تنهایی و هزار درد
نباید گفت پیری و هزار درد، درستش تنهایی و هزار درد است. نرگس خانم این را می‌گوید و به دردهایی اشاره می‌كند كه از وقتی دخترانش را در شهرستان شوهر داد و همسرش فوت كرد به آنها مبتلا شد. فشارخون، سردرد‌های میگرنی و دیابت از جمله این دردها بود.ناراحتی روحی ناشی از تنهایی علاوه بر بیماری‌های روحی، بیماری‌های روان تنی و ناشی از افسردگی نیز پدید می‌آورد.
مروری بر شواهد موجود درخصوص احساس تنهایی سالمندان نشان می‌دهد منشا بسیاری از حالات نامتعادل روانی سالمندان از قبیل افسردگی، خودكشی و یاس شدید، احساس تنهایی است. صاحب‌نظران معتقدند هر كوششی كه منجر به رفع احساس تنهایی سالمندان شود، سدی است در برابر موج مشكلات پیچیده روانی افراد سالمند و از سوی دیگر باعث بهبود عزت‌نفس آنان می‌شود. درمان موفقیت‌آمیز احساس تنهایی ممكن است عوارض جدی‌ای همچون افسردگی را كاهش دهد. از طرفی افزایش تماس‌های اجتماعی می‌تواند سبب ارتقای سلامت این دسته از سالمندان شود.
حس درد ورنج و شرایط عاطفی بسیار آزاردهنده و احساس فرسایش روانی در تجربیات مشاركت‌كنندگان یك پژوهش در خصوص تنهایی سالمندان بازگو شده است.
مشاركت‌كنندگان در این پژوهش احساس تنهایی را به عنوان شرایط عاطفی بسیار آزاردهنده و تجربه‌ای فردی، ناخوشایند، منفی، عذاب‌آور، سخت، وحشتناك و دردناك توصیف كرده‌اند. همچنین احساس تنهایی به عنوان سرنوشتی تیره معرفی شد.
یكی از كسانی كه با او در این پژوهش مصاحبه شده بود درباره وضعیت خود می‌گوید: دردآورترین چیز زندگیم تنهاییه، تنهایی خیلی بده، احساس می‌كنی تمام غم‌های دنیا مال توست، همش.
آدم میره توی فكر و خیال، این فكر و خیال كردنا آدم را دیوانه می‌كنه، فكر می‌كنی هیچ كس بهت اهمیت نمی‌ده، به فكرت نیست، فراموشت كردند، خیلی حس بدیه.
- گاهی وقتا اینقدر دلم می‌گیره كه می‌شینم
های و های گریه می‌كنم. با خودم می‌گم چرا؟ چرا من باید اینقدر احساس دلتنگی و تنهایی بكنم....
پاهام، كمرم، همه جای بدنم درد می‌كنه؛ اما هیچ دردی بدتر از درد تنهایی نیست.
تجربیات سالمندان شركت‌كننده در این پژوهش، تم احساس فرسایش روانی را آشكار كرد.
مشاركت‌كنندگان اظهار كردند از احساس بی‌حوصلگی، خود كم‌بینی، احساس بی‌ارزشی، بی‌مصرفی، ناامیدی، اضطراب، افسردگی، درماندگی و عزت‌نفس ـ كه به دنبال احساس تنهایی ایجاد شده ـ رنج می‌برند و این خود سبب افرایش درد و رنج احساس تنهایی می‌شود.
فقدان و محرومیت حس دیگری است كه این سالمندان تجربه می‌كنند. سالمندان در توصیف‌هایشان به احساس تنهایی به دنبال محرومیت از حقوق طبیعی، وابستگی‌ها و متعلقات، تعاملات، سلامتی و حمایت‌های رسمی و غیررسمی اشاره خاصی داشتند. 4 مضمون قطع تعاملات مهم، پیری و مشكلات جسمی، فقدان منابع حمایتی و محرومیت از حقوق و شوونات انسانی تم فقدان و محرومیت را شكل دادند.
