تبیان، دستیار زندگی

سلام جناب رادیکال 

نایین یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران و مرکز شهرستان نایین است. این شهر در منطقه دشت کویر قرار گرفته‌است و آب و هوایی خشک و کویری دارد.

نایین شهری کوچک و قدیمی است که در گذشته وسیع و آباد بوده است. قدمت آن را می‌توان از بنای بزرگ و کهن نارین قلعه یا نارنج قلعه دریافت. مسجد جامع نایین از لحاظ قدمت دومین مسجد پابرجا در ایران است

علاوه بر زبان فارسی، بسیاری از مردم محلی به گویش نایینی هم صحبت می‌کنند که گویشی از زبان‌های ایرانی مرکزی است.

نام آن:
درباره نام نایین گفته‌اند نام نایین از گیاهی باتلاقی به نام «نی» برگرفته شده، یا یهودیانی که از اورشلیم به مشرق زمین کوچانده شدند، این شهر را به یاد موطن خویش بنا کرده و بدین نام خوانده‌اند. هر چند علیرضا عرب بافرانی در کتاب خود «عروس کویر» این نظر را تا حدودی ضعیف برمی‌شمرد. وی به نقل از محمد تقی جامع نایینی می‌نویسد: «وجه دیگر که تا حدودی ضعیف به نظر می‌رسد این است که نایین به معنی جمال کلمه‌ای عبری است و یکی از شهرهای فلسطین هم به همین نام بوده است» محمدتقی جامع نایینی در کتاب خود «ویژگی‌های زبان محلی نایین» می‌نویسد که عده‌ای بر این باورند که شهری به نام «هوم» یا «وهوم» در چند کیلومتری محل فعلی نایین بوده که مردم آن زردتشتی بوده‌اند و بعدها «نائن» پسر نوح بر این شهر غلبه کرده و در این مکان شهری ساخته که به نام خود او «نائن» یا «نائین» خوانده می‌شود^. برخی از اهالی نایین معتقدند که نایین نسبت این شهر را به «ناهید» یا «آناهیتا» الهه‌ی آب می‌رساند. با توجه به قدمت این شهر، وجود باقیمانده‌ی آثار و ابنیه‌ی دوران ساسانی و نیز شباهت گویش نایینی به گویش پهلوی، این نظر نمی‌تواند دور از ذهن باشد. ولیکن آنچه مسلم است عناوینی چون «شهر مساجد»، «قصبه طیبه»، «مدینه العرفا» و... که برای نایین برشمرده شده نشان دهنده اهمیت این شهر در دوره‌های مختلف تاریخ بوده‌است. نایین را با القاب و عناویین مختلفی مانند قصبه طیبه، دارالعرفان و مدینه العرفا یاد کرده‌اند.

جغرافیای نایین

نایین شهری کویری‌ست و در زمینی صاف و هموار قرار گرفته‌است. ارتفاع نایین از سطح دریا ۱۵۸۰ متر، عرض جغرافیایی آن ۳۲ درجه شمالی و طول آن ۵۲ درجه شرقی است.

کوهسارهای آن هیچکدام از ۱۸ کیلومتر نزدیک تر نیستند. کوه‌های سمت شمال رشته‌ای است به نام کوه سرخه که دنباله آن به رشته‌ای به نام بید کوه منتهی می‌شود. در سمت جنوب غربی رشته‌ای به نام کوه سره با ارتفاع ۲۳۳۰ متر از سطح دریا مرتفع‌ترین کوههای اطراف نایین است. رشته کوه سارو نیز در سمت جنوب غربی نایین قرار دارد که به رشته‌های ((پرویز)) و ((بنوید)) در جنوب نایین می‌پیوندد.