با این وجود بیشتر تحلیلگران واقعه عاشورا عروسی قاسم را نادرست میدانند، محدث قمی در «منتهی الآمال»(5) و در کتاب «نفسالمهموم»(6) دامادی قاسم را رد میکند و میگوید نویسندگان نام حسن را با قاسم اشتباه کردهاند.
علامه شهید مرتضی مطهری عروسی قاسم را مردود میداند و مستند میکند به اینکه در هیچ کتاب معتبری وجود ندارد و حاج نوری هم گفته ملاحسین کاشفی اولین کسی است که این مطلب را در کتاب «روضةالشهدا» آورده و اصل قضیه صددرصد دروغ است.(7)
مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم نیز در تحلیلی بیان میدارد که به طور کلی آنچه از اشارات صاحب نظران و مشاهدات بر میآید نقل ماجرای عروسی قاسم که بیانی از شدت قساوت و بیرحمی لشکریان یزید است،(8) اگر به همان اندازهای که تاریخ به آن اهمیت داده مورد توجه قرار بگیرد و بُغض محبین اهلبیت را نسبت به دشمنان برانگیزد، امری پسندیده است.
اما طبق اشارهای که استاد مطهری دارد اگر بنا باشد که آن را با بزرگنمایی مطرح کنند و تعزیه از آن بسازند(9) و یا چنانکه دیده شده حجلهای بیارایند و حنایی تدارک ببینند، در این صورت اهانتی به ساحت قدس عاشورا و فرهنگ عاشوراییان انجام دادهاند.
چون برخی از صاحب نظران داستان عروسی قاسم در کربلا را غیر واقعی میدانند، لذا نمیتوان به طور قطعی آن را قبول کرد، لازم است گفته شود که عروسی در میان اهلبیت(ع) با عروسی که در حال حاضر مرسوم است (و بیشتر به بدعت و معاصی شبیه است)، بسیار متفاوت است.
*معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
1. حماسه حسینی، شهید مطهری
2. ترجمه ارشاد، شیخ مفید
3. تحقیقی پیرامون نهضت عاشورا از مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه (جمعی از محققین)
4. دانشنامه 14 جلدی امام حسین (ع)
*پینوشتها:
1- حاج محمد هاشم بن محمدعلی خراسانی، منتخب التواریخ، انتشارات علمیه اسلامیه، صفحه 266.
2- صدرالدین، واعظ قزوینی، ریاض، مقدس، المسمی بحدائق الاش، جلد دوم، کتابفروشی اسلامیه، تهران، 1374 هجری قمری، صفحه 42.
3- حسن بن حسن که به «حسن مُثنَّی» معروف است، در جنگ نابرابر با دشمن در روز عاشورا به شدّت مجروح شد و به یاری خداوند متعال از دست سربازان عمر بن سعد نجات یافت و به عنوان روایتگر وقایع و حوادث عاشورا بر مسئولیت حساس خود عمل کرد، نسل امام حسن مجتبی(ع) توسط دو فرزندش زید و حسن مثنّی تداوم یافته است و همه «سادات حسنی» بـه ایـن دو بـزرگـوار نـسب مـیرسانند.
4- شیخ عباس قمی، دمع السجوم ترجمه نفس المهموم، ترجمه و تحقیق علامه ابوالحسن،شعرانی، بهار 78، ناشر ذویالقربی، صفحه 342؛ سیدهاشم رسولی محلاتی، زندگانی امام حسین، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374، صفحه 478.
5- شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، محدث قمی، انتشارات هجرت، تابستان 74، چاپ هشتم،جلد 1، صفحه 700.
6- ابوالحسن، شعرانی (پیشین)، صفحه 342.
7- مرتضی، مطهری، حماسه حسینی، انتشارات صدرا، خرداد 1364، جلد اول، صفحه 28.
8- عمادالدین حسین، اصفهانی، (عمادزاده)، برداشتی از تاریخ زندگی امام حسین، انتشارات اسوه، 1373، جلد دوم، صفحه 137.
9- مرتضی، مطهری، حماسه حسینی، جلد اول، صفحه 28