تبیان، دستیار زندگی

سلام

در چهارمین تاپیک خودسازی قصد داریم
پیرامون "غفلت" گفتگو کنیم و با اصلاح خودمون، قدمی به آرمان شهر مهدوی و افق شیعه نزدیک شویم.




اما غفلت چیست؟

یکی از امور خطرناکی که ممکن است دامنگیر هر کسی شود و او را از سعادت دنیا و آخرت ساقط سازد، «غفلت» است. غفلت از یاد خدا، سر منشأ خود فراموشی و بیگانگی از خویشتن و سرآمد دردها و بیماریهای بشر و زمینه اصلی همه گناهان و رذایل اخلاقی می­باشد و به همین دلیل در روایت از آن به عنوان «أضر الاعداء» یاد شده است.


غفلت در اصل لغت به معنای پوشیده و مخفی بودن است[1]
و «رجل غُفل» به انسان ناشناخته و کسی که حسب و نسب او مجهول است اطلاق می­شود.[2]

با توجّه به این معنای لغوی، این واژه در معنایی دیگر نیز به کار رفته است و آن زمانی است که مسئله­ای به دلیل غفلت بر انسان پوشیده شده و از ذهن انسان می­رود. از این رو «غفلت» به سهو و لغزشی اطلاق شده است که انسان را به خاطر کمی مراقبت و هشیاری فرا می‌گیرد.[3]

در کتب «التحقیق فی کلمات القرآن» نیر در این واژه در این معنا اینگونه آمده است:
«غفلت، غایب شدن چیزی از خاطر انسان و عدم توجّه به آن است و گاهی در مورد بی‌توجهی و روگردانی از چیزی نیز استعمال شده است. پس غفلت عبارت است از نبود تذکّر و یادآوری.»[4]

«غفلت» در این معنا مفهوم وسیع و گسترده‌ای نیز یافته است و بر هرگونه بی‌خبری، بی‌توجه بودن، و توجه نداشتن به چیزی از واقعیت‌های فعلی و آینده و گذشته را «غفلت» از آن شیئ اطلاق شده است و در این معنا مقابل آن «ذکر» استعمال می­شود.[5]



1- ابن منظور، محمد، لسان العرب، دارصادر، 1414ق، چاپ سوم.
2- آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، انتشارات دفتر تبلیغات قم، 1361.
3- اصفهانی، راغب، المفردات فی الفاظ القرآن، طلیعه نور، 1429.
4-برقی، احمد خالد، محاسن، دارالکتب الاسلامیه، قم، 1371.
5- ری شهری، محمد، میزان الحکمه، مکتب الاعلام الاسلامی، 1362.

خودسازی(5):

medman گرامی

بنابر آنچه گفته شد مقصود ما از غفلت، مورد دوم هست. یعنی چیزی که توسط انسان فراموش می شود.

پیش از ادامه، بهتر است توجه داشت باشیم که غفلت با جهل فرق داره.

انسان زمانی جاهل است که چیزی را نمی داند اما زمانی غافل است که می داند اما فراموش کرده و از یادش رفته

+++++++++++++++++++++

رذیله‌ «غفلت» ضدّ توجه و تفكر است. از نظر اخلاق، هر چه «توجه و تفكر» عالی و بالا باشد و موجب تعالیِ انسان می شود،
«غفلت» رذیله‌ای است بسیار پست كه انسان را به سقوط می‌كشاند؛ و به قول قرآن شریف، انسان را تا سرحدّ حیوان، بلكه پست‌تر تنزّل می‌دهد:

«وَلَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْأنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ اَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها وَلَهُمْ اذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها اوُلئِكَ كالأَنْعامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّ اوُلئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ»[سوره اعراف/179]؛ تحقیقاً (گروه) كثیری از جنّ و انس را (گویا) برای جهنم آفریدیم؛ (زیرا) اینان قلب دارند، ولی (حقایق را) نمی‌فهمند؛ و چشم دارند، ولی نمی‌بینند (كه سرانجام نافرمانی خدا چیست؛) و گوش دارند ولی نمی‌شنوند؛ (و خود را به كری می‌زنند) اینان همچون چهارپایان بلكه گمراه‌ترند؛ آنها غافلند. (و غفلت‌شان از شنیدن و دیدن انسانی و تفكر محرومشان كرده است).»



افرادی كه غفلت بر دلشان حكم فرماست چشم دارند اما نمی‌بینند؛ گوش دارند اما نمی‌شنوند؛ دل دارند اما نمی‌فهمند؛ و اینها حیوانند، از حیوان هم پست‌ترند؛ و اگر درباره‌ی غفلت جز این آیه‌ی شریفه چیزی نداشتیم، بس بود تا بگوئیم كه صفت غفلت، صفت مذمومی است.

در آیه‌ دیگر می‌فرماید: «غفلت دل را مهر می‌كند؛ چشم و گوش را مهر می‌كند؛»[سوره نحل/آیه 108] افرادی كه غفلت دارند دل ندارند؛ دلشان قفل شده است؛ دلی كه بفهمد، گوشی كه حق را بشنود و چشمی كه حق را ببیند ندارند، و بالأخره مُهرِ غفلت اینها را تا سرحدّ حیوانیت رسانده است.

صفت غفلت بر عكس صفت توجه، انسان را به سقوط می‌كشاند. نمی‌گذارد دنیا و آخرت داشته باشد. این غفلت ـ نظیر توجه و تفكر ـ مراتب دارد. ما فعلاً كار به آن نداریم.

به نظر شما نشانه های غفلت چه چیزهایی می تونه باشه؟

یعنی فردی که غافل هست، چطور آدمی هست؟

یاحق

بنام خدا

سلام

 از نشانه کسانی که از خداوند غافل هستند نه خود به کارهای خیر و نیک اقدام می کنند و نه اجازه می دهند تا دیگران این گونه باشند. (توبه آیه ۶۷) آنان به سبب این که خداوند را فراموش کرده و از وی غافل گشته اند، اصولا با کار نیک و خیر میانه ای ندارند و هرگونه کار نیک را بی خردی می شمارند.

تحقیر فقیران و بینوایان و نادیده انگاشتن شخصیت انسانی تهیدستان و به خود بستن امتیازات موهوم، همه از نشانه های غفلت از خداوند است که در آیه ۲۸ سوره کهف به آن اشاره شده است.

بنام خدا

سلام
از جمله عواملی که می تواند موجب غفلت انسانها و خصوصاً انسانهای مومن شود. می توان به اسراف و تبذیر (یونس آیه ۱۲ و آیات دیگر) ارشاره کرد.

بنام خدا
سلام
دلبستگی های آدمی به فرزندان (منافقون آیه ۹) مال و ثروت و دلبستگی به آن (ص آیات ۳۱ و ۳۲) دلبستگی به دنیا و زینت های آن (کهف آیه ۲۸)از نشانه های غفلت می باشد.