مقام معظم رهبری حضرت ایت الله خامنه ای: « شب‌های عملیات کربلای 5 شب‌های قدر این انقلاب است و انس با آن باعث وارسته شدن می باشد، هر کس آن عملیات را فراموش کند نامش از اردوگاه انقلاب قلم خواهد خورد؛ لذا باید این حادثه بزرگ را زنده نگه داریم.»
به گزارش رجانیوز، عدم دستیابی ایران به اهداف پیش‌بینی شده در عملیات كربلای4 ، روند جنگ تحمیلی در 1365 را با چالش جدی روبرو كرد. به همین سبب با توجه به آمادگی یگان‌ها و نیروهای داوطلب برای انجام عملیاتی دیگر، طرح عملیات «كربلای5» در مدتی اندك یعنی12 روز، ریخته شد. و این در حالی بود كه ایران به صورت عادی هر سال اقدام به اجرای تنها یك عملیات می كرد.
چیزی كه اوضاع را به هنگام انتخاب منطقه عملیاتی پیچیده و دشوار می‌ساخت، این بود كه در چنین شرایطی تنها انجام یك عملیات نمی‌توانست راهگشا باشد، بلكه در عین حال عملیات می‌بایست از شرط تضمین پیروزی و همچنین شرایط و ویژگی‌های لازم مناطق آزاد شده به سود جمهوری اسلامی بهره‌مند باشد.
هشت ماه و اندی وقت و سرمایه‌گذاری نسبتا وسیع جمهوری اسلامی (نیروی انسانی، امكانات و غیره) برای طراحی و انجام عملیات گسترده و بخصوص شیوه تبلیغاتی و طرح مساله عملیات سرنوشت‌ساز، تا حد زیادی توقع همگان را نسبت به دستاوردهای عملیات آینده بالابرد و تلقی خاصی را نسبت به سرنوشت جنگ در بین مردم پدیدآورد. توقف نبرد در كربلای4 و اعلام آن به عنوان یك عملیات محدود، ابهاماتی را می‌توانست در اذهان به وجود آورد كه تبلیغات ناخوشایندی را در پی داشت.
ولی عملیات كربلای5 كه در ساعت1 و30 دقیقه بامداد19 دی ماه1365 با رمز «یا زهرا(سلام الله علیها») آغاز شد، تا اندازه‌ای انتظارات مردم را برآورده ساخت. این عملیات تا پایان سال1365 ادامه یافت و به لحاظ مقاومت و جنگندگی نیروهای ایران در شرایط بسیار مشكل و پیچیدگی دژهای مستحكم دشمن، یكی از بزرگترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می‌شود. منطقه عمومی شرق- بخاطر اهمیت سیاسی و نظامی آن- همواره جایگاهی قابل توجه در اندیشه طراحان جنگ داشته است.
پس از فتح خرمشهر، تسلط بر شلمچه به عنوان یكی از معابر وصولی شهر بصره، در زمره اهداف قوای نظامی ایران قرار گرفت و عملیات كربلای پنج بهترین موقعیت برای عملی ساختن این ایده بود. پیشروی سریع نیروها از سیل‌بند و مواضع دشمن در شرق «كانال ماهی» بسته و سپس عبور از این كانال و توسعه وضعیت نیروهای خودی، نشانگر غافلگیری دشمن در این محور بود. اخبار و اطلاعات واصله نیز حكایت از وضعیت نسبتا مناسب و خوب نیروها می‌كرد. ادامه این تلاش‌ها در روز نخست منجر به تصرف مثلث غرب «كانال زوجی» شد.
همچنین در محور «پنج ضلعی»، تلاش دشمن منحصرا مقاومت در یك قرارگاه فرماندهی تیپ بود و نیروهای رزمنده و زرهی سپاه توانستند بیشتر پایگاه‌های موجود در این محور را به تصرف خود درآورند. درگیری در جزیره «بوارین» در ساعات نخستین عملیات، بیشتر بدین منظور بود كه دشمن احساس كند در سراسر خط درگیری وجود دارد تا فرصت تمركز نیرو را نداشته باشد.
همچنین در پاسگاه «بوبیان» كه جناح راست عملیات بود، رزمندگان توانستند آن را به تصرف خود درآورند. در روزهای بعد، پاتك‌های سنگین دشمن در منطقه از محورهای مختلف آغاز شد و از طرفی عملیات و درگیری نیروهای خودی نیز ادامه پیدا كرد. در مجموع، مقاومت و ایستادگی نیروها زیر آتش شدید دشمن، با وجود كمبود مهمات و بسته شدن چند راه تداركاتی و كمك رسانی، بی‌نظیر بود. در محور كانال پرورش ماهی این درگیریها به اوج خود رسید و تنها جاده ارتباطی كه به رزمندگان مستقر در این محور آذوقه و مهمات می‌رساند، بی‌وقفه زیر آتش سنگین عراق بود. گذشته از نقش اساسی عملیات كربلای5 در پیدایش یك امكان تازه برای اجرای آتش پی در پی بر روی شهر بصره- همزمان با جنگ شهرها- تلاشی وسیع‌تر برای انهدام قسمت دیگری از ارتش عراق، (حتی بیشتر از فاو) از جمله دستاوردهای مهم نظامی كربلای5 بود.
انهدام دشمن در كربلای5 بمراتب بیشتر از والفجر8 بود، به گونه‌ای كه حتی تحلیلگران غرب ناچار به اعتراف گوشه‌ای از این مساله شدند. شلمچه به منزله یكی از قویترین دژهای دشمن محسوب می‌شد و این برای ارتش عراق بمنزله دیواری غیر قابل نفوذ بود و همین اعتماد بیش از اندازه نسبت به منطقه، تاثیر بسزایی در غافلگیری دشمن داشت. این عملیات با انجام چندین عملیات محدود كه بعدها «عملیات تكمیلی» نام گرفت، كامل شد. این عملیات باعث تثبیت‌و ترمیم خطوط پدافندی نیروهای ایرانی گردید.
در راس اهداف عملیات تكمیلی، پنج هدف عمده قرار داشت:
1- تكمیل و ترمیم خط پدافندی خودی در نهر جاسم.
2 -توسعه و تثبیت نهایی سر پل منطقه غرب نهر جاسم و پیشروی عمده به سوی كانال زوجی
3- تصرف مجدد سر پل غرب كانال ماهی و گرفتن جناح اساسی از دشمن.
4- حضور موثر و تهدید منطقه استراتژیك شرق كانال زوجی.
5-انهدام بخشی وسیع از امكانات و نفرات دشمن.
در عملیات كربلای5 بیش از80 فروند هواپیما،700 دستگاه تانك و نفربر،250 قبضه توپ صحرایی و ضدهوایی، صدها قبضه انواع ادوات نیمه سنگین،1500 دستگاه خودرو، دستگاه انواع ادوات مهندسی- رزمی، مقدار زیادی سلاح سبك و مهمات دشمن منهدم شد.
همچنین در این عملیات81 تیپ و گردان مستقل دشمن منهدم و34 تیپ و گردان نیز آسیب كلی دید. تعداد كشته و زخمی‌ها و اسرای عراق بالغ بر42700 تن بود. علاوه بر آن220 دستگاه تانك و نفربر،500 دستگاه خودرو،85 قبضه انواع توپ، هزاران قبضه سلاحهای سبك و سنگین و مقدار زیادی مهمات نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد.
در این عملیات بزرگ و طولانی كه با سنگین‌ترین و بیشترین پاتك‌های دشمن توام بود، چندین تن از فرماندهان برجسته ایرانی مانند «حسین خرازی» فرمانده لشكر14 امام حسین(7) از اصفهان، «یدالله كلهر» قائم‌مقام لشكر27 محمد رسول الله(9) از تهران، «حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله میثمی» مسؤ‌ول حوزه نمایندگی حضرت امام(4) در قرارگاه خاتم الانبیأ9))، اسماعیل دقایقی فرمانده لشكر9 بدر، هاشم اعتمادی فرمانده تیپ امام حسن(7) محمدعلی شاهمرادی فرمانده تیپ44 قمر بنی‌هاشم، حاج قاسم میرحسینی قائم‌مقام لشكر41 ثارالله، محمد فرومندی قائم‌مقام لشكر5 نصر و... به شهادت رسیدند.
نام عملیات: كربلای5 و عملیات تكمیلی
زمان اجرا: 10/19 /1365
مدت اجرا:70 روز
تلفات دشمن: 42700(كشته، زخمی و اسیر )
رمز عملیات: یا زهرا(سلام الله علیها)
مكان اجرا: منطقه عمومی شرق بصره -سراسر محور جنوبی جنگ
ارگان‌های عمل‌كننده: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
اهداف عملیات:
انهدام ماشین جنگی دشمن، گشودن راه برای سرنوشت جنگ طولانی و پاسخ به انتظارات مردم و تهدید شهر بصره
