تبیان، دستیار زندگی

گام اوّل ـ برای ترغیب کودکان به نماز، باید خودمان توجه داشته باشیم که نماز در رأس اعمال واجب قرار دارد و آن را در اولویت کارهای خود قرار دهیم. 

گام دوم ـ کودکانمان را دوست داشته باشیم و به آنها محبت کنیم. اگر چنین کنیم کودکان با میل و اشتیاق بیشتری به تقلید از کارهای ما بر می­آیند و سعی می­کنند همانند ما رفتار کنند. آنها وقتی نماز را به عنوان یک ارزش و یک اولویت در زندگی ما ببینند، دوست دارند همانند ما نماز بخوانند و آداب آن را رعایت کنند.

گام سوم ـ اقامه­ی نماز وظیفه­ای دینی است. علت کوتاهی برخی از جوانان و نوجوانان ما در نماز، فرا نگرفتن حس مسئولیت پذیری و عادت به فرار از مسئولیت در دوران کودکی است. بنابراین شایسته است که همواره مسئولیتهایی به عهده­ی کودکانمان بگذاریم تا از همان دوران کودکی بیاموزند مسئولیتی دارند و باید مسئولیتهای خود را با دقت انجام دهند.        

گام چهارم ـ آنچه که بیش از نماز خواندن کودکان خردسال ما اهمیت دارد، تقویت عشق و علاقه­ی آنها به نماز است. لذا باید به گونه­ای رفتار کنیم که پیوسته شیرینی نماز در کام آن­ها بماند و با افراط و زیاده روی، به نماز به عنوان کاری سخت و طاقت فرسا نگاه نکنند. مخصوصا والدینی که موفق به خواندن نمازهای نافله هم هستند باید مراقب باشند که فرزندشان پا به پای آنها همه­ی نمازهای واجب و نافله را نخواند و بیش از اندازه خود را به زحمت نیندازد.  

گام پنجم ـ در این گام باید به این اصل مهم پایبند باشیم که نماز نخواندن کودک خردسال ما کاری زشت نیست، چرا که هنوز به سن تکلیف نرسیده است؛ اما نماز خواندنش کاری بسیار زیبا و قابل تحسین است. بدین معنا که اگر کودک ما به خاطر شیطنتهای کودکانه گاهی نماز نخواند به او با دید منفی نگاه نکنیم؛ اما وقتی که نماز خواند محبت خود را در حق او بیشتر کنید. ثمره­ی توجه به این اصل آن است که کودک ما برای نماز خواندن خود را در معرض فشارهای روانی نخواهد دید، لذا با اختیار و اشتیاق به سوی نماز گام برمی­دارد.

گام ششم ـ کودکانمان را در این مسیر همواره تشویق کنیم. این تشویقها باید به گونه­ای باشند که اشتیاق کودک را روز به روز به نماز بیشتر کنند. در تشویق کودکانمان به نماز باید از تشویقهای درونی حداکثر استفاده را ببریم. بدین معنا که آنها را به خاطر نمازشان تکریم کرده و ارزش کارشان را به آنها گوشزد کنیم. کودکانمان را به خاطر انجام این فریضه­ی الهی ببوسیم و برخی اوقات از کار خوبشان نزد دیگران تعریف کنیم. برای تشویق کودکانمان به نماز می­توان استفاده­ای حداقلی از تشویقهای بیرونی هم داشته باشیم. بدین معنا که به آنها هدیه بدهیم و یا اینکه گاهی اوقات پول تو جیبی بیشتری به آنها بدهیم. در تشویقهای بیرونی باید در انتخاب کمّ و کیف آن ظرفیت کودکمان را در نظر بگیریم تا با تشویقهای بیش از اندازه آستانه­ی رضایتمندی او را بالا نبریم. همچنین مراقب باشیم که این نوع تشویقها با فواصل زمانی زیاد و به صورت غیر منظم صورت گیرند تا موجب شرطی شدن او نشوند. 

گام هفتم ـ با در نظر گرفتن مقتضای سنی کودکانمان، فلسفه و هدف از نماز را به آنها توضیح دهیم. به آنها بگوییم که نماز، تشکر از خدای متعال در برابر نعمتهای بی­کرانش است. به کودکانمان بگوییم که خداوند چه نعمتهایی به ما عطا فرموده و نیز به آنها بیاموزیم که در برابر هر هدیه دهنده­ای زبان به تشکر باز کنند و با بی تفاوتی از کنار کار آنها نگذرند. به عنوان مثال از او بخواهیم چند مورد از نعمتهای خداوند را بشمارد. وقتی این کار را کرد نعمت چشم را به او گوشزد کنیم. بدین صورت که چشمانش را ببندیم و به او بگوییم برخی از کارها را با چشم بسته انجام دهد. اسباب بازیهایش را سر جای خودش بگذارد. اتاق را مرتب کند. نقاشی بکشد و برخی کارهای دیگر. در این لحظات است که کودک ما آهسته، آهسته قدر چشم و میزان ارزش آن را بهتر می­داند و می­داند که چیزی جای چشم را نمی­گیرد. در این صورت به فرزندمان می­گوییم: عزیزم! فقط یکی از نعمتهای خداوند همین چشم است که فوق العاده ارزش داشته و قابل قیمت گذاری نیست. آیا شایسته نیست که با نماز از این خدای بزرگ و مهربان تشکر کنیم؟ به نظر شما کسانی که این همه نعمت را می­گیرند و حاضر نیستند نماز بخوانند چگونه انسانهایی هستند؟