وقتی علائم بیماری برطرف میشود و هیچ نشانهای از آن نیست، چه كار باید كرد؟ لازم است باز هم داروهایی را كه پزشك تجویز كرده، مصرف كنیم یا میتوان آنها را دور ریخت و درمان را نیمهتمام رها كرد؟
این پرسش برای خیلی از افراد پیش میآید؛ كوچك و بزرگ هم نمیشناسد و همه به دنبال پاسخ آن هستند ولی معمولا قبل از اینكه پاسخ صحیح را دریافت كنند، خودسرانه داروها را قطع كرده و درمان را نیمهتمام میگذارند.
این در حالی است كه دكتر محمدحسینی میگوید: بیماران باید دقیقا براساس توصیه پزشك معالج و داروساز، داروهای تجویز شده را مصرف كنند؛ به این معنا كه در هر بار مصرف، مقدار دارویی كه پزشك دستور داده، به طور كامل باید استفاده شود و همچنین طول درمان توصیه شده را نیز به پایان برسانند.
به گفته وی، مصرف مقادیر كمتر یا بیشتر داروها(در مقایسه با آنچه پزشك تجویز كرده است) اصلا به نفع فرد بیمار نیست. چنانچه بیمار دارو را كمتر از میزان توصیه شده مصرف كند، ممكن است مشكلش برطرف نشده و در نتیجه دوره بیماری ادامه پیدا كند یا حتی شرایط بدتر شود.
خیلیها هم فكر میكنند اگر دارو را بیشتر از آنچه پزشك تجویز كرده بخورند یا به كودك بدهند، مشكلشان زودتر حل میشود و سلامتشان را در مدت كوتاهتری به دست میآورند.
دكتر محمدحسینی، ضمن اشتباه دانستن چنین طرز فكری، توضیح میدهد: بیماران نباید چنین فكر كنند كه مصرف دارو بیش از مقدار تجویز شده، میتواند به بهبود هرچه سریعتر بیماری كمك كند. در این شرایط ممكن است مصرف بیش از حد نیاز، عوارض جانبی ناخواسته را تشدید كرده و موجب مسمومیت فرد شود.
وی تاكید میكند: در مورد آنتیبیوتیكها بهتر است از قاشقهای مخصوصی كه داخل بسته دارو قرار دارد یا انواع قاشقها و پیمانههای استاندارد موجود در داروخانهها استفاده كنید.
بسیاری از بیماران به محض اینكه احساس میكنند بهتر شدهاند، دارو را كنار میگذارند و درمان را خودسرانه قطع میكنند. البته گروهی هم وقتی با عوارض جانبی دارو روبهرو میشوند، ترجیح میدهند با قطع مصرف دارو، مشكلشان را حل كنند.
دكتر محمدحسینی با تاكید بر اینكه كار هر دو گروه اشتباه است، میگوید: تنها كسی كه میتواند تشخیص دهد دوره درمان كافی است و باید قطع شود یا نه، پزشك معالج كودك شماست بنابراین به هیچ وجه خودسرانه داروها را قطع نكنید، چون این كار میتواند شما را در معرض مشكلاتی مانند عود بیماری یا حتی خطرناكتر شدن آن قرار دهد. پس بسیار مهم است كه بیمار داروها را خودسرانه قطع نكند.
بعد از غذا دارو بخوریم یا قبل از غذا؟
«با شكم خالی قرص نخور». شاید شما هم این جمله را زیاد شنیده باشید؛ جملهای كه هشدار میدهد اگر با معده خالی دارو مصرف كنیم، ممكن است عوارض و مشكلاتی برایمان پیش بیاید. اما آیا واقعا همیشه باید بعد از غذا داروها را مصرف كرد یا اینكه چنین باوری اشتباه است؟
دكتر محمدحسینی به این سوال چنین پاسخ میدهد: در مورد بعضی از داروها، همراه بودن یا نبودن غذا نقشی در تاثیرات درمانی آن ندارد. اما در مورد برخی دیگر، شرایط متفاوت بوده و به همین دلیل دستوراتی مانند «بعد از غذا»، «قبل از غذا»، «با معده خالی» یا «با معده پر» باید رعایت شود. بعضی موادغذایی با گروهی از داروها سازگار نیست و اگر همراه با هم مصرف شود، موجب خواهد شد دارو جذب نشده و در نتیجه اثر درمانی آن كاهش یافته، از بین میرود یا با تاخیر ایجاد میشود.
در مقابل جذب تعدادی از داروها با برخی موادغذایی بیشتر میشود و داروهایی هم هست كه ممكن است باعث تحریك و ناراحتی دستگاه گوارش شود كه به همین دلیل بهتر است آنها را همراه غذا مصرف كنیم. پس چنانچه همراه دارو، برنامه غذایی خاصی توصیه شده است فراموش نكنید كه حتما باید رعایت شود.
وی میافزاید: به عنوان نمونه استامینوفن با غذاهای شیرین مانند بیسكویت، خرما، مربا و... سازگار نیست و باعث میشود جذب دارو كند شود؛ همچنین خوب است به یاد داشته باشید اگر قرص و شربت آهن با چای مصرف شود، باعث جذب نشدن آهن خواهد شد و به همین دلیل افرادی كه دچار كمخونی و فقر آهن هستند، نباید بلافاصله بعد از غذا چای مصرف كنند.
سرپرست كمیته تجویز و مصرف منطقی دارو توضیح میدهد: اگر دارویی باید قبل از غذا مصرف شود، به این معنا نیست كه باید دارو را خورده و بلافاصله پس از آن غذا را مصرف كنید، بلكه لازم است حداقل یك ساعت قبل از آن كه كودك غذا بخورد یا یك تا دو ساعت بعد از صرف غذا كه معده خالی است، دارو را به او بدهید. همچنین داروهایی كه توصیه شده بعد از غذا یا با معده پر یا همراه غذا مصرف شود نیز باید بلافاصله بعد از غذا یا همراه با غذا خورده شود.
نیلوفر اسعدیبیگی - گروه سلامت