اهمیت امر به معروف و نهی از منكر

صفحه اصلی تبیان شبکه اجتماعی مشاوره آموزش فیلم صوت تصاویر حوزه کتابخانه دانلود وبلاگ فروشگاه اینترنتی

انجمن ها > انجمن امر به معروف؛نهی از منکر > صفحه اول بحث

لطفا در سایت شناسائی شوید!

امر به معروف؛نهی از منکر (بازدید: 1828)

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:30 -0 تشکر 590424

اهمیت امر به معروف و نهی از منكر

منبع:http://www.javanemrooz.com/articles/religion/minutie/article-65463.aspx نوشته مرضییه كوثری

امام علی(ع) می فرمایند: «تمام كارهای خیر و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف، مثل رطوبت دهان است در برابر آب دریا».[1]
شهید ثانی نیز می‏فرماید: «آیات و روایات امر به معروف و نهی از منكر آن‌قدر زیاد است كه عظمت آن كمر را می‌شكند.[2]

بعدی

1 از 2

کل آیتم ها 17
برو به صفحه

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:31 - 0 تشکر 590425

شرایط امر به معروف و نهی از منكر
1. شناخت و آگاهی
كسی كه امر به معروف و نهی از منكر می‌كند، باید معروف و منكر را بشناسد و در ضمن از شیوه و راه و رسم آن آگاهی داشته باشد.[3] امام حسین(ع) در این باره می‌فرمایند: «كسی كه امر به معروف می كند، باید حلال و حرام را بداند».[4]
روزی یك صوفی زاهدنما به امام صادق(ع) گفت: چرا شما لباس های نرم و لطیفی پوشیده‏اید؟ به خدا سوگند! پیامبر این‌گونه لباس ها را نمی‏پوشید. امام لباس خود را كنار زد و فرمود: «من زیر این لباس، لباس خشنی پوشیده‏ام. لباس خشن زیر برای خدا و این است كه نفس من رفاه‌طلب نباشد، و لباس رو را برای آراستگی میان مردم پوشیده‏ام».[5]
از امام صادق(ع) سؤال شد: ‌آیا امر به معروف و نهی از منكر بر همه واجب است؟ ‌امام فرمود: «این كار بر كسی واجب است كه مورد احترام و اطاعت دیگران باشد و به معروف علم و بصیرت داشته باشد، نه بر كسانی كه خود در انتخاب راه سرگردانند».[6]
2. احتمال اثرگذاری
انسان باید در امر و نهی خود، احتمال تأثیر بدهد. ازاین‌رو، اگر احتمال دهد امر و نهی او تأثیر ندارد، وظیفه ای متوجه او نیست؛ البته نباید مسئله، بهانه ای برای ترک امر به معروف و نهی از منكر در همه حال شود. اکنون به چند فتوا از حضرت امام خمینی(ره) توجه کنید:
- اگر بداند انكارش از منكر، تأثیر نمی كند، مگر آنكه آن را با خواهش و موعظه همراه سازد، ظاهراً واجب می‌شود به همان طریق نهی از منكر كند؛ و اگر بداند كه تنها خواهش و موعظه اثر می گذارد بدون امر و نهی، بعید نیست همان دو واجب باشد.[7]
- اگر بداند نهی از منكرش فعلاً هیچ اثری ندارد، ولی در آینده اثر می گذارد، واجب است نهی از منكر را انجام دهد.[8]
- اگر بداند فلان شخص معیّن امر و نهی اش در طرف مؤثر است نه امر و نهی خودش، واجب است به آن شخص امر كند كه او، طرف را امر به معروف و نهی از منكر كند.[9]
3. ایمنی از ضرر
اگر به خاطر امر به معروف و نهی از منكر، ضرری متوجه مال و جان شخص یا خانواده وی شود یا انجام این وظیفه، مفاسد بزرگ تری در پی داشته باشد، امر به معروف و نهی از منكر واجب نیست؛ چه این خطر در حال حاضر باشد چه در آینده.
نكته مهمی كه باید در اینجا بیان شود این است كه: فلسفه تشریع امر به معروف و نهی از منكر، اصلاح جامعه و قطع ریشه های فساد است. بر این اساس، در انجام این دو فریضه لازم است اهمیت منكر و ضرر در كنار هم مورد توجه قرار گیرد و هر كدام مهم تر و عمل به آن لازم تر بود، مقدم داشته شود.
امام خمینی(ره) در این زمینه می‌فرمایند:
اگر معروف و منكر از اموری باشد كه شارع مقدس به آن اهتمام دارد،... باید بین آن مفاسد و مفاسدی كه از امر به معروف و نهی از منكر برمی خیزد، مقایسه شود و آنچه مهم تر است، حفظ گردد و صرف ضرر - هر چند جانی و یا حَرَج باشد ـ باعث رفع تكلیف نمی-گردد.[10]
امیرمؤمنان علی(ع) نیز می فرمایند: «در برابر دشواری ها و رنج هایی كه بر اثر امر به معروف و نهی از منكر به تو می رسد، استوار باش».[11]
4. اصرار گناهكار
اگر فرد گناهكار پس از عمل خلاف خود، تصمیم بر ترك گناه داشته باشد، نهی او لازم نیست. امام خمینی (ره) در تحریر الوسیله این گونه بیان می كنند: «منظور از استمرار و ادامه دادن این است كه بار دیگر، هر چند یك بار آن گناه را مرتكب شود و منظور این نیست كه دائماً آن را انجام دهد. پس اگر یك بار شراب نوشید و قصد دارد یك بار دیگر بنوشد، نهی او واجب است».[12]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:32 - 0 تشکر 590426

مراحل و مراتب امر و نهی
امر به معروف و نهی از منكر، مراتبی دارد كه اگر هدف با مراتب پایین به دست می آید، نباید مراتب بالاتر را عملی كرد.
1. اظهار تنفر قلبی
مرتبه اول از امر به معروف و نهی از منكر، اظهار تنفر قلبی است. به این صورت كه كاری كند كه ناراحتی قلبی خود را از منكر آشكار سازد و به طرف بفهماند منظورش از این عمل، این است كه او معروف را انجام دهد و منكر را ترك كند. این مرتبه چند درجه دارد؛ همانند روی هم فشار دادن پلك ها، اخم كردن و چهره در هم كشیدن، روگرداندن، دوری كردن و ترك رفت و آمد.
در تاریخ آمده که اسماء بنت عمیس می گوید: رسول خدا (ص) به خانه همسرش عایشه وارد شد. خواهر عایشه به دیدن عایشه آمده بود و لباسی از نوع لباس زنان شام، با آستین های گشاد پوشیده بود. چون نگاه رسول خدا (ص) به او افتاد، برخاست و از خانه بیرون رفت. عایشه به خواهرش گفت: دورشو؛ زیرا رسول خدا (ص) چیزی دید كه ناراحت شد. خواهر عایشه بیرون رفت. بعدها عایشه از پیامبر اعظم (ص) پرسید: چرا بیرون رفتید و ناراحت شدید؟ حضرت فرمود: آیا وضعیت خواهرت را ندیدی؟ برای زن مسلمان جایز نیست غیر صورت و دست هایش دیده شود.[13]
2. امر و نهی گفتاری
مرحله دوم از امر به معروف و نهی از منكر، تذكر از راه گفتار و زبان است. امام خمینی (ره) در این باره می فرماید: «اگر بداند از مرحله اول امر به معروف و نهی از منكر نتیجه نمی گیرد، واجب است از مرتبه دوم استفاده كند؛ البته در صورتی كه احتمال اثر بدهد».[14]
سخنرانی های معصومان(ع) در مقام موعظه و نصیحت، جزو این مرحله از امر به معروف و نهی از منكر شمرده می شود. از سوی دیگر، نوعی از این مرحله، گفت‌و‌گوی دو جانبه است. بحث ها و مناظره هایی كه معصومان(ع) با اصحاب خود و نیز با دیگر علما، از این دسته امر به معروف و نهی از منکر بوده است. از سوی دیگر، این مرحله در شرایطی كه انسان تشخیص می دهد بهتر است، می تواند به شكل گفت‌وگوی خصوصی باشد.
امام باقر(ع) فرمودند:
رسول خدا(ص) از بازار مدینه عبور می كرد و مردی را در حال فروختن حبوبات دید. حضرت به او فرمود: چه حبوبات نیكویی!! چند می فروشی؟ در این زمان، خداوند به پیامبر الهام کرد که دستت را به درون حبوبات فرو ببر. رسول خدا(ص) دست خود را به درون حبوبات فرو برد و دید قسمت زیرین آن، با قسمت رویش تفاوت دارد و نامرغوب‌تر است. پیامبر رو به فروشنده كرد و فرمود: «می بینم تو بین خیانت به مسلمانان و كم‌فروشی جمع كرده ای».[15]
3. اقدامات عملی
اگر مرتبه اول و دوم با همه مراحلی كه دارند در انجام واجب و ترك گناه مؤثر نباشد، باید مرحله سوم امر و نهی صورت گیرد كه جلوگیری عملی از گناه است. البته در عصر حاكمیت اسلام، مرتبه سوم امر به معروف و نهی از منكر، به عهده دستگاه های حكومتی است و وظیفه مردم به مرتبه اول و دوم محدود می‌شود.
می گویند در دوره رضا شاه كه امام خمینی(ره) برای تحصیل و تدریس به قم آمده و هنوز به مقام مرجعیت نرسیده بود، روزی فردی قلدر وارد مدرسه فیضیه می شود و شروع به عربده كشیدن و توهین به طلبه های مدرسه می کند. در این هنگام كه طلبه‌ها خود را از گزند آن شخص عربده‌كش كنار می كشیدند، امام خمینی(ره) نزد او می‌رود و نهیبی بر سرش می-كشد و سیلی محكمی به صورت او می‌زند، به طوری كه برق از چشمانش می پرد و با كمال خجالت، سر به پایین می اندازد و از مدرسه بیرون می رود.[16]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:33 - 0 تشکر 590427

صفات آمر و ناهی
1. هماهنگی حرف و عمل
مردم بیش از حرف، به عمل انسان آمر و ناهی می نگرند و از رفتار او بیش از سخنش تأثیر می پذیرند؛ چنانکه گفته اند:
دو صد گفته چون نیم كردار نیست
امام صادق(ع) می فرمایند: «با عمل خودتان مردم را به راه حق دعوت كنید».[17]
امام علی(ع) نیز می فرمایند: «لعنت خدا بر كسانی كه امر به معروف می كنند، ولی خودشان آن معروف را انجام نمی دهند، و از منكر نهی می كنند، ولی خودشان آن را انجام می دهند».[18]
نفس خود ناكرده تسخیر ای فلان! چون كنی تسخیر نفس دیگران؟
نفس را اول برو در بند كن
پس برو آهنگ وعظ و پند كن
2. برخورد شایسته و چهره باز
داشتن چهره گشاده و جذّاب، عامل جذب دیگران است. از این رو، برخورداری از ملایمت و برخورد نرم و پرهیز از اخمو بودن، می تواند در موفقیت شخص آمر به معروف مؤثر باشد. در حدیثی از امام حسین(ع) آمده است: «كسی كه امر به معروف می كند، باید....با مردم مهربان و رفیق باشد و تا ضرورت پیش نیاید، خشونت نكند. او باید با لطافت و محبت مردم را به كار خیر دعوت كند».[19]
3. خیرخواه بودن
در حدیثی از امام حسین(ع) آمده است: «كسی كه امر به معروف می كند، باید....خیرخواه مردم و انگیزه اش سوز درونی و غیرت دینی باشد».[20]
4. اخلاص
اگر آمر انتقاد می كند، نباید بر اساس سلیقه شخصی، حزب سیاسی ، عقده درونی و كینه و انتقام باشد. اگر كار، مخلصانه انجام پذیرد، ‌خداوند در تأثیرگذاری بهتر آن یاری رسان او خواهد بود.
5. شکیبایی
كسی كه امر به معروف و نهی از منكر می كند، در برابر تمایلات مردم ایستاده است و به یقین از طرف بعضی مردم مورد نامهربانی قرار خواهد گرفت. او اگر صبر نداشته باشد، با یكی دو برخورد تند دست از انجام وظیفه برخواهد داشت. قرآن در نشانه بندگان خوب خداوند می فرماید: «آنان كسانی هستند كه هرگاه با افراد ناآگاه برخورد كنند، با سلام ]و مسالمت[ از کنار آنها گذر می کنند».[21]
6. بزرگواری
مردی نصرانی با جسارت به امام باقر(ع) گفت: تو بقر هستی؟ امام فرمود : «من باقر (شكافنده علم) هستم». نصرانی گفت: تو پسر آشپز هستی ؟ امام فرمود: «این حرفه او بود.» نصرانی گفت: تو پسر كنیز سیاه بدزبان می باشی؟ (در حالی که مادر امام باقر(ع) زنی بافضیلت و دختر امام حسن مجتبی(ع) بود.) امام فرمود: «اگر راست می گویی، خدا او را بیامرزد و اگر دروغ می گویی، خدا از تو درگذرت.» مرد نصرانی كه این بزرگواری و شكیبایی را از امام باقر(ع) دید، به شگفت آمد و مسلمان شد.[22]
7. ملاحظه زمینه های مناسب
زمانی كه مرحوم ملا محمد تقی مجلسی به شهرت نرسیده بود، یكی از ارادتمندان او به نزدش شكایت آورد كه از آزار همسایه به تنگ آمده ام. شب ها دوستان نااهل خود را جمع می كند و تا صبح به شراب‌خواری و لهو و لعب مشغولند و آسایش ما را از بین برده اند. ایشان فرمودند: امشب آنها را میهمان كن و من هم می آیم، شاید خدای تعالی او را هدایت كند.» او همسایه اش را كه رئیس اشرار بود، به همراه دوستانش دعوت كرد و ملا محمد تقی مجلسی هم زودتر به منزل او رفت و در گوشه ای نشست.
وقتی رئیس اوباش و دوستانش وارد شدند و چشمشان به آن عالم دینی افتاد، ناراحت شدند؛ زیرا با وجود او، عیش آنها به هم می خورد، ولی در هر صورت نشستند. رئیس آنها به ملامحمد تقی گفت: چه شد كه تو هم به جرگه ما وارد شدی؟ در پاسخ گفت: فعلاً كه چنین پیش آمده است. او سپس برای آنكه ملا محمدتقی را از مجلس بیرون كند و آزاد شوند، سر سخن را بازكرد و گفت: راهی كه شما در پیش گرفته اید بهتر است یا شیوه ای كه ما داریم؟ پاسخ داد: ‌باید آثار و خواص كار خود را بیان كنیم تا معلوم گردد كدام بهتر است.
رئیس اوباش گفت: این حرف منصفانه است و ادامه داد: یكی از اوصاف ما این است كه اگر نمك كسی را خوردیم، نمكدان نمی‌شكنیم. ملا محمدتقی فرمود: این طور نیست و قبول ندارم كه شما این گونه باشید. او پاسخ داد: انكار شما بی‌مورد است؛ زیرا این از امور مسلّم ما جوانمردان است. ملا محمد تقی فرمود: اگر چنین است می پرسم آیا شما هرگز نمك خدا را خورده ای؟ او سر به زیر انداخت و پس از اندكی، از مجلس برخاست و رفت و همراهان او هم رفتند. صاحب منزل گفت : بدتر شد، قهر كردند و رفتند.
ملامحمد تقی فرمود: تا ببینیم چه می شود! صبح روز بعد رئیس اوباش به در منزل ملا محمد تقی آمد و با شرمساری تمام عرض كرد: سخن دیشب شما سخت در دل من اثر كرد و خواب را از چشمم ربود. [23]
چه خوش صید دلم كردی بنازم چشم مستت را
كه كس آهوی وحشی را از این خوش تر نمی گیرد
8. انتقاد از كار، نه از شخص
اگر خلافكار احساس كند شخصیت دارد و محبوب است و تنها نقطه ضعف او كار خلافش است، به راحتی آن را ترك می‌كند. در روایات می‌خوانیم: «چه‌بسا خداوند افرادی را دوست دارد؛ اگر چه از عمل آنها ناخشنود است».[24]
شخصی از امام كاظم(ع) پرسید: یكی از یاران شما شراب خورده است. آیا از او دوری جویم؟ امام فرمود: «از كارش دوری جویید، نه از خودش».[25]
9. توجه به خصوصیات اخلاقی هر فرد
در حدیثی از امام حسین(ع) آمده است: «كسی كه امر به معروف می‌كند، ... باید بداند كه هر كس خلق و خویی دارد و با هر كس باید طور خاصی سخن گفت».[26]
10. گفتار نیك
در حدیثی از امام حسین(ع) آمده است: «كسی كه امر به معروف می كند، باید...گفتارش نیكو باشد».[27]
آثار امر به معروف و نهی از منكر
1. حفظ اسلام و احكام آن
اسلام، حقیقتی است كه حفظ آن به اجرای آن در زندگی فردی و اجتماعی مؤمنان است و امر و نهی دینی، وسیله ای مقدس و مؤثر برای اجرای احكام دین به شمار می آید. امام باقر(ع) فرمودند: «امر به معروف و نهی از منكر، راه انبیا و صالحان و فریضه عظیمی است كه دیگر واجبات به وسیله آن اجرا می گردد».[28]
2. تقویت مؤمنان
امیرمؤمنان علی(ع) فرمود: «كسی كه امر به معروف كند، پشت مؤمنان را محكم كرده است».[29]
3. به دست آوردن خلافت الهی
پیامبر اعظم (ص) فرمودند: «كسی كه امر به معروف و نهی از منكر كند، خلیفه خدا در زمین و خلیفه رسول اوست».[30]
4. آبادی زمین
امام باقر(ع) فرمودند: «به وسیله امر به معروف و نهی از منكر، زمین آباد می شود».[31]
5. امنیت
امام باقر(ع) فرمودند: «به وسیله امر به معروف و نهی از منكر، راه ها امن می گردد».[32]
6. رستگاری
قرآن كریم می فرماید: «باید از شما مسلمانان گروهی باشند كه به خیر و نیكی دعوت كنند و امر به معروف و نهی از منكر نمایند و آنها رستگارانند».[33]
7. تضعیف كفار
امیرمؤمنان علی(ع) می فرمایند: «كسی كه نهی از منكر كند، بینی کافران را به خاك مالیده است».[34]
8. خیر و نیكی
پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «امت من تا وقتی امر به معروف و نهی از منكر می كنند، در خیر و خوشی هستند».[35]
9. اصلاح اجتماع
امام خمینی(ره) در وصیت نامه الهی ـ سیاسی خود فرمودند:
همان‌طور كه هر شخص و هر فردی موظف است خودش را اصلاح كند، موظف است دیگران را هم اصلاح كند. اصل امر به معروف و نهی از منكر برای همین است كه جامعه را اصلاح كند.[36]
مذمت ترك امر به معروف و نهی از منكر
هر چیز دارای نشانه است و حیات معنوی نیز نشانه های خاص خود را دارد كه از جمله آنها، حساس بودن به موافقت و مخالفت یكتای بی همتاست. اگر كسی از چنین احساسی محروم باشد، در حقیقت حیات معنوی خود را از دست داده است. امیرمؤمنان(ع) فرمودند: «كسی كه كار بد را به قلب و زبانش انكار نكند، مرده‌ای میان زنده هاست».[37]
ترك امر و نهی، نوعی موافقت با گناه و مخالفت با خدای تعالی است
امام صادق(ع) فرمودند: «كسی كه گناه را ببیند و با توانی كه دارد از آن نهی نكند، دوست دارد معصیت خدا شود و كسی كه دوست دارد معصیت خدا روی دهد، دشمنی خود را با خدا آشكار ساخته است». [38]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:33 - 0 تشکر 590429

آثار ترك امر به معروف و نهی از منکر
1. تسلط اشرار
امام رضا(ع) می فرماید: «امر به معروف و نهی از منكر كنید؛ وگرنه، اشرار بر شما چیره می-شوند و خوبانتان دعا می كنند و مستجاب نمی‌گردد».[39]
2. محرومیت از بركات الهی
امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر گناهكاری كه در قومی گناهی انجام دهد و بر معصیتش ادب نشود، نخستین چیزی كه خدا آن قوم را به آن گرفتار می سازد، محرومیت از برکات الهی است».[40]
3. عقوبت الهی
امیرمؤمنان امام علی(ع) ‌می فرماید: «خداوند عموم مردم را به گناه پنهانی گروه خاصی عذاب نمی كند، ولی وقتی عده ای آشكارا گناه كنند و عامه مردم از آن جلوگیری ننمایند، هر دو گروه مورد عقوبت خدای عزّوجلّ قرار می گیرند».[41]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:35 - 0 تشکر 590430

عوامل ترك امر به معروف و نهی از منكر
1. گناه دیگران، كاری به ما ندارد .
بعضی به این دلیل كه «من و گناهكار را در یك قبر نمی گذارند»، در برابر باطل ساكت می‏مانند. این گروه توجه ندارند که گاه خلاف یك فرد، در كل جامعه اثر دارد و یك گناه، زمینه ساز انواع گناهان دیگر می‏شود. در حدیث می‏خوانیم که پیامبر گرامی اسلام فرمودند:
«یك فرد گناهكار در میان مردم، همانند كسی است كه با جمعی سوار كشتی شود و هنگامی كه در وسط دریا قرار گیرد، تبری برداشته و به سوراخ كردن مکانی كه در آن نشسته بپردازد و هرگاه به او اعتراض كنند، در پاسخ گوید: من در سهم خود تصرف می-كنم! اگر دیگران او را از این عمل خطرناك بازندارند، طولی نمی‌كشد كه آب دریا به داخل كشتی نفوذ می كند و به یكباره همگی در دریا غرق می شوند.[42]
رسول خدا (ص) در جای دیگر فرمود: «گناه مخفیانه، تنها به گناهكار ضربه می‏زند، ولی اگر از گناه آشکار نهی نشود، به همه مردم ضربه خواهد زد».[43]
2. ترس‌های بی مورد
گاهی انسان امر به معروف و نهی از منكر نمی‌كند؛ زیرا می‏ترسد. از چه؟ از در خطر افتادن موقعیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی یا از دست دادن دوستان و مورد انتقاد قرار گرفتن و... .
انسان هیچ پشتیبان و دوست و نگهبان و روزی رسانی جز خدا ندارد و عقیده به این مطلب، او را از این ترس ها بازمی‌دارد. در روایات متعدد از رسول خدا (ص) و دیگر معصومان بارها نقل شده است: «امر به معروف و نهی از منكر كنید و نترسید؛ زیرا نه رزق شما قطع، و نه مرگ شما نزدیك می‏شود».[44]
3. با یك گل بهار نمی‏شود !
گاهی سكوت دیگران، انسان را به سكوت در نهی از منکر وا می‏دارد؛ به طوری كه فرد با خود می‏گوید: با یك گل بهار نمی‌شود. او باید بداند كه امر به معروف در آن فضای مرگبار و ساكت، پاداش بیشتری دارد و چه‌بسا بیشتر اثرگذار باشد.
4. دیگران هستند !
گروهی امر به معروف و نهی از منكر نمی كنند و می‏گویند اگر لازم باشد، فلان شخصیت، یا مقام و یا فلان انجمن اسلامی و دیگران هستند؛ غافل از آنكه امر به معروف همچون نماز، وظیفه همه است و غفلت دیگران، دلیلی برای توجیه غفلت ما نیست.
5. طمع
گاهی شخصی به طمع مال، گرفتن جایزه و هدیه و عیدی، جذب مشتری، خوشایندی دیگران و امثال آن، در برابر منكرات سكوت می‏كند.
6. رفاه‌طلبی
بعضی در برابر منکرات خود را به بی‏خبری می‏زنند و رفاه طلب هستند. رسول خدا(ص) فرمود: «شما به دلیل علاقه به زندگی مرفه و بی خبری از مسئولیت ها امر به معروف و نهی از منكر نمی‏كنید».[45]
7. ضعف ایمان
ضعف ایمان، از دیگر عواملی است که موجب ترک نهی از منکر می شود. پیامبر اعظم(ص) فرمودند: خداوند عزّوجلّ، مؤمن ضعیفی را كه دین ندارد، دشمن می دارد. گفته شد: مؤمن ضعیفی كه دین ندارد كیست؟ فرمود: «كسی كه نهی از منكر نمی كند».[46]
8. ضعف نفس
گاهی سكوت و رها كردن امر به معروف و نهی از منكر، سرچشمه روحی و روانی دارد و به دلیل ضعف نفس ایجاد می‌شود؛ یعنی فرد خجالت می‏كشد و حیا می‏كند. این نوع حیا در روایات اسلامی مورد انتقاد است و باید این صفت را با تمرین کردن از خود دور كرد. شخص باید بداند كه خجالت موقّت در دنیا، نتیجه‏ای جز آتش ابدی در قیامت نخواهد داشت.

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:37 - 0 تشکر 590431

مخالفت ها و پاسخ ها
آزادم!
+ از قید خدا هم آزادی؟ آیا در مخالفت با خدا هم آزادی؟
+ درست است! حتما آزادی كه گناه می كنی، اگر بنده بودی مطیع خدا بودی.
به شما مربوط نیست، دخالت نكن.
+ به خدا كه مربوط است من آنچه خدا فرموده است، گفتم.
+ امر به معروف دخالت من نیست، دخالت خداوند است.
خواهی نشوی رسوا، هم‌رنگ جماعت باش!
+ هم‌رنگ جماعت باتقوا، نه جماعت گناهكار.
+ باید مراقب باشیم در دادگاه الهی رسوا نشویم.
قلبت پاك باشد!
+ قلب پاك گناه نمی‌كند.
+ پاكی قلب به عمل پاك است.
مملكت صاحب دارد!
+ بله، صاحب مملكت دستور نهی از منكر داده است.
دوست داریم گناه كنیم!
+ اما خداوند دوست ندارد گناه كنید.
مزاحم نشو!
+ حكم خدا را مزاحمت می‌دانی؟
هر كس را در قبر خودش می گذارند.
+ قبرمان از هم جداست، ولی دینمان فردی نیست و اجتماعی است.
دیگران بدتر از ما هستند.
+ بدتری آنها مجوّز گناه ما نیست.
آب از سر ما گذشته است!
+ قرآن فرموده است: از رحمت خدا ناامید نباشید.

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:38 - 0 تشکر 590432

از كجا شروع كنیم؟
1. خود

ناگفته پیداست كه تأثیر كلام ما، زمانی است كه خود گرفتار منكر نباشیم و به آنچه سفارش می‏كنیم، ابتدا خودمان عمل كرده باشیم تا مشمول انتقادهای تند قرآن نباشیم. قرآن می‏فرماید: «ای كسانی كه ایمان آورده‏اید! چرا به آنچه می‏گویید عمل نمی‏كنید؟»[47]
امام علی(ع) نیز می‏فرماید: «تا خودم كاری را انجام ندهم، به آن سفارش نمی‏كنم و تا خودم از كاری دوری نكنم، شما را از آن باز نمی‏دارم».[48]
2. خانواده
اصلاح خود و خانواده، مقدم بر اصلاح جامعه است. قرآن می‏فرماید: «ای پیامبر! اول به دختران و همسرانت سفارش كن و آن‌گاه به زنان دیگر.»[49] در جای دیگر می‏خوانیم: «ای مؤمنان! خود و خانواده خود را از آتش حفظ كنید».[50]
البته، این بدان معنا نیست كه تا بستگان اصلاح نشده‏اند، انسان سراغ دیگران نرود؛ زیرا گاهی همسر و فرزند قابلیّت هدایت ندارند، ولی دیگران حرف حق را می‏پذیرند.
3. نسل نو
در امر به معروف و نهی از منكر، اگر سراغ نسل نو برویم، توفیق بیشتری خواهیم داشت. این حقیقت نیاز به تجربه ندارد و آیات و روایات رسیده معصومان گویای آن است. در روایات می‏خوانیم: «سراغ نسل نو بروید؛ زیرا آنان زودتر از دیگران به سوی خیر گرایش می-یابند».[51]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:39 - 0 تشکر 590433

ارزش و اهمیتی که در مکتب اسلام به امر به معروف و نهی از منکر داده شده، انسان‌ها را مسئول یکدیگر و نیز مسئول دین خویش دانسته است. از این رو، ابتدا می کوشیم به طور خلاصه جایگاه ارزشی آن را بررسی کرده، سپس برای کاربردی کردن این فریضه الهی، به ویژگی های اخلاقی و انسانی آمران به معروف و ناهیان از منکر بپردازیم.
جایگاه ارزشی امر به معروف و نهی از منکر در اسلام
1. امر به معروف و نهی از منکر از صفات مؤمنان است: «تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ».[52]
2. در ردیف ایمان به خداوند، نماز، زکات و ... قرار دارند: «أَقامُوا الصّلاةَ وَ آتَوُا الزّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ».[53]
3. بهترین فرد و بهترین امت، آنان هستند که امر به معروف و نهی از منکر می کنند: «كُنْتُمْ خَیْرَ أُمّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ».[54]
4. رستگاری، نتیجه دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر است: «وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».[55]
وظایف و صفات آمران به معروف و ناهیان از منکر (نکته ها)
از دیدگاه قرآن كریم دو وظیفه و چند صفت درباره آمران به معروف آمده است:
1. کسانی در امر به معروف موفق ترند که خودشان صفات برجسته ای داشته باشند و اهل توبه و سجده و رکوع و قیام باشند[56]؛ خلاصه اهل عمل باشند و در شمار مؤمنان واقعی قرار گیرند.
2. این افراد نباید توقع مادی از مردم داشته باشند.[57]
3. سخنانشان منطقی باشد.[58]
4. سخنانشان نرم و ملایم باشد.[59]
5. سخنانشان هدایت کننده باشد.[60]
6. جداکننده حق و باطل باشد.[61]
7. ناامیدکننده نباشد.[62]
8. هشداردهنده و موعظه کننده باشد.[63]
9.یک سخن باشد.[64]
10.نیک سخن باشد.[65]
11.ادبیات ساده بیان شود.[66]
12.با فرهنگ اسلام منطبق باشد.[67]

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:39 - 0 تشکر 590434

برخی صفات آمران و ناهیان[68] (پیام كوتاه)
1. همراهی گفتار و کردار
کسانی که در مقام امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرند، باید خیلی از رفتارهای ظاهری و باطنی شان را کنترل کرده، کردارشان خنثی کننده رفتارشان نباشد تا کلامشان تأثیر لازم را داشته باشد.
2. نیت پاک و خالص بدون منت گذاشتن بر دیگران
بلندنظری و مناعت طبع باید در افراد ناصح وجود داشته باشد. آنها باید توکلشان به خدا باشد تا اجرشان را از پیشگاه ربوبی دریافت کنند؛ همان‌گونه که قرآن کریم می فرماید: «بر کسانی که احسان می کنی، منت مگذار».[69]
3. شرح صدر و صبر و حوصله
وسعت وجودی و بزرگی و عظمت روح، بهتر فهمیدن و شناختن رسالت، تحمل انسان را افزایش می دهد. اگر شرح صدر و تحمل کافی نباشد، ممکن است شخص ناصح با یک سخن زشت یا برخورد نادرست، از کوره در برود و از خودش واکنش نشان دهد. حضرت موسی(ع) نیز در مقام نصیحت فرعون از خداوند درخواست شرح صدر می کنند.[70]
4. آشنایی با منکر و معروف
تا انسان ناصح به ابعاد گوناگون معروف ها و منکرها آشنایی نداشته باشد، حق ندارد امر به معروف و نهی از منکر کند؛ چرا که در صورت ایجاد سؤال برای طرف مقابل، قادر به پاسخ-گویی نبوده، به نوعی زحمت او به هدر می رود.
5. خوش برخورد و خوش چهره بودن
خوش برخورد بودن، در امر به معروف و نهی از منکر لازم است؛ تا انسان ناصح بتواند خطاکاران را جلب و جذب خود کند و سخنش اثرگذار باشد. همچنین ظاهر خندان و پرجاذبه، در همه حالات به دیگران آرامش می بخشد و سخنانش به دل دیگران می نشیند.
7. گفتار نرم و ملایم
مطمئن باشید اگر انسان از گفتار نیکو و خوش برای القای مقصود خود سود نجوید، شیطان از آب گل آلود ماهی می‌گیرد و بین شما و نصیحت شونده، کینه و عداوت برقرار می سازد.
8. پرهیز از مبهم گویی و پیچیده گویی
به یقین طرف صحبت شما باید منظور روشنی از سخنانتان دریابد و متوجه صدق نیت شما بشود. ممکن است عواملی چون ترس، حیای نابجا و روابط عاطفی و خویشاوندی انسان را مجبور کند تا در امر به معروف و نهی از منکر، دوپهلو صحبت کند، اما باید تا آنجا که امکان دارد، از سخنان دوپهلو و پیچیده برای نصیحت طرف مقابل خودداری کرد تا زودتر به نتیجه رسید.
9. صبر و تحمل در مقابل مشکلات ایجاد شده
تمسخر، استهزا، تهمت، بدگویی و ...، از جمله مشکلاتی است که انسان ناصح باید در مقابل آن شکیبا باشد و برای رضای خداوند، صبوری به خرج دهد تا نتیجه عملش را ببیند.

بهروز رها

3301 بحث

دوشنبه 30/11/1391 - 9:39 - 0 تشکر 590435

آثار امر به معروف و نهی از منکر[71] (نکته ها)
- تقویت مصالح همه افراد جامعه
- تقویت اهل ایمان
- خواری کافران
- برپایی واجبات الهی
- برقراری روابط اجتماعی و اقتصادی سالم
- امنیت راه ها
- جلوگیری از فساد و تبعیض
- عزت و سربلندی مسلمانان
نکته: امر به معروف و نهی از منکردر آثار استاد مطهری
حسین جوادی نیا
امر به معروف و نهی از منکر، از ارکان اسلام و ستون خیمه دین ماست که بدون آن، دیگر احکام فرصت ظهور و بروز شایسته را نخواهند یافت. این اصل، شاه کلید رسیدن به مدینه فاضله‌ای است که آرمان پیشوایان ما بود؛ همان مدینه فاضله‌ای که چند سالی در مدینه به جوانه نشست و در اندک زمانی، تمدن عظیم اسلامی را به رخ جهانیان کشید. نوشته حاضر، گلچین مطالبی است از استاد شهید مرتضی مطهری در سخنرانی ها و آثار خود در تبیین و احیای این اصل مهم.
تعریف مفهومی
• همه مردم موظفند پاسدار فضیلت ها و نیکی ها، و نابود کننده بدی ها و نادرستی ها باشند. پاسداری نیکی ها به نام «امر به معروف» و ستیزه گری با بدی ها «نهی از منکر» نامیده می شود.[72]
• معروف و منکر از نظر اسلام، محدود به حدّ معین نمی شود. تمام هدف های مثبت اسلامی، داخل در معروف و تمام هدف های منفی اسلامی، داخل در منکر است. [73]
• مقصود از امر به معروف و نهی از منکر، تنها امر و نهی لفظی نیست، بلکه مقصود استفاده کردن از هر وسیله مشروع برای پیشبرد هدف های اسلامی است.[74]
اهمیت و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر
• از نظر قرآن کریم،[75] مسلمین در صورتی که به این وظیفه عمل کنند، بهترین امت ها هستند. [76]
• امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه ای همگانی است و در صورتی که هرکس سکوت کند به انتظار اینکه دیگری امر به معروف و نهی از منکر نماید و در نتیجه هیچ‌کس قیام نکند، چنین قومی باید منتظر عذاب الهی باشد.[77]
• در صورت ترک امر به معروف و نهی از منکر، بدان بر خوبان مسلط شده و رحمت الهی از آن قوم گرفته می شود و دعای نیکان قوم برای رهایی از شرّ بدان مستجاب نمی گردد. [78]
• امر به معروف و نهی از منکر، هم یک وظیفه عمومی است برای همه مردم و هم یک وظیفه خاص برای یک طبقه معیّن. [79]
• امر به معروف و نهی از منکر، یگانه اصلی است که ضامن بقای اسلام است.[80]

برو به انجمن

▲

دسترسی‌های سریع

انجمن فعال در هفته گذشته

مدیر فعال در هفته گذشته

آخرین مطالب

آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.

تبیان، دستیار زندگی

در حال بار گزاری ....

همه

متن

فیلم

صدا

تصویر

دانلود

مرور بخشها دین زندگی جامعه فرهنگ

دین

زندگی

جامعه

فرهنگ

مرور بخشها

دین

زندگی

جامعه

فرهنگ