تبیان، دستیار زندگی

گاهی در کوچه و خیابان و حتی مهمانیها، با بچه ­هایی مواجه می­شویم که برای رسیدن به خواسته ­های خود به شدّت گریه و زاری راه می­اندازند و با فریاد زدن و نشستن بر روی زمین و حتی کوبیدن سر خود به دیوار، سعی می­کنند تا والدین را تسلیم خود کرده، به خواسته­های خود نائل شوند. این رفتار کودک نشان دهنده ­ی اشتباهات تربیتی والدین می­باشد که به برخی از آنها اشاره می­شود:

     1. وقتی کودک ما خواسته­ های منطقی خود را مطرح می­کند، سعی کنیم در اوّلین فرصت ممکن، به خواسته ­­ی او رسیدگی کنیم. به عنوان مثال وقتی کودک سه ساله از مادر تقاضای آب می­کند، مادر باید بلافاصله همه­ی کارهای خود را زمین گذاشته و آب را در اختیارش قرار دهد. ممکن است مادر بگوید: «ده دقیقه صبر کن تا آب بیاورم!» اما توجه ندارد که مرور زمان برای کودکان بسیار کندتر از بزرگترهاست، و نمی­توان انتظار داشت که کودک بتواند ده دقیقه صبر کند و چیزی نگوید.

     2. اگر به این نوع خواسته ­ها به سرعت رسیدگی نشود، کودک به تدریج صدای خود را بلند و بلندتر خواهد کرد تا زودتر به خواسته­ اش برسد. در نهایت هم والدنی مجبور می­شوند خواسته­ اش را برآورده کنند. وقتی والدین اینگونه رفتار کردند کودک، برای ابراز نیازهای بعدی خود تصمیم می­گیرد به جای آن که با آرامش خواسته­ اش را مطرح کرده و به تدریج صدای خود را بلندترکند؛ از همان ابتدا میان­بر رفته و با صدای بلند، خواسته­ اش را مطرح نماید!

     3. اگر کودک ما خواسته­ ی نا به جایی را مطرح کرد و از ما انتظار داشت تا خواسته اش را برآورده کنیم، به هیچ وجه تسلیم اصرار او نشده و خواسته­ اش را برآورده نکنیم. بلکه با صبر وحوصله با او بگوییم: «عزیزم! این چیزی که شما می­خواهی من نمی­توانم انجام دهم. پس اصرار هم نکن!». وقتی کودک ما مطمئن شد که به هیچ وجه حاضر به برآورده کردن حاجتش نیستیم، بعد از مدّتی کلنجار رفتن با خود، خسته می­شود و دیگر چنین خواسته­ای را مطرح نمی­کند.

     4. اگر برخی از مواقع ـ هر چند به بهانه ­ی تشویق ـ تسلیم خواسته­ های غیر منطقی او شدیم در می­یابد که می­تواند با اصرار و خواهش، و یا حتی با گریه و خودزنی، در والدین خود نفوذ کرده و به خواسته­اش برسد. لذا کماکان به لجاجت خود ادامه می­دهد. 

تذکر (1) : استفاده از تنبیه بدنی در چنین مواقعی بسیار مضر است. متأسفانه برخی از والدین که در عمل به مسائل ذکر شده کوتاهی می­کنند، جهت کنترل رفتار فرزندانشان، دست به تنبیه بدنی زده و به شدت او را کتک می­زنند. چنین رفتاری علاوه بر آن که کودک را لجوج­تر می­کند، موجب تضعیف عزت نفس او هم می­شود. 

تذکر (2) : گاهی اوقات علت این­گونه رفتارها در کودکان، ارتباطی با تربیت والدین ندارد؛ بلکه صرفا ریشه­ی آن در مشکل بیش فعالی کودک است. به همین دلیل والدین باید به محض مشاهده­ ی علائم این مشکل، به روانپزشک مراجعه کرده و مشکل او را حل کنند.