از نظر منتقدین و خاورشناسان، بزرگترین خدمت را به تفاهم شرق و غرب نویسندگان بزرگی نظیر گوته، آندره ژید و آراگون انجام داده اند. پس از «دیوان شرقی گوته» كه ستایشنامه ای است درباره ادبیات فارسی، در قرن بیستم در ادبیات فرانسه به دو اثر مهم بر می خوریم كه از نظر ادبی بسیار مهمتر از دیوان شرقی گوته به شمار می رود. یكی «دیوانه الیزا» اثر لویی آراگون (۱۹۸۲ ـ ۱۸۹۷ Lauis Aragen) است كه این اثر «لیلی و مجنون» قرن بیستم نام گرفته است و تأثیر شدید ادبیات فارسی بر ادبیات فرانسه را به خوبی نشان می دهد و اثر دیگر «مائده های زمینی» اثر ژید است كه آن را «میراث تأثیرپذیری ادبیات فارسی در غرب» می دانند.
توجه ژید به ادبیات فارسی در همه شاعران و نویسندگان جوان فرانسوی كه به آثار او دلبستگی داشتند تأثیر گذاشته است، از جمله «هانری دومونترلان» (۱۹۷۲ ـ ۱۸۹۶ Henry de Montherlant) كه با سفر به كشورهای شرقی با روحیات شرقیان از نزدیك آشنا شده بود، در كتاب «بادبزن آهنین» درباره تأثیرپذیری خود از ادبیات ایران شرحی مفصل نگاشته است. این رمان نویس و نمایشنامه نویس مشهور فرانسوی خود اظهار می كند كه برخی از آثارش متأثر از ادبیات فارسی است.
مونترلان رساله ای درباره «ایران در ادبیات فرانسه» نوشته است كه با چندین مینیاتور ایرانی در سال ۱۹۴۴ انتشار یافت. مونترلان در این رساله به كتاب «مرد آزاد» اثر «موریس بارس» اشاره می كند و می نویسد این كتاب متأثر از ادبیات فارسی است، چون موریس بارس توجه خاصی به آثار ایرانی داشت.
