نخستین نشست رسانه‌یی «زمانه» که با حضور تهیه‌کننده و تعدادی از بازیگران این سریال برگزار شد، به درددل‌های حسن فتحی در غیاب خودش، انتقاد به سیاست‌های مالی تلویزیون و همچنین گلایه‌ی عفیفه از رقابت نابرابر با شبکه‌های ماهواره‌یی گذشت.

 

به گزارش خبرنگار سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده «زمانه» در ابتدای این نشست به سکوت خبری حاکم بر این سریال اشاره کرد و توضیح داد: گاهی برخی نشریات بیشتر به حواشی یک کار توجه می‌کنند. ما به همین دلیل در سریال‌های قبلی‌مان مسایلی داشتیم و ترجیح دادیم «زمانه» را در سکوت پیش ببریم.

 

عفیفه در پاسخ به پرسشی درباره‌ی پرداخت به شخصیت‌ها گفت: ارائه‌ی تدریجی اطلاعات یکی از تکنیک‌های فیلمنامه‌نویسی است که در حال حاضر بیشتر نویسندگان از چنین تکنیک‌هایی استفاده می‌کنند و اگر مخاطبان تمام ابعاد شخصیتی یک کاراکتر را نمی‌بینند به خاطر این است که سریال باید 40 قسمت دیگر ادامه داشته باشد.

 

*** اشاره به تئاتر در «زمانه»

تهیه‌کننده‌ی «زمانه» اشاره به تئاتر و اکبر رادی در سریال «زمانه» را نوعی تعلق خاطر به هنر و ادای احترام به اکبر رادی عنوان کرد.

 

رسول صادقی روابط عمومی مجموعه «زمانه» نیز از قول حسن فتحی کارگردان این سریال درباره پرداختن به تئاتر در «زمانه» توضیح داد: این کار به نوعی شناساندن مشاهیر فرهنگ و هنر کشورمان بود که مردم عادی ممکن است کمتر با آن‌ها آشنا باشند. اشاره به چنین مساله‌ای در قالب یک سکانس ممکن است بتواند طوفانی در ذهن مردم ایجاد کند.

 

*** سریال‌سازی در تلویزیون با دوران «میوه ممنوعه» فرق کرده است

 

صادقی نکته‌ی دیگری را که مد نظر حسن فتحی بوده، مقایسه «زمانه» با سریال‌های حال حاضر تلویزیون دانست و گفت: نکته‌ دیگری که حسن فتحی به من گفت این بود که این سریال را باید با محصولات سال‌های اخیر تلویزیون مقایسه کرد. سریال‌سازی در تلویزیون الان خیلی فرق کرده است؛ حتی با زمانی که سریال «میوه ممنوعه» را ساختیم. اینکه چرا دوباره «یک مدار صفر درجه» دیگر یا «ملاصدرای دیگر» ساخته نمی‌شود به این دلیل است که تلویزیون باید برای تحقیق، هزینه کند والا مجبوریم به سریال‌های اجتماعی بپردازیم.

 

*** تاثیر ممیزی‌ها بر «زمانه»

 

به گزارش ایسنا، پرسش دیگری از سوی یکی از خبرنگاران درباره‌ی ممیزی‌های تلویزیون و تاثیر آن روی «زمانه» مطرح شد که عفیفه در پاسخ به آن

عنوان کرد: ما که با تلویزیون کار می‌کنیم دایما در حال گفت‌وگو و طی کردن مراحل مختلف از نظارت تا بازبینی قبل از پخش هستیم. واحدهای مختلفی هم بر اساس فلسفه‌های خاص خود ایجاد شده‌اند که برنامه‌های تلویزیون مطابق با استاندارد جلو رود. اما چون شاید ضابطه خاصی وجود ندارد هیچکس نمی‌داند کجای داستانی که قرار است پخش شود ممکن است از داستان دربیاید. گرچه اصول کلی را به ما می‌گویند اما اجرای این اصول ممکن است با تفاسیر مختلفی صورت بگیرد.

 

عفیفه ادامه داد: در این کار هم ممیزهایی‌ داشتیم ولی ما به اشتراکات ذهنی رسیدیم و تا به حال کارمان با کمترین مشکل پخش شده است. شاید خیلی از مسایلی که تا به حال در سریال‌های دیگر وجود نداشته، در همین قسمت قبل که شب گذشته پخش شد، روی آنتن رفت.

 

این تهیه‌کننده تاکید کرد: خوشبختانه مسؤول پخش شبکه سه کسی است که امکان گفت‌وگو با او وجود دارد و حتی من شنیده‌ام که خودش سینما خوانده و به این مسایل آشناست. به هر حال چنین مسایلی در کار ما وجود دارد ولی کار در یک فضای گفت‌وگوی متقابل پیش می‌رود و تا به حال به جز چند مورد به مشکل خاصی بر نخوردیم و آنچه حسن فتحی ساخته پخش می‌شود.

 

*** رقابت ناجوانمردانه تلویزیون با شبکه‌های ماهواره‌یی

 

عفیفه در بخش دیگری از صحبت‌هایش به رقابت ناجوانمردانه تلویزیون با کانال‌های ماهواره‌یی اشاره کرد و گفت: ما در یک رقابت ناجوانمردانه با کانال‌های ماهواره‌یی هستیم حتی حالا سریال‌های خارجی را می‌خرند و دوبله می‌کنند و چنین فضایی را وارد خانواده‌ها می‌کنند. اگر قرار است ما با آن‌ها رقابت کنیم و مخاطبینی که آن‌ها جذب کرده‌اند، جذب کنیم نمی‌توان بدون اسلحه وارد رقابت شویم و انتظار پیروزی هم داشته باشیم.

 

عفیفه با تاکید بر اینکه برای اعتلای تلویزیون باید دست برنامه‌سازان را باز بگذاریم، افزود: باید دایره‌ی کارهایمان را که محدود شده، وسیع‌تر کنیم. متاسفانه فضایی که در خانواده‌های ایرانی شکل گرفته، فضای خوبی نیست و سریال‌های بدی از ماهواره‌ها پخش می‌شود. سریال‌های خوب زیادی وجود دارد اما شبکه‌های ماهواره‌یی سریال‌های سخیفی را دوبله می‌کنند. به همین دلیل است که ما باید دستمان برای مقابله باز باشد و در چارچوب تلویزیون باید از ممیزی‌ها عبور کنیم و اجازه‌ی طرح مسایلی که خدشه‌ای به کسی وارد نمی‌کنند داشته باشیم تا ریزش مخاطبان را جبران کنیم.

 

*** حمید گودرزی: تماشاگر را احمق فرض نکردیم

 

 

به گزارش ایسنا، بخش دیگر این نشست به سخنان بازیگران زمانه اختصاص پیدا کرد.

 

حمید گودرزی بازیگر نقش بهزاد نیز درباره پیوستن به پروژه «زمانه» گفت: وقتی اسم آقای عفیفه و حسن فتحی آمد جذب این کار شدم. ما در کمال جدیت سعی می‌کنیم به استانداردها پایبند باشیم و تماشاگر را احمق فرض نکنیم؛ تا به حال هم در همین راه رفته‌ایم.

 

گودرزی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا درباره‌ی رقابت تلویزیون با ماهواره و اینکه آیا چنین مساله‌ای ریسک بزرگی را برای بازیگران مطرح سینما در قبول نقش‌های تلویزیونی ایجاد نمی‌کند، گفت: اگر این طور باشد باید عرصه‌ی تلویزیون را به طور کلی واگذار کرد ولی به نظر من این کار اشتباهی است که بازیگران به تلویزیون نیایند. ما در هر شرایطی باید کار کنیم هر چند موازینی در تلویزیون ما وجود دارد ولی با توجه به جمیع جوانب ما باید کار کنیم. شبکه‌های ماهواره‌یی هم مشتریان خاص خودشان را دارند که نمی‌توانیم در این مورد کاری بکنیم.

 

*** انتقاد مهرانه مهین‌ترابی به نقشش در «زمانه»

 

مهرانه مهین‌ترابی بازیگر نقش فاطمه دیگر بازیگری بود که در نشست سریال زمانه حضور داشت.

 

او «زمانه» را تجربه خوبی دانست و گفت: کار کردن با یک کارگردان و داشتن تجربه با او ناخودآگاه در بازیگر تاثیر می‌گذارد که کار او چطور خواهد بود. چنین کارگردان‌هایی نوعی اعتماد به ما می‌دهند که کارشان و انتخابشان درست است به علاوه من نقش خودم را هم دوست داشتم و امید داشتم یک کاراکتر اجتماعی را که به بچه‌های کار علاقمند است نشان دهم و بچه‌های کار قشری از جامعه هستند که کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.

 

او سپس انتقاد کوچکی از روند نگارش سریال درباره‌ی نقش خود داشت و توضیح داد: هر چند می‌دانم نوشتن چنین قصه‌ای سخت بوده و نویسنده‌ها هم تلاش خودشان را کرده‌اند، اما متاسفانه در روند نوشتن این قصه، اینکه نویسنده‌ها بتوانند عمه و درگیری‌های او را به خوبی مطرح کنند اتفاق نیفتاده است به هر حال باید بقیه سریال را ببینیم تا متوجه روند ادامه‌ی داستان شویم.

 

مهین‌ترابی اضافه کرد: سریال‌های الان اتفاقات را به سرعت پشت سر می‌گذارند که مردم کانال را عوض نکنند.

 

این بازیگر با تاکید بر اینکه متن خوبی در تلویزیون نوشته نمی‌شود، از مدیران تلویزیون خواست بر سر تولید یک کار به متن آن دقت کنند.

 

او ادامه داد: همیشه این مساله در من وجود داشته که متن‌های آماده و حسابی که روی آن‌ها فکر و برنامه‌ریزی شده و ایرادهایش برطرف شده است در کنار کارگردان‌ها و گروه قرار نمی‌گیرد تا آن‌ها هم با آرامش کار کنند. وقتی متنی در حال نوشتن است و از سوی دیگر تولید هم می‌شود و متن نوشته شده در دفتر تهیه‌کننده به کارگردان سر صحنه می‌رسد او را عصبانی می‌کند که چرا چنین دیالوگ‌هایی نوشته شده یا مواردی مثل اینکه چنین نکاتی که قبلا در فیلمنامه مطرح شده و یا روابط بین کاراکترها را درست نشان نمی‌دهد. همه اینها استرس‌زاست و جو را متشنج کرده و راندمان کار را پایین می‌آورد.

 

مهرانه مهین‌ترابی اذعان کرد: به نظر من 70 درصد کار به ارزش فیلمنامه اولیه است. ای کاش تلویزیون یک سال را با یک نویسنده قرارداد ببندد و دو سه سال دیگر از او کاری بخواهد و در این مدت هم او را تامین کند تا خلاقیتش را بالا ببرد. هر چند تغییر مدیریت‌ها و سیاست‌های تلویزیون متن را از بازنویسی‌های زیاد ناگزیر می‌کند.

 

*** حسین محجوب: در سرازیری هستیم

 

 

حسین محجوب هم درباره‌ی حضور در «زمانه» گفت: قبول کردن این کار ماحصل دوستی من با اسماعیل عفیفه و حسن فتحی بود. ما متقاضی این بودیم تا کارهای جالب‌تری انجام دهیم و موثر باشیم ولی جای بسی تعجب است که ما در سرازیری هستیم.

 

او در پاسخ به پرسشی درباره‌ی نقش متفاوت خود در «زمانه» گفت: ما همه چیز را معین و ثابت دوست داریم و یکی از نقاط آسیب‌پذیرمان هم همین است که آدم‌ها را با یک قاب ثابت می‌بنیم. شخصیتی که شما از من در ذهن دارید، حال من را به هم می‌زند. چون 50 نقش مثل آن به من پیشنهاد شد و هیچکدام هم نمی‌توانست موفقیت چنین نقشی را تکرار کند.

 

او تاکید کرد: من نمی‌خواستم به خاطر روزمرگی‌ام و به خاطر اینکه 50 نقش به من پیشنهاد شده ارزش یک کار خوبم از بین برود اما همه کارگردان‌ها به دنبال سوپاپ اطمینان هستند و به دنبال بازیگری می‌گردند که یک نقش را تکرار کند. آن‌ها تا جایی این کار را ادامه می‌دهند که آن فرد را مثل آشغال مچاله می‌کنند و در سطل زباله می‌اندازند. آدم‌های زیادی داشتیم که این کار را ناآگاهانه انجام دادند.

 

محجوب در پاسخ به سوالی درباره‌ی سکته‌هایی که در برخی از بخش‌های «زمانه» وجود دارد، نیز توضیح داد: بخشی از قضایا در ذهن بیننده است و به نظر من هم باید ریتم قصه خیلی تندتر می‌شد. اینکه خوراکی آماده به مخاطب داده شود خبط محض است و حتی نامردی است. چنین سکته‌هایی در داستان به نظر من لازم است که اگر غیر از این باشد ما چگونه می‌توانیم دگرگون شویم.

 

او تاکید کرد: ما تلاش می‌کنیم اتفاق خاصی بیفتد و امیدوارم این اتفاق بازخورد داشته باشد و منجر شود که مردم را یک قدم به جلو ببریم.

 

*** با 100 هزار تومان می‌شود یک کانال تلویزیونی راه انداخت

 

به گزارش ایسنا، اسماعیل عفیفه، تهیه‌کننده «زمانه» در بخش دیگری از این نشست، عنوان کرد: الان به راحتی با 100 هزار تومان می‌شود یک کانال تلویزیونی راه انداخت و سریال‌های ساخته شده به قدری زیاد است که می‌شود آن را پر کرد. در نتیجه روایت‌ها باید عوض شود. چند سال پیش ما هم راحت‌تر داستان می‌گفتیم اما الان باید مخاطبی که به ضرباهنگ تند عادت کرده راضی کنیم. شاید این داستان می‌توانست در 100 قسمت مطرح شود ولی ما از همان ابتدا قرار گذاشتیم سکانس‌هایی کوتاه ولی با ضرباهنگ تند داشته باشیم. به علاوه چون روند نگارش در تلویزیون کم اهمیت است و نمی‌توانستیم در این مرحله بیشتر مکث کنیم، نتوانستیم ریتم را تندتر کنیم.

 

 

*** مشکلی به نام متن

 

عفیفه در این نشست به مشکل متن هم اشاره کرد و گفت: در شرایط معمولی فیلمسازی در تمام دنیا تحقیق و نگارش اهمیت زیادی دارد و وقتی فیلمنامه تمام می‌شود بقیه بخش‌ها با سرعت، پیش می‌رود. اما متاسفانه در تلویزیون ما تحقیق و نگارش جدی گرفته نمی‌شود. تولید در تلویزیون زمانی معنا پیدا می‌کند که کار کلید بخورد و زمانی مهم‌تر می‌شود که کار روی آنتن برود.

 

تهیه‌کننده زمانه تاکید کرد: ما در همین کار هم سعی کردیم تحقیقات زیادی انجام دهیم هر چند اینها به معنای واقعی کلمه تحقیق نیستند. حسن فتحی هم به عنوان کارگردان روی این مسایل دقیق است. مثلا اگر در یک بیمارستان کار داشته باشیم از پزشکان و کارکنان بیمارستان خیلی از مسایل را می‌پرسید اما اینها کارهایی است که به قول عادل فردوسی‌پور به صورت خودجوش انجام می‌شود.

 

 

*** مسایل مالی در تلویزیون زیاد است

 

عفیفه به مشکلات مالی در سازمان صدا و سیما هم اشاره کرد و گفت: مسایل مالی در تلویزیون زیاد است. هر چند شبکه سه تلاش کرده ما را ساپورت مالی کند نمی‌توانیم مشکلات مالی‌مان را انکار کنیم. من از همه دوستان که با نجابت خود چیزی درباره مسایل مالی نگفتند تشکر می‌کنم.

 

این تهیه‌کننده همچنین بر مشکلات سریال‌سازی تاکید کرد و عنوان کرد: کار کردن در حوزه سریال‌سازی روز به روز سخت‌تر می‌شود. مردم قبلا خیلی راحت‌تر قانع می‌شدند با ما همکاری کنند اما الان همه چیز اقتصادی شده و حتی نهادهای وابسته به تلویزیون هم اول شرایط اقتصادی را مطرح می‌کنند.

 

 

*** گروه هفت در «زمانه»

 

عفیفه در پایان این نشست، به حضور گروه موسیقی هفت در سریال زمانه اشاره کرد و گفت: کاراکتر برادر ارغوان قرار بود در سریال کار موسیقی انجام دهد. حسن فتحی پینشهاد داد که یک گروه واقعی را به کارمان بیاوریم. این گروه نوعی موسیقی کار می‌کنند که جوان‌ها دوست دارند و برخلاف تصور رایجی که در اغلب سریال‌ها می‌بینیم این گروه موسیقی به خاطر اینکه سینا اهل دود و دم است از گروهشان اخراج می‌کنند. می‌خواستیم اذهان را پاک کنیم و به خاصیت تذهیب موسیقی اشاره کنیم.

 

*** فتحی به کیش می‌رود

 

به گزارش ایسنا، در بخش پایانی این نشست اعلام شد که حسن فتحی به همراه تعدادی از بازیگران و گروه تولید زمانه برای تصویربرداری بخش‌هایی از این سریال عصر امروز به کیش خواهند رفت.

 

«اسماعیل عفیفه» در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون فارس  راجع به تصویر ازدواج مخفیانه شخصیت‌های اصلی این سریال با بازی حمید گودرزی و پریناز ایزدیار که بدون اجازه از پدر خود مخفیانه ازدواج کرد؛ گفت: به نظر من قضاوت درباره آنچه تا به حال پخش شده، عجولانه است و بحث ازدواج تازه شروع شده است.

وی ادامه داد: من در چند کار دیگر نیز با آقای فتحی همکاری داشته‌ام و در کارهای قبلی ما هم این اتفاقات می‌افتاد که برخی به عنوان نقد شروع به بیان مطالبی می‌کردند که از سر شتابزدگی است. این افراد نمی‌دانند که یک اثر یکپارچگی دارد و با دیدن چند قسمت از یک کل نمی‌توان درباره آن نظر داد.

عفیفه تصریح کرد: هر فیلم‌ساز و کارگردانی برای خلق اثرش یک مقدماتی می‌چینند و به یک نتیجه ختم می‌شود. ما هم باید مقدمات را بچینیم. در زمان پخش سریال میوه ممنوعه نیز یک‌سری در قسمت‌های اول برخی موارد را مطرح کردند که در قسمت‌های بعدی به خوبی به آن پاسخ داده شد. یا در زمان پخش سریال در مسیر زاینده رود، برخی گفتند که در این سریال حرمت‌ها شکسته شده است درحالی که در پایان دیدیم که اینطور نیست.

وی اظهارداشت: در سریال زمانه هم می‌بینیم بحثی راجع به مضمون سریال شروع شده راجع به ازدواج مخفیانه دو کاراکتر اصلی. در حالی که هیچ وقت ما خلاف الگوی جامعه جلو نمی‌رویم و هنجارشکنی نمی‌کنیم.

تهیه‌کننده سریال زمانه عنوان داشت: من به کسانی که به این بخش‌های سریال نقد دارند، توصیه می‌کنم که صبر پیشه کنند و بعد که سریال پخش شد دنبال نتیجه باشند. اگر پاسخ نگرفتند ما پاسخ می‌دهیم. آشنایی این دختر و پسر یکسری تبعات دارد و ما باید به آن‌ها بپردازیم. من نمی‌خواهم داستان را لو بدهم ولی تا همین حد بگویم که همین اتفاقات نتایج دیگری در پی دارد و باید درباره کلیت کار صحبت کنیم.

عفیفه در ادامه اظهارداشت: یکی از محورهای ما توجه به اخلاق‌های عمومی و هنجارهای خانوادگی است. ما روی روابط خانوادگی و اخلاقی که وجود دارد تاکید داریم و همه در کار وجود دارد. روابط دختر و پسر جزء قصه است. این روابط هم در چارچوب‌های تلویزیون تصویر شده است.

وی تصریح کرد: این دو نفر برای ازدواج ابتدا از طریق خانواده اقدام می‌کنند که از این جا به نتیجه نمی‌رسند اینجا کاراکترها تصمیم به ازدوداج مخفیانه می‌گیرند. دختر گواهی جعلی فوت برای پدرش می‌گیرد. این خیلی دردناک است. هشدار خوبی است که ما به خانواده می‌دهیم که پدران اگر مراقب خانواده‌ها باشند چنین اتفاقاتی نمی‌افتد. طبق عرف و هنجارهای جامعه چیز بدی نشان نداده‌ایم و تبعاتش به خود آنها برمی‌گردد.

عفیفه گفت: ما از اول که کار را با آقای فتحی شروع کردیم این مضامین را در نظر داشتیم. ما به چند موضوع پرداخته‌ایم و همان‌ها را ادامه می‌دهیم. در سریال «اشک‌ها و لبخندها» به دروغ‌گویی پرداختیم هرچند که قالب طنز داشت ولی تصویر زشتی از دروغ نشان می‌داد. در سریال در مسیر زاینده رود به خشونت و غرور و لزوم بخشش می‌پرداختیم. در سریال زمانه نیز تلفیقی از این دو است. هم دروغ و هم خشونت و انتقام و ضرورت بخشش.

وی اظهار داشت: آگاهانه به سراغ این موارد رفته‌ایم و جامعه ما به طرح این مسائل احتیاج دارد. ما باید درباره اینها صحبت کنیم و هشدار بدهیم. ما خیلی روی این مضامین زحمت کشیده‌ایم و دوست داریم دیده شود. ما هرگز به روابط دختر و پسر و عادی سازی آنها فکر نمی‌کنیم. ما مضامین پیچیده‌تری مد نظرمان بوده است.

فارس