 2، صص 316- 317.
40- الانوار القدسیه، صص 42- 44.
41- فرائد السمطین، ج 2، صص 34- 35.
42- سلیم بن قیس، ج 2، صص 585، 586، 587، 674، 675، 907.
43- بحارالانوار، ج 28، صص 37- 39، 51، 62- 64، 261، 268- 270، پاورقى ص 271 یا 281، 297- 299، ج 43، صص 172، 173، 197- 200; ج 95، صص 351- 354; ج 30، صص 293- 295، 302، 303، 348- 350; ج 44; ص 149; ج 149; ج 53; صص 14- 23، 29- 192.
44- عوالمالعلوم، ج 11 صص 391، 392، 397، 400- 404، 413، 414، 416، 441- 443.
45- الاحتجاج، ج 1، صص 120- 126، 414.
46- مرآهالعقول، ج 5، صص 318- 321.
47- ضیاءالعالمین، ج 2، ق 3، صص 60- 64.
48- جلاءالعیون، ج 1، صص 184- 189، 193، 194.
49- کامل بهایى، ج 1، صص 306، 312، 313.(29)
ج) شکستن پهلوی حضرت زهراء(علیهاالسلام)
1- فرائد السمطین، ج 2، صص 34- 35.
2- امالى صدوق، صص 99- 101.
3- ارشادالقلوب، ص 295.
4- اثباتالهداه، ج 1، صص 280- 281.
5- بشاره المصطفى، صص 197- 200.
6- فضائل ابنشاذان، صص 8- 11.
7- مصباح کفعمى، صص 553.
8- البلدالامین، صص 551- 552.
9- علمالیقین، ص 701.
10- رشحالبلاء، صص 553- 555.
11- الرسائل الاعتقادیه، ص 301.
12- طریق الارشاد، ص 465.
13- الصوارم الماضیه، ص 56.
14- اقبال الاعمال، ص 625.
15- بحارالانوار، ج 28، صص 37- 39، 261، 268- 270; ج 43، ص 172- 173; ج 82، ص 261، ج 97، صص 199- 200; ج 98، ص 44.
16- کتاب سلیم بن قیس، صص 586- 594، 907.
17- عوالمالعلوم، ج 11، صص 391- 392، 400- 404.
18- ضیاءالعالمین، ج 2، ق 3، صص 63- 64.
19- الاحتجاج، ج 1، صص 210- 216.
20- جلاءالعیون، ج 1، صص 186- 188.
21- مرآهالعقول، ج 5، صص 318- 320.
22- ادب الطف، ج 4، ص 32، شعر على بن مقرب (متوفاى 629 ق); ج 5، ص 329، شعر صالح فتونى (متوفاى 1190 ق).
23- الانوار القدسیه، صص 42- 44.
24- شیخ محمد على جبعى به نقل از خط شهید به نقل از مصباح شیخ ابومنصور.(30)
د) مجروح شدن چشم حضرت(علیهاالسلام)
1-سیره الائمه الاثنى عشر، ج 1، ص 132.
2- الانوار القدسیه، صص 42- 44.
و منابع دیگر.(31)
ه) شهادت حضرت محسن (علیه السلام) فرزند حضرت زهرا (علیهاالسلام)
الف) ذکر شهادت:
1- مسند احمد، ج 1، صص 98، 118.
2- البدء والتاریخ، ج 5، ص 75.
3- تاریخ دمشق، (ترجمه الامام الحسین)، ص 18.
4- السنن الکبرى، ج 6، ص 66; ج 11، ص 63.
5- الروضه الفیحاء، ص 252.
6- تذهیب تاریخ دمشق، ج 4، ص 204.
7- الادبالمفرد، ص 121.
8- اسدالغابه، ج 2، ص 18; ج 4، ص 308.
9- الاصابه، ج 3، ص 471.
10- الذریه الطاهره، صص 90، 97، 155.
11- الاستیعاب، ج 1، ص 369.
12- نهایهالارب، ج 18، ص 213; ج 20، صص 221، 223.
13- الریاض المستطابه، ص 293.
14- تاریخ الخمیس، ج 1، صص 279، 418.
15- منتخب کنزالعمال، ج 5، ص 108.
16- مختصر تاریخ دمشق، ج 7، صص 7، 177.
17- المستدرک على الصحیحین، ج 3، صص 165- 166.
18- مجمعالزوائد، ج 8، ص 25- 52; ج 4، ص 59.
19- تلخیص المستدرک.
20- ذخائرالعقبى، صص 55، 116- 119.
21- انسابالاشراف، ج 3، ص 144.
22- التبیین فى انساب القرشین، صص 91- 92، 133، 192.
23- کفایهالطالب، ص 208.
24- تذکرهالخواص، صص 193، 322.
25- شرحالمواهب، ج 4، ص 339.
26- البدایه والنهایه، ج 7، ص 332.
27- تاجالعروس، ج 3، ص 389.
28- کنزالعمال، ج 6، ص 221.
29- مناقب آل ابىطالب، ج 1، ص 16.
30- الکامل فى التاریخ، ج 3، ص 397.
31- تاریخ الامم والملوک، ج 5، ص 153.
32- دلائل النبوه، ج 3، ص 161.
33- البدایه والنهایه، ج 3، ص 346; ج 7، ص 332.
34- الحدائق الوردیه، ج 1، ص 52.
35- المواهب اللدنیه، ج 1، ص 198.
36- جمهره نساب العرب، ص 16.
37- نزل الابرار، ص 34.
38- الریاض النضره، مج 2، ص 239.
39- ارشاد السارى، ج 6، ص 441.
40- البحر الزخار، ج 1، صص 208، 221.
41- اتحاف السائل، ص 33.
42- لباب الانساب، ج 1، ص 337.
43- الجوهره فى نسب الامام على، ص 19.
44- تاریخ الهجره النبویه، ص 58.
45- صفه الصفه، ج 2، ص 5 یا 9.
46- التحفه اللطیفه، ج 1، ص 19.
47- الریاض المستطابه، صص 292- 293.
48- نورالابصار، ص 147.
49- المختصر فى اخبار البشر، ج 1، ص 181.
50- المعارف، صص 143، 210- 211.
51- ینابیع الموده، ص 201.
52- عوالمالعلوم، ج 11، ص 539.
53- عیونالاثر، ج 2، ص 290.
54- حبیبالسیر، ج 1، ص 463.
55- تاریخ یعقوبى، ج 2، ص 213.
56- کشف الاستار، ج 2، ص 416.
57- موارد الظمان، ص 551.
58- ترجمه الامام الحسن، ص 34.
59- السیره الحلبیه، ج 3، ص 292.
60- المعجمالکبیر، ج 3، صص 29، 96- 97.
61- الاحسان فى تقریب صحیح ابنحبان، ج 15، ص 410.
ب)منابع زیر فقط نام محسن را بدون ذکر سقط یا عدم سقط او آورده‌اند:
1- قاموس المحیط، ج 2، ص 55.
2- بحارالانوار، ج 43، صص 16- 17، 213، 238.
3- تاجالعروس، ج 3، ص 389.
4- لسانالعرب، ص 4، ص 393.
5- دلائلالنبوه، ج 3، ص 162.
6- عوالمالعلوم، ج 11، صص 69، 272، 480، 539.
7- جامعالاصول، ج 12، صص 9- 10.
8- ضیاءالعالمین، ج 2، ق 3، صص 2، 11.
9- ذخائرالعقبى، ص 55.
10- ارشاد السارى، ج 6، ص 141.
11- سیر اعلام النبلاء، ج 2، ص 119.
12- الاصابه، ج 3، ص 471.
13- الائمه الاثنى عشر، ص 58.
14- تذهیب الاسماء، ج 1، ص 349.
15- مقتل للحسین، ج 1، ص 83.
16- تاریخ الخمیس، ج 1، صص 278- 279.
17- البدایه والنهایه، ج 5، ص 293.
18- الثقات، ج 2، ص 204.
19- شرح بهجه المحافل، ج 2، ص 138.
20- مآثر الانافه، ج 1، ص 100.
21- نورالابصار، ص 103.
22- روضهالمناظر، ج 7، ص 195.
23- فاطمه بنت رسولالله، ص 93.
24- مناقب آل ابىطالب، ج 3، ص 132.
25- الهدایه الکبرى، ص 176.
26- ازهار بستان الناظرین، ج 1، ص 263.
ج)سقط محسن بدون ذکر سبب:
1- کافى، ج 6، ص 18.
2- عوالمالعلوم، ج 11، ص 411.
3- بحارالانوار، ج 7، صص 328- 329; ج 10، ص 112، ج 12، صص 6- 7; ج 23، صص 130- 131، ج 42، ص 90، ج 43، ص 145، 195; ج 101، صص 112- 118.
4- خصال، ج 2، صص 434 یا 634.
5- عللالشرایع، ج 2، ص 464.
6- جلاءالعیون، ج 1، ص 222.
7- تاریخ اهل البیت، ص 93.
8- کشفالغمه، ج 2، ص 67.
9- اسعاف الراغبین، ص 86.
10- تاریخ الائمه، ص 16.
11- تاجالموالید، صص 18، 23- 24.
12- تنقیح المقال، ج 3، ص 82.
13- الفصول المهمه، صص 126 یا 135.
14- نزههالمجالس، ج 2، صص 184 یا 194.
15- ارشادالمفید، ج 1، ص 355.
16- اعلامالورى، ص 203.
17- المستجاد، ص 140.
18- العمده، ص 30.
19- تفسیر قمى، ج 1، ص 128.
20- نورالثقلین، ج 1، ص 348.
21- البرهان، ج 1، صص 328- 329.
22- اربعین هروى، ص 68.
23- مطالب السؤل، ص 45.
24- الشجره، ص 6.
25- اولاد الامام على، ص 46.
26- مشارقالانوار، ص 132.
د)سقط محسن با ذکر سبب :
1- اثبات الوصیه، ص 143.
2- الملل والنحل، ج 1، ص 57.
3- بهجالصباغه، ج 5، ص 15.
4- بیتالاحزان، ص 124.
5- الوافى بالوفیات، ج 6، ص 17.
6- شرح نهجالبلاغه، ج 2 ص 60; ج 14، ص 193.
7- الارجوزه المختاره، صص 88- 92.
8- المنتخب طریحى، صص 136- 293.
9- ارجوزه العاملى، صص 13، 14.
10- تراجم اعلامالنساء، ج 2، صص 316- 317.
11- الانوار القدسیه، صص 42، 44.
12- فرائد السمطین، ج 2، صص 34، 35.
13- امالى صدوق، صص 99، 100.
14- ارشادالقلوب، ص 295.
15- جلاءالعیون، ج 1، صص 184- 188، 193.
16- بشاره المصطفى، صص 197- 200.
17- فضائل ابن شاذان، صص 8- 12.
18- غایهالمرام، ص 48.
19- المحتضر، ص 109.
20- اقبال الاعمال، ص 625.
21- دلائل الامامه، صص 26- 27، 45.
22- مهجالدعوات، صص 257- 258.
23- مصباح کفعمى، صص 522، 553- 554.
24- مسند الامام الرضا، ج 2، ص 65.
25- الامامه ابنسعد جزایرى (خطى)، ص 81.
26- ضیاءالعالمین، ج 2، ق 2، صص 62- 64.
27- الرسائل الاعتقادیه، ص 301; طریق الارشاد، صص 444، 446، 465.
28- الحدائق الناضره، ج 5، ص 180.
29- تشیید المطاعن، ج 1، صفحات زیاد.
30- الصوارم الماضیه، ص 56.
31- روضات الجنات، ج 1، ص 358.
32- تلخیص الشافى، ج 3، صص 156- 157.
33- النقض، ص 298.
34- اللوامع الالهیه، ص 302.
35- مناظره الغروى والهروى، صص 47- 48.
36- نفحات اللاهوت، ص 130.
37- احقاقالحق، ج 2، ص 374.
38- سیرهالائمه الاثنى عشر، ج 3، ص 132.
39- الصراط المستقیم، ج 3، ص 12.
40- کامل بهایى، ص 309.
41- التتمه فى تواریخ الائمه، ص 28.
42- اثبات الهداه، ج 2، صص 337- 338، 360، 370، 380، 381.
43- مناقب آلابىطالب، ج 3، ص 407.
44- بحارالانوار، ج 3، ص 393; ج 25، ص 373; ج 27، صص 37- 39، 209- 210، 264، 268، 270، 271 یا 281; 308، 323; ج 29، ص 192، ج 30، صص 294- 295، 348- 350; ج 39، صص 41- 42; ج 42، ص 91; ج 43، صص 170- 173; 197- 200; 233، 237، 22، 64; ج 82، ص 261; ج 83، ص 223; ج 97، صص 199- 200.
45- عوالمالعلوم، ج 11، صص 391- 392، 398، 400، 411، 414، 416، 41، 443، 504، 539.
46- المجدى فى انساب الطالبین، ص 12.
47- فاطمه الزهراء بهجه قلب المصطفى، ج 2، ص 532.
48- نوائبالدهور، صص 192، 194.
49- اختصاص، صص 184- 185، 343، 344.
50- کامل الزیارات، صص 326- 327، 332- 335.
51- وفاه الصدیقه الزهراء، ص 78.
52- کتاب سلیم بن قیس، صص 585- 590.
53- الاحتجاج، صص 210- 216، 414.
54- مرآهالعقول، ج 5، صص 318- 321.
55- کفایه الطالب، ص 413.
56- حدیقه الشیعه، صص 265- 266.
57- معانىالاخبار، ص 205- 207.
58- الهدایهالکبرى، صص 179- 180، 408، 417.
59- حلیهالابرار، ج 2، ص 652.
60- البلدالامین، صص 551- 552.
61- علمالیقین، صص 686- 688، 701.
62- روضهالمتقین، ج 5، ص 342.
63- تراجم اعلام النساء، ص 321.
64- نوادرالاخبار، ص 183.
65- مؤتمر علماء بغداد، صص 135- 137.
66- البدء والتاریخ، ج 5، ص 20.
67- فاطمه بنت رسولاللَّه، ص 94.
68- التنبیه والرد على اهل الاهواء، صص 25- 26.
69- منتهى الآمال، ج 1، صص 201، 263.
70- التتمه فى تواریخ الائمه، ص 35.
71- مقتل الحسین مقرم، ص 389.
72- میزان الاعتدال، ج 1، ص 268.
73- لسانالمیزان، ج 1، ص 268.
74- سیر اعلام النبلاء، ج 15، ص 578.(32)
و) شهادت حضرت زهراء(علیهاالسلام):
1- مزار مفید، ص 156.
2- مقنعه مفید، ص 459.
3- البلدالامین، ص 198 یا 287.
4- بحارالانوار، ج 25، ص 373; ج 28، صص 62- 64، 73، 262، 268، 270; ج 29، ص 129; ج 43، صص 170، 197- 200; ج 53، ص 23; ج 97، صص 165- 200; ج 99، ص 220.
5- مصباحالزائر، صص 25- 26.
6- مصباحالمتهجد، ص 654.
7- اقبال الاعمال، صص 624- 625.
8- من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 574.
9- تهذیب الاحکام، ج 6، ص 10.
10- ملاذ الاخیار، ج 9، ص 25.
11- الوافى، ج 14، صص 1370- 1371.
12- روضهالمتقین، ج 5، صص 342، 345.
13- جامع الاحادیث الشیعه، ج 12، صص 261- 264.
14- مصباح کفعمى، ص 522.
15- کتاب سلیم بن قیس، ج 2، صص 586- 590، 873، 907، 915.
16- کامل بهایى، ج 1، ص 314.
17- عوالمالعلوم، ج 11، صص 260، 398، 404 400، 411، 504.
18- مرآهالعقول ج 5، صص 315- 320.
19- ضیاءالعالمین، ج 2، ق 3، صص 63- 64.
20- جلاءالعیون، ج 1، صص 184- 186، 193- 194.
21- حدیقهالشیعه، صص 265- 266.
22- القاب الرسول و عترته، صص 39، 43.
23- مؤتمر علماء بغداد، صص 135- 137.
24- الارجوزه المختاره، صص 88- 92.
25- فضائل ابنشاذان، ص 141.
26- دلائلالامامه، صص 26- 27، 45.
27- کامل الزیارت، صص 326- 327، 332- 335.
28- کنزالفوائد، ج 1، صص 149- 150.
29- روضات الجنات، ج 6، ص 182.
30- الاختصاص، صص 184- 185، 343.
31- وفاه الصدیقه الزهراء، ص 78.
32- کافى، ج 1، ص 458.
33- الرسائل الاعتقادیه، صص 301- 302.
34- التتمه فى تواریخ الائمه، صص 28، 35.(33)
پاورقی ها
1- کتاب «فاطمه الزهراء وترٌ فى غمد»، پیشگفتار، ص 3. )
2- ص 211 همان.
3- بحارالانوار، ج 30، صص 293- 295; الهدایهالکبرى، ص 417.
4- بحارالانوار، ج 39، صص41- 42; معانىالاخبار، صص 205- 207.
5- بحارالانوار، ج 53، صص 14- 19.
6- بحارالانوار، (چ قدیم)، ج 2، ص 231; (چ جدید) ج 3، ص 348.
7- الجمل، صص 77- 18.
8- منتخب کنزالعمال، ص 174; ج 5، ص 651; الاستیعاب، ج 2، صص 254- 255; الوافى بالوفیات، ج 17، ص 311، کنزالعمال، ج 5، ص 651; اقتحام الاعداء والخصوم، ص 72; المصنف، ج 14، ص 567; شرح نهجالبلاغه، ج 2، ص 45; الشافى فى الامامه، ج 4، ص 110; المغنى، ج 20، ق 1، ص 335; قرهالعین، ص 78; الشافى ابنحمزه، ج 4، ص 174; نهایهالارب، ج 19، ص 40. 9- بحارالانوار، ج 28، ص 227; تفسیر عیاشى، ج 2، ص 47; ر. ک: الاختصاص، صص 185- 186; تفسیر البرهان، ج 2، ص 93.
10- بحارالانوار، ج 12، ص 458; خصائص الائمه، ص 72.
11- شورى، 23
12- التتمه فى تواریخ الائمه، ص 35.
13- علمالیقین، صص 686- 688 .
14- نفحات اللاهوت، ص 130.
15- المصِّنف جلد هفتم صفحه 432 روایت شماره 37045(چاپ بیروت).(به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 9) / (به نقل از کتاب : احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص 79)
16- انساب الأشراف چاپ مصر جلد اوّل صفحه 586، تحت عنوان «امرالسقیفه» در حدیث شماره 1184 . ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 9) / (به نقل از کتاب : احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص 85)
17- الامامه و السیاسه:ج 1/ص12، چاپ مکتبه تجاریه کبرى، مصر. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 10)
18- الامامه و السیاسیه، ص 13. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 13)
19- تاریخ طبرى: ج2/ص443، چاپ بیروت. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 13) / روایه الطبری ، تاریخ الطبری، ج3 ، ص101، طبع فی بیروت موسسه عزالدین ، الطبعه الثانیه ( به نقل از کتاب : به نقل از کتاب : احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص 91)
20- عقد الفرید: 4/93، چاپ مکتبه هلال. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 14)
21- معجم کبیر طبرانى: 1/62، شماره حدیث 34، تحقیق حمدی عبدالمجید سلفی. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 17) و به نقل از کتاب: (احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص 179 / با همان مصدر به شماره حدیث 43 ، الطبعه الثانیه _ دار احیاء التراث العربی )
22- عقد الفرید: 4/93، چاپ مکتبه الهلال. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 18)
23- الوافی بالوفیات: 6/17، شماره 2444; ملل و نحل شهرستانى: 1/57، چاپ دار المعرفه، بیروت. و در ترجمه نظام به کتاب «بحوث فی الملل و النحل»: 3/248-255 مراجعه شود. ( به نقل از کتاب: احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص 140 ، ص141)
24- شرح نهج البلاغه: 2/46 و 47، چاپ مصر. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 19)
25- مروج الذهب: 2/301، چاپ دار اندلس، بیروت. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 19) و به نقل از کتاب : ( احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه ص192/ ج2 ، ص 308 ، دار المعرفه _ بیروت)
26- میزان الاعتدال: 3/459. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 20)
27- عبدالفتاح عبدالمقصود، علی بن ابى طالب: 4/276-277. ( به نقل از کتاب: یورش به خانه وحی ص 21)
28- رنجهای زهراء : ص 621 ، ص 622
29- همان . ص 622 ، ص 624
30- همان . ص 624
31- همان . ص 624
32- همان . ص 625 ، ص 630
33- همان . ص 624 ، ص 625
منابع :
گروه معارف و تحقیقات اسلامی حوزه علمیه قم / کتابچه یورش به خانه وحی / چاپ اول 1380 /انتشارات مدرسه الامام امیر المومنین
علامه سید جعفر مرتضی عاملی / رنجهای زهراء ،ترجمه : کتاب مأساه الزهراء / مترجم : محمد سپهری / انتشارات : ایام – با همکاری دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی / چاپ اول / 1378
حسین غیب غلامی / احراق البیت فاطمه فی کتب المعتبره عند اهل السنه / چاپ اول / تاریخ : 1417 ه .ق . (1375 ه . ش. ) /ناشر : الهادی
السید محمد حسین سجاد / احراق البیت الزهراء فی مصادر اهل السنه / چاپ اول / انتشارات : دارالصادقین
غلامرضا علیخواه / شهادت مادرم زهراء افسانه نیست / انتشارات : حضرت المعصومه سلام الله علیها / چاپ اول ، تابستان 1380
سایت :
http://www.yazahra.net
جهت مطالعه بیشتر مراجعه شود:
1. فاطمه شادمانی دل پیامبر(ص)، رحمانی همدانی.
2.چشمه در بستر؛ پورسید آقایی 
