بدون تردید، نهضتی که سیدالشهدا(ع) با تقدیم خون پاک خویش، اهل بیت و یاران باوفایش به پا کرد، نهضتی جاودانه خواهد بود که در طول تاریخ تا روز قیامت استمرار خواهد یافت. با وجود این، برای زنده نگهداشتن این نهضت عظیم، راههایی وجود دارد. نوشتار حاضر با تأکید بر دیدگاههای حضرت آیتالله جوادی آملی در این خصوص، متکفل بررسی آنهاست.
اهتمام به زیارت اربعین
اولین راه زنده نگهداشتن نهضت سیدالشهدا(ع)، اهتمام به زیارت اربعین است. امام حسن عسكری(ع) فرمودند: «نشانههای مؤمن و شیعه، پنج چیز است: اقامه نماز 51 ركعت، زیارت اربعین حسینی، انگشتر در دست راستكردن، سجده بر خاك و بلند گفتن بسمالله الرحمن الرحیم.» (تهذیب، جلد 6، ص 52)
مراد از نماز 51 ركعت، همان 17 ركعت نماز واجب روزانه به اضافه نمازهای نافله است كه جبرانكننده نقص و ضعف نمازهای واجب است؛ بویژه اقامه نماز شب در سحر كه بسیار مفید است. نماز 51 ركعت به شكل مذكور از مختصات شیعیان و ارمغان معراج رسولخدا(ص) است. شاید سر ستودن نماز به وصف معراج مؤمن این باشد كه دستورش از معراج آمده است و نیز انسان را به معراج میبرد.
موارد دیگری نیز كه در روایت یاد شده، همگی از مختصات شیعیان است؛ زیرا فقط شیعه است كه سجده بر خاك دارد و نیز غیرشیعه است كه یا بسمالله الرحمن الرحیم را نمیگویند یا آهسته تلفظ میكنند. همچنین شیعه است كه انگشتر به دست راست كردن و نیز زیارت اربعین حسینی را مستحب میداند.
مراد از زیارت اربعین، زیارت چهل مؤمن نیست؛ زیرا این مسأله اختصاص به شیعه ندارد و نیز «الف و لام» در كلمه «الاربعین» نشان میدهد مقصود امام عسكری(ع) اربعین معروف و معهود نزد مردم است؛ خلاف كلمه «اربعین» در بسیاری از روایات كه بدون «الف و لام» آمده است؛ مانند این روایت امام صادق(ع): «من حفظ من أحادیثنا أربعین حدیثاً بعثه الله یوم القیامه عالماً فقیهاً.» (کافی، ج 1، ص 49)
اهمیت زیارت اربعین، تنها به این نیست كه از نشانههای ایمان است، بلكه طبق این روایت در ردیف نمازهای واجب و مستحب قرار گرفته است. برپایه این روایت، همانگونه كه نماز ستون دین و شریعت است، زیارت اربعین و حادثه كربلا نیز ستون ولایت است.