تبیان، دستیار زندگی

به نام خالق زیبایی ها

با سلام و عرض خسته نباشید خدمت دانش آموزان عزیز انجمن

به یاری خداوند وارد دومین هفته از سال تحصیلی جدید شده ایم و مطمئنا شما دانش آموزان مستعد نیز از همان ابتدای  سال گام های خود را برای درس خواندن محکم برداشته اید .

چند وقت پیش در انجمن دانش آموزی بحث آموزش فیزیک دوم دبیرستان ثبت شده بود.که اگر یادتان باشد از اهمیت آن در کنکور نیز صحبت کردیم.

اما در این بحث می خواهیم آموزش فصل های 4 و 5 فیزیک اول دبیرستان را قرار دهیم.

حتما می دانید که موضوع این دو فصل نور هندسی می باشد.

از فصل های 4 و 5 فیزیک اول دبیرستان 4 تست به صورت مستقیم در کنکور سراسری سوال می آید و این تعداد تست اهمیت این موضوع را به خوبی نشان می دهد.

در ادامه منتظر آموزش این بحث باشید.

در پایان بحث نیز سوالات تستی آن قرار داده می شود.

موفق و موید باشید.

یا حق.

نور چیست؟

نور صورتی از انرژی است كه توسط اجسام داغ تابش می شود.

نور چگونه منتشر می شود؟

در یك محیط یكنواخت مثل هوا، نور در همه جهت ها به صورت خط راست منتشر می شود. دلیل حركت مستقیم نور تشكیل سایه در پشت اجسام كدی است.

چشمه نور چیست؟

محلی كه از آنجا نور تابیده می شود، منبع یا چشمه نور می نامند.

 چشمه نقطه ای نور چگونه است؟

هرگاه منبع تابش نور به صورت روزنه ای كوچك باشد، آنرا چشمه نقطه ای نور می نامند.

چشمه گسترده نور چگونه است؟

هرگاه منبع تابش نور بزرگ باشد چشمه گسترده نور نامیده می شود. در واقع هر چشمه گسترده شامل تعداد زیادی چشمه نقطه ای است. مانند خورسید یا یك لامپ روشن.

منبع: کانون دانش

سایه چگونه تشكیل می شود و بر چند نوع است؟

 هرگاه جسم كدری را در مقابل چشمه نوری قرار دهیم در پشت جسم فضای تاریكی پدید می آید كه آنرا سایه می نامند. سایه به دو صورت توسط چشمه های نقطه ای و گسترده ایجاد می شود. در چشمه نقطه ای فقط سایه تشكیل می شود اما در چشمه گسترده علاوه بر سایه نیم سایه نیز ظاهر می شود.

 مشخصات سایه در چشمه نور نقطه ای نور كدامند؟

1- تاریكی در تمام سطح آن یكنواخت است. این سایه را سایه كامل میگویند.

2- مرز مشخصی بین سایه و قسمت روشن پرده وجود دارد. این مرز تأیید می كند كه نور به خط راست منتشر می شود.

مشخصات سایه در چشمه گسترده نور كدامند؟

1- قسمت مركزی سایه، تاریكی یكنواخت دارد، اما از حالت قبل كوچكتر است، این قسمت از سایه، یعنی سایه كامل، نوری از چشمه دریافت نمی كند.

2- اطراف سایه كامل دارای روشنایی كمی است كه با دور شدن از سایه كامل به تدریج روشنایی زیاد می شود. قسمت بین سایه كامل و روشنایی كامل را نیمسایه می گویند.

تعریف بازتابش نور؟

برگشت نوراز سطح اشیاء را بازتابش نور می گویند.

اشیاء چگونه دیده می شوند؟

اشیایی كه از خود نور تابش نمی كنند، هنگامی دیده می شوند كه نور یك چشمه مانند خورشید یا لامپ از سطح آنها باز تابیده شده و به چشم ما برسد.

تذكر 1: شیئی كه هیچ نوری را باز نمی تاباند دیده نمی شود. عنی رنگ نوری سیاه خواهد بود.

تذكر2: اگر شیئی هر نوری را كه به آن می رسدباز بتاباند به رنگ نوری دیده می شود كه به آن تابیده است.

تصویر در آینه های تخت

آینه چیست و چند نوع است؟

ج: آینه سطح صیقلی و بازتابنده ای است كه می تواند تقریباً تمام پرتوهای تابشی را بازبتاباند. آینه ها بردو نوع تخت و كروی هستند و می توانند از جنس شیشه یا فلز باشند.

تذكر: آینه جسمی شفاف نیست یعنی نور نمی تواند از آن عبور نمید.

آینه تخت چگونه است؟

ج: سطح صافی است كه می تواند نور را بطور منظم بازتابش نماید.

در آینه تخت تصویر چگونه دیده می شود؟

ج: مطابق شكل مقابل پرتوهای نوری كه ازجسم به آینه می رسند بعد از بازتابش به چشم ناظر می رسند و ناظر تصویر جسم را در امتداد پرتو هایی كه به چشم او می رسند مشاهده می كند.

ویژگیهای تصویر در آینه تخت كدامند؟

ج: تصویر در آینه های تخت دارای ویژگیهای زیر است:

1- مجازی است.

2- مستقیم است ولی دارای وارونی جانبی می باشد.

3- اندازه آن با اندازه جسم برابر است.

4- در پشت آینه و در فاصله ای مساوی با فاصله جسم تا آینه قرار دارد.

س: تصویر حقیقی چگونه است؟

ج: تعریف: تصویری را كه از تلاقی پرتوهای بازتابشی و در جلو آینه تشكیل می شود و میتوان آن را بر روی پرده مشاهده كرد، تصویر حقیقی می نامند.

س: تصویر مجازی چگونه است؟

ج: تعریف: تصویری را كه از امتداد پرتوهای بازتابشی و در پشت آینه تشكیل می شود و نمی توان آن را بر روی پرده مشاهده كرد، تصویر مجازی می نامند.

وارونی جانبی چگونه است؟

ج: تعریف: تبدیل سمت راست جسم به سمت چپ آن( یا برعكس) در تصویر آینه تخت را وارونی جانبی می گویند. مثلاً وقتی مقابل آینه تخت می ایستیم، دست چپ تصویر در واقع تصویر دست راستمان است.

آینه های كروی چگونه اند و چند نوع هستند؟

آینه های كروی، قسمتی از سطح یك كره هستند كه معمولاً از جنس شیشه  نقره اندود یا فلزات صیقلی نقره ای رنگ ساخته می شوند و بر دونوع مقعر( همگرا) و محدب( واگرا) هستند.

آینه كاو( مقعر) چگونه است؟

آینه خمیده ای است كه سطح داخلی آن نور را باز می تاباند.

آینه كوژ( محدب) چگونه است؟

 آینه خمیده ای است كه سطح خارجی آن نور را باز می تاباند.

قانون های بازتابش نور چگونه اند؟

1- زاویه تابش (i ) و زاویه بازتابش( r ) با هم برابرند.

2- پرتو تابشی و پرتو بازتابشی و خط عمود در نقطه تابش هر سه در یك صفحه قرار دارند.




تذكر: هرگاه پرتو نوری به طور عمود بر سطح صافی بتابد، بر روی خودش بازتابیده می شود، زیرا در این حالت زاویه تابش برابر صفر است، پس زاویه بازتابش نیز صفر خواهد بود.

چگونگی تشکیل تصویر درآینه های مقعر (کاو)

 تصویر در آینه مقعر چند حالت دارد؟

ج: بسته به فاصله جسم تا آینه 6 نوع تصویر در آینه مقعر می تواند ایجاد شود. این تصویرها به صورت زیر هستند:

1- شیء‌ بین F و P ( در فاصله كانونی)

تصویر: 1) پشت آینه 2) مجازی

3) مستقیم 4) بزرگتر از شیء




2- شیء در كانون

تصویر: در بی نهایت



3-شیء بین F (كانون) و C (مركز آینه)

تصویر:

1) خارج از فاصله CP(بین مركز و بی نهایت) 2) حقیقی

3) وارونه 4) بزرگتر از شیء


4-شیء در مركز C

تصویر:

1) در مرکز 2) حقیقی

3) وارونه 4) برابر خود شیء