تبیان، دستیار زندگی

چگونه با خردسالان، کودکان و نوجوانان و هر شخص تازه‌کار در مورد امنیت آنلاین سخن بگویید.

- معرّفی
- اینترنت امروزی
ادامه با احتیاط
- یک برنامه‌ی ده قدمی برای کمک به حفاظت از اعضای خانواده شما
- الفبای امنیت آنلاین
o برای خردسالان (3 تا 7 سال)
o برای نونهالان (8 تا 12 سال)
o برای نوجوانان (13 تا 19 سال)
o برای تازه‌کاران در هر سنّ و سال

معرّفی
میلیون‌ها خانواده در سرتاسر دنیا هر روز از اینترنت برای یادگیری، پژوهش، خرید و فروش، استفاده از خدمات بانکی، سرمایه‌گذاری، به اشتراک گذاری عکس، بازی کردن، دانلود فیلم و موزیک، ارتباط با دوستان، آشنا شدن با افراد جدید و مشارکت در میزبانی برای سایر فعّالیّت‌ها استفاده می‌کنند. گرچه فضای مجازی مزایا، فرصت‌ها و آسودگی‌های متعدّدی را به ارمغان می‌آورد، امّا به صورت افزایشی خطرناک است به طوری که روزانه بسیاری از تهدیدهای جدید ظهور و بروز می‌یابند.
جای تعجّب نیست که مجرمان اینترنتی به دنبال استفاده از اینترنت و کسانی هستند که آن را به کار می‌برند. شما و اعضای خانواده‌ی شما نیاز دارید که هر زمان که آنلاین می‌شوید در امنیت باشید.
علاوه بر نصب نرم‌افزارهای امنیتی قوی از محصولات شرکت‌های قابل اعتماد برای دفاع از خانواده‌ی خود در برابر هکرها، سارقان هویّت، کلاهبرداران ایمیلی و تبه‌کاران، شما باید برخی از قوانین ابتدایی ایمنی در اینترنت را نیز دنبال کنید و از قدرت تعقّل خود استفاده کنید. شما به یک برنامه‌ی امنیت اینترنتی برای خانواده‌ی خود نیاز دارید.
به محض آن که یکی از اعضای خانواده‌، فعّالیّت‌های آنلاین خود را آغاز می‌کند، فارغ از آن که در چه سنّ و سالی هستند، زمان آموزش وی درباره‌ی امنیت سایبری فرا می‌رسد. شما باید آگاه باشید که اگر حتّی در خانه کامپیوتر ندارید، کامپیوترهای شخصی تقریباً در هر جایی هستند. در مدارس، کتابخانه‌ها، خانه‌ی دوستان، حتّی در زیرزمین کلیسا (در مسجد). این که هر کسی دانش ابتدایی حفاظت از خود در فضای سایبری را بداند، بسیار مهم است.

اینترنت امروزی
ادامه با احتیاط
• شانس شما برای این که یکی از قربانیان جرایم سایبری باشید، یک به چهار است.
• هکرها، هر 39 ثانیه یک بار، کامپیوترهای متصّل به اینترنت را مورد حمله قرار می‌دهند.
• بر اساس گزارش لابراتوارهای امنیتی مک‌آفی، 222000 ویروس رایانه‌ای شناخته شده وجود دارند و شمار تهدیدها نیز روزانه افزایش می‌یابد.
• ویروس‌های رایانه‌ای در دو سال گذشته 1.8 میلیون خانوار را مجبور کرده‌اند تا رایانه‌هایشان را تعویض کنند.
• در سال 2006، 8.9 میلیون آمریکایی قربانیان جرایم مرتبط با هویت (جعل هویّت، سرقت هویّت و ...)
• 71% از افراد 13 تا 17 ساله پیام‌های آنلاینی از افرادی دریافت کرده‌اند که آنان را نمی‌شناسند.

یک برنامه‌ی ده قدمی برای کمک به حفاظت از اعضای خانواده شما

مرحله یک: جانمایی رایانه
در خانه‌ای که کودکان در آن حضور دارند، جایی که رایانه‌ی خانواده را در آن قرار می‌دهید، یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که می‌توانید اتّخاذ کنید. ما توصیه می‌کنیم که رایانه را در یک فضای پر تردّد از محیط خانه قرار دهید و تعداد ساعت‌هایی را که کودکان صرف آن می‌کنند، محدود کنید. مطمئن شوید که نرم‌افزارهای امنیتی رایانه‌ای که شامل ابزارهای نظارت و کنترل والدین هم هستند؛ نظیر محصولاتی که در مک‌آفی می‌توانید بیابید {آنتی‌ویروس‌ها و نرم‌افزارهای امنیت اینترنت (Internet Security)} را در اختیار دارید.

مرحله دو: مثل یک تیم کار کنید
برای تعیین حدود و مرزها
دقیقاً تصمیم بگیرید که چیزی درست است و چه چیزی درست نیست؛ در رابطه با:
- درباره‌ی انواع وب‌سایت‌هایی که برای بازدید مناسب‌اند.
- درباره‌ی اطاق‌های گفتگو و انجمن‌هایی که برای شرکت کردن مناسب هستند:
o تنها از اطاق‌های گفتگویی که بر آن‌ها نظارت می‌شود، استفاده گردد.
o مطمئن شوید که از دسترسی فرزندانتان به اطاق‌های گفتگوی بزرگسالان که با نماد .alt مشخّص می‌شوند جلوگیری می‌شود. این اطاق‌های گفتگو بر روی موضوعات جایگزینی تمرکز می‌کنند که ممکن است برای افراد کم سنّ و سال مناسب نباشند
- درباره‌ی انواع موضوعاتی که کودکان می‌توانند به صورت آنلاین راجع به آن‌ها بحث کنند و نوع بیانی که نامناسب تلقّی می‌شود.

مرحله‌ی سوّم: با هم بر اساس توافق
قوانین رایانه‌ی خانوادگی
ما موارد ذیل را توصیه می‌کنیم
- هرگز با نام کاربری¬ای که هویّت واقعی را نشان می‌دهند یا تحریک آمیزند به رایانه وارد نشوید.
- هرگز کلمه‌ی عبور خود را به نمایش نگذارید.
- هرگز شماره‌های تلفن یا آدرس‌های خود را به نمایش نگذارید.
- هرگز اطّلاعاتی را که نشان‌دهنده‌ی هویّت شماست، ارسال نکنید.
- هرگز تصاویر نامناسب یا چیزهایی را که هویت شما را به نمایش می‌گذارند ارسال نکنید. (برای مثال: عکس‌هایی که در آن بر روی لباس شما نام مدرسه یا شهر شما نوشته شده‌است)
- هرگز هیچ‌گونه اطّلاعاتی را با غریبه‌هایی که آن‌ها را به صورت آنلاین می‌بینید، به اشتراک نگذارید.
- هرگز به صورت چهره به چهره با غریبه‌هایی که آن‌ها را به صورت آنلاین می‌بینید، ملاقات نکنید.
- هرگز فایل‌های رایانه‌ای متصّل شده به ایمیل‌هایی که از غریبه‌ها دریافت می‌کنید باز نکنید.
زمانی که شما این قوانین را وضع کردید، یک پوستر از آن‌ها درست کنید و آن را در کنار کامپیوتر قرار دهید.

مرحله‌ی چهارم: یک قرارداد امضا کنید
برای رفتار مناسب آنلاین
یک قرارداد بنویسید یا از نمونه‌ی صفحه‌ی بعد {یا از نمونه‌ی ضمیمه} استفاده کنید؛ که در آن درک روشنی در میان اعضای خانواده در استفاده مناسب از رایانه و رفتارهای آنلاین وجود دارد.

تعهّدنامه امنیت آنلاین
از این رو که رایانه و اینترنت امتیازی است که من نمی‌خواهم آن را از دست دهم،
- هر زمانی که آنلاین باشم، به صورت کاملاً ایمن به گشت و گذار در اینترنت، جستجو، کار، بازی و چت خواهم پرداخت.
- من از تمامی قوانینی که بر سر آن توافق کرده‌ایم پیروی خواهم کرد.
- من نام واقعی، شماره‌ی تلفن، آدرس و کلمه‌ی عبورم را برای دوستان آنلاین به نمایش نخواهم گذاشت.
- من هرگز به صورت شخصی با افراد آنلاین ملاقات نخواهم کرد.
- اگر خود را در موقعیتی بیابم که در آن ناایمن یا ناراحت باشم، قول می‌دهم که شما را آگاه کنم. (پدر و مادرم، سرپرست یا معلّم‌ام) می‌دانم که شما می‌توانید به من کمک کنید.
- من به این تعهّدنامه وفادارم و تبعات تصمیمات خود را می‌پذیرم.
امضای کودک....................
- به عنوان پدر و مادر/ سرپرست/ معلّم، من قول می‌دهم، زمانی که تو نیاز به من به عنوان یک راه‌نما داری در دسترس تو باشم و به تو برای حلّ هر مشکلی که قادر به رفع کردن آن باشم، کمک کنم.
امضای پدر و مادر/ سرپرست/ معلّم

مرحله‌ی پنجم: نرم‌افزارهای امنیتی را نصب کنید
مطمئن شوید که شما نرم‌افزارهای امنیتی قابل اعتماد که رایانه‌ی شما را در برابر ویروس‌ها، هکرها و جاسوس‌افزارها محافظت می‌کند، در اختیار دارید. همچنین آن بایستی محتواها، عکس‌ها و وب‌سایت‌های توهین‌آمیز را فیلتر کند. این نرم‌افزار باید به صورت مداوم به روزرسانی گردد چنان‌که تهدیدهای جدید به صورت روزانه به وجود می‌آیند. ایده‌آل است که این نرم‌افزارها مثل نرم‌افزارهای «نصب کن و رها کن مک‌آفی» به صورت اتوماتیک به روزرسانی گردند. این بهترین انتخاب است.

مرحله‌ی ششم: از نرم‌افزارهای نظارت والدین استفاده کنید
تمامی عرضه‌کنندگان عمده‌ی نرم‌افزارهای امنیتی، نرم‌افزارهای نظارت والدین را ارائه می‌کنند. مطمئن باشید که آن‌ها را فعّال کرده‌اید. اگر شما از نرم‌افزارهای رایگان یا از نرم‌افزارهایی که نظارت والدین ندارند استفاده می‌کنید، نرم‌افزاری را برای سفارش دادن در نظر بگیرید که شامل نظارت والدین نیز می‌شود. زمانی را صرف کنید تا یاد بگیرید که این کنترل‌ها چگونه کار می‌کنند و از گزینه‌هایی که موارد نامناسب را فیلتر یا مسدود می‌کنند استفاده کنید. البته، این ابزارها محدودیت‌های خاصّ خود را دارند. هیچ چیز نمی‌تواند جای پدر و مادر مسؤول و پاسخگویی را بگیرد که فرزندان خود را در زمانی که آنلاین هستند مراقبت می‌کند.

مرحله‌ی هفتم: به خانواده‌ی خود یادآوری کنید که افراد آنلاین غریبه هستند.
هرکسی که آنلاین می‌شود باید بداند که:
مهم نیست که چگونه اغلب شما با دوستان آنلاین‌تان چت می‌کنید، مهم نیست که چقدر چت می‌کنید و مهم نیست که شما چقدر فکر می‌کنید که آن‌ها را می‌شناسید. مهم این است که افرادی که شما به صورت آنلاین آن‌ها را ملاقات می‌کنید غریبه هستند. خیلی ساده است که در زمانی که شما آنلاین هستید، به شما دروغ بگویند و خود را کس دیگری جا بزنند. خصوصاً کودکان لازم است بدانند که ممکن است یک «دوست» جدید، در واقعیت یک مرد چهل‌ساله باشد تا یک نفر هم سنّ و سال خودشان.
شبکه‌های اجتماعی مثل مای‌اسپیس و فیس‌بوک یک راه حلّ ایده‌آل برای آشنایی با افراد جدید هستند. بنابراین، پدر و مادر بایستی این سایت‌ها مشاهده کرده و پروفایل فرزندان خود را بازرسی کنند تا مطمئن شوند که صحبت‌های نامناسب جایی در آن نداشته باشند و عکس‌های غیرقابل قبول ارسال نگردند. پدر و مادر بایستی مکالمات و چت‌های اینترنتی فرزندان خود را نظارت کنند تا مطمئن شوند که آنان توسّط شکارچیان آنلاین تعقیب نمی‌شوند.

مرحله‌ی هشتم: یک کلمه‌ی عبور قوی بسازید
برای ساختن رمز عبوری که شکستن آن سخت باشید، از حدّاقل هشت کاراکتر که ترکیبی از حروف، اعداد و سمبل‌هاست، استفاده کنید. رمز عبور باید به صورت دوره‌ای تعویض شود تا احتمال به خطر افتادن یک رمز عبور در طول زمان کاهش یابد.
تکنیک‌های ساخت رمز عبورهای قوی عبارتند از:
- استفاده از شماره شاسی خودرو: «GR8wayy2B»
- استفاده از چند کلمه‌ی کوچک به همراه علائم نگارشی: «betty,boop$car»
- قراردادن علائم نگارشی در وسط کلمه: «Roos%velt»
- استفاده از یک روش غیر معمول قراردادی در یک کلمه: «ppcrnbll»
- استفاده از حرف اوّل هر کلمه در یک عبارت به همراه یک عدد تصادفی: «hard to crack this password=htc5tp»
- کلمه‌ی عبور خود را به اشتراک نگذارید!

مرحله‌ی نهم: نرم‌افزارهای امنیتی خود را کنترل کنید
هر از چندی، نرم‌افزارهای امنیتی خود را باز کنید و کنترل نمایید که رایانه‌ی شما با این سه محافظ اصلی، محافظت می‌شود: ضد ویروس، ضد جاسوس‌افزار و دیواره‌ی آتش (فایروال).
به این محافظ‌های اصلی، نرم‌افزارهایی مثل ضد اسپم و نرم‌افزارهای جستجوی امن مثل مک آفی سایت ادوایزر که دارای آنتی فیشینگ و رتبه‌بندی ایمنی هم هستند بایستی افزوده شود. این ایده‌ی خوبی برای خانواده است که مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای حفاظتی را بر روی رایانه‌شان داشته باشند که همچنین شامل نرم‌افزارهای نظارت والدین و ابزارهای جلوگیری از سرقت هویّت است.

مرحله‌ی دهم: همیشه آگاه باشید
هر چقدر بیشتر بدانید، بیشتر در امنیت خواهید بود.