این هفته خانمی 27 ساله به مطب مراجعه كرده كه چند روزی است گوشدرد شدیدی دارد. علاوه بر این احساس میكند داخل مجرای گوشش آب جمع شده و با حركت سر این مایع در گوش به حركت در میآید. كاهش توانایی شنیداری موجب نگرانی بیمار شده و احتمال میدهد عفونت گوش علت اصلی بروز این نشانهها باشد.
پزشك از تشخیص بیماری سخن میگوید
با توجه به علائم و نشانههایی كه بیمار از آن صحبت میكند، به نظر میرسد اختلال در عملكرد شیپور استاش علت اصلی بروز نشانههای بیماری باشد. شیپور استاش مجرایی كوچك است كه گوش میانی را به قسمت پشت بینی و بخش بالای گلو مرتبط میسازد. معمولا فضای گوش میانی در پشت پرده صماخ را هوا پر میكند. شیپور استاش فشار هوای داخل گوش میانی را نسبت به فشار هوای خارج آن تعدیل میكند. چنانچه به هر علتی شیپور استاش مسدود شده و در عملكرد آن اختلال ایجاد شود، هوا به گوش میانی راه پیدا نمیكند. در اثر فشاری كه به پرده گوش وارد میشود، اعصاب پرده گوش تحت تاثیر قرار میگیرد كه بارزترین علامت آن گوشدرد شدید است. سرگیجه، وزوز گوش و احساس حركت مایع در داخل گوش نیز از دیگر علائم بیماری است. ممكن است این علائم تنها چند ساعت ادامه داشته باشد و گاهی نیز تا چند هفته باقی میماند. طول درمان بیماری به عوامل مختلفی از جمله دمای هوا بستگی دارد. اگر هوا خیلی سرد نباشد، در مدت زمان كوتاهی بیماری بهبود یافته و شنوایی بیمار بهتر میشود. افزایش ترشحات چسبناك داخل گوش میانی، آلرژی و انسداد شیپور استاش از عوامل زمینه ساز ابتلا به این بیماری است. شیپور استاش در حالت عادی بسته است اما در اثر كشیدگی عضلات دهان هنگام خمیازه یا بلع باز میشود تا فشار هوای داخل گوش میانی را نسبت به فشار هوای بیرون تنظیم كند. در چنین شرایطی استفاده از راهكارهای مناسب برای تسهیل فرآیند جریان هوا به داخل شیپور استاش از طریق بلع، جویدن یا خمیازه كشیدن به شما كمك میكند تا عوارض ناشی از ابتلا به بیماری تا حد زیادی كاهش پیدا كند. اگر علائم بیماری شدید و بیش از چند هفته ادامه داشته باشد، بهتر است بیمار به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه كند. تجویز اسپری یا قطره ضد احتقان، قرص آنتیهیستامین و همچنین اسپری استروئیدی بهترین راهكار برای كاهش عوارض بیماری است. البته باید توجه داشت گزینهها و راهكارهای درمانی با توجه به علائم بیماری متفاوت است. اختلال در عملكرد شیپور استاش میتواند زمینهساز اوتیت میانی باشد كه از شایعترین بیماریهای كودكی است و بهترین راه برای درمان آن تجویز آنتیبیوتیك است. بیش از 70 درصد كودكان زیر سه سال اوتیت میانی را تجربه میكنند كه معمولا با مصرف یك دوره آنتیبیوتیك برطرف میشود. در بزرگسالان نیز اگر علائم ناشی از اختلال در عملكرد شیپور استاش در مدت زمان چند هفته برطرف نشود، برای بیمار آنتیبیوتیك تجویز میشود تا از عفونت احتمالی گوش میانی جلوگیری شود.
دكتر نیلوفر توكلی