• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
تعلیم و تربیت (بازدید: 576)
جمعه 22/10/1391 - 17:53 -0 تشکر 583691
تأثیرتربیتی امام رضا(ع)برخانواده و اجتماع

منبع: http://hamrah110.blogfa.com/post/22

بی تردید، هیچ دینی به اندازه اسلام به تعلیم و تربیت اهمیت نداده‌است. نخستین سخنانی که بر پیامبر اسلام(ص) وحی شد به او دستور داد كه بخوان به نام پروردگارت، پروردگاری که آفریدگار انسان است و به او نوشتن با قلم را آموخته است.نوشتن و ابزار آن یعنی قلم از دیدگاه اسلام چنان ارزشمند است که خداوند به قلم و نوشته سوگند یاد می‌کند؛ زیرا قلم نماد تعلیم و تربیت است و تعلیم و تربیت در  اسلام دارای مبانی، اصول، اهداف، مراحل و روشهای خاص است؛ زیرا این مکتب تربیتی همه ابعاد و ساحت‌های وجودی انسان را در نظر داشته و تحت پوشش قرار داده است.امامان شیعه (علیهم السلام)، اسوه و الگوی فکری، اعتقادی، عملی و اخلاقی هستند  كه راه نجات و رستگاری، در پیروی از آنان است، . در این مقاله به تربیت اجتماعی امام رضا(ع) می پردازد. پرفسور عبدالعزیز ساشادینا کارشناس و متخصص مطالعات دینی در دانشگاه ویرجینیا بعد از بیان نقش امام رضا علیه السلام در تعامل فکری میان مسلمانان و غیرمسلمانان در مورد وجه معنوی امام در میان شیعیان می‎گوید: «... گذشته از نظرات فوق که به ضرورت درک عقلانی و فراگیر اهمیت امامت امام رضا علیه السلام در ارتباط مسلمانان و غیرمسلمانان دلالت داشت، باید گفت که جامعه شیعیان جهان، امام هشتم را امام ضامن می‎دانند؛ یعنی امامی که امنیت لازم را در اوقات هراس و تشویق تأمین می‎کند. حضرت ثامن الأئمه علیه السلام همه جا در جمع خانواده‎های پیروان خود حضور دارد، چه در هنگام شادی و چه در زمان غم  و اندوه و از او همچون امام حسین علیه السلام به عنوان رابط روحانی با خداوند و نیز راهنمایی که مسافران را از خطر حفظ می‎کند و پدری که در فکر سعادت فرزندان خویش است، یاد می‎شود. امام ضامن علیه‎السلام منشأ آرامش درونی و اعتماد به نفس کسانی است که عهده‎دار انجام وظیفه دشواری می‎شدند که نیازمند هدایت و حمایت خداوند است.» ( محدثی,1380)

جمعه 22/10/1391 - 17:54 - 0 تشکر 583692

مفهوم تربیت تربیت در فارسی به معانی متعددی آمده است که به برخی از آنها اشاره می شود:"پروردن، پروراندن یا آداب و اخلاق را به کسی یاد دادن، آموختن و پروردن کودک تا هنگام بالغ شدن و به معنای آموزش و پرورش هم آمده است  ". راغب اصفهانی در تعریف  تربیت گفته است: " تربیت، دگرگون کردن گام به گام و پیوسته هر چیز است تا آن مایه که به انجامی که آن را سزد برسد ." از نگاه برخی  اهل نظر، رب و تربیت از یک ریشه‌اند و معنای اساسی رب، همان تربیت است.به نظر می‏رسد معانی متعددی مثل اصلاح، تدبیر، حفظ و مراعات، مالكیت، صاحب، ولایت، سرپرستی، تغذیه، رشد و نمو و تتمیم كه برای دو ریشه «ربب» و «ربو» نقل شده است از آثار و لوازم تربیت هستند.  اما در زبان انگلیسی واژه education  برای بیان معنای مورد نظر از لفظ تربیت استعمال می‌شود . در تعاریفی كه دانشمندان و متفكران از تربیت ارائه كرده‏اند به ندرت می‏توان به تعریف واحدی دست‏یافت.  افلاطون تربیت را عبارت از" رساندن جسم و روح به بالاترین پایه كمال و جمال می‏داند." به نظر اسپنسر تربیت" مهیا كردن انسان است ‏برای زندگی كامل. "میالاره، دانشمند تربیتی فرانسوی، بر این اعتقاد است که "معنای تعلیم و تربیت در چهار معنای زیر استعمال می‌شود : نهاد آموزش و پرورش، حاصل عمل (نوع تربیت یافتگی: تربیت خوب / یا تربیت بد)، برنامه و محتوا، فرایند ارتباط بین مربی و متربی." اعرافی  نیز در كلیات فقه التربیه در تعریف تربیت چنین آورده است:تربیت، فرایند کمک و یاری رسانی به متربی برای ایجاد تغییر تدریجی در گستره زمان در یکی از ساحتهای بدنی، ذهنی، روحی و رفتاری انسان به واسطه عامل انسانی دیگر، به منظور دست‌یابی به کمال انسانی و شکوفاسازی استعدادهای آدمی و یا بازدارندگی و اصلاح صفات و رفتارهای آدمی می باشد. از مجموع این تعاریف به دست می‏آید كه تربیت، ‏یك نوع روش رساندن انسان از حالتی به حالت دیگر است (همان شكوفاسازی استعدادهای آدمی و توانمندی‌های او) و در واقع، تربیت، هنر مدیریت انسانی است كه فرد را برای پذیرش یك سری صفات اخلاقی، دینی و عقلانی آماده می‏سازد. پس در تربیت، مربی یك مهندس حرفه‏ای است كه ساختمان روحی و روانی فرد را بر اساس نقشه‌ای از قبل طراحی شده به تدریج می‏سازد.( احمدزاده  )  انواع روش های تربیتی روش های تربیتی(دیگرسازی)  را به سه حیطه می توان تقسیم نمود: الف) روشهای شناختی  ب) روشهای عاطفی  ج) روشهای رفتاری در نگاه دیگر، روش ها به رفتاری و گفتاری تقسیم شده است. اما تقسیم اول به دلایلی نسبت به این تقسیم برتری دارد؛ اولا،ً به علت جامعیت تقسیم اول كه همه روشها را شامل می‌گردد. ثانیاً، براساس آیة مباركه: «اُدْعُ إِلی‏ سَبیلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ» نحل /125  حکمت به بُعد شناختی اشاره دارد، موعظه با عواطف انسان سر و کار دارد و جدال احسن به ساحت رفتاری انسان نظر دارد. ثالثاً، ترتیب تقسیم مختار منطقی است؛ سیرة پیامبران و اهل‌بیت  این‌گونه بوده که در آغاز دعوت به توحید می نمودند که جنبه شناختی دارد و بعد به مسایل دیگر که جنبه عاطفی یا رفتاری داشته، می پرداختند.  از نظر ترتیبی باید اول شناخت حاصل گردد؛ زیرا شناخت منجر به گرایش می شود و گرایش تبدیل به رفتار.  الف) روشهای شناختی روشهای شناختی دارای اقسامی است كه در این نوشتار فقط به دو روش «اعطای بینش» و «موعظه» اشاره خواهد شد. شناخت به طور حقیقی قابل تعریف نیست چرا که ما هر چیز دیگر را با شناخت تعریف می کنیم؛ اگر شناخت را نیز با شناخت تعریف کنیم دور لازم می آید. اما در یك تعریف شرح الاسمی می‌توان گفت شناخت عبارت است از: راه کشف حقیقت.  ابزار شناخت بر اساس آیات قرآن کریم هم عبارت است از: سمع، بصر و قلب " إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً"اسرا/36 v

جمعه 22/10/1391 - 17:55 - 0 تشکر 583693

روش اعطای بینش بینش در لغت اسم مصدر است و به معنای دیدن، بینایی،  بصیرت، همچنین به معنای نگاه و نظر آمده است.  اما در اصطلاح به آگاهی عمیق و گسترده فکری، عقلی اطلاق می‌شود که آدمی را با واقعیت‌های مورد نظر(خدا، جهان و انسان) آشنا ساخته و باعث می شود که انسان در زندگی خود، راه درست را طی کند. روش اعطای بینش یکی از روشهای تربیتی امام رضا(ع) است که برای هدایت تشنگان معرفت از آن بهره می گرفتند.بزنطی (علیه الرحمة) نقل می‏كند: مردی از ماوراء النهر بلخ خدمت امام رضا(ع) آمد و گفت: از شما سؤالی دارم اگر جواب دهید به امامت‌تان معتقد خواهم شد، حضرت فرمود: از هرچه می‏خواهی بپرس.گفت: مرا از خدایت خبر بده، در كجا بوده و چطور بوده و بر چه چیز تكیه كرده است؟ امام رضا(ع) فرمود: خداوند به وجود آوردنده مكان است بی آنكه مكانی داشته باشد و به وجود آورنده كیفیت است بی آنكه كیفیتی داشته باشد و اعتمادش بر قدرتش باشد، (خدا لامكان است، مكان از عوارض جسم است، خدا جسم نیست، كیفیت، مخلوق خداست، لازمه‏اش محدود بودن است، خدا بی انتها است، خدا بر قدرت خود ایستاده، هستی را از جایی دریافت نكرده‌است.آن مرد چون این جواب را شنید برخاست، سر مبارك امام را بوسید و گفت: اشهد ان لا اله الا الله و ان محمداً رسول الله و ان علیا وصی رسول الله والقیّمُ بعده بما أَقام به رسول الله و انّكم الائمة الصادقون و انك الخلف بعدهم ظاهراً آن مرد از فلاسفه بوده و از جواب امام(ع) پی‏ به دانایی و امامت آن حضرت برده است. بدین‌سان امام به وی كمك كرد تا شناخت و معرفت را در قلبش زنده گرداند تا او مسلمان گردد. v     روش تربیتی موعظه این روش، یكی از روشهای تربیتی امام رضا(ع) است كه در مواردی متعدد به یاران و اصحاب خویش تذكر می داده است و معنای موعظه، بازداشتن همراه با ترساندن است.(الموعظة هو زجرمقترن بالتخویف) علامه طباطبایی می گوید: موعظه بیانی است که نفس شنونده را نرم و قلب او را به رقت می‌آورد.  موعظه آن نیست که به کسی چیزی آموخته شود بلکه آن است که دل مخاطب به‌گونه‌ای نرم شود که از خواب غفلت و بی‌خبری بیدار شود. (احمدزاده  ) ب) روشهای تربیتی عاطفی این روش نیز دارای اقسامی است كه در اینجا به مواردی ذیل اشاره خواهد شد: v     محبت و مهرورزی انسان ذاتا علاقه‌مند است که مورد توجه دیگران واقع شود و نیز به دیگران محبت بورزد. محبت به عنوان یک نیاز اصیل روحی در نهاد انسان نهفته است و توجه به آن از سوی همنوعان به زندگی انسانی حلاوت و شیرینی می‌بخشد. نقطة مقابل محبت نفرت و تبری است كه زندگی را در كام انسان تلخ و ناگوار می‌سازد.محبت عبارت است از کشش فطری و جاذبه درونی که منجر به نزدیکی یا پیوستن انسان با کسی یا چیزی (محبوب) می‌شود. به عبارت دیگر، محبت حالتی است در دل انسان که نسبت به محبوب ایجاد می‌گردد و این حالت جاذبه‌ای است ادراکی و آگاهانه همانند جاذبة آهن‌ربا با این تفاوت که جاذبه آهن‌ربا جزء طبیعت آن است و آگاهانه نیست. نقش محبت در تربیت بر کسی پوشیده نیست. در قرآن كریم مهرورزی به عنوان روش تربیتی انبیاء(ع) مطرح شده است. امام رضا(ع) نیز این روش را برای تربیت جامعه به ویژه فرزندش امام جواد(ع) به کار می گرفتند. از این‌رو، رفتار حضرت با فرزندش امام جواد(ع) آن قدر محبت آمیز و توأم با احترام بود كه ایشان را به نام صدا نمی‌زدند بلكه بیشتر با كنیه مورد خطاب قرار می‌دادند. ابن ابى‏نصر مى‏گوید: امام رضا(ع) در نامه‏اى به حضرت جواد(ع)چنین نوشته بود: اى اباجعفر، به من اطلاع دادند كه خدام، هنگام خروج شما ازخانه، شما را از در كوچك بیرون مى‏برند و این به خاطر بخل آنهاست تا از شمابه كسى خیرى نرسد; [فرزندم] به حقى كه بر گردن تو دارم، از تو مى‏خواهم كه‏ورود و خروجت فقط از در بزرگ باشد. هنگامى كه خواستى از خانه خارج شوى،همراه خود طلا و نقره داشته باش و هر كه از تو چیزى خواسته، عطا كن. اگرعموهایت از تو طلب كمك كردند، كمتر از پنجاه دینار عطا نكن و بیشتر از آن به‏اختیار توست. اگر از عمه‏هایت كسى از تو كمك خواست، كمتر از بیست و پنج دینارمده و بیشتر از آن به اختیار توست. [فرزندم،] این سفارش من به خاطر رشد ورفعت مقام توست، پس به دیگران انفاق كن و از خداى صاحب عرش، ترس فقر وتنگدستى نداشته باش). عیون اخبار الرضاجلد2 باب 30 به نقل از انصاریان,1383)

شنبه 23/10/1391 - 17:31 - 0 تشکر 583789

به نام خدا و سلام

زندگانی بزرگان دین ما پر است از نکات اخلاقی و تربیتی که درباره هم نکته می توان کتابها نوشت و پژوهش ها کرد.

«اللهم صل علی محمد و ال محمد و عجل فرجهم» 

رواق منظر چشم من آشیانه توست         کرم نما و فرود آ که خانه خانه توست

انجمن تعلیم و تربیتیها 

شنبه 23/10/1391 - 18:1 - 0 تشکر 583792

درسته استاد
انشالله بتوانیم بیاموزیم و جامه ی عمل بپوشانیم.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.