تبیان، دستیار زندگی

می گویند دندان درد یکی از بدترین دردهای دنیاست. حتما برای شما هم پیش آمده است که دندانتان درد بگیرد، دندان درد در وهله اول ناشی از بروز یک مشکل دندانی پوسیدگی، ترک خوردن یا بیماری های لثه ای است.

با وجود این، گاهی اختلالات مفصل فک هم می تواند عامل دندان درد شود. شدت درد دندان می تواند کم یا زیاد باشد و ممکن است با جویدن، سرما یا گرما شدت بیشتری یابد. دندان پزشک با معاینه و عکس رادیولوژی به راحتی علت دندان درد را تشخیص می دهد. در ادامه 5 دلیل اصلی دندان درد و راه حل های آن را برایتان آورده ایم.

1 – پوسیدگی دندان

یکی از شایع ترین علل دردهای دندان، پوسیدگی است. پوسیدگی دندان یعنی ایجاد حفره هایی در لایه های خارجی دندان (مینا و عاج). این دو لایه از لایه داخلی دندان آن یعنی عصب محافظت می کنند. عروق و اعصاب منتشر به هر دندان در عمق آن جای گرفته اند. اسید تولیدشده به وسیله باکتری های دهانی عاج و مینا را در خود حل می کند و باعث ایجاد پوسیدگی های دندانی می شود.



پوسیدگی های سطحی و کوچک معمولا دردی ندارند. بنابرانی ممکن است از ایجاد آنها با خبر نشویم اما هرچه پوسیدگی بزرگ تر و عمیق تر شود، درد بیشتر می شود. با پوسیدن لایه های خارجی، ریشه دندان بی محافظ می شود و سم باکتریایی و خوراکی های سرد، گرم، ترش یا شیرین آن را تحریک می کند و به این ترتیب دندان، درد می گیرد. عصب دندان بافتی زنده دارد و اگر آسیب دیدگی آن شدید باشد، می میرد و آبسه پدید می آید و گاهی لثه در آن ناحیه تاول کوچکی می زند.

درمان:

 پوسیدگی های کوچک و کم عمق دندانی باید پر شوند اما برای پوسیدگی های بزرگ تر که به عصب دندان رسیده اند یا دندان های عفونی شده دندان پزشک روش عصب کشی (روت کانال یا درمان ریشه) یا کشیدن دندان را انتخاب می کنند. در روش عصب کشی، عمق مرده دندان با مواد پرکننده دندان جایگزین می شود.

2 – امراض لثه

دومین علت شایع دردهای دندانی، بیماری های لثه هستند که طی آن بافت نرم لثه ملتهب و استخوان اطرافد ندان از بین می رود.و متخصصان می گویند بیماری های لثه به مرور در اثر سمی که باکتری های دهان تولید می کنند، ایجاد می شود.

اولین نشانه این بیماری ها، خونریزی بدون درد لثه است. ولی اگر علاوه بر خونریزی، درد هم وجود داشته باشد، یعنی بیماری پیشرفته شده و احتمالا استخوان هیا اطراف دندان از بین رفته و باکتری ها باعث ایجاد کیسه های چرکی عمقی در لثه شده اند. به این ترتیب عفونت، تورم، درد و تحلیل بیشتر استخراج رخ می دهد. بیماری های پیشرفته لثه می توانند باعث شوند فرد دندان خود را از دست بدهد حتی اگر سالم باشد. بهداشت  ضعیف دهان و دندان، سابقه خانوادگی بیماری های لثه، مصرف سیگار و ابتلا به دیابت می توانند باعث مبتلاشدن به بیماری های لثه شوند.

درمان:

درمان بیماری های لثه عبارتند از رعایت بهداشت دهان و دندان، جرم گیری و تراشیدن سطوح ریشه و کورتاژ زیر لثه. تمام این اقدام های درمانی با بی حسی موضعی انجام می شوند. پس از آن داروهای آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز می شود تا عفونت یا آبسه کاملا از بین برود. گاهی لازم است، چندبار جراحی لثه برای بیمار انجام می شود. در موارد پیشرفته استخوان به طور مشخص تلحیل رفته یا دندان لق شده باشد، ممکن است پزشک با روش «اسپلینت» دندان را محکم کند یعنی آنها را با سیم به هم ببندد تا محکم شوند. اگر دندان ها به این درمان هم جواب ندهند، باید از دهان خارج شوند.

3 – حساسیت سطح ریشه دندان

دوسوم انتهایی دندان، ریشه است که در حالت طبیعی داخل استخوان قرار دارد. سموم باکتریایی، باعث تحلیل استخوان و لثه اطراف دندان می شوند و سطح ریشه را عریان می کنند. ریشه چنین دندان هایی نسبت به مواد غذایی گرم، سرد، ترش بسیار حساس می شود زیرا دیگر لثه سالمی از آن محافظت نمی کند.

درمان:

 اگر عریان شدن ریشه در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، می توان آن را با ژل های موضعی فلوراید یا برخی خمیردندان های طبی که حاوی فلوراید و دیگر مواد معدنی هستند، درمان کرد. سطح ریشه دندان این مواد معدنی را جذب می کند، تقویت می شود و حساسیتش کاهش می یابد. حتی ممکن است دندان پزشک ریشه عریان شده را با چسب های دندانی بپوشاند.

اگر در اثر عریان شدن سطح ریشه، عصب دندان آسیب ببیند یا بمیرد، شاید لازم باشد دندان عصب کشی یا کشیده شود.

4– ترک خوردگی دندان

گاززدن با دندانی که ترک خورده، ممکن است باعث درد شدید در آن ناحیه شود. این ترک ها در اثر جویدن، گاززدن یا شکستن جسمی سخت مثل بیسکویت سفت، آبنبات، یا جویدن سر مداد یا دندان ایجاد شوند. دندان پزشک با زدن نوعی رنگ یا تاباندن نوری خاص به دندان، ترک خوردگی را تشخیص می دهد.

درمان:

برای درمان ترک دندان باید مراقبت بیشتری از دندان به عمل آورد. به این منظور می توان از روکش دائمی طلا یا چینی استفاده کرد. اگر این روش جواب نداد، دندانپزشک مجبور می شود دندان را عصب کشی کند.

5 – اختلال مفصل گیجگاهی فکی

اختلال مفصل گیجگاهی – فکی می تواند باعث درد ناحیه گوش و آرواره پایین شود. این مفصل مانند لولایی فک پایین را به جمجمه وصل می کند و توانایی جویدن و صحبت به فرد می دهد. اختلالات مفصل گیجگاهی فکی ممکن است در اثر ضربه، ورم مفاصل یا خستگی عضلات فکی ناشی از دندان قروچه نیز به وجود بیایند. درد مفصل گیجگاهی – فکی همچنین ممکن است پس از جراحی های دندان پزشکی مثل جراحی دندان عقل یا فشرده شدن دندان عقل نهفته به ناحیه این مفصل ایجاد شود.

درمان:

برای درمان این اختلال موارد زیر توصیه می شود:

1. مصرف داروهای خوراکی ضدالتهاب مثل «ایبوپروفن» و «ناپروکسن»

2. کمپرس گرم

3. کاهش استرس

4. خوردن غذاهای مایع و نرم

5. استفاده از محافظ برای پیشگیری از دندان قروچه.