تبیان، دستیار زندگی

* یکی از عوامل سعادت انسان در دنیا وآخرت معرفت النفس است.  

* به میزانی‌که انسان باخود آشنا باشد خدا را می شناسد.    

* ثمره  خودشناسی ،خداشنا سی است.          

* کتاب معراج السعاده راه  آشنا شدن با خود را به انسان نشان می دهد

* من عرف نفسه فقد عرف ربه  ،اگر کسی خودش  را بشناسد حتما خدای خود را می شناسد

* اگر میخواهید دیگران را بشناسید معرفت النفس را کسب کنید.

*آثار معرفت النفس دفع رذائل وکسب فضائل اخلاقیست.

* انسان به وسیله معرفت النفس انواع کمالات را در گوهر وجودی خود جا می دهد وانواع آلودکی ها را از این گوهر دور می نماید

* معرفت النفس موجب شکوفایی انواع کمالات در انسان می شود.

* خودشناسی صعود انسان را به قله عبودیت سریع تر می کند.

* ادعای خودشناسی ثمره جهل فرد است.

* انسان جاهل معتقد است که معرفت النفس را تحصیل کرده است.

* نهایت شناخت فردجاهل ،شناخت جنبه های حیوانی خود است نه جنبه روحانی !!

* جنبه حیوانی انسان به علت محدود بودنش قابل شناخت است.اما جنبه روحانی او به خاطر بسیط وبی نهایت بودنش قابل شناخت نیست

* شناخت جنبه روحانی خط پایانی ندارد.

* معرفت النفس یعنی من کجاهستم ؟والان در کجا اقامت دارم؟ وسلوکم به کدام طرف است.؟

* هر گاه انسان خود را بشناسد متوجه این حقیقت میشود که چه صفاتی برازنده اوست و چه صفاتی با انسانیت او منافات دارد.

* ثمره شناخت آگاه شدن از باید ها و نباید هایی است که لازمه انسانیت اوست .

* اگر کسی برای معرفت النفس تلاش نکند هرگز رنگ خوشبختی وسعادت را نمی بیند .

خوشبختی در گرومعرفت النفس است.

* لازمه خودشناسی،آن است که بدانید انسان  مرکب از دو چیز است 1-جسم 2 -جان یا روح

* نفس انسان گوهریست ازعالم ملکوت که به تعبیرآقای نراقی ازجنس فرشتگان است، زیرا فرشتگان روحهایی هستند که جنس ندارند.

* خداوند سبحان علقه ای را بین روح وجسم دراین عالم  برقرار کرده است که در زمان مر گ این ارتباط قطع می شود.

* روح انسان قابل مشاهده نیست زیرا که از خانواده مجردات است .

* انسان مادی  نمی تواند روح مجرد را ببیند.

* مخاطب  خداوند روح انسان است نه تن خاکی او.

* بدن همچون مرکبی است که راننده  روح است .

* فرمانده بدن روح است.

* انسان دارای دو بخش است :1-عنصر مادی 2-گوهر  روحانی  یکی از آنها قابل شناخت ودیکری غیر قابل شناخت است.

* شناخت کامل روح تازمانی که تعلق به این عالم دارد ممکن نیست.

* عالم ماده مانع شناخت حقیقت روح است.

* شما هر چیز ی را می خواهید  ببینید باید ازجنس خود او بشوید.{رومجرد شو مجرد را ببین      دیدن هرچیز را شرط است این}

* هر گاه انسان بخواهد روح را بشناسد باید روحانی شود.

* به میزانیکه فکر و ارزش گذاریهای انسان  مادی شود نمی تواند شناختی نسبت به روحانیات پیدا کند.

* هر قدر انسان ازبعد حیوانیت خود دور شود از بعد انسانیش  پرده برداری می شود.

* به میزانیکه انسان از نیمه حیوانی خود کوچ کند به همان میزان نیمه انسانیتش جلوه گر می شود.

اولین راهکار مرحوم نراقی برای کسب معرفت النفس ، قرار دادن  زمانهایی برای مناجات با خداست.

* راهکار دیگرمرحوم نراقی برای کسب معرفت النفس تفکر است.

* بنده برای معرفت النفس باید در عجایب ملک وملکوت تفکر کند.

* ثمره تفکر بهجتی است که عارض بر بنده می شود زیرا او در میابد که وجودش بالاتر از این عالم است ومحدود به جسمانیات نیست.

* راحتی وآرامشی که در اثر خواب حاصل می‌شود به دلیل آن است که روح قطع تعلق از جسم می کند.

* روح متصف به صفت لاتاخذه سنه ولا نوم ( چرت و خواب بر خدا غالب نمی‌شود) خداوند است.به همین جهت روح هیچگاه چرت نمیزند ونمی خوابد.

* خواب مربوط به عالم جسم است نه عالم روح .

*  سومین راهکار مرحوم نراقی برای کسب معرفت النفس توجه به مسئله خواب است.

* ثمره توجه  به دنیا  اضطراب و نگرانیست.

* انسان موجودیست که در یک لحظه تا عرش میرود در حالیکه جسم او بر زمین نشسته است . 

* ما دو عالم داریم :1.عالم خلق 2. عالم امر ،عالم خلق مربوط به وجود مادی انسان است که همه چیز در او به تدریج پیش میرود . عالم امر مربوط به نیمه روحانی انسان است که همه چیز در او فوق زمان پیشرفت میکند.

* نماز سیر جسم نیست ،عروج روح است.

* مخاطب آیه {یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه} ، روح است نه جسم .

* من عرف نفسه فقط عرف ربه مربوط به نفس است نه تن خاکی.

* اگر قرار باشد هر کس جسم راشناخت خداشناس شود پس باید همه پزشک ها عارف بالله باشند.!!

اولین راهکار مرحوم نراقی برای کسب معرفت النفس ، قرار دادن  زمانهایی برای مناجات با خداست.

* راهکار دیگرمرحوم نراقی برای کسب معرفت النفس تفکر است.

* نفس ناطقه عامل برتری انسان برسایر حیوانات است.

* فنای جسم هیچ نقشی در تخریب روح انسان ندارد.

* وجود انسان محراب است (محل حرب) زیرا میان جنبه روحانی و جسمانی او نزاع است.

* امنیت وآرامش انسان ثمره حاکم بودن ربوبیت حق بر وجود اوست.

* ثمره حاکم بودن ربوبیت حق بر وجود انسان امنیت وآرامش است.

* خارج شدن از سایه‌ی ربوبیت خداوند سبحان نزاع و سلب آرامش را به دنبال دارد.

* نزاع حاکم در وجود انسان ناشی از تسلط جنبه جسمانی بر جنبه روحانی اوست.

* از بین رفتن کمالات نهفته در وجود انسان نتیجه نزاع میان جنبه جسمانی و جنبه روحانی اوست.

* مرحوم نراقی معتقد است قدرت جنبه روحانی انسان به قدریست که او را همنشین با ملائک می کند.

* جنبه روحانی انسان  تقییدی به زمان و مکان ندارد.

* جنبه روحانی انسان با کسب فیض از فیاض موانع عالم ماده را از مقابل روح کنار می زند وبه شهود میرسد.

* شهود تام، ثمره سیر کامل روح است.

* طبق نظرمرحوم نراقی روح همانند جسم دارای خوشی و ناخوشی است.

ازجمله بیماری های روحی خلقیات وصفات  رذیله است.

*  خلقیات وصفات ناپسند بیماری روح است.

* بیماری روحی زمانیست که رو ح از ادراک لذات روحانی محروم بماند.

*  روح بیمار نمی تواند عنایات و انواع علوم وخیرات وتوفیقات الهی را دریافت کند.

* رفع بیماری های نفسانی موجب نورانیت قلب ورفع ظلمات می شود.

* به میزانیکه بیماری‌های روحی مرتفع شود کدورت‌ها هم مرتفع می‌شود و فضایی برای پذیرش انوار الهیه گشوده می شود.

* انسان به میزانیکه مکدر باشد موانع دریافت رحمت را برای خود رقم زده است.

* خداوند سبحان جواد ومعطی است وهمه رحماتی که در عالم میفرستد برای همه موجودات است.

هر چه هست از قامت ناسازبی اندام ماست   ورنه تشریف تو بر بالای کس کوتاه نیست

* علوم ظاهری رذائل اخلاقی مارا نمی تواندمرتفع کنند و باید به علوم نوریه و الهیه توسل جست.

* ثمره علم حقیقی، بهجت وصفا است.

* نورانیت حاصل از علوم ربانی ظلمت رذائل اخلاقی را مرتفع می سازد.

* علوم ربانی صرفا علوم حوزوی نیست بلکه مهم بینش ویقینی است که علم به انسان می‌بخشد.

* فرد جاهل از انجام کار خیر و عبادت فراری است.

* چیزی که جاهل از آن می ترسد عالم به آن انس می‌ورزد.

* انس عالم به بندگی کردن و آموختن و ارتباط صحیح بر قرار کردن است.

* یکی از خصوصیات علم، سهل کردن امور زندگیست.

* علم باید در ظرف پاک ریخته  شود وگرنه نافع نخواهد بود.

اول ای جان دفع شر موش کن     وانگهان در جمع گندم کوش کن

نورانیت نفس درگرو دوری از رذائل اخلاقی است .

تازمانیکه انسان نفسانیات خود را از بین نبرد نوری از علم در زندگی او جلوه ‌گر نمی‌شود.

همانگونه که نماز عبادت جسم است کسب معرفت وتعلم عبادت روح است.

برای کسب معرفت وتعلم باطن انسان باید از انواع رذائل پاک باشد.

پیامبر اکرم ص فرمودند :«لا تدخل الملائکه بیتا فیه کلب  ،ملائکه داخل خانه ای که در آن سگ است نمی شوند»[1]

باطن این روایت طبق نظر مرحوم نراقی این است که  اگر سگ غضب در وجود انسان باشد امور ملکوتی و نورانی دروجود او وارد نمی شود.

هر گاه انسان از اصلاح خود غافل شود وفقط به عبادت ظاهریه بپردازد ظاهر زیبا وباطنی مملو از چرک دارد همانند خانه ای است که چراغ آن بر پشت بام خانه است وداخل آن نوری ندارد.