تولد یک کودک می تواند باعث به هم ریختگی قوی احساسات مادر شود. هیجان، لذت، حتی ترس. اما می تواند باعث چیزی که انتظارش را ندارید هم بشود: افسردگی
افسردگی مادر پس از تولد بچه، می تواند در طول مدت و شدت بروز آن از افسردگی خفیف تا انواع شدید متفاوت باشد.
بسیاری از تازه مادران یک افسردگی خفیف و کوتاه مدت را پس از زایمان تجربه می کنند. تخمین زده می شود، که 70 تا 85 درصد زنان این افسردگی خفیف را که غم زایمان هم گفته می شود. به درجاتی تجربه می کنند. این وضعیت شامل علایمی مانند غم و اضطراب هستند که معمولاً در اولین روزهای پس از زایمان آغاز می شود و به مدت 7 تا 10 روز ادامه می یابد.
حدود 10 درصد از تازه مادران شکل شدیدتری از افسردگی به نام افسردگی پس از زایمان را تجربه
می کنند. احساس همراه مانند غم، اظطراب و بی قراری می تواند آنقدر شدید باشد که با وظایف روزانه تداخل کند. افسردگی پس از زایمان می تواند در هر زمانی طی 6 ماه اول پس از زایمان بروز کند. اگر بدون درمان گذاشته شود، می تواند یکسال یا بیشتر طول بکشد. در موارد نادر، یک شکل شدید تر افسردگی به نام جنون پس از زایمان می تواند بروز یابد. بعضی نشانه های این بیماری روانی شبیه افسردگی پس از زایمان بوده ولی شدیدتر می باشند.
تجربه افسردگی پس از زایمان یک عیب یا ضعف شخصیتی نیست. برای بسیاری این یک بخش طبیعی از زایمان است. خبر خوب این است که برای بسیاری، ترکیبی از درمان پزشکی و معیارهای مراقبت شخصی می تواند علائم را بهبود بخشد.
علائم و نشانه ها
علایم ونشانه های افسردگی پس از زایمان بسته به اینکه افسردگی چه شکلی داشته باشد متغیر است. علائم و نشانه های عمومی غم زایمان و افسردگی پس از زایمان شامل موارد زیر است:
- خشم
- احساس بی ارزشی، بی کفایتی، شکست یا گناه
- گریه کردن
- بی صبری و زودرنجی
- بی قراری
- غمگینی
- خستگی، بی خوابی یا بدخوابی
- نوسانات خلق
این علائم و نشانه ها با غم پس از زایمان (که می تواند همراه با احساس تنهایی، اضطراب، گیجی و فراموشکاری باشد) از چند روز تا چند هفته از بین می روند.
چنین علائمی با افسردگی پس از ازیمان شدیدتر و با دوام تر هستند. ممکن است با توانایی عملکردتان تداخل کند و می تواند مضافاً شامل موارد زیر باشد:
- احساس کرختی احساسی یا حس گیر افتادن
- ترس از آسیب زدن به خود یا به نوزاد
- تمرکز و تفکر مختل
- عدم احساس لذت در زندگی
- کاهش علاقه به فعالیت جنسی
- افزایش یا فقدان توجه به نوزاد
- کاهش وزن یا وزن گیری قابل توجه
- دوری گزینی از خانواده یا دوستان
سردرد، درد قفسه سینه، تپش قلب، کرختی یا افزایش تنفس ممکن است اتفاق بیفتد، گرچه اینها علائم اصلی افسردگی نیستند.
علائم و نشانه های همراه با جنون پس از زایمان که نادر است.این علائم شدیدتر هستند و معمولاً زود شروع می شوند و شامل:
- خشم و آشفتگی
- گیجی یا نادانی
- فکر آسیب زدن به خود یا به نوزاد
- هذیان و توهم
- بدبینی
علتها:
علت واضحی برای افسردگی پس از زایمان وجود ندارد. احتمال دارد که عوامل فیزیکی، احساسی یا شیوه زندگی در بروز این حالت نقشی ایفا کنند.
تغییرات فیزیکی
پس از زایمان، بدن شما دچار یک سری تغییرات فیزیکی می شود که منجر به افسردگی می گردد. بلافاصله پس از تولد، سطح هورمونهایتان دچار نوسان می گردد. مثلاً سطح استروژن و پروژسترون که به میزان زیادی طی حاملگی افزایش می یابند به طور ناگهانی افت می کند. این تغییر ناگهانی می تواند افسردگی را باعث شود، درست مانند تغییرات هورمونی کوچکتر که می توانند باعث نوسان احساسی و فشار پیش از عادت ماهیانه شوند.
هورمونهایی که توسط غده تیروئید ساخته می شوند، هم ممکن است دچار افت ناگهانی شوند. این غده که در قاعده گردن قرار گرفته است به تنظیم متابولیسم بدن(اینکه چطور بدن شما انرژی را از غذایی که می خورید می گیرد و ذخیره می کند کمک می کند. اگر تیروئید شما هورمون کافی تولید نکند شما احساس خستگی، سستی و افسردگی می کنید.
علاوه بر تغییرات سطح هورمونها، میزان خون بدن شما، فشار خونتان، دستگاه ایمنی و متابولیسم بدنتان همگی پس از تولد کودک تغییر می کنند. این تغییرات می تواند بر اینکه شما به لحاظ فیزیکی و عاطفی چه احساسی دارید، اثر بگذارند و موجب خستگی و نوسانات احساسی شوند.
عوامل احساسی
اگر بی خوابی می کشید یا در کارهای نوزادتان غرق شده اید، مشکلات کوچک ممکن است بسیار بزرگتر به نظر برسند. مشکل در سازگاری با چیزهایی که قبل از زایمان به راحتی از پس آنها بر می آمدید، می توانند منجر به نا امیدی و افسردگی شوند. سایر اثرات عاطفی که می تواند با افسردگی مربوط باشد، شامل موارد زیر است:
- احساس از دست رفتن هویت- شما که قبل از تولد بچه آنگونه بودید.
- تجربه نارضایتمدانه از تولد مانند دوری گزینی همسر یا عوارض پزشکی که می تواند با مراقبت از بچه تداخل نماید.
- اضطراب، انتظار یا شک غیر واقعی در مورد مادر خوب بودن یا بچه خوب داشتن
- احساس کاهش جذابیت
- احساس کاهش کنترل شما بر زندگی
اثرات شیوه زندگی
عواملی در شیوه زندگی نیز می توانند منجر به افسردگی شوند مانند:
- نوزادی با نیازهای بسیار
- خسگی زیاد از مراقبت از نوزاد جدید یا چند بچه
- مشکلات مالی
- فقدان حمایت از سوی همسر، خانواده و دوستان
- درد پس از زایمان یا عوارض زایمانی
- مشکلاتی با شیردهی
- مشکلات ارتباطی
عوامل خطر
افسردگی پس از زایمان زنان را در همه سنین و نژادها تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند بعد از تولد هر یک از بچه ها اتفاق افتد و نه فقط اولین نوزاد. اگر شما تجربه افسردگی پس از تولد یک فرزند را داشته باشید، شانس تجربه افسردگی در حاملگی بعدی بین 50 تا 100 درصد است. سابقه فردی افسردگی نیز میزان خطر را افزایش می دهد.