شاید بارها تجربه کردهاید که شبها موقع خواب بیخوابی بهسرتان زده و مجبور شدهاید ساعتها در رختخواب خود تکان بخورید.
اختلالات خواب، آشفتگی خواب یا بیوقت بیدار ماندن به آشفتگی افکار افراد بر میگردد که باید ریشهیابی شود که این بیخوابی اولیه است یا ثانویه؟
بیخوابی اولیه ناشی از اختلال عملكرد مكانیسمهای خواب و مراكز خواب در مغز است که این بیخوابی بسیار نادر است. اما بیخوابی ثانویه ناشی از اختلال اضطرابی، افسردگی یا اختلالات خلقی است و بیشتر بیخوابیها ناشی از بیخوابی ثانویه است. ممکن است در برخی افراد افسردگی وجود داشته باشد، ولی به دلیل اینکه این افسردگی پنهان است، خود را نشان ندهد و فرد به بیخوابی مبتلا شود. در این مواقع افراد را میتوان با روشهای شناخت درمانی، رفتاردرمانی و دارو درمانی درمان کرد.
حالا اگر فردی اختلال خاصی نداشته باشد و فقط مشغلههای ذهنی و روزمره مانع خوابش شود میتواند با رعایت یک سری تکنیکها شبها به راحتی بهخواب رود.
1- فرد نباید زمانی که هنوز خوابشان نگرفته است، به رختخواب خود برود.
2- زمانیکه احساس بیخوابی میکند، نباید نگران باشد؛ زیرا این نگرانی بیخوابی آنها را تشدید میکند.
3- سعی کند مشغلههای ذهنی خود را حل کرده و هیچ مسالهای را ناتمام نگذارد. با مدیریت و برنامهریزی یا هر تکنیکی که میتواند بهکار بگیرد، آن را حل کند.
4- باید سعی کند قبل از خواب مواد کافئیندار مانند چای، قهوه یا نسکانه مصرف نکنند.
5- اتاق خواب باید در مکانی بیسر و صدا و آرام باشد.
6- در شب هنگام از غذاهای سبک و غیر سرخکردنی استفاده شود .
7- باید در روز کمتر خوابیده و ساعت خواب خود را تنظیم کند. 8ساعت خواب در طول 24ساعته روز کافی است .
8- اگر افراد در طول روز ورزش و فعالیت کافی داشته باشند انرژی شان کاملا تخلیه میشود در این صورت میتوانند خواب خوب و راحتی و عمیق داشته باشد.
9- سعی کنید از داروهای خواب آور استفاده نکنید، چرا که بعد از یک مدت وابستگی ایجاد میکند و ممکن است به تدریج آن دارو در فرد موثر نباشد .
10- سعی کنید تکنیکهای رفتاری و شناختی را بهکار بگیرید تا راحت بخوابید.
11- دمای اتاق در بیخوابی تاثیر مستقیم دارد، معمولا افراد در دمای زیاد، دچار بیخوابی میشوند.
12- نکته دیگر این است که افراد سعی کنند هر دغدغه یا مشغله فکری را در یک برگه یادداشت کرده تا ذهنشان خالی شود و اگر برایشان امکان دارد در اتاقی بروند و تمام فکرها و دغدغههای خود را با صدای بلند تکرار کرده و آن را ضبط کنند و بعد به آن گوش دهند تا بتوانند برای آن راه حلی پیدا کنند.
وقتی فردی فکرها و دغدغههای خود را در ذهنش حبس کند، ذهن او مدام درگیر این افکار است و امکان دارد گاهی جنبه «وسواس فکری» پیدا کرده و دائما این افکار در ذهن او بچرخد. در این صورت افکار تمام شدنی نیست بلکه مدام تکرار میشود. برای رفع این وسواس فکری باید درمانهایی را در نظر گرفت تا این نشخوار فکری را از بین برده و تمام افکار و دغدغهها را از ذهن فرد تخلیه کرد و بر روی آن کنترل داشت .
روانشناسان معتقدند ریشه اصلی آشفتگی در خواب به وجود یک دغدغه در زندگی یا یک مساله حل نشده بر میگردد. این افراد باید سعی کنند آن مساله را حل کرده و اگر حل نمیشود، آن را از ذهن خود پاک کنند. در برخی از افراد به دلیل روحیه «کمال گرایی» شبها به دلیل اینکه قرار است در یک اجتماع قرار بگیرند یا به میهمانی بروند، تاصبح فکر میکنند. این افراد به دلیل ترس از انتقاد و ارزیابی منفی دیگران سعی میکنند همیشه خود را خوب جلوه داده و افکار خود را بر همین زمینهها متمرکز کنند که این مساله باعث بیخوابی این افراد میشود.
وقتی استانداردها و انتظارات را نسبت به توان خود بالا میگیرند، استرس در آنها تشدید شده و بیخوابی به سراغ آنها میآید. راهکار اصلی در افرادی که دچار بیخوابی میشوند «درمان» است. آنها باید با حضور در جلسات درمانی و مشاوره، ریشه این مشکلات و بیخوابی را پیدا کنند.
فواید خواب بعد از ظهر
در تعطیلات، به دور از هیجانات و سروصدا، دور از بیشتر منابع استرس زا و دور از خستگی و اتفاقات، بدن شما میتواند از سکوتی که گیرآورده، بهره مند شود . خواب بعد از ظهر برای ریکاوری عضلانی خوب است
تعطیلات موقعیت خوبی است که بعد از مدت ها پس از صرف ناهار، به سراغ لذت خواب فراموش شده بعد ازظهر بروید. بسیاری از متخصصان خواب، خواب بعد از ظهر را میستایند و بر این باورند که احیای این خواب، فرآیندی تدریجی است. از ساعت 1 بعد از ظهر، زمانی که فعالیت ذهنی رو به کاهش میگذارد، خواب بعد از ظهر به کاهش میزان کورتیزول (هورمون استرس) کمک میکند و باعث ریکاوری عضلانی و باسازی فعالیت مغزی میشود. اگر شما صبح فعالیت جسمی داشته اید، این زمان خوابِ تکمیلی به عنوان یک بازسازنده بسیار خاص عمل خواهد کرد .
چرت زدن واقعاً یک هنر است!
چرت شاهانه: در این خواب عموماً فرد به راحتی دراز میکشد، ویژگی خاص این خواب این است که هیچ محدودیت زمانی ندارد.
چرت استراحت: شناخته شده تر و رایج تر است، این خواب عموماً بین 5 تا 30 دقیقه طول میکشد. این خواب نیز بیشتر از این که نشسته باشد به شکل دراز کش انجام میشود.
چرت کوتاه: بسیار سریع است، کمتر از 5 دقیقه؛ و باعث از بین رفتن استرس میشود. این خواب کوتاه قبل و بعد از فعالیت ورزشی به کار میرود.
حالا انتخاب با شما است که هر کدام از انواع چرت زدن و خواب های کوتاه را مناسب با خودتان انتخاب کنید!
منبع : سایت سیمرغ