مدیریت شتابان در حوزه فرهنگ و هنر، بیش از هر چیز حاصل سایهافكنی سیاست بر امور فرهنگی است، تغییرات سریع و چرخش در روشها و برنامهها و جابهجایی مدیران، در دنیای سیاست معمول است و تبعیت از تحولات روز ممكن است مقتضای كار سیاسی باشد.
سرایت این تغییرات و چرخشها و جابهجاییهای حاصل از آن به حوزه مدیریت فرهنگی، تبعاتی دارد كه ممكن است در كوتاه مدت چندان نمایان نشود، اما ویرانگری تدریجیاش، بر بسیاری از بنیانهای اجتماعی، فرهنگی و رفتاری جامعه تأثیر میگذارد. مهم ترین ویژگیهای مدیریت شتابان فرهنگی از این قرار است:
1 ـ اغلب این مدیران از بخشهای دیگر كه معمولا تناسب چندانی با امور فرهنگی ندارد میآیند، مانند مدیران مراكز اقتصادی یا مجامع سیاسی و...
2 ـ دوران مدیریت ایشان چندان طولانی نیست كه فرصتی برای اجرای برنامههای زیربنایی داشته باشند، بنابراین ناگزیرند به برنامههای زودبازده و چشمگیر روی بیاورند.
3 ـ اینگونه مدیران، در حوزه فرهنگ و هنر اقامت موقت دارند و چشمانداز سرنوشت و آینده خود را در بخشهای دیگر مانند امور اقتصادی و سیاسی میجویند و بر این اساس به طرحهای فرهنگی درازمدت، رغبتی ندارند.
4 ـ این مقیمان موقت حوزه مدیریت فرهنگی، به اقتضای علایق سیاسی به رسانههای فراگیر و عنوان خبرها و تیتر روزنامهها عنایت خاص دارند و به برنامههایی روی خوش نشان میدهند كه توجه رسانهها را جلب میكند. مثلا برگزاری جشنوارههایی با جوایز چشمگیر و مهمانان خبرساز برای آنها خیلی جاذبه دارد تا برنامهریزی برای گسترش محافل فرهنگی و نشر كتابهای تخصصی و تربیت نسل جدید.
5 ـ طبیعی است كه برای برگزاری جشنوارهای كه بخواهد توجه رسانهها را جلب كند آنها ناگزیرند به محصولات آماده و چهرههای مطرح روی بیاورند و مجالی برای كشف و تربیت نیروهای مستعد ندارند.
6 ـ برای جلب همكاری چهرههای مطرح و به دنبال آن جلب توجه رسانهها ناگزیر میشوند دستمزدها و جایزههای كلان تعیین كنند و البته در این میان برای برنامههای زیربنایی بودجه و اعتباری باقی نمیماند.
7 ـ در مقام تمثیل میتوان گفت كه در حوزه فرهنگ معمولا مدیران شتابان به كشت درختان پرثمر و دیربازدهی مانند درخت گردو علاقهای ندارند، چون میخواهند محصول كارشان در مدت كوتاه عمر مدیریت فرهنگیشان دیده شود؛ بنابراین برنامههایی مانند كشت كدو حلوایی، بسیار با اقبال مواجه میشود. بازدهی این برنامهها زمان چندانی نمیبرد و محصول آن هم مانند كدو حلوایی، بزرگ و چشمگیر است اگرچه تو خالی و كمخاصیت و برخلاف درخت گردو، بدون ریشههای استوار.
منبع جام جم