تبیان، دستیار زندگی

شهریه چیست؟

چرا شهریه میدهند؟

به چه کسانی شهریه میدهند؟

چه کسانی شهریه میدهند؟

چگونه شهریه میدهند؟

کی شهریه میدهند؟

از کجا شهریه میدهند؟

شهریه بر اساس چه ملاکهایی پرداخت میشود؟

چه مقدار شهریه میدهند؟

 

شهریه: مبلغی کمک مالی است که بصورت ماهیانه از طرف مراجع تقلید به طلبه ها پرداخت میشود.

 

چرا شهریه میدهند؟ طلبه ها وقت خود را بصورت شبانه روزی در خدمت تحصیل و تبلیغ دین قرار میدهند از این رو مراجع تقلید برای گذران نسبی زندگی و رفع نیازهای ضروری طلبه ها مبلغی را بصورت ماهیانه به آنها کمک میکنند تا آنها بتوانند ضروریات زندگی را تامین کنند و به یادگیری و تبلیغ و ترویج اسلام بپردازند، پرداخت شهریه برای مدت تحصیل ترسیم شده است و طلبه ها بعد از فراغت از تحصیل یا یافتن منبع درآمد مستمر حق استفاده از آن را ندارند و حتی برخی از مراجع تقلید تاکید کرده اند که طلبه هایی که در درس شرکت نمیکنند شرعا مجاز به دریافت شهریه نیستند. باید تاکید کرد که دوره دروس طلبگی طولانی مدت است و طلبه ها در ده سال اول تحصیل تمام وقت مشغول درس هستند از این رو امکان اشتغال همزمان وجود ندارد.

 

به چه کسانی شهریه میدهند؟ طلبه هایی که بصورت تمام وقت در حوزه علمیه مشغول هستند و درس میخوانند میتوانند از شهریه استفاده کنند، کسانی که درآمدی مستمر بغیر از شهریه دارند شرعا مجاز به گرفتن شهریه نیستند، طلبه هایی که در مسیر درس خواندن توقف کنند و درجا زنند حق گرفتن شهریه را ندارد و مدیریت حوزه در این زمینه اقداماتی را انجام میدهد، طلبه هایی که بعد از تحصیل شاغل شوند شهریه آنها قطع میشود،  البته برخی از شغل هایی که در راستای ترویج اسلام مانند تبلیغ باشند مجازند بخشی از شهریه را دریافت کنند، مکانیزمهایی برای همه این قوانین وجود دارد اما بسیاری از طلاب اخلاقا این قوانین را رعایت میکنند و اگر نیازی نداشته باشند شهریه دریافت نمیکنند.

چه کسانی شهریه میدهند؟ در حوزه علمیه پرداخت شهریه توسط یک عالم، نشانه ای از مرجعیت است شهریه توسط مراجع تقلید به طلبه ها داده میشود، هر مرجع تقلید با توجه به تعداد مقلدین خود و پرداخت وجوهات توسط آنها قدرت مالی پیدا میکند و میتواند شهریه پرداخت کند، مبلغ پرداخت شهریه یک مرجع تقلید میتواند از یک هزارتومان شروع شود و تا پنجاه یا صدهزار تومان افزایش یابد، برخی از مراجع تقلید بصورت مستمر و ماهیانه شهریه میدهند و البته معلوم است که باید از مراجعی باشد که مقلدین بیشتری دارد، برخی از مراجع نیز هر از چند ماهی شهریه میدهند که به آن تقسیمی می گویند این تعداد از مراجع معمولا در منطقه ای خاصی مقلد دارند با وجوهاتی اندک. با فوت مرجع تقلید شهریه او نیز قطع میشود.

چه زمانی شهریه میدهند؟ زمان پرداخت شهریه بر اساس ماههای قمری است پنج روز اول هر ماه قمری شهریه پرداخت میکنند سه روز صبح و بعد از ظهر و دو روز فقط عصر، برخی از دفاتر شهریه تا بیستم ماه شهریه میدهند وطلبه میتواند تا آن زمان مراجعه کند، برخی از دفاتر فقط پنج روز اول شهریه میدهند و اگر طلبه ای مراجعه نکند شهریه این ماه پرداخت نمیشود برخی از دفاتر نیز شهریه ماه گذشته  را هم میدهند و این در صورتی است که طلبه ای نتوانسته باشد شهریه ماه گذشته را بگیرد. روز اول و آخر شهریه صفها بسیار شلوغ است.

چگونه شهریه میدهند؟ مقسم کسی است که پول را پرداخت میکند، اسمهای طلبه ها در دفتر شهریه ثبت شده است، طلبه ها برای گرفتن شهریه در صفهایی بعضا طولانی قرار میگیرند تا نوبت آنها شود، دفاتر مراجع برای طلبه ها کارت شهریه صادر میکنند تا هر شخص با کارت خود مراجعه کند، برخی از دفاتر نیابتی هم شهریه پرداخت میکنند، البته بسبب اعتراض های طلبه ها و علما بعضی از دفاتر، شهریه را به کارت طلبه ها واریز میکنند تا از اتلاف وقت آنها در صفهای طولانی جلوگیری شود.

معیارهای پرداخت شهریه چیست؟ دو معیار اصلی برای پرداخت شهریه وجود دارد، اولی میزان سطح علمی طلبه است هر مقدار سطح علمی بالاتر باشد شهریه بیشتری میگیرد، سطح یک، سطح دو، سطح سه، سطح چهار، هرکدام از این سطوح شهریه خاص خود را دارند، معیار دوم، مجرد یا متاهل بودن است طلبه های متاهل دو برابر طلبه های مجرد شهریه میگیرند. البته قاریان قرآن و نهج البلاغه شهریه بیشتری میگیرند.

شهریه از چه منبع مالی تامین میشود؟ شهریه از محل خمس پرداخت میشود، خمس پولی است که یک مسلمان یک پنجم از سود خالص سالیانه خود به مرجع تقلید پرداخت میکند، تبلیغ و ترویج اسلام یکی از محل مصرف خمس است، از منظر مکتب شیعه خمس یکی از فروع دین و واجب شرعی است، هر مومن خمس خود را به مرجع تقلید خود میدهد، معمولا نمایندگان مراجع در استانها مسئول جمع آوری خمس هستند. شهریه طلبه ها از این محل است و بودجه ای دولتی نیست بلکه به پشتوانه مردم تامین میشود همین مساله باعث استقلال مالی روحانیت از دولت در طول تاریخ بوده است.

طلبه ها چقدر شهریه میگیرند؟

مقدمات مجرد: پنجاه هزارتومان، مقدمات معیل: نود و پنج هزارتومان، سطح یک مجرد: هشتاد و پنج هزار تومان، سطح یک معیل: صدو پنجاه و پنج هزار تومان، سطح دو مجرد: صد و ده هزار تومان ، سطح دو معیل: دویست و ده هزرا تومان ، سطح سه مجرد: صدو پنجاه هزار تومان ، سطح سه معیل: دویست هشتاد هزرا تومان

این آمار برای سال نود است(سایت روات حدیث) و ممکن است مقداری افزایش یافته باشد.

حاشیه ها:

-صف شهریه بهترین مکان برای دیدن رفقا است، شما میتوانی طلبه ای را که سالها ندیده ای در صفهای طولانی شهریه ببینی و احوالپرسی کنی و از اوضاع و احوال هم مطلع بشی.

-روز اول شهریه ویژه طلبه هایی است که قرض ها فشار آورده و جیب خالی شده و روز آخر ویژه طلبه هایی است که وضعشان خوب است.

-بوفه فیضیه این چند روز حال و هوای خاصی داره جمع های دوستانه داخل بوفه تشکیل میشه ، یکی از طلبه ها باید دوستانشو میهمان کنه.

-تابلو اعلانات فیضیه در این روزها بسیار شلوغ و پرکار است چرا که هر اطلاعیه ای توسط چند هزار نفر خوانده میشود از اینرو انبوهی از اطلاعیه ها دیده میشود خادمین مجبورند هر روز تابلو را به زباله دان خالی کنند.

رضا تاران

تا آنجایی که من شنیدم شهریه مربوط به طلبه های آقاست آیا به طلبه های خانم هم شهریه می دهند؟
البته شنیده شده اخیرا برخی از مراجع عظام پیرامون پرداخت شهریه به طلبه های خانم نظراتی داده اند اگر ممکن است در این مورد بفرمایید
چند سوال دیگر هم دارم (صرفا از روی کنجکاوی):
مبنای شرعی و فقهی پرداخت شهریه چیست؟
شهریه ای که در حال حاضر به طلاب پرداخت می شود چه میزان است و مبنای پرداخت آن چیست؟
میزان شهریه در شهرهای کوچک و بزرگ مثل قم و مشهد و تهران با هم یکسان است؟
آیا میزان شهریه پرداختی می تواند پاسخگوی نیازهای مالی طلاب باشد؟

باسلام
1-به طلاب خواهر شهریه نمی دهند
بیشتر(اجازه صرف وجوه شرعی در حوزه‌های علمیه خواهران)
جوابهای (صرفا از روی کنجکاوی):
مبنای شرعی شرعیه:
لینک های کمکی 1-2
2-به این لینک مراجعه کنید اینجا
3-خیر میزان شهریه در قم و شهرستانها تفاوت دارد
طلبه ها شاکرند
اگه غیر طلبه بپرسه می گن الحمدلله
ولی پیش خودشون اسرار مگو دارند
موفق باشید